چرا آلمانی‌ها از واکسن کرونا رویگردانند؟

به گزارش روز شنبه ایرنا، از زمان تایید واکسن ساخت شرکت های فایزر و بایون تک در آمریکا، اتحادیه اروپا تلاش کرده است با طی کردن سریع این روند کار واکسیناسیون سراسری را در کشورهای بحران زده آغاز کند. اکنون با گذشت چندین هفته از آغاز واکسیناسیون سراسری در شماری از کشورهای اروپایی، روند آن بسیار کند پیش می رود. کارشناسان می گویند یکی از دلایل اصلی این مسئله بی اعتمادی مردم اروپا به واکسن های  غربی-آمریکایی از جمله فایزر است که هر روز عوارض بیشتری در دریافت کنندگان آن مشاهده می شود.

در آلمان با اینکه دولت کوشیده است به هر نحوی از گسترش ویروس جلوگیری کند، باز هم آمارها نگران کننده است. طبق آمارهای رسمی بار دیگر بیش از ۱۶ هزار آلودگی جدید با ویروس کرونا در یک روز ثبت شده است. همانطور که موسسه روبرت کخ (RKI) صبح شنبه با استناد به اطلاعات مقامات بهداشتی اعلام کرده، ۱۶ هزار و ۴۱۷ مورد دیگر از آلودگی ثبت شده و به این ترتیب تعداد کل آلودگی های اثبات شده کرونا در آلمان از ابتدای شیوع همه گیری به ۲ میلیون و ۱۲۲ هزار و ۶۷۹ نفر رسیده است.

همچنین ۸۷۹ مرگ در ارتباط با آلودگی های ویروس کرونا در طی ۲۴ ساعت ثبت شده که با احتساب این موارد، تعداد کل مرگ های کرونایی ثبت شده در آلمان به ۵۱ هزار و ۵۲۱ مورد افزایش یافته است. موسسه کخ تعداد افراد بهبودیافته از آلودگی به کرونا را در آلمان حدود ۱ میلیون و ۷۹۵ هزار و ۴۰۰ نفر اعلام کرد. در حال حاضر بروز هفت روزه بیماری به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر بیش از ۱۱۲ مورد است، در حالی که دولت تلاش دارد این میزان را به زیر ۵۰ مورد برساند.

اروپایی ها از یک سو طرح نصفه و نیمه واکسیناسیون را آغاز کرده اند و از سوی دیگر سیاست تشدید محدودیت های کرونایی را ادامه می دهند. این دوگانگی خود باعث بی میلی و بی اعتمادی مردم به طرح واکسیناسیون شده است.

از طرف هم گزارش های متعهدد از کشورهای مختلف مبنی بر عوارض جانبی شدید ناشی از دریافت واکسن در برخی افراد، ابتلای به کرونا در روزهای بعد از دریافت واکسن و حتی جان باختن برخی افراد به دلیل دریافت واکسن، باعث افزایش موج بی اعتمادی ها شده است.

علت گسترش نارضایتی ها از تدابیر کرونایی

تلاش های دولت آلمان موجب ناخرسندی طیف های گسترده از مردم آلمان شده است. وقتی سیاست در زندگی روزمره شهروندان اینقدر طولانی و عمیق مداخله می کند ، فشار افکار عمومی برای توضیح بیشتر می شود. در این زمان ها «آنگلا مرکل» صدراعظم خیلی بیشتر از حد معمول در کنفرانس های مطبوعاتی ظاهر می شود. همانطور که مرکل در آخرین حضور خود در روز پنجشنبه توضیح داد ، همچنان باید بسیاری از آزادی های عمومی دیگر لغو شوند.

در این رابطه «یورگن مایس» که در دانشگاه نیروهای مسلح فدرال در مونیخ با روانشناسی اجتماعی و تعارض سر و کار دارد ، توصیه می کند دولت اقداماتش را به خوبی و به طور کامل توضیح دهد تا افراد بیشتری بتوانند آنها را  درک کنند. به گفته وی ایجاد محدودیت ها و تهدید به عواقب و مجازات نمی تواند مردم را مجاب کند. وی هشدار می دهد: به محض این که فرصتی برای نقض این اقدامات بی توجیه فراهم شود ، کسانی که انگیزه کاملاً برونی دارند از این فرصت استفاده می کنند.

با گذشت زمان بیشتر از شیوع همه گیری، بر شمار منتقدان نیز افزوده شده و صدای اعتراضات آنها بلندتر می شود. اقدامات مربوط به مهار ویروس نسبتاً زیاد و طولانی مدت بوده است. در نظرسنجی موسسه تحقیقاتی «یوگاو» (YouGov) به نمایندگی از خبرگزاری د.پ.آ. آلمان ، ۷۰ درصد طرفدار کار در خانه برای شرکت ها بودند ، اما تنها ۴۹ درصد طرفدار محدود کردن یا حتی توقف حمل و نقل عمومی محلی بودند.

کارشناسان هشدار می دهند این واقعیت که نظرسنجی ها به طور منظم مقبولیت تدابیر کرونایی دولت در بین مردم را نشان می دهند ، نباید منجر به خوش بینی بیش از حد شود. مایس با اشاره به تفاوت نگرش و رفتار می گوید: تحقیقات بارها نشان داده اند که نگرشهای عمومی تنها می توانند رفتارهای خاص را به شکلی محدود توضیح دهند.

وی با بیان اینکه همچنان خطر سرکشی در بین مردم وجود دارد تاکید می کند: اقدامات سختگیرانه تر و مجازات های بیشتر برای برخی از افراد یادآور تنبیه های دوران کودکی است. این اقدامات، واکنش ها را نیز تشدید می کند. این روشی است که روانشناسان آن را به انگیزه سرکشی کودکانه تشبیه می کنند و می تواند منجر به دفاع از خود در برابر محدودیت های سلب کننده آزادی شود. در این میان ممکن است حتی رفتارهای ممنوع بیشتر و معنادارتر از قبل ادامه پیدا کنند. وی توصیه می کند که تصمیم گیرندگان سیاسی بهتر است هنگام تنظیم و ابلاغ تصمیمات خود ، همه این تأثیرات را در پذیرش و انطباق با اقدامات مورد توجه قرار دهند.

در بحران کرونا ، دولت در مسائلی از زندگی دخالت می کند که خصوصی است مانند اینکه چند نفر می توانند کنار هم روی نیمکت پارک بنشینند و یا چه کسانی را می توانند به خانه خود دعوت کنند یا چند مشتری به طور همزمان مجاز به حضور در داروخانه و فروشگاه هستند. در زمان های عادی ، هیچ یک از این امور به مقامات مرتبط نیست. پس از ماهها اعمال چنین تدابیری اکنون مسئولان در سطح فدرال ، ایالتی و محلی به این نتیجه رسیده اند که فقط وضع مقررات برای کنترل همه گیری کافی نیست. شهروندان همچنین باید بتوانند سودمندی اقدامات فردی را درک کنند، در حالی که همیشه اینطور نیست. مهمتر این است که چه کسی چه پیامهایی را با کدام کانال ارسال می کند.

در حال حاضر انبوعی از اطلاعات و بخشنامه در کانالهای خبری مختلف برای مردم ارسال می شود؛ شبکه های اجتماعی ، کانال هایی در سرویس های پیام رسان، تبلیغات در فضای تبلیغاتی الکترونیکی و پوسترها ، اینفوگرافیک ها ، ویدیو های توضیحی ، وب سایت ها و جزوه های اطلاعاتی خود دولت فدرال و به ویژه وزارت بهداشت در تلاش هستند تا سیاست کرونایی را فراتر از کنفرانس های مطبوعاتی و مصاحبه ها به مخاطبان منتقل کنند. بودجه دفتر مطبوعاتی فدرال در سال جاری ۱۸.۲ میلیون یورو است که به ویژه برای تأمین مالی اطلاع رسانی همه گیری هزینه می شود.

دفتر مطبوعاتی دولت آلمان توضیح می دهد که اطلاع رسانی هایش بر مصوبه های جدید فدرال و ایالتی برای مهار ویروس متمرکز است و پس از جلسات مقامات، سعی در ارائه فرمول های گاه پیچیده با گرافیک واضح دارد. سپس این موارد به دفاتر مطبوعاتی ایالت ها منتقل می شوند.

ریشه بی میلی مردم به مشارکت در طرح واکسیناسیون

در بحبوحه چنین اوضاع نابسامانی دولت فدرال آلمان تصمیم گرفت با تامین واکسن مورد نیاز و واکسینه کردن سریع بخش های گسترده از جمعیت این کشور از سرعت گسترش ویروس کاسته و مهمتر از همه با موج جدید ویروس جهش یافته انگلیسی مقابله کند. از این رو از هفته های آخر ماه دسامبر (اواخر دی ماه) طرح واکسیناسیون سراسری را در این کشور به اجرا گذاشت. با این حال مشکل بی اعتمادی موجود و عوارضی که واکسن در بسیاری از کشورهای مورد استفاده از خود نشان داد، توجیه کردن افکار عمومی برای استقبال از این طرح را با مشکل مواجه کرده است.

در حال حاضر وزارت بهداشت آلمان، موسسه روبرت کخ و مرکز فدرال آموزش بهداشت در حال تبلیغ واکسیناسیون علیه ویروس کرونا هستند. سازمان های غیردولتی کارزاری ۲۵ میلیون یورویی را با شعار «آلمان آستین های خود را بالا می زند» طراحی کرده است. طبق گفته وزارت بهداشت ، بیش از دوازده میلیون یورو هزینه چاپ پوسترهای آنالوگ و دیجیتال در سراسر کشور می شود و علاوه بر اینها بودجه بودجه اضافی حدود ۹۰ میلیون یورویی در اختیار این وزارتخانه قرار گرفته که برای اطلاعاع رسانی در مورد ویروس کرونا است.

اما آیا صرف هزینه های هنگفت برای تبلیغات، کافی است؟ «یورگ آبرومیت» کارشناس فن بیان ، از آکادمی سخنرانی در شهر بن هشدار می دهد: اگر همه ایده متفاوتی برای تبلیغ به ذهنشان خطور کند ، این مسئله شهروندان را دلزده می کند. به اعتقاد او اگر شخص یا گروه های خاصی از افراد معتبر و مرجع وجود داشته باشند که بتوانند اقدامات دولت را به راحتی تبیین و اطلاعات غلط را رد کنند ، بهتر خواهد بود.

وی با بیان اینکه اگر مردم بی اعتماد باشند، از دستورات یا پیشنهادهای جدید نیز پیروی نخواهند کرد می افزاید: «عدم اطمینان فضای مناسبی برای تئوری های توطئه فراهم می کند. اکنون این موضوع را در بحث واکسیناسیون مشاهده می کنیم. علاوه بر این ، آنچه امروز احتمالاً با اهمیت نظر گرفته می شود ممکن است فردا اهمیتش را از دست داده باشد ، زیرا دانشمندان نیز به تدریج در مورد ویروس اطلاعات بیشتری به دست می آورند.»

از نظر آبرومیت، تبادل ارتباطات بین دولت و شهروندان حداقل تا پایان سپتامبر (اوایل مهر ماه) منظم بود، اما دیگر اینگونه نیست. وی می گوید: من این را با این واقعیت توضیح می دهم که اکنون مبارزات انتخاباتی به طور غیررسمی آغاز شده است - حتی اگر مقامات درگیر آن، با قاطعیت چنین چیزی را رد کنند. با همه این احوالات روشن است که «آرمین لاشت» نخست وزیر ایالت نورد راین وستفالن و «مارکوس زودر» نخست وزیر بایرن در تلاشند تا خود را از اینجا متمایز کنند.

وی به برخی موارد به عنوان عوامل بی اعتمادی به دولت نیز اشاره می کند. به عنوان مثلا در ابتدای همه گیری ، این سوال که آیا استفاده از ماسک محافظ دهان و بینی منطقی است یا نه، به شدت مورد بحث بود. آبرومیت می افزاید: اگر ینس اشپان وزیر بهداشت و سایر سیاستمداران در بهار سال ۲۰۲۰ می گفتند که «بله ماسک ها می توانند محافظت کنند ، اما در حال حاضر به اندازه کافی از آنها نداریم» صادقانه تر بود. در شرایط آن زمان ، این می توانست اطمینان بیشتری ایجاد کند. دولت ابتدا با زیر سوال بردن اثربخشی آن و سپس تاکید بر استفاده از ماسک، اعتبار خود را از دست داد.

با چنین پیش زمینه ای، اکثریت مردم آلمان نگاهی تردیدآمیز به شعار اثربخشی واکسن کرونا از سوی مقامات دولتی دارند. اذهان عمومی در حال حاضر این سوال را مطرح می کنند که چرا بیش از  80 میلیون انسان سالم در کشوری با 83 میلیون جمعیت، باید با بدترین و مخرب کننده تری محدودیت های تماس و تعطیلی های نابود کننده به جای مشاهده آلودگی در بیماران ، افراد مشکوک به بیماری یا مشکوک به آلوده شدن و جدا کردن آنها از دیگران، مواجه شوند؟

«بیت بانر» حقوقدان از هایدلبرگ می گوید اقدامات تحت عنوان مقابله با کرونا قانون اساسی را در نظر نمی گیرد و علیه اصول آن، قانون وضع می کند. «بوریس پالمر» شهردار توبینگن از حزب سبزها این مسئله را کمی متفاوت می بیند ، اما در عین حال واکسیناسیون را با این سوال توجیه می کند که اگر دولت صدها میلیارد یورو بخاطر اقتصاد بیمار از دست بدهد، بهتر نیست که برای مراقبت بهینه از افراد مسن و بیمار با ۱۰ درصد این میزان، برنامه ریزی کند؟

چرایی اصرار دولت آلمان به سرعت بخشیدن به واکسیناسیون

کارشناسان می گویند واکسیناسیون می تواند تا حد زیادی به بهبود شرایط اجتماعی و اقتصادی کمک کند. به اعتقاد آنها یک تعطیلی سراسری طولانی اثرات مهلکی تا حد فروپاشی اقتصاد آلمان خواهد داشت. در حقیقت اقتصاد مانند یک موجود زنده است که اگر چرخه آن به گردش در نیاید ، به راحتی از بین می رود. «ولفرم ویمر» کارشناس اقتصادی معتقد است که ورشکستگی ، واکنش های زنجیره ای و از بین رفتن پتانسیل خلاقیت در شرکت های نوپا و تحقیق محور را به دنبال دارد. او تاکید می کند برای جلوگیری از این فاجعه، باید کمای اجباری آلمان در تاریخ ۱۹ آوریل (سی ام فروردین 1400) پایان یابد!

هر چند میزان آسیب تعطیلی های گسترده به زندگی اقتصادی و ساختار اجتماعی هنوز قابل محاسبه و پیش بینی نیست ، اما در صورت ادامه ممنوعیت تماس و تعطیلی ها برای مدت طولانی ، در هر صورت میزان آسیب ها بسیار زیاد خواهد بود. این در حالی است که واداشتن مردم به دوری از جمع و تنها ماندن و فاصله گرفتن از دیگران هزینه های اجتماعی و روانی سنگینی را به جامعه تحمیل می کند.

این موضوع در بحث عوارض جانبی سلامتی مورد بررسی قرار می گیرد. پروفسور «اشتفان ویلیچ» متخصص اپیدمیولوژی و متخصص طب اجتماعی در بیمارستان خیریه برلین در مورد انزوای گسترده مردم هشدار می دهد: انزوا در یک زمان بسیار کوتاه ، منجر به اضطراب و افسردگی می شود. به طور کلی تمام درخواست های «در خانه بمانید» که به عنوان شعار دائمی در برنامه های تلویزیونی و در هزاران مکان و سایت های اینترنتی مخاطبان را آزار می دهد ، از نظر بهداشت روانی نتیجه مثبتی ندارد.

به گفته وی ورزش در هوای تازه بهتر خواهد بود. این متخصص فکر می کند هم کانون همه کارهایی را که برای سیستم ایمنی بدن مضر است انجام می دهند. در خانه می مانند و زیر آفتاب بیرون نمی روند. او تاکید می کند: وقتی نشستن روی نیمکت پارک با چند نفر در پارک را ممنوع می کنیم، به واقعیت ها توجه نداریم.

وی جرم انگاری گروه های سه نفری که در فضای باز باهم باشند را نیز تصمیمی اشتباه می داند. او تاکید می کند: «ما به ارتباطات اجتماعی و همچنین روابط فراتر از اینترنت نیاز داریم. سیاست پدرسالارانه هرگز به این فکر نمی کند که مردم بتوانند خودشان تصمیم بگیرند در معرض چه خطراتی قرار می گیرند و چگونه توصیه های مربوط به رفتار را به کار می گیرند.»

نگرانی دیگر از سوی گروه های خارج از دولت است، آنها می گویند اگر اجازه داده نشود وقایع سیاسی و حتی تظاهرات علیه سیاست های کرونایی انجام شود و کار نمایندگان مردم در همه سطوح محدود شود ، دمکراسی در معرض خطر است. وقتی تعدادی از حقوق اساسی برای مدت نامعلومی تضعیف شود ، آزادی در معرض خطر است. وقتی قوه قضاییه دیگر نتواند به درستی کار کند و دادرسی دادگاه به تأخیر بیفتد و اجرای احکام به تعویق بیفتد، قانون در خطر است.

وقتی جوانان در انتظار بازگشایی مدرسه و دانشگاه و دریافت آموزش حرفه ای بنشینند و امتحانات و مدارکشان بلاتکلیف باشد آینده در معرض خطر است. اگر افراد بمیرند زیرا عمل جراحی آنها به دلیل خطرات احتمالی کرونا به بعد موکول می شود یا قربانیان سکته مغزی دیگر جرات رفتن به بیمارستان را نداشته باشند ، زندگی در خطر است.

بسیاری از سیاستمداران و بوروکرات ها با این چالش روبرو نیستند ، زیرا حقوقشان پا برجاست و دریافت های ماهانه خود را دارند و جمعیت هنوز هم تا حد زیادی آرام ، خوش رفتار و مطیع است. آنها از افزایش نسبی قدرت و از فرصت های سیاسی شخصی یا حزبی به دست آمده لذت می برند. کارشناسان نگرانند زیرا این واقعیت که تعطیلی های گسترده و محدودیت ها در شرف تخریب ساختارهای اقتصادی و ساختارهای اجتماعی هستند ، هنوز به فکر تصمیم گیران خطور نکرده است.