خروج مسکو از پیمان «آسمان باز»و پیامدهای آن

به گزارش ایرنا، ماریا زاخارووا سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه روز 26 دی  از آغاز مراحل خروج روسیه از پیمان آسمان های باز خبر داد پیمانی که چند ماه پیش آمریکا از آن خارج شده بود.

 سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در نشست خبری وبیناری  اظهار کرد: تصمیم آمریکا برای خروج از پیمان آسمان های باز به بهانه های واهی، موازنه منافع شرکت کنندگان در این پیمان را برهم زد و نقش آن به عنوان ابزار برای تحکیم اعتماد و امنیت را مخدوش کرد.

وی افزود: طرف روسی پیشنهاد مشخصی مطابق با مفاد اساسی این پیمان برای حفظ قابلیت اجرایی آن در شرایط جدید را مطرح کرد. با تاسف خاطرنشان می کنیم که این ابتکار از طرف متحدان آمریکا حمایت نشد.  

معاهده آسمان‌های باز توافقنامه‌ای بین ۳۴ کشور جهان است که سال ۲۰۰۲میلادی به امضا رسید و به اجازه پرواز هواپیماهای تجسسی بر فراز مناطق کشورهای عضو این معاهده ارتباط می‌یابد.  این پیمان، یکی از بزرگ‌ترین تلاش‌های بین‌المللی برای هرچه شفاف‌تر کردن فعالیت‌های نظامی است.

روزنامه واشنگتن تایمز در این خصوص نوشت: دولت آتی آمریکا تاکنون نیز با تصمیم گیری های سیاسی دیگری دررابطه روسیه در خصوص پیمان استارت جدید مواجه است که به زودی مهلت آن تمام می شود و  این تصمیم گیری شامل پروژه خط لوله نفتی نورد استریم ۲ نیز هست که بزودی باید با آلمان  تکمیل شود.

براساس گزارش واشنگتن تایمز، وزارت خارجه روسیه رسما از آغاز روند خروج این کشور از پیمان آسمان های باز خبر داده و اعلام کرده که به کشورهای عضو اجازه پرواز بر فراز حریم هوایی دیگر کشورهای امضا کننده را می دهد و به شکل قابل توجهی توازن منافع کشورهای امضا کننده این پیمان را افزایش داده است.

یکی از شکایت های مسکو این بوده که متحدان آمریکا که در این پیمان عضو دارند نتوانستند تضمیمن کنند که اطلاعات بدست آمده از پروازهای انجام شده به موجب این پیمان،  از سوی آمریکا به اشتراک گذاشته نمی شود.

آسوشیتدپرس در گزارشی در همین زمینه نوشت مسکو نتوانسته از سوی متحدان ناتو این تضمین را بگیرد که در جریان پروازهای نظارتی آنها بر فراز روسیه اطلاعاتی به آمریکا منتقل نمی شود.

 واشنگتن تایمز نوشت: تیم بایدن زمان اندکی دارد و پارلمان روسیه اکنون باید خروج رسمی مسکو از این پیمان  را در مدت ۶ ماه تایید کند.

دولت دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا سال گذشته اعلام کرد که قصد دارد از این پیمان ۲۰ ساله خارج شود و مدعی شد که روسیه این پیمان را نقض کرده و دیگر عضویت در آن به نفع آمریکا نیست.  مقام های آمریکایی از مدتها پیش درباره محدودیت های اعمال شده از سوی مسکو درباره پرواز بر فراز برخی مناطق خاص از قبیل منطقه چچن و کالینگراد، منطقه راهبردی روسیه در اروپا انتقاد کرده اند.

سازمان اطلاعاتی آمریکا و پنتاگون همچنین به مسکو درباره استفاده ازپروازهای انجام شده تحت این توافق بر فراز آمریکا و اروپا برای تعیین اهداف و زیرساختارهایی که ممکن است در حملات سایبری یا قراردادی در نظر گرفته شوند، هشدار داده اند.

حامیان این پیمان چنین استدلال می کنند که خروج از آن فشاری را بر متحدان اروپایی که همچنان حامی این توافق هستند وارد خواهد کرد.

بایدن در دهه ۱۹۹۰ میلادی در حالی که هنوز یک سناتور بود از این پیمان حمایت کرد. وی از اقدام دولت ترامپ برای خارج شدن از این توافق انتقاد و دولت ترامپ را به اصرار بر سیاست های کوتاه بینانه در رها کردن نقش رهبری آمریکا در جهان متهم کرده است.

آلسی هستینگس عضو دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا از ایالت فلوریدا که رئیس کمیته هلسینگی در کنگره نیز هست روز جمعه گفت اقدام روسیه نتیجه مستقیم اقدام ترامپ است که امیدوار است بایدن آن را تغییر دهد.

وی گفت: طی سالها پیمان آسمان باز منافع امنیتی مهمی را برای اروپا داشته است و مورد حمایت متحدان وشرکای سراسر آتلانتیک است.

پایان پیمان آسمان باز دومین توافق نظامی با روسیه است که در دولت ترامپ پایان می یابد. واشنگتن و مسکو از توافق منع موشک های هسته ای میانبرد که تولید موشک های هسته ای تاکتیکی را در سال ۲۰۱۹ ممنوع کرد، خارج شده اند.

مهلت پیمان تسلیحات هسته ای دو کشور موسوم به کاهش سلاح های راهبردی جدید نیز در فوریه منقضی خواهد شد.

با وجودی که آنتونی بلینکینز گزینه ترامپ برای وزارت خارجه آمریکا از قرار حمایت خود را تمدید قرادادهای کنترل سلاح بین دو ابرقدرت هسته ای حمایت کرده است معلوم نیست که ایا دولت بایدن به دنبال تمدید استارت جدید برای یک مدت کامل ۵ ساله خواهد بود یا برای تمدید کوتاه مدت یا جایگزینی آن با یک توافق جدید فشار وارد خواهد کرد؟

لئوئید اسلاتسکی از اعضای ارشد سیاست خارجی در پارلمان روسیه در یک مصاحبه تلوزیونی گفت روسیه در صورتی که باید روند کنونی را تغییر دهد در خروج از پیمان آسمان باز تجدید نظر خواهد کرد اما امید به این امر بسیار آرمانگرایانه به نظر می رسد.