خانه تاریخی تیزنو با معماری منطبق بر شهر آجری دزفول مشرف بر رودخانه زلال دز و در محله قلعه واقع شده که همواره میزبان گردشگران علاقه‌مند به میراث فرهنگی است؛ این خانه زیبا و تاریخی در سال‌های گذشته محل برگزاری رویدادهای فرهنگی و دفتر یونسکو بوده است.
یرخی کارشناسان، به مزایده گذاشتن این خانه تاریخی را مغرضانه دانسته و معتقدند دست‌هایی پشت پرده است که می‌خواهند این هویت تاریخی دزفول را به چالش بکشند؛ طبق این مزایده قرار است خانه تاریخی تیزنو به مدت ۱۴ سال به بخش خصوصی واگذار و در ازای مبلغی بابت مرمت آن، اجاره داده شود.
یکی از دوستداران میراث فرهنگی و گردشگری دزفول با بیان اینکه احیای خانه‌های تاریخی لازمه حفظ بافت قدیم دزفول است، بیان کرد: خانه تیزنو از مجتمع فرهنگی سینمایی دزفول هم فعالتر است و نشست‌های فرهنگی مختلف انجمن‌ها در آن برگزار می‌شود لذا لزومی به مزایده برای احیا و مرمت نداشت.
محمد آذرکیش که دارای مدرک کارشناس ارشد شهرسازی است، ادامه داد: صندوق حفظ و احیا باید خانه‌هایی را به مزایده بگذارد که در حال از بین رفتن هستند و باید مرمت شوند.
وی با بیان اینکه خانه‌های تاریخی زیادی اطراف خانه تاریخی تیزنو وجود دارد که نیازمند مرمت هستند، اظهارداشت: در حال حاضر انجمن‌های مختلف در خانه تیزنو کارگاه دارند و مزایده آن کار درستی نیست.
چندی پیش نخستین مرحله مزایده این خانه تاریخی توسط صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیا و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی منتشر شد که بنا به گفته رئیس سازمان نوسازی شهرداری دزفول با پیگیری‌های فراوان لغو شد اما مزایده دیگری برای واگذاری این خانه تاریخی به بخش خصوصی منتشر شد.
مسعود شامدیل با بیان اینکه این صندوق هیچ توجهی به اعتراض دوستداران میراث فرهنگی نداشته است، گفت: مزایده جدید تا ۲۷ دی ماه مهلت دارد که براساس آن، هزینه مرمت این خانه تاریخی به غیر از نورپردازی، ۶ میلیارد و ۶۷۰ میلیون ریال در نظر گرفته شده است.
وی افزود: انتخاب خانه تاریخی تیزنو برای مزایده با ادعای بهبود روند مرمت درحالی است که این خانه نیازی به مرمت ندارد و اگر هدف از مزایده و واگذاری به بخش خصوصی صرفا مرمت بود چرا خانه‌های تاریخی دیگری نظیر نیلساز، گلچین و طلوعی که نیازمند مرمت هستند برای این کار انتخاب نشدند.
موضوع دیگری که در مزایده خانه تاریخی تیزنو مطرح است بحث مالکیت این بنای تاریخی است؛ طبق مستندات و اعلام رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان دزفول، خانه تیزنو متعلق به این اداره است و در اقدامی عجیب مکانی که متعلق به یک نهاد است توسط نهادی دیگر به مزایده گذاشته شده است.
نادر سعادتی‌فرد رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی دزفول ضمن تایید تعلق این خانه تاریخی به اداره ارشاد اظهارداشت: اداره ارشاد و میراث فرهنگی در دهه ۶۰ قبل از اینکه از هم جدا شوند در این محل مستقر بودند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان نیز ۲۲ آذرماه سال جاری نامه‌ای برای جلوگیری از مزایده خانه تاریخی تیزنو به مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان ارسال کرده است.
در این نامه عنوان شده است: صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیا و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی در نظر دارد خانه تاریخی تیزنو که در مالکیت جمهوری اسلامی به نمایندگی اداره ارشاد است را از طریق مزایده به بخش خصوصی واگذار کند در صورتی که وجود چنین مکانی برای برگزاری برنامه‌های فرهنگی ضروری است لذا تقاضا می‌شود دستور فرمائید نسبت به جلوگیری از فرآیند مزایده اقدامات لازم صورت گیرد.
از موضوع مالکیت این خانه که بگذریم بنا به گفته معاون اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دزفول امسال ۵۴ خانه تاریخی در کل کشور به مزایده گذاشته شده که از دزفول خانه تیزنو و سوزنگر انتخاب شده‌اند.
حسین شیربتی در این باره توضیح داد: پیرو دستوررالعمل وزارت میراث فرهنگی مبنی بر اعلام خانه‌های در تملک و شاخص و ثبت ملی شهرستان دزفول، اداره میراث فرهنگی این شهرستان پنج خانه ثبت ملی و در تملک خود را به استان اعلام کرد که خانه‌های تیزنو و سوزنگر به منظور احیا، مرمت و واگذاری حق بهره برداری در مدت معین برای مزایده ازسوی صندوق احیا و بهره برداری اماکن تاریخی و فرهنگی کشور انتخاب شدند.
او با تاکید بر لزوم حراست از منافع شهرستان دزفول ادامه داد: رایزنی و مکاتباتی با اداره کل میراث فرهنگی برای مکاتبه با وزارتخانه و خروج خانه تیزنو از مزایده انجام دادیم که بی‌نتیجه بوده است.
صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیا و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی براساس ماده ۱۱۴ قانون چهارم توسعه در سال ۸۴ با هدف کاهش بار مالی دولت در قالب تامین مالی برای احیا و بهره‌برداری از بناهای تاریخی تشکیل شد چراکه همواره منابع ملی با توجه به وابستگی به درآمدهای نفتی محدود بوده‌اند.
به گفته معاون میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دزفول و بر اساس قانون تنظیم برخی از احکام برنامه‌های توسعه کشور، باتوجه به اهمیت و ضرورت مرمت بناهای تاریخی و فرهنگی و احیای بافت‌های ارزشمند کشور، به تمامی دستگاه‌های اجرایی اجازه داده می‌شود بهره‌برداری از بناها و اماکن تاریخی- فرهنگی ثبت شده در فهرست آثار ملی (به‌استثنای نفایس ملی) در اختیار خود را به بخش خصوصی و تعاونی واگذار نمایند که اجرای این بند از شمول جزء (سه) ماده (۱۱۵) قانون محاسبات عمومی‌کشور مصوب ۱/۶/۱۳۶۶ مستثنی است.
شیربتی افزود: خانه تاریخی تیزنو در زمانی که هنوز اداره‌های میراث فرهنگی و فرهنگ و ارشاد اسلامی از هم تفکیک نشده بودند، توسط میراث فرهنگی خریداری شده و در ۳۰ سال گذشته در تملک این اداره بوده و تا این لحظه هم هیچ ادعایی مبنی بر مالکیت آن نشده است.
این اظهارنظر معاون اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دزفول مقابل نظر رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان دزفول است که گفته بود خانه تیزنو متعلق به ارشاد است.
مهران بقایی رئیس انجمن قصه دزفول و دوستدار میراث فرهنگی هم که نسبت به مزایده خانه تاریخی تیزنو دغدغه دارد، با یادآوری مزایده مجتمع فرهنگی سینمایی دزفول و واگذاری آن به بخش خصوصی عنوان کرد: این واگذاری نتیجه قابل قبولی نداشت و بیم آن می‌رود مزایده خانه‌های تاریخی تیزنو و سوزنگر نیز به این سرنوشت دچار شوند.
میراث ملموس و ناملموس هر شهر و منطقه، عزت، هویت، تاریخ، تمدن و افتخار آن شهر و منطقه هستند که حفاظت و حراست از آنها وظیفه‌ای همگانی است و انتظار می‌رود مسوولان در راستای حفظ این تمدن ارزشمند هیچ مسامحه‌ای نداشته باشند.
خانه تاریخی تیزنو با شماره ۲۵۷۳ در ردیف آثار ملی کشورمان به ثبت رسیده است؛ این خانه در ضلع شرقی میدان اصلی محله قلعه دزفول واقع شده که ساخت آن به دوره قاجاریه بر می‌گردد.
این خانه زیبا دارای هشت در ورودی، ایوان مرکزی، شبستان و شوادون است.
نظر شما