نمایشگاه «۴۲سال تمبر انقلاب» در سی‌سالگی موزه ارتباطات

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، موزه ارتباطات که در بهمن ماه ۱۳۶۹ به نام موزه پست آغاز به کار کرده است، اکنون به عنوان موزه ارتباطات سی ساله شد؛ این موزه در یکی از قدیمی‌ترین عمارت‌های دولتی تأسیس شده که از دو طبقه در قسمت‌های غربی و شرقی و ٣ طبقه در قسمت مرکزی بنا متشکل از سالن‌ها و غرفه‌های متعدد تشکیل شده است.

حسن عمیدی مدیر موزه ارتباطات در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا درباره برنامه‌های جشن سی‌سالگی موزه ارتباطات، اظهار داشت: همزمان با جشن‌های گرامیداشت دهه‌فجر و چهل‌ودومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، نمایشگاه ۴۲ سال تمبر انقلاب و همچنین آیین بزرگداشت بانوان شبکه پستی کشور روز سه شنبه ۱۴ بهمن ۱۳۹۹ به مناسبت روز زن با حضور تعداد محدود میهمانان به شکل حضوری و ویدیو کنفرانس در موزه ارتباطات برگزار می‌شود.

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، در ٢٠ اسفند ماه ١٣٧٤ شمسی با موافقت سازمان امور اداری و استخدامی کشور، موزه پست به موزه وزارت پست و تلگراف و تلفن و در ١٢ مرداد ماه ١٣٧٨ شمسی، به موزه پست و مخابرات تغییر نام داد.
ساخت این بنای قدیمی در سال ١٣٠٧ شمسی‌، در زمان وزیران قدیم پست‌، صوراسرافیل و نظام‌ الدین حکمت‌، با صرف هزینه۵۳۶ هزار تومان و با مساحت حدود ۱۵هزار مترمربع  در خیابان سپه (امام خمینی (ره) کنونی) آغاز شد؛ این بنای آجری را که نیکلای مارکف گرجستانی طراحی کرد در سال ۱۳۱۳ به بهره‌برداری رسید.
این عمارت در زمینی به ابعاد٥٠ * ١٦٧ متر یعنی ۸هزار و ۳۵۰مترمربع زمین ساخته شده است و حدود ١٨ هزارمترمربع بنا دارد و اکنون ابعاد موزه فعلی که یک سوم کل بنا است ٤٢*٥٣ و حدود ۶هزارمترمربع وسعت دارد، قسمتی از این ساختمان، در کنار سردر باغ ملی‌، که قبلاً اداره گمرکات پست بوده‌، به موزه اختصاص داده شده است‌.
معماری بنا سبک ملی رضاخانی و التقاطی است؛ استفاده از سبک هخامنشی ستون‌نماها با سرستون دو کله ‌گاوی و سبک اسلامی صفوی طاق‌نماها با قوس‌های شاه عباسی به شیوه نو با در نظر گرفتن اسلوب کاروان‌سراهای چهار ایوانی و نیاز روز از مشخصه های التقاطی بودن سبک بناست؛ این بنا آجری است اما از سنگ در ستون و سرستون‌نماها، پایه و پلکان و از اره بنا و کمربندهای تزئینی دور بنا استفاده شده است.
موزه ارتباطات در قلب تهران قدیم و در مجموعه تاریخی باغ ملی قرار دارد، ورودی این موزه در میدان مشق واقع شده است، با گذر از سردر باغ ملی ورودی موزه در سمت راست قرار دارد، که البته حیاط مجموعه توجه هر بیننده ایی را به خود جلب می‌کند؛ این حیاط در گذشته محل ارسال بار و مرسولات پستی بوده و به همین دلیل مجموعه‌ای از مجسمه‌ها، ادوات و ابزارهای پستی دوره‌های مختلف را در آن قرار داده اند.

احداث اولین خانه موزه تمبر ایران در تبریز/ احداث پست موزه در دلگان و رشت

عمیدی همچنین اختصاص بخشی از موزه به مشاهیر ارتباطات با حضور اساتید این حوزه و برپایی بزرگترین کتابخانه علم ارتباطات و مرکز اسناد پست را از ویژه برنامه‌های جشن سی‌سالگی موزه ارتباطات عنوان کرد و افزود: احداث مراکز پست موزه مدرسه دلگان در شهرستان دلگان در استان سیستان و بلوچستان و پست موزه رشت در استان گیلان و اولین خانه موزه تمبر ایران در تبریز (خانه مجتهدی‌ها) در استان آذربایجان‌شرقی، که به زودی افتتاح می‌شوند، از جمله برنامه‌های درنظرگرفته شده به مناسبت سی‌سالگی موزه هستند.

مدیر موزه ارتباطات درباره برنامه‌های اجرایی موزه در زمان شیوع کرونا در چند ماه اخیر، گفت: بر اساس اقداماتی که انجام شد و ارزیابی کمیته ملی موزه های ایران ایکوم (ICOM) و به دلیل نقش موثری که با همکاری و تلاش همکاران در تحقق شعار «موزه‌ها زنده‌اند» در دوران شیوع کرونا ایفا گردید، موزه ارتباطات به عنوان موزه شاخص و برتر معرفی شد.

عمیدی افزود: راه‌اندازی جمعه بازار تمبر و فیلاتلیک ایران در موزه ارتباطات با همکاری شهرداری منطقه ۱۲ شهر تهران از دیگر اقداماتی بود که باعث شد علاقه‌مندان به این بخش روزهای جمعه با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی در فضای سامان‌دهی شده آن، فعالیت کنند.

مدیر موزه ارتباطات با اشاره به محدودیت‌هایی که در دوران کرونا برای برگزاری رویدادها ابلاغ شد، اظهار داشت: در دوران شیوع کرونا نمایشگاه کارت‌ پستال و اقلام فیلاتلیک ایران در صد سال گذشته، جشنوراره و نمایشگاه کاریکاتور پست و کرونا، همچنین نمایشگاه سوخته‌نگاری تصاویر قدیمی پستی از رویدادهایی است که در دوران همه‌گیری کووید۱۹ به صورت مجازی برگزار کردیم.

تمبر که با توجه به وزنش گران‌ترین شی دنیا محسوب می‌شود و از گذشته های دور تا به امروز ، بخش جدایی‌ناپذیر فرآیند ارسال نامه‌ها و بسته‌های پستی است. در سالنی در موزه ارتباطات به نام «تمب» علاوه بر دیدن مجموعه ای از تمبرهای ایرانی و خارجی، اولین تمبری که در دنیا در سال ۱۸۴۰ به نام پنی سیاه و همچنین اولین تمبر ایرانی که در زمان ناصرالدین شاه چاپ شد به نمایش گذاشته شده است. 
همچنین در این سالن که در طبقه دوم موزه قرار دارد، تمبرهای یادبودی که بعد از انقلاب اسلامی (۱۳۵۷) به چاپ رسیده -۷۵۰ تمبر اصلی که  پس از انقلاب تا به امروز-  قابل تماشاست؛ همچنین این سالن میزبان جلسات شورای عالی تمبر است، که در مورد تمبرها با موضوع ملی تصمیم می‌گیرند. فیلاتلیک نیز به هر آنچه که به پست و تلگراف از تمبر گرفته تا سکه و اسکناس گفته می شود.

به گزارش ایرنا، موزه ارتباطات که در خیابان امام خمینی(ره)، همجوار با سردرباغ ملی واقع است، از دوازده بخش «تلگراف و تلفن، مخابرات، رادیو، تمبر، اسناد، هدایا، کوچه پست، لیمینت تمبر، وزیران ارتباطات، شهدای مخابرات، ورودی غربی و چاپار» تشکیل شده است.

در مجموعه بازسازی شده موزه ارتباطات نمونه‌هایی از قدیمی‌ترین نوشت‌افزارها و ابزارهای فرستادن بسته‌های پستی و چاپاری، تلفن‌های نخستین (شناخته‌شده به «هندلی» با مراکزی ۲۰ و ۳۰ شماره‌ای) رایوی نفتی، تلفن همراه ناصرالدین شاه، تلگرام‌های مورس، تمبرها و دیگر ابزار قدیمی و نوین ارتباطات و مخابرات به نمایش گذاشته شده است.

همچنین در این موزه رادیوهای قدیمی دهه ۳۰ تا ۷۰ میلادی، تصاویری از لباس‌های پستچی ها و دفاتر پستی کشورهای مختلف، پستخانه‌های سراسر ایران و عکس‌های قدیمی ساختمان پست و تلگراف و نمونه هایی از دستگاه‌های مورس قدیمی به نمایش گذاشته شده است.
در این موزه ادوات و تجهیزات پستی مانند باسکول ها که قبل از ارسال، بسته ها را با آن وزن می‌کردند و یا ابزارهایی همچون مهر و موم، قفل شکن‌ها و جعبه های پستی قدیمی را در کنار سایر ابزار آلات پستی قرار داه شده است.