اشغال چند ساعته کنگره توسط معترضان به نتایج انتخاباتی و هواداران ترامپ رویداد بیسابقهای در تحولات آمریکا بود. این اقدام که به منظور مخالفت با ریاست جمهوری جوبایدن روی داد، نشاندهنده یک رسوایی بزرگ برای دموکراسی آمریکا بود که صاحبنظران غربی و حتی افراد شاخص داخل حزب جمهوریخواهان نسبت به آن اعتراض و مواضع تندی نسبت به اشغال چند ساعته ساختمان کنگره از خود بروز دادند. بعد از این اتفاقات، دموکراسی آمریکا خدشه دار شد بود و مقصر اصلی این آبروریزی بزرگ در آمریکا، ترامپ شناخته شد! بررسی روزنامهها، تارنماها و خبرگزاریهای داخلی نشان میدهد که رسانههای داخلی در یادداشت ها و گزارشی به بررسی و تحلیل ابعاد مختلف این رویداد و آینده سیاسی آمریکا و چگونگی انتقال قدرت در این کشور پرداخته اند.
رسانههای اصلاح طلب
مجسمه آزادی گریست!
روزنامه آرمان با اشاره به اشغال کنگره آمریکا توسط هواداران ترامپ در یادداشتی قلم حسن بهشتیپور تحلیلگر مسایل بینالملل آورد: آنچه در کنگره آمریکا رخ داد، یک آبروریزی بزرگ برای این کشور و همچنین موجب سرافکندگی و سرشکستگی کسانی که آمریکا را مهد دموکراسی دنیا میدانستند، شد. درحقیقت در باور کسی نمیگنجید چنین اتفاقی در آمریکا رخ دهد و معمولا کشورهای جهان سوم را متهم میکردند که چون دموکراسی در آنها نهادینه نشده، چنین اتفاقاتی محتمل است. ولی واقع امر این است که این اتفاق یک نقطه عطف است، همانطور که آنچه در ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ اتفاق افتاد به منزله یک نقطه عطف برای آمریکایی بود که مردمش تا آن تاریخ، هیچوقت جنگ را از نزدیک لمس نکرده بودند. این درحالی است که آمریکا در طول تاریخ کشورش در ۱۴۰ کشور دنیا، مداخله مستقیم و غیرمستقیم نظامی کرده و سربازان خود را به ۱۲۰ کشور فرستاده است ولی هیچوقت مردم آمریکا جنگ و آتش و خون را از نزدیک لمس نکرده بودند و این اولینبار بار بود که با فروریختن ساختمانهای دوقلوی تجاری که مظهری از نظام سرمایهداری آمریکا بود، بهت و حیرت کل شهر نیویورک را فرامیگرفت و آمریکاییها بعد از حدود شاید دو قرن از نزدیک حس نکبت جنگ را لمس کردند و کارشناسانی از جمله آقای الگور، کاندیدای ریاستجمهوری این کشور به اینکه این نتیجه اعمال ایالاتمتحده است و باید از آن عبرت ببریم، اشاره داشت. حالا از آن نقطه عطف تا حدود ۲۰ سال بعد، اینبار شاهد حمله به دموکراسی آمریکا و یکی از نمادهایی که این کشور بدان افتخار میکرد، هستیم.
ورود حزب جمهوریخواه به فاز سوم تاریخ خود
علی بیگدلی کارشناس مسایل امریکا، حوادث آمریکا را با عنوان چهارشنبه شرمساری برای دموکراسی آمریکایی خواند و در یادداشتی در روزنامه ایران نوشت: روزی که اوباش حامی «دونالد ترامپ» در پی سخنان تحریک برانگیز او، برای نزدیک به سه ساعت و نیم پر از دلهره و اضطراب در ساختمان کنگره امریکا تاخت و تاز کردند و عالیترین نهاد قانونگذاری امریکا را به استهزا گرفتند. با گذشت دو روز از آن وقایع، از دیروز زمزمه ها برای برکنار شدن «ترامپ» تبدیل به فریاد شده است. به گزارش «فایننشال تایمز»، وقایع چهارشنبه شب شهر واشنگتن دی سی پس از آن رخ داد که «ترامپ» در جمع حامیان خود که از ساعتها قبل مقابل کاخ سفید گرد آمده و هیجانزده شعار میدادند، حاضر شد و در سخنانی به آنها گفت: «ما هرگز تسلیم نمی شویم. ما هرگز شکست را نمیپذیریم، وقتی رأیها را دزدیدهاند.» عصر پنجشنبه، «دونالد ترامپ» لحن خود را تغییر داد و بدون اینکه به «بایدن» تبریک گوید و یا اسمی از او ببرد، شکست در انتخابات را پذیرفت و گفت: «چهار سال خدمت برای او افتخاری بزرگ بوده است.» اما این سخنان نیز خشم سیاستگذاران امریکایی را فرو ننشاند. به گزارش «سی ان ان»، ۱۷ نفر از اعضای کمیته قضایی مجلس نمایندگان امریکا در نامهای به «مایک پنس»، معاون اول «ترامپ» از او خواستند از متمم ۲۵ قانون اساسی امریکا استفاده کرده و خود قدرت را در دست بگیرد تا روند انتقال قدرت در امریکا در دو هفته باقیمانده تا مراسم تحلیف بایدن، به آرامی سپری شود.
روزنامه ابتکار حمله هواداران ترامپ به کنگره آمریکا را اتفاق عجیبی در تاریخ این کشور قلمداد کرد و در یادداشتی به قلم محمد علی وکیلی آورد: حمله هواداران ترامپ به کنگره آمریکا اتفاق عجیبی در تاریخ آمریکا بود. شورش علیه نهادهای رسمی دموکراسی در مهد دموکراسی. تصویری که کنگره غرق در آتش و دود بود، تبدیل به نماد و دستاورد ریاست جمهوری ترامپ در آمریکا شد. هوادارن ترامپ به تحریک و تشویق او، از دیوار کنگره بالا رفتند؛ کنگره را اشغال کردند و پای خود را به تمسخر بر کرسیهای سناتورهای آمریکا ولو کردند؛ تریبون آنجا را از جا کندند؛ جلسه رسمی کنگره برای تصمیمگیری درمورد انتخابات ریاست جمهوری را به هم زدند. خلاصه آتش زیر خرمن دویست ساله دموکراسی در آمریکا گذاشتند. دود این آتش را همه جهان در تصویر معروفی که از کنگره مخابره شد دیدند. درواقع ترامپ به دموکراسی ریشخند زد. نهادهای رسمی و حتی برخی بزرگان جمهوریخواه به میدان آمدند؛ رسانهها نیز به کمک آمدند تا روند اعلام پیروز انتخابات متوقف نشود و بالاخره بایدن به طور رسمی پیروز انتخابات معرفی شد. اما سوال اساسی این است، آیا ترامپ یک خطای راهبردی در تاریخ است و یا یک واقعیت جامعه آمریکا است؟ آشوب و آنارشی هفته گذشته نماد چهار سال ریاست ترامپ بود. آنچه هواداران او به تشویق او در کنگره کردند، خود چهار سال به هزار طریق تکرار کرد. تمام نهادهای رسمی بینالمللی و تمام قواعد رسمی در جهان را همینگونه زیر رو کرد.
از تبانی پلیس با ترامپ تا استیضاح!
روزنامه آرمان در گزارشی دیگر نوشت: از همان روز اول که ترامپ احساس کرد که باید کاخ سفید را به بایدن تحویل دهد، طرفداران خشمگینش در ایالتهای آریزونا و جورجیا به نشانه اعتراض به اعلام پیروزی بایدن پیش از پایان یافتن روند شمارش تمام آرا و اعلام رسمی نتایج، به خیابانها ریختند و نتیجه انتخابات را نپذیرفتند. بعضی از طرفداران خشمگین ترامپ به همراه خود سلاحهای گرم داشتند و نکته جالب این است که پیش از زمان برگزاری انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، اغلب کارشناسان در مورد احتمال بروز آشوب و درگیریهای خونین میان طرفداران نامزدهای انتخاباتی این کشور هشدار داده بودند. اما بهدنبال ادعاهای ترامپ تحقیق و تفحص درباره انتخابات ریاستجمهوری آمریکا آغاز شد و حتی «ویلیام بار» دادستان کل آمریکا، در ابلاغیهای خطاب به دادستانهای فدرال، از آنها خواست به دنبال اتهامات موثقی مبنی بر وقوع تخلف در انتخابات ریاستجمهوری این کشور باشند و این موضوع را بررسی کنند. در ادامه جنگ قدرت در آمریکا، ستاد انتخاباتی نامزد جمهوریخواه انتخابات سوم نوامبر ۲۰۲۰ از ارائه شکوائیهای به دادگاه فدرال با هدف ممانعت از تایید پیروزی «جو بایدن» در انتخابات ریاستجمهوری در ایالت میشیگان خبر داد و همچنان چشم خود را بر روی درستی انتخابات بست. در همان روزها بود که ترامپ در یکی از توییتهای خود مدعی تقلب در ایالت پنسیلوانیا شد.
روزنامه اعتماد یادداشتی به قلم بهروز بهزادی و با عنوان ترامپ نارسیست فاشیست را منتشر کرد و نوشت: این نوشته قصه یک رییسجمهور نارسیست و فاشیست امریکا است که طی چهار سال ریاستجمهوری خود با دنیا و بخش عظیمی از جامعه خود در افتاد. او امروز خسته و تنها در کاخ سفید نشسته است و نمیداند آیا محاکمه خواهد شد، آیا باید استعفا دهد، آیا باید از مردم امریکا عذرخواهی کند؟ ولی آنچه مسلم است میداند در کمتر از دو هفته دیگر باید کاخ سفید را ترک کند. از سال ۲۰۱۵ دونالد ترامپ مذاکراتی را با برخی سران حزب جمهوریخواه امریکا آغاز کرد. حزب جمهوریخواه کاندیدای شاخصی که بتواند در برابر خانم هیلاری کلینتون که همه میدانستند کاندیدای اصلی دموکراتهاست، نداشت. بیشتر اعضای حزب به او ابراز تمایل کردند و ترامپ در نیمههای سال ۲۰۱۵ اعلام کاندیداتوری کرد. او برای ستاد انتخاباتی خود پل منفورت را که یک لابیگر و استراتژیست شناخته شده بود، برگزید. منفورت بسیاری از برنامههای ترامپ را برای پیروزی به او دیکته کرد. آنان از زمان پیروزی باراک اوباما میدانستند که بخشهایی از سفیدپوستان کارگر و کشاورز که در ایالتهای صنعتی و کشاورزی به کار اشتغال دارند، تمایلات نژادپرستانه دارند و برای جلب آنان باید شعارهای پوپولیستی را برگزینند.
پایان ترامپ و ترامپیسم
صادق ملکی تحلیلگر مسایل بینالملل تحولات مربوط به حمله به کنگره آمریکا را صدمهای جدی به وجهه آمریکا دانست و به روزنامه آرمان ملی گفت: تحولات مربوط به حمله طرفداران ترامپ به کنگره آمریکا صدمهای جدی به وجهه آمریکا خصوصا در ارتباط با هنجارهای دموکراسی زده است اما آمریکا همانگونه که از ترامپ عبور کرد، از این رسوایی سیاسی نیز عبور خواهد کرد. رمز ماندگاری آمریکا و قدرتمند شدن آن در طول تاریخ کوتاه آن فارغ از جذب نخبگان و باز بودن سیستم سیاسی و اجتماعی آن در ارتقای جایگاه مهاجران، درهنگام مواجهه با بحرانها، قدرت بازسازی درونی است. ترامپ اشتباهی استراتژیک مرتکب شده و دعوتشدگان توسط او در واقع حکم مرگ سیاسی او را امضا کردند. بیشک ترامپ و ترامپیسم در آینده آمریکا دیگر جایی نخواهند داشت. فارغ از وفاداری پنس به قانون اساسی، بخشی از موضع معاون رئیسجمهوری آمریکا با هدف حفظ آبروی جمهوریخواهان در صحنه سیاست آمریکا بوده است. اگرچه دموکراسی در ورای مرزهای آمریکا، برای واشنگتن یک بازی بوده و غالبا نقشی ابزاری داشته اما در درون آمریکا نمایش دموکراسی معمولا با رعایت هنجارهای آن همراه بوده است. نباید کارنامه سیاه آمریکا در ویتنام، عراق و... و روابط ویژه واشنگتن با دیکتاتوریهای خاورمیانه و... را تبلور دموکراسی دانسته و آن را به درون آمریکا تعمیم داد. کسانی که مرگ دموکراسی در آمریکا را جشن گرفتهاند شتاب نکنند. آنها اندکی بردباری و تعمق کنند و اگر خواستند کمی در قیاس به درون بنگرند. در رویدادها و تحولات باید به همه زوایا توجه کرد.
روزگار سپریشده آقای پوپولیست
روزنامه همدلی در گزارشی پرده آخر نمایش ترامپ را ناموفق ارزیابی کرد و نوشت: اگر چه بیطاقتی او در قبول شکست، چهارشنبهای غیرقابل تصور برای آمریکا آفرید و او توانست با تحریک حامیان عصبانی خود، برای لحظاتی صحن کنگره آمریکا را به تسخیر معترضان به نتیجه انتخابات درآورد؛ اما در نهایت بر هم زدن جریان بازی از سوی او برای ماندن در قدرت، نتیجه قابل توجهی به دنبال نداشت.
چهارشنبه گذشته، کنگره آمریکا جلسه بسیار مهمی در مورد تایید انتخابات اخیر ریاست جمهوری آمریکا برگزار کرده بود. این نشست مشترک سنا و مجلس نمایندگان آمریکا، با تجمعهای اعتراضی هواداران ترامپ در واشنگتن دی. سی همراه شد که با ماموران امنیتی درگیر شده بودند. به گزارش شبکه خبری سیانان، در این روز صدها افسر پلیس در سراسر واشنگتن دی. سی مستقر شدند و هزاران تن از حامیان دونالد ترامپ هم که نمیخواستند شکست انتخاباتی این جمهوریخواه را بپذیرند، به خیابانهای پایتخت آمریکا آمده بودند. ترامپ طرفداران خود را با ادعاهایی نظیر تقلب گسترده انتخاباتی، به خیابانها کشانده بود. او در حالی که خودش نیز در جمع معترضان حاضر شده بود، با حمایت از اعتراضهای این گروههای راست افراطی در واشنگتن دی. سی گفت: «ما هرگز به شکست اذعان نخواهیم کرد و جلوی این دزدی را خواهیم گرفت، این انتخابات به تقلب گسترده آلوده شده است.» دونالد ترامپ، همچنین در یک پیامی توئیتری نوشته بود: «ایالتها میخواهند تا اصلاحات انجام دهند و آنها اکنون میدانند که آرایی که شمارش شده است، بر پایه تخلفها و تقلبها بوده است.» او همچنین از مایک پنس، معاون خود خواسته بود که نهایت شجاعت را نشان دهد و از اختیاراتش برای کمک به ایالتها در تصحیح نتایج متقلبانه خودشان استفاده کند.
رسانههای اصولگرا
چشم انداز آمریکای پس از اشغال کنگره
روزنامه خراسان در یادداشتی به قلم رضا زبیب به چشم انداز آمریکای پس از اشغال کنگره پرداخت و اینگونه نوشت: شرایط جغرافیایی، قدرت و ثروت آمریکا به ویژه پس از جنگ جهانی دوم به گونه ای بوده که به این کشور اجازه داده در سایر کشورها و مناطق جهان تاثیر گذار باشد، آن هم بدون این که از تحولات مشابه تاثیر بپذیرد لذا مقامات آمریکایی همیشه به خود حق می داده اند که درباره تحولات کشورها اظهار نظر و در امور داخلی آن ها دخالت کنند. اما گویا دوره پساحقیقت در قرن بیست و یکم برای حاکمان آمریکا هم پیام های ملموسی دارد. شورش روز ششم ژانویه و اشغال کنگره از سوی طرفداران ترامپ را می توان سرآغاز مرحله رسمی این دوره دانست، هرچند که این دوره، در واقع از جنبش وال استریت آغاز شده است اما افق تحولات آمریکا در ۱۲ روز باقی مانده از دوره ترامپ را چگونه می توان ارزیابی کرد؟ واقعیت این است که رئیس جمهور شرور آمریکا در اولین برخورد با شورش، کلمه ای در رد آن نگفت بلکه آن را نتیجه طبیعی انتخابات دانست اما افتضاح اشغال کنگره که با خون ریزی پایان یافت، ترامپ را وادار به عقب نشینی کرد. نطق روز جمعه ترامپ نیز چیزی جز پذیرش شکست در این تلاش متوهمانه نبود. مهم ترین مسئله برای ترامپ، سرنوشت او پس از تحویل قدرت و سپس حفظ تاثیر گذاری خود تا انتخابات سال ۲۰۲۴ است. عقب نشینی ترامپ، تا اندازه ای در پرتو این عامل باید ارزیابی شود.
جهان به دوران پسا آمریکا میاندیشد
روزنامه صبح نو یادداشتی به قلم «جواد منصوری» کارشناس مسایل بینالملل منتشر کرد و نوشت: از حدود یک سال پیش مشخص بود هیات حاکمه آمریکا یک آشفتگی سیاسی در آن روی داده است و باتوجه به برخی واقعیتها و برنامههای بلندمدت در آمریکا تصمیمگیری میشود. اما کسی در هیات حاکمه آمریکا این روند را جدی نمیگرفت و تصورشان این بود که این روند سپری شود و دوران چهارساله ترامپ تمام و در دوره دولت بعدی او این مسائل به صورت عادی طی میشود. مجموعه تصمیمگیران کلان آمریکا مصمم به تغییرات بنیادی درسیاستهای داخلی و خارجی بودند و فکر میکردند در چهارساله بعدی ترامپ این تغییرات انجام شود. از این رو ترامپ و حامیانش و تصمیمگیرندگان هیات حاکمه آمریکا مصمم بودند به هر شکلی انتخابات به نفع ترامپ به پایان برسد اما مجموعه اتفاقات یک سال اخیر موجب شد که دیگر رقیب او یعنی جو بایدن در انتخابات پیروز شود. وقتی جوبایدن پیروز انتخابات شد، مجموعه هیات حاکمه و در رأس آنها بهخصوص دونالد ترامپ نتوانستند این موضوع را نادیده بگیرند چراکه برنامه کلانی برای آینده خودشان متصور شده بودند. این نگرانی هیات حاکمه را در دو ماه اخیر به وضوح دیدیم که چه چالش شدیدی میان طرفین روی داد. این چالشها و تنشها برای هیات حاکمه آمریکا باید در جایی ختم میشد تا اینکه اواخر هفته معترضان و هواداران دونالد ترامپ به ساختمان کنگره یورش بردند و حادثهای را رقم زدند که علاوه بر رسوایی، دموکراسی این کشورا را هم خدشه دار شد. پس از این حوادث بود که هیات حاکمه آمریکا شکست دونالد ترامپ را پذیرفت.
روزنامه صبح نو در گفت وگو با «مرتضی مکی» کارشناس مسایل بینالملل، حوادث آمریکا را «رسوایی بزرگ» برای دموکراسی آمریکایی دانست و آورد: دونالد ترامپ دارای شخصیتی غیرقابل پیشبینی است و رفتارهایش تطابقی با قواعد سیاسی آمریکا ندارد، افزود: ترامپ با رفتارهایی که در دوره ریاست جمهوری خود داشت، نشان داد که قواعد سیاسی آمریکا را برنمیتابد و برای حفظ دستاوردهایش و تحکیم پایههای قدرتش از هیچ اقدامی فروگذار نمیکند. او پیامدهای رفتارش را نگاه نمیکند وخودش را برحق میداند. این موضعی بود که در چهار سال اخیر از سوی رسانههای آمریکا مورد توجه قرار گرفته است. در محافل سیاسی آمریکا ماده۲۵ قانون اساسی مطرح شده است تا بخاطر اتفاقاتی که در روزهای اخیر روی داد، دونالد ترامپ از قدرت خلع شود. موضعگیریها و اقداماتی که برای رفتار ترامپ و هوادارانش از سوی سیاسیون مطرح شد اما به نظر نمیرسد که اقدامی برای برکناری ترامپ صورت گیرد و بیان این موضوعات بیشتر واکنشی برای رفتارهایی بود که اتفاق افتاد. فکر نمیکنم که در دو هفته باقیمانده از عمر دولت ترامپ اقدامی علیه ناهموار کردن انتقال قدرت انجام دهد. کما اینکه هیلاری کلینتون هم به این موضوع اشاره کرد و گفت؛ بزرگترین هدیهای که ترامپ میتواند در ۱۵روز آخر به مردم آمریکا بدهد این است که وارد جنگ با ایران نشود. این موضوع را هیلاری از آنجا مورد تاکید قرار داد که رفتار ترامپ غیرقابل پیشبینی است.
کنگره از شرم فرو ریخت
روزنامه وطن امروز در گزارشی نوشت: آمریکا عجیب و غریبترین چهارشنبه و پنجشنبه تاریخ خود را پشت سر گذاشت. حمله صدها نفر از حامیان ترامپ که تنها لحظاتی بعد از پایان سخنرانی او از در و دیوار وارد ساختمان کنگره شده و با حمله به پلیس و نیروهای امنیتی چندساعتی آنجا را تسخیر کرده و همچون فاتحان برلین روی صندلی نانسی پلوسی نشستند، دنیا را در بهتی بزرگ فرو برد. اگر چه برخی معترضان مقابل کنگره خود را آماده هر اتفاقی کرده بودند اما بنا بر آنچه از رسانههای آمریکایی پخش شد، تا قبل از سخنرانی پرشور ترامپ و تکرار دوباره سخنان وی درباره تقلب در انتخابات و درخواست از کنگره برای تایید نکردن پیروزی بایدن، نشانهای از تمایل جمعیت برای حمله به کنگره نمایان نبود. در زمان حمله هواداران ترامپ به کنگره، جلسه نمایندگان برای تعیین برنده انتخابات در حال برگزاری بود که صدای تیراندازی و فریادها و تلاش هواداران ترامپ برای ورود به ساختمان کنگره این جلسه را ناتمام گذاشت و سبب فرار آنها به محل امن شد. تصاویر دهها نیروی امنیتی که کلت به دست تلاش میکردند با هواداران برخورد کنند هم از تصاویر ویژه آمریکا در ماجرای حمله به کنگره بود.
واکنش کاخ سفید به تلاش کنگره برای استیضاح ترامپ
پایگاه خبری افکارنیوز در گزارشی نوشت: تلاش کنگره آمریکا برای استیضاح دونالد ترامپ رئیس جمهور این کشور در پی آشوب روز چهارشنبه در کنگره با واکنش کاخ سفید مواجه شد. بر اساس این گزارش، «جاد دیری» سخنگوی کاخ سفید روز جمعه گفت که استیضاح ترامپ که تنها ۱۲ روز از دوره ریاست جمهوری وی باقی مانده است تنها به افزایش از هم گسیختگی در آمریکا منجر خواهد شد. این اظهارات سخنگوی کاخ سفید در حالی است که قانونگذاران دموکرات آمریکا در پی خشونت ها و آشوب روز چهارشنبه در کنگره در تلاش برای عزل دونالد ترامپ از قدرت هستند. در همین حال، «برنی سندرز» سناتور ایالت ورمونت آمریکا در پیامی توئیتری و در توضیح چرایی استیضاح رئیس جمهوری که تنها چند روز از پایان کارش باقی مانده است، نوشت: برخی مردم سوال می کنند چرا شما رئیسجمهوری را که تنها چند روز دیگر در قدرت است، استیضاح و محکوم می کنید؟ پاسخ: سابقه دارد، باید روشن شود که هیچ رئیس جمهوری چه در حال حاضر و چه در آینده، نمیتواند شورشی علیه دولت آمریکا را رهبری کند.
فرجام سخن:
ترامپ در چهار سال دوران ریاستجمهوری خود با دنیا و بخش عظیمی از جامعه خود در افتاد. او امروز خسته و تنها در کاخ سفید نشسته است و نمیداند آیا محاکمه خواهد شد، آیا باید استعفا دهد، آیا باید از مردم امریکا عذرخواهی کند؟ اما آنچه مسلم است میداند در کمتر از ۲ هفته دیگر باید کاخ سفید را با رسوایی کامل ترک کند.
نظر شما