غفلت از قانون یا افزایش مصرف سوخت؛ عامل خاموشی‌های تهران چیست؟

به گزارش ایرنا،‌ خاموشی برق تهران که روز سه شنبه ۲۳ دی ماه در مناطقی چون ۲، ۳، ۶، ۹، ۱۳، ۱۱ و ۱۴ روی داد، شهروندان تهرانی را در میانه فصل سرما غافلگیر کرد و سبب شد تا بسیاری از مشترکان بین یک تا سه ساعت را در خاموشی سپری کنند.

این خاموشی ها که بدون اعلام قبلی بود، سبب بروز مشکلات مختلفی از جمله اختلال قطعی آنتن دهی تلفن‌های همراه، سوختن دستگاه‌های برقی، تعطیلی برخی از مغازه‌ها و بلاتکلیفی بخش تولید و صنعت در تهران شد.

این قطعی‌ برق نه تنها روند عادی زندگی شهروندان را با مشکل مواجه کرد و سبب اخلال در کار اصناف، فروشگاه ها و بازاریان شد، بلکه علت یابی آن به یکی از موضوعات مورد بحث مردم در فضای مجازی تبدیل شد و هر کس به تناسب داده های ذهنی خود به نقد آن پرداخت.

برخی از مردم عامل آن را تامین نشدن سوخت نیروگاه های کشور و ممنوعیت استفاده از مازوت برای پرهیز از آلودگی هوا می‌دانستند و برخی دیگر انگشت اتهام را به سمت مزارع استخراج ارز دیجیتال بردند.

به فرایند استخراج ارزهای دیجیتال، صنعت «ماینینگ» و به مراکز تولید این ارزها، مزرعه یا «فارم» گفته می‌شود. در صنعت ماینینگ، نفت و گاز به انرژی برق و در نهایت به محصول ارز دیجیتال تبدیل می‌شود که به عنوان یک پول مجازی می‌توان برای مبادلات مالی از آن استفاده کرد.

البته به تازگی دولت با تدوین مقرراتی استخراج این نوع ارز را قانونمند کرده و سرمایه گذاران می توانند با کسب مجوز، اقدام به راه اندازی مزارع استخراج کنند که البته برق مصرفی آن ها هم قیمت با نرخ برق صادراتی به کشورهای دیگر محاسبه می شود.

تامین نشدن سوخت مورد نیاز نیروگاه ها علت قطعی برق تهران

مسئولان، ممنوعیت استفاده از مازوت در نیروگاه های تولید برق تهران با هدف جلوگیری از آلودگی هوا را یکی از دلایل کاهش تولید برق در این استان اعلام کردند.

در فصول سرد سال که به طور معمول مصرف گاز در شبکه خانگی افزایش می یابد، سوخت تحویلی به نیروگاه ها و صنایع با هدف پایداری شبکه گاز، کاهش یافته و حتی قطع می شود؛ در این شرایط نیروگاه ها به استفاده از گازوئیل و یا مازوت روی می آورند تا پایداری در شبکه برق برقرار باشد.

با این همه از اوایل ماه پاییز و با جدی شدن وارونگی هوا در کلانشهر تهران، بحث ممنوعیت استفاده از مازوت به عنوان سوخت جایگزین در نیروگاه ها و برخی صنایع آلاینده نظیر سیمان تهران مطرح و اجرایی شد که به دنبال آن و کاهش تولید برق، در طی هفته های گذشته شاهد خاموشی برق در بزرگراه های پایتخت بودیم.

آنچه در روز سه شنبه این هفته روی داد نیز ناشی از همین موضوع بود و به تصمیم شرکت توانیر در قطعی های سراسری برق ختم شد.

در این باره شرکت توزیع نیروی برق پایتخت در اطلاعیه ای عنوان کرد: به دلیل مصرف بیش از حد گاز و نبود مصرف بهینه انرژی در هفته های اخیر و اینکه سوخت بسیاری از نیروگاه های کشور گاز شهری بوده، این موضوع منجر به محدودیت تامین سوخت نیروگاه های کشور و کمبود برق شده است.

در بخش دیگر این اطلاعیه آمده است: در همین راستا با توجه به محدودیت های ایجاد شده در خصوص سوخت نیروگاه های برق کشور، تولید برق در برخی از نیروگاه ها متوقف و از مدار خارج شده و این موضوع باعث به وجود آمدن برخی قطعی های برق به صورت پراکنده در سطح پایتخت شده است. 

شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ، با صدور اطلاعیه ای از عموم مشترکان درخواست کرد تا با رعایت مصرف انرژی و با کاهش تنها یک درجه ای وسایل گرمایشی و کاهش ۱۰ درصدی مصرف برق در شبانه روز، نسبت به پایداری شبکه، کمک و همراهی خود را مانند سنوات گذشته به اثبات برسانند.

شرکت توانیر نیز در اطلاعیه ای اعلام کرده است که خاموشی های ایجاد شده قابل برنامه ریزی از قبل نبوده و تنها با ۱۰ درصد کاهش مصرف گاز و برق، امکان استمرار تامین مطمین گازو برق در کشور فراهم خواهد بود.

شرکت توزیع نیروی برق تهران نیز به خبرنگار ایرنا گفت: اگر زمانبندی قطع برق در تهران توسط شرکت توانیر اعلام شود به سرعت به شهروندان اعلام خواهیم کرد این درحالیست که هنوز در این زمینه تصمیم گیری نشده است.

در نهایت سخنگوی صنعت برق از مردم بابت خاموشی‌های بدون اعلام قبلی روز گذشته عذرخواهی کرد اما از مردم نیز خواست با خاموش کردن لامپ های اضافه و کاهش ۱۰ درصدی مصرف برق و گاز به جلوگیری از قطعی برق کمک کنند.

«مصطفی رجبی مشهدی» افزود: چهارشنبه هیچ خاموشی نداشته‌ایم و بابت خاموشی های روز گذشته پوزش می‌خواهیم.

وی گفت : خاموشی های اخیر قابل پیش‌بینی و اطلاع‌رسانی نبود. با اقدام های  اجرایی از چهارشنبه محدودیت ها برطرف شد اما این معنای مدیریت نکردن مصرف توسط مشترکان نیست.

سخنگوی صنعت برق ادامه داد: محدود کردن برق مراکز استخراج رمز ارز و برخی صنایع از سه شنبه انجام شد. همچنین برق چند دستگاه اجرایی و بانک هم مصرف بالایی داشتند قطع شد. برق مراکز غیرمجاز استخراج رمز ارز نیز با هدف حفظ حقوق مردم قطع خواهد شد.

استاندار تهران نیز روز چهارشنبه در جمع خبرنگاران با تاکید بر اینکه عامل اصلی آلودگی هوا در تهران ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون است که رابطه معناداری با افزایش شیوع بیماری دارد، گفته است: در نیروگاه‌های این استان مازوت مصرف نمی‌شود اما گازوییل مصرفی حاوی گوگرد است.

انوشیروان محسنی‌بندپی بیان کرده است که شرکت توانیر برای قطع کردن برق در استان حتما باید جدولی را تبیین و طبق آن عمل کند؛ قطع کردن برق در تهران شاید اجتناب ناپذیر باشد اما باید قبل از قطع کردن اطلاع‌رسانی انجام شود.

استاندار به اشاره به آخرین جلسه در خصوص آلودگی هوا گفته است:  شب گذشته آخرین جلسه برای رفع این موانع در استانداری تهران برگزار و موراد لازم به وزارت بهداشت و محیط زیست برای انجام اقدامات پیشگیری کننده انعکاس داده شد ضمن اینکه همه عوامل مربوط به کاهش خطر در استان از جمله توقف فعالیت کارخانه‌های تولید شن و ماسه، متوقف کردن خودروهای دیزلی دودزا، منع تردد کامیون در شب و همچنین استفاده نکردن از مازوت در تمامی پالایشگاه، نیروگاه و کارگاه‌ها بررسی و انجام شده است.

به گفته محسنی‌بندپی، رییس سازمان حفاظت از محیط‌زیست و وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور در جلسه هیات دولت در صورت لزوم در مورد تعطیلی تهران تصمیم‌گیری خواهند کرد.

آلودگی هوا و قطع برق ۲ موضوع جدانشدنی

این روزها آلودگی هوای تهران از سویی و قطعی برق از سوی دیگر به هم گره خورده است و اینگونه طاقت شهروندان تهرانی را طاق کرده است.

به گفته محمد درویش کنشگر محیط زیست و عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، چرا باید بین بد و بدتر یعنی آلودگی هوا و قطعی برق یکی را انتخاب کنیم؟

وی در گفت و گو با ایرنا می گوید: متاسفانه شاهد هستیم مسئولان به راحتی در رسانه ها اعلام می کنند که باید بین سوخت مازوت و خاموشی ها یکی را انتخاب کنیم.

این کارشناس معتقد است: با اینکه ۱۴ دستگاه متولی کنترل و کاهش آلودگی هوای تهران در قانون هوای پاک هستند اما تا به امروز به وظایف خود عمل نکرده اند.

قانون هوای پاک با ۳۴ ماده و ۳۹ تبصره نیز در تیر ماه ۹۶ به تصویب مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان رسیده است که این قانون ۱۳ آیین نامه دارد که نهادهای اجرایی و مدیریت شهری و وزارت خانه را موظف به انجام اموری مشخص کرده است.

وی بیان می کند: چند روز گذشته در فراکسیون محیط زیست مجلس به نقش دستگاه ها و وظایف انجام شده آنها در خصوص قانون هوای پاک و آلودگی هوای تهران پرداخته شد که دستگاه های متولی اعلام کردند که از ۲۳ تا ۳۶ درصد به وظایف خود عمل کرده اند.

درویش با اشاره به اینکه سازمان محیط زیست می گوید که به ۸۵ درصد به وظایف خویش عمل کرده است می گوید: باید این نهاد شفاف سازی کند که در این زمینه چه اقدامی انجام داده است چرا که محیط زیست ناظر بر اجرای تعهد دستگاه های دیگر است در حالی که هیچ کار شاخصی توسط دستگاه ها انجام نشده است که بشود از آن دفاع کرد.

به گفته وی شاهد استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه ها هستیم و این را مسئولان مختلف شهری از جمله رئیس شورای اسلامی شهر تهران و اعضای آن اعلام کرده اند ولی شاهد انکار مسئولان متولی امر هستیم.

این کارشناس محیط زیستی می گوید: از مردم می خواهند که کمتر گاز و برق مصرف کنند در حالی که شاهد استخراج ارز دیجیتال و استفاده از برق در مناطق مختلف کشور هستیم این درحالیست که وزیر نیرو اعلام می کند مصرف تولید ماینر یا همان ارز دیجیتال کمتر از یک درصد است.

وی این صحبت های مسئولان را غیرمنطقی عنوان می کند و مدعی است: اعداد و ارقامی که اعلام می کنند توازن ندارد و باید با مردم صادقانه و شفافانه برخورد کرد.

طبق اعلام «همایون حائری» معاون برق و انرژی وزیر نیرو، برای تولید هر واحد ارز مجازی «بیت کوین» نیاز به مصرف ۷۲ هزار کیلووات برق است، یعنی برای تولید هر واحد از این نوع ارز مجازی، به اندازه مصرف ۲۸ مشترک، برق استفاده می‌شود.

همچنین قیمت ارزان برق در ایران در مقایسه با سایر کشورها و افزایش روز افزون قیمت این نوع ارز پای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی و حتی وجود دستگاه های قاچاق و غیرقانونی را به کشورمان باز کرده است.

مسئولان به پرسش های مردم در خصوص خاموشی ها پاسخ دهند

محمدرضا محبوب فر، عضو انجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدار ایران و کارشناس محیط زیست نیز به خبرنگار ایرنا می گوید: قطعی برق در مناطق مختلف شهر تهران وضعیت نامطلوبی را ایجاد کرده است.

وی با تاکید بر اینکه افکار عمومی درباره علت وقوع خاموشی ها پرسش هایی دارد که باید از سوی مسئولان پاسخ داده شود، اظهار داشت:  باید قبل از فصل سرما و با پیش بینی وارونگی و افزایش آلودگی هوا در این زمینه پیش بینی و برنامه ریزی می شد.

وی ادامه داد: دستگاه های متولی در زمینه آلودگی هوا باید پاسخ گو باشند چرا که در کنار قانون هوای پاک، ۲۳ قانون دیگر و قانون اساسی کشورمان به موضوع آلودگی هوا، خاک و آب پرداخته است.

وی تاکید می کند: از برنامه سوم تا ششم توسعه مسئولان وعده کاهش آلودگی هوا و رفع آلاینده ها را داده اند اما مسئولان سازمان محیط زیست، وزارت بهداشت و درمان و وزات نفت به این موضوع توجه ای نداشته اند.

از ابتدای امسال ۱۵ روز هوای پاک، ۱۸۲ روز هوای قابل قبول یا همان سالم و ۹۰ روز هوای ناسالم برای گروه های حساس و ۱۲ روز ناسالم برای همه گروه ها به ثبت رسیده است.

محبوب فر می گوید: وجود آلودگی هوا، قطعی برق و کرونا از سوی مردم را با اختلالات روانی، قلبی و عروقی مواجه کرده است که باید در این زمینه تدابیری اندیشیده شود.

داستان تکراری این روزهای آلودگی هوا و قرار گرفتن در شرایط قرمز و موضوع جدید قطعی برق، تهران را با چالش هایی روبرو کرده است که باید در این زمینه برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت اجرایی و بر روند آن نظارت شود تا اینگونه نفس های پایتخت به شماره نیافتد.