ابهام در اثربخشی طرح ضربتی دفع آب‌های سطحی اهواز

نشست خبری ۶ عضو کمیته دفع آب‌های سطحی شورای شهر اهواز، برای تشریح طرح ضربتی دفع آب‌های سطحی این کلانشهر، روز یکشنبه در حالی برگزار شد که بارندگی پاییزه برای دومین سال پیاپی آبگرفتگی شدید معابر و منازل شهروندان را در پی داشته است. بارش هفتم و هشتم آذر ماه امسال باعث خسارت به ۲۴۱ واحد مسکونی در شهر اهواز شده و وسایل ۴۱۹ واحد از منازل نیز آسیب دیده است.

در این نشست خبری که با تاخیر حدود ۲ ساعته برگزار شد، اعضای شورای شهر اهواز از عملکرد خود در تشکیل کمیته آب‌های سطحی شورای شهر و شناسایی نقاط بحرانی آبگرفتگی دفاع کردند اما نتوانستند آمار قانع کننده‌ای برای تضمین این طرح در بارش‌های آینده اهواز ارائه کنند.

محمدجعفر فلسفی یکی از اعضای کمیته دفع آب‌های سطحی شورای شهر اهواز در این نشست گفت: تا زمانی که لایروبی به طور کامل انجام نشود، نمی‌توانیم بگوییم با چند میلیمتر باران، شهر زیر آب می‌رود زیرا لایروبی حداقل ۲۰ تا ۳۰ درصد در کاهش آبگرفتگی تاثیر دارد، ایستگاه‌های پمپاژ، واحد پمپ متمرکز، واکنش سریع و مشارکت دستگاه‌های عضو ستاد بحران نیز در این زمینه نقش دارد.

مهران باباپور نایب رییس شورای شهر اهواز نیز گفت: میزان آبگرفتگی بستگی به میزان و شدت بارش دارد و تجربه نشان داده است که ظرفیت شبکه عبور دادن ۷۰ تا ۸۰ میلیمتر بارندگی در ۴۸ ساعت است.

حجت الاسلام جاسم موسی‌پور اما گفت: اکثر بارندگی‌های اهواز کمتر از ۲۵ میلیمتر است و اگر طرح ضربتی دفع آب‌های سطحی به طور کامل اجرا شود، با بارندگی کمتر از ۳۰ میلیمتر، آبگرفتگی طولانی مدت نخواهیم داشت و آب وارد خانه‌های مردم نمی‌شود، این در حالی است که در گذشته با ۱۵ میلیمتر بارش دچار آبگرفتگی می‌شدیم و شهر اهواز زیر آب می‌رفت، ما ادعای بیشتری هم نداریم و برای حل مشکل، باید طرح جامع اجرا شود.

عبدالزهرا سنواتی رییس شورای شهر اهواز همچنین گفت: طرح ضربتی دفع آب‌های سطحی اهواز متکفل همه نقاطی که دچار آبگرفتگی می‌شود، نیست و تنها به نقاط مهم آبگرفتگی می‌پردازد، این طرح ساده‌ترین، ارزان‌ترین و مناسب‌ترین راه ممکن برای رفع آبگرفتگی نقاط بحرانی است که کارشناسان ارائه داده‌اند، بنابراین حل مشکل اهواز منوط به بازسازی و شبکه فرسوده فاضلاب و اجرای طرح جامع دفع آب‌های سطحی است.

در این نشست همچنین سنواتی رییس شورای شهر اهواز پیشرفت طرح ضربتی دفع آب‌های سطحی را ۶۰ تا ۷۰ درصد، باباپور نایب رییس شورا پیشرفت آن را حدود ۸۰ درصد، ایزدی عضور شورا ۷۰ تا ۸۰ درصد و موسی‌پور عضو دیگر شورا پیشرفت آن را ۵۰ تا ۶۰ درصد اعلام کردند.

مهلت سه ماهه طرح ضربتی

رییس شورای شهر اهواز در این نشست با بیان اینکه کارشناسان زمان اجرای طرح ضربتی دفع آب‌های سطحی را سه ماهه اعلام کرده بودند، گفت: طرح ضربتی، خلاصه طرح جامع است که می‌تواند ۸۰ تا ۹۰ درصد مشکلات اهواز را حل کند، این طرح توسط بهترین کارشناسان فاضلاب و آب‌های سطحی ارائه شده و درباره آن حاضر به مناظره هستیم.

سنواتی افزود: این نشست برای مچ گیری از مدیران دیگر دستگاه‌ها نیست و تنها برای روشنگری و گزارش اقدامات است.

وی آبگرفتگی شدید در ۲۵ آذر ماه ۹۸ را یادآور شد و بیان کرد: جلسات شورای شهر برای پیش بینی و اعلام هشدار آبگرفتگی از نیمه مهر ماه تشکیل شده که منجر به انعقاد تفاهم نامه با شرکت آبفا برای اجرای طرح ضربتی دفع آب‌های سطحی در سال گذشته شد.

سنواتی پیشرفت طرح ضربتی دفع آب‌های سطحی را ۶۰ تا ۷۰ درصد عنوان کرد و افزود: بنا به گفته استاندار امسال ۲۰ درصد سال گذشته آبگرفتگی در شهر اهواز رخ داده است و در صورت اجرای کامل طرح ضربتی شاهد آبگرفتگی در شهر نبودیم.

وی اضافه کرد: کار اجرایی از وظایف شورای شهر نبوده اما این شورا به جزییات طرح ضربتی ورود کرد تا آن را به سرعت به اتمام برساند.

سنواتی ادامه داد: در گذشته اعتبار مورد نیاز برای اجرای طرح جامع آب‌های سطحی یکصد هزار میلیارد ریال برآورد شده بود، به همین دلیل اقدامی برای اجرای آن صورت نگرفته بود.

به رای دادگاه تمکین می‌کنیم

رییس شورای شهر اهواز، پیش از طرح سئوالات خبرنگاران از آنها خواست که سئوالات را سیاسی نکنند و درباره حکم دادگاه شهردار اهواز چیزی نپرسند زیرا به وی و شورا ربطی ندارد.

وی در ادامه، دامن زدن برخی اعضای شورا به تخریب شهردار را رد کرد و گفت: مصاحبه‌های اعضای شورا در قبال عملکرد شهردار این را ثابت می‌کند.

سنواتی همچنین با اشاره به رای دادگاه بدوی درباره شهردار اهواز و مدیرعامل سابق آبفا درباره آبگرفتگی پارسال اهواز، گفت: این حکم معطوف به آبگرفتگی پارسال است که قطعا با بررسی‌های دستگاه قضا صادر شده، البته امکان فرجام و پیگیری نیز وجود دارد.

وی افزود: این محکومیت خوش آیند ما نیست اما می‌دانیم دستگاه قضا با قضات خیلی خوب و توان کارشناسی، به پرونده‌ها رسیدگی می‌کند، به همین دلیل اینکه بخواهم دستگاه قضا را متهم کنم این کار بنده و همکارانم نیست.

 سنواتی با بیان اینکه هیچکدام از همکاران ما به نفع و یا علیه هیچ یک از مدیران ورود نکردیم و به رای دادگاه تمکین می‌کنیم، اضافه کرد: خواسته ما این است که آنچه به صلاح شهر و قانونی و شرعی است، اجرا شود، بنابراین هم شهردار و هم مدیرعامل سابق آبفا اگر دلایلی دارند و قصوری در کار نبوده، باید ارائه بدهند واگر قصوری در کار است دستگاه قضا با کسی مماشات نمی‌کند.

خلاء مدیریت بحران در اهواز

نایب رییس شورای شهر اهواز همچنین با انتقاد از مدیریت بحران در شهر اهواز، گفت: چیزی به عنوان مدیریت بحران، در اهواز در اولویت نیست.

مهران باباپور افزود: وقتی هشدار هواشناسی صادر می‌شود باید مدیران، ستاد بحران تشکیل دهند و آماده بشوند، این اقدامات در شهرهای کوچک با مدیریت فرماندار انجام می‌شود اما در کلانشهر اهواز، چنین چیزی وجود ندارد، بنابراین تا زمانی که مدیریت بحران در اهواز نداشته باشیم که مدیران را مکلف کند و اقداماتی برای بالا بردن تاب آوری انجام دهد، این نقص‌ها وجود دارد و شاهد از هم گسیختگی مدیریت بحران در اهواز خواهیم بود.

باباپور مشکل دفع آب‌های سطحی در اهواز را مشکلی چند ساله و زخم کهنه‌ای توصیف کرد که سال‌ها شهروندان را رنج می‌دهد، به همین دلیل بانک جهانی در سال ۱۳۸۳ تسهیلاتی به این طرح پرداخت کرده و در سال ۹۴ نیز دفتر رهبری به آن ورود کرده است.

وی افزود: در یک دهه گذشته، سالانه ۲۵ میلیارد ریال برای دفع آب‌های سطحی هزینه می‌شد اما در سال جاری بیش از ۹۰۰ میلیارد ریال به این طرح اختصاص یافته است.

باباپور با اشاره به جلسات متعدد با نمایندگان مجلس، شورای عالی استان‌ها و مسئولان استانی درباره مشکلات آب‌های سطحی اهواز، اضافه کرد: طرح جامع با بودجه فعلی شهرداری قابل اجرا نیست و نیازمند عزم ملی همه مسئولان و نمایندگان استان است.

طرح ضربتی، مسکن است

باباپور همچنین گفت: کمیته دفع آب‌های سطحی شورای شهر همچون مسکن عمل کرده و هدف این کمیته، کاهش ماندگاری آبگرفتگی معابر بوده و تسکین بوده نه حل مشکل، این در حالی است که در بارندگی اخیر ۷۵ نقطه بحرانی دیگر نیز بوجود آمده است.

وی با بیان اینکه شورای پنجم دغدغه آب‌های سطحی را داشته، ادامه داد: از ۴۸۰ نقطه ریزشی و بحرانی، ۵۷ نقطه شناسایی شد که در این طرح ۲۷ نقطه به شهرداری، سه نقطه مشترک و مابقی به شرکت آبفا واگذار شده است که در حال حاضر ۹۳ درصد از تعهدات شهرداری و ۶۰ تا ۷۰ درصد از تعهدات آبفا در این طرح اجرا شده اما نتوانستیم طرح را پیش از بارندگی‌ها به اتمام برسانیم.

به گفته وی در گذشته دفع آب‌های سطحی اولویت اول شهرداری و مسئولان نبوده و به دلیل وقوع خشکسالی، به فراموشی سپرده شده بود.

باباپور با بیان اینکه شورای شهر بارها به شهردار تذکر داده، افزود: هدف همه جلسات طرح سوال، استیضاح نیست و با توجه به اینکه شورای یک کار گروهی است، در این جلسات طرح سوال برخی از اعضا از پاسخ‌ها قانع می‌شوند، برخی از اعضا معتقدند که شهردار به اندازه ظرفیت خود کار کرده و برخی مخالف این عقیده را دارند.

وی در ادامه درباره رای دادگاه بدوی در محکومیت شهردار و مدیرعامل آبفا اهواز، گفت: اگر چه دادگاه بر اساس جایگاه قانونی خود این حکم را صادر کرده اما مشکل ما را حل نمی‌کند زیرا این مدیران به تازگی منصوب شده بودند و مساله آبگرفتگی از سال‌های گذشته وجود داشته است.

شکایت آبفا علیه عضو شورا

رییس کمیسیون خدمات شهری شهرداری اهواز در ادامه گفت: به دلیل انتقاد از مشکلات شبکه فاضلاب، شرکت آبفا علیه من در دادگاه شکایت کرده که با ارائه مستندات تبرئه شدم.

فتح الله حاجتی با بیان اینکه شورا یک نهاد نظارتی است افزود: مشکلات آب‌های سطحی را به شهرداری و آبفا گوشزد کردیم و بر اجرای طرح ضربتی دفع آب‌های سطحی تاکید کردیم اما آنچه که انجام نشد مشکلات آب و فاضلاب اهواز است که همچنان ادامه دارد.

انسداد خروجی‌های فاضلاب

رییس کمیسیون عمران ،شهرسازی و معماری شورای شهر اهواز نیز گفت: نگرانی درباره فاضلاب و آب‌های سطحی از گذشته در اهواز وجود داشته اما با توجه به خشکسالی و کاهش بارندگی مساله آب‌های سطحی مطرح نبود و نگاه‌ها به مشکلات شبکه فاضلاب معطوف شده بود که با بررسی متوجه شدیم مساله بسیار جدی‌تر است.

محمدجعفر فلسفی افزود: سالانه در حدود ۲۰ میلیارد ریال برای لایروبی شبکه فاضلاب هزینه می‌شد اما این اعتبار با حجم وسیع کار تناسبی نداشته است، از سوی دیگر شرکت‌های بزرگ از جمله نفت و حفاری و فولاد در این زمینه کمکی نکردند.

وی بخشی از مشکل آبگرفتگی را ناشی از ریزش شبکه فاضلاب در سیل فروردین ۹۸ دانست و ادامه داد: تغییرات مدیریتی در شهرداری نیز در این زمینه موثر بوده است، به طوری که بارها به شهرداری تذکر دادیم که عدم آمادگی پذیرفته نیست.

فلسفی گفت: چند روز پیش متوجه شدیم که خروجی فاضلاب در منطقه قلعه چنعان به دلیل انسداد با مشکلاتی مواجه است که لوله گذاری این قسمت آغاز شده است.

وی تاکید کرد: مشکل کوی علوی تنها با ساخت ایستگاه پمپاژ حل می‌شود، در غیراینصورت هر سال با مشکل آبگرفتگی مواجه خواهد شد.

فلسفی اضافه کرد: در این شورا سعی کردیم طرح دفع آب‌های سطحی را از بلاتکلیفی خارج کنیم، از طرفی با شرکت آبفا که مسئولیتی در این زمینه قبول نمی‌کرد، طرح مشترک تعریف کردیم.

مدیران ناکارآمد حاشیه امن ندارند

رییس کمیسیون تحقیق، نظارت و بازرسی شورای شهر اهواز نیز با اشاره به محکومیت شهردار اهواز و مدیرعامل سابق آبفا اهواز در دادگاه بدوی به دلیل مشکلات آبگرفتگی پارسال، گفت: حکم دادگاه بدوی می‌تواند نقطه امیدی برای مردم باشد که مدیران ناکارآمد حاشیه امنی نداشته باشند، و این حکم سرفصلی بشود در اهواز و استان که مدیران در سال‌های آینده پاسخگوی کوتاهی‌های خود باشند.

محمدرضا ایزدی با بیان اینکه اهواز شبکه دفع آب‌های سطحی نداشته و ندارد، افزود: از گذشته تمام آب‌های سطحی در شبکه فاضلاب دفع می‌شد بنابراین طی این سال‌ها باید برای این مساله چاره اندیشی می‌شد این در حالی است که عمر شبکه فاضلاب ۳۰ تا ۵۰ سال است و در ۶ تا هفت سال گذشته لایروبی نشده است، از سوی دیگر جمعیت اهواز در سه دهه گذشته حدود سه برابر شده است.

به گفته وی، در ۱۰ سال گذشته شهرداری یک چهارم اعتبار یک سال گذشته را برای دفع آب‌های سطحی هزینه کرده و اگر در سال‌های قبل این طرح اجرا می‌شد با این اتفاقات روبرو نمی‌شدیم.

وی با اشاره به تذکرهایی که به شهرداری و آبفا در آغاز کار شورای پنجم داده است، تصریح کرد: اسناد محرمانه‌ای از بایگانی شرکت آبفا به من رسید که طبق اعلام بهداشت، اختلاط شبکه آب و فاضلاب، بیماری‌های روده‌ای برای شهروندان بوجود آورده و برخی شهروندان به بیماری هپاتیت A مبتلا شده‌اند.

ایزدی با اشاره به هزینه بالای اجرای طرح جامع دفع آب‌های سطحی، گفت: در نشستی که با نمایندگان مجلس داشتیم از آنها خواستیم که بعضی پیگیری‌ها که از توان شورای شهر خارج است را برعهده گیرند که از جمله حق آلایندگی که نتوانستیم از شرکت نفت به طور کامل دریافت کنیم.

وی پیشرفت طرح ضربتی دفع آب‌های سطحی را ۷۰ تا ۸۰ درصد دانست و آن را «مسکن» توصیف کرد و افزود: پارسال ۵۷ نقطه بحرانی آبگرفتگی شناسایی شده بود که امسال ۶۰ تا ۷۰ مورد دیگر نیز به آنها اضافه شده است.

آب‌های سطحی اولویت مدیران شهری نبود

مسئول کمیته دفع آب‌های سطحی شورای شهر اهواز نیز در این جلسه با بیان اینکه در اجرای طرح ضربتی دفع آهای سطحی تخلف شده، گفت: مهلت اجرای این طرح سه ماهه بوده و باید در تابستان به اتمام می‌رسید، این در حالی است که نصف پروژه‌ به آبان ماه کشیده شد، که ما پیگیری کرده و تذکر دادیم.

حجت‌الاسلام جاسم موسی‌پور افزود: شورا با تمام توان خود در راستای برنامه‌ریزی، سیاست‌گذاری و بودجه ریزی برای مشکل آب‌های سطحی اقدام کرده است.

وی اضافه کرد: آبگرفتگی پارسال ناشی از پاسکاری بیمارگونه و طولانی بعضی دستگاه‌ها بوده و به دلیل ابهاماتی که برای مشکل آب‌های سطحی وجود داشت، شورا به ناچار مجبور به دعوت از دستگاه‌های دیگر و استفاده از ظرفیت امام جمعه، رییس دادگستری، مدیرکل سابق بحران و استانداری شد.

موسی‌پور بیان کرد: مبنای طرح ضربتی دفع آب‌های سطحی، ناامیدی از بودجه‌های چند هزار میلیاردی فاضلاب و تکیه بر منابع داخلی بوده است.

وی افزود: طرح ضربتی دفع آب‌های سطحی، اولویت خیلی‌ها در شهرداری نبود و مدیرانی بودند که اعتقادی به اختصاص بودجه نداشتند، اگر مصوبات شورا و پیگیری امام جمعه و ورود برخی نهادهای نظارتی نبود، همین ۵۰ تا ۶۰ درصد نیز اجرا نمی‌شد.

موسی‌پور با بیان اینکه طرح ضربتی دفع آب‌های سطحی منحصر به رفع آبگرفتگی ۵۷ نقطه بحرانی نبود، اضافه کرد: لایروبی مناسب، تامین تجهیزات و تعهدات دولت و شرکت‌های بزرگ استان از جمله تکالیفی بود که در این طرح محقق نشد.

به گفته وی، طرح ضربتی دفع آب‌های سطحی، کوتاه مدت (سه ماهه) و بر اساس تقویت شبکه فاضلاب طراحی شده و باید طرح جامع دفع آب‌های سطحی اهواز بازنگری و فاز دوم آن مطالعه شود.

وی ادامه داد: در این طرح از ۴۰۰ نقطه بحرانی آبگرفتگی ۵۷ نقطه فوق بحرانی طراحی شد اما به عنوان راهکار اساسی باید از طرح ضربتی عبور کنیم و به فکر طرح جامع باشیم که این مساله از سوی رییس سازمان بازرسی کل کشور در سفر به خوزستان نیز اعلام شد.

موسی‌پور همچنین با بیان اینکه از محکومیت‌های قانونی و برخوردهای قانونی حمایت می‌کنیم، گفت: ما از محکومیت هیچکس خوشحال نمی‌شویم اما این حکم سرفصل جدیدی برای پاسخگویی مدیران است.