رشد شاخص سوادآموزی، رهاورد انقلاب اسلامی برای بانوان آذربایجان‌غربی

به گزارش خبرنگار ایرنا، نیمی از جمعیت هر جامعه ای را بانوان تشکیل می دهند و داشتن سواد در بین این قشر می تواند زمینه توسعه و اعتلای شاخص های آن جامعه را فراهم کرده و به سمت تعالی همه جانبه سوق دهد.

با وجود اثبات شدن این موضوع طی سالیان طولانی گذشته، در زمان رژیم طاغوت به رغم اینکه سران مملکت، ادعای پیشرفت و جهانی شدن داشتند، بیش از نیمی از جمعیت آن حتی سواد خواندن و نوشتن نیز نداشتند و فراگیری سواد فقط مخصوص افراد خاصی بود.

در این میان زنان از وضعیت اسفناک تری برخوردار بودند و تنها حدود یک سوم از بانوان کشور از نعمت سواد آن هم در حد خواندن و نوشتن بهره مند بودند و زنان روستایی از این میزان سواد نیز بی نصیب مانده بودند.

با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، این مورد به عنوان یک مساله مهم در اولویت قرار گرفت چرا که ایران اسلامی کشوری با پیشینه ادبی و فرهنگی بسیار چشمگیر بود و لازم بود تا روند باسوادی با سرعت در کشور به ویژه بین بانوان افزایش یابد.

داده های آماری نشان دهنده افزایش نرخ باسوادی زنان در سال های بعد از انقلاب است به گونه ای که در سال های نخستین که انقلاب به پیروزی رسیده بود نرخ باسوادی بانوان ایرانی ۲۴.۲ درصد بود در حالی که میانگین جهانی آن در همان سال بیش از ۶۰ درصد و نرخ باسوادی زنان استان ۳۵ درصد اعلام شده بود.

طبق اطلاعات ارائه شده از سوی مسوولان اداره سواد آموزی استان، این آمار در آذربایجان غربی با جمعیت یک میلیون و ۱۲۴ هزار نفری خود که حدود ۷۵۲ هزار نفر از جمعیت آن روستایی بودند، بیشتر خودنمایی می کرد به گونه ای که در آن سال های ابتدایی پیروزی انقلاب، ۳۱۶ هزار نفر از زنان روستایی و ۹۱ هزار و ۸۹۸ نفر از کل زنان شهری استان بیسواد بودند.

اما پیروزی انقلاب اسلامی و در پی آن پیام امام راحل در هفتم دی ماه سال ۵۸ که باید به سوادآموزی و آموزش بزرگسالان به عنوان یک پدیده نیازمند علم و تخصص ویژه نگریسته می شد، موجب شد تا دانش افزایی و سواد آموزی از آموزش بزرگسالان و کودکان محروم از سواد گرفته تا زنان در کشور مورد توجه جدی قرار گیرد. 

مردم محوری، خانواده محوری، مسجد محوری و مدرسه محوری، ارکان اصلی در شیوه اجرای برنامه سواد آموزی و آموزش همگانی از نظر حضرت امام (ره) بود که باعث شد تا زمینه تحصیل و کسب سواد برای بانوان کشور فراهم شود و بانوان آذربایجان غربی نیز که به علت مسایل فرهنگی و آداب و سنن حاکم محروم از سواد بودند توانستند سهم خود را از سفره وسیع سواد آموزی به نیکی تصاحب کنند و برتارک صحنه های اقتصادی و اجتماعی بدرخشند.

امروز در سایه این بسیج همگانی شاهد ارتقای بسیاری از شاخص‌های سلامت در خانواده و جامعه، خودباوری در زنان، شاخص‌های آموزشی و امنیتی و سایر موارد هستیم که همه این مسایل در سایه ارتقای سطح سواد بانوان استان حاصل شده است.

شاخص باسوادی بانوان ۵۰.۷ درصد افزایش دارد

مدیر کل آموزش و پرورش آذربایجان غربی با بیان اینکه شاخص باسوادی بانوان استان قبل از انقلاب ۳۵.۳ درصد بود، گفت: طبق آخرین سرشماری در سال ۱۳۹۵ شاخص باسوادی بانوان با ۵۰.۷ درصد رشد به ۸۶.۲ درصد ارتقا یافته است.

مهین منافی وی با اشاره به لزوم انسداد راه های بی سوادی به خصوص در مورد بانوان گفت: ۹۰ درصد فعالیت های سوادآموزی در استان به بانوان اختصاص دارد و شکاف بین سواد زنان و مردان ۸.۸ درصد است.

وی تعداد زنان باسواد آذربایجان غربی در گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال را ۸۹۳ هزار و ۱۱۰ نفر اعلام کرد و افزود: نرخ باسوادی زنان شهری استان ۹۱ درصد و زنان روستایی ۷۶.۸ درصد است .

مدیرکل آموزش و پرورش آذربایجان غربی با بیان اینکه تعداد مردان برخوردار از نعمت سواد در استان یک میلیون و ۴۷۳ هزار نفر است، ادامه داد: نرخ باسوادی مردان روستایی ۹۱.۸۴ درصد است که این نرخ در میان مردان شهری ۹۶.۷۴ درصد برآورد می شود.

وی با بیان اینکه ۹۲.۸ شهروندان آذربایجان غربی باسواد هستند، ادامه داد: اختلاف میزان باسوادی در مناطق شهری و روستایی بین ۱۲.۲ درصد بوده و موضوع باسوادی تاثیر مستقیمی بر مهاجرت از روستا به شهر دارد.

منافی ادامه داد: طبق برنامه ریزی ها تلاش می‌شود تا سال ۱۴۰۴ با همکاری استانداری و سایر نهادهای مرتبط بتوان با به صفر رساندن بی سوادی در گروه سنی ۱۰-۴۹ سال ریشه بی سوادی در استان را خشکاند.

اختلاف بین باسوادی زنان و مردان کاهش یافته است

رییس اداره دوره های سواد آموزی آذربایجان غربی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: ۹۰ درصد فعالیت های سوادآموزی در استان به بانوان اختصاص دارد و شکاف بین سواد زنان و مردان ۸.۸ درصد است که نسبت به اوایل انقلاب که ۲۵ درصد بود، کاهش بسیاری دارد.

عزت الله فهمی با اشاره به مشکلات موجود در مسیر سواد آموزی و تحصیل بانوان بیان کرد: مشکلات فرهنگی در مناطق روستایی و حاشیه شهرها، فقر اقتصادی، استفاده از دختران به عنوان نیروی کار در روستاها، نبود زیرساخت‌ها و امکانات برای ادامه تحصیل دختران در مناطق صعب العبور روستایی و کوهستانی، ازدواج در سنین پایین، عدم اجباری بودن اموزش عمومی و نگاه منفی برخی از افراد پرنفوذ در جوامع محلی نسبت به تحصیل دختران از مواردی به شمار می رود که مانع ادامه تحصیل دختران بوده است.

وی اضافه کرد: شهرستان نقده با ۹۳.۴ درصد آمار باسوادی پیشتاز استان است اما بیشترین باسوادی زنان در میاندوآب ثبت شده که ۹۰.۵۳ درصد جمعیت هدف را شامل می شود.

فاصله بین باسوادی زنان و مردان در آذربایجان غربی کاهش یافته است

سرپرست معاونت سواد آموزی اداره کل اموزش و پرورش آذربایجان غربی با اشاره به اینکه اختلاف و فاصله درصد باسوادی زنان و مردان بعد از انقلاب مطلوب تر شده است، گفت: قبل از پیروزی انقلاب اختلاف درصد باسوادی زنان و مردان در گروه سنی ۶ سال به بالا ۲۵.۴ درصد و در گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال ۲۸.۳۴ درصد بود.

میرصادق جامعی گفت: این فاصله بعد از انقلاب در گروه سنی ۶ سال به بالا به ۱۲.۶ و در گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال به ۸.۸ درصد رسید.

سرپرست معاونت سواد آموزی اداره کل اموزش و پرورش آذربایجان غربی با بیان اینکه ۹۲.۸ شهروندان استان باسواد هستند، ادامه داد: اختلاف میزان باسوادی در مناطق شهری و روستایی بین ۱۲.۲ درصد بوده و موضوع باسوادی تاثیر مستقیمی بر مهاجرت از روستا به شهر دارد.

جامعی گفت: مهاجرت ها فقط شامل افراد تحصیل کرده روستایی آذربایجان غربی به شهرها نیست و افراد بی‌سواد استانهای همجوار به خصوص آذربایجان شرقی نیز برای یافتن کار به روستاها و مناطق حاشیه ای آذربایجان غربی مهاجرت می کنند و این به یک معضل تبدیل شده است.

وی با بیان اینکه شاخص سواد آموزی در سه سال گذشته ۲.۱ درصد رشد داشته است، گفت: سواد، مهارتی است که باید از آن استفاده شود تا خواندن نوشتن تعمیق شود.

هماهنگی و تعامل مسوولان در بکارگیری سیاست های مضاعف تشویقی برای هدایت آموزش دهنده ها به مناطق مرزی و اعمال محدودیت‌ها برای بی‌سودان در کشور راهکاری بود که این کارشناس برای تحقق سریعتر برنامه های سواد آموزی ارائه کرد.

آذربایجان‌غربی طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ در گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال دارای ۱۹۵ هزار بی‌سواد است که از این تعداد ۴۵ هزار نفر تاکنون باسواد شده‌اند.

آذربایجان‌غربی دارای سه‌هزار آبادی است، شرایط اقلیمی استان و صعب العبور بودن مسیر بسیاری از روستاها، درآمد اندک و مشکلات اقتصادی و فرهنگ حاکم در خانواده‌های روستایی موجب شده تا تمایل به تحصیل به ویژه در میان دختران و بانوان در استان کاهش یابد و ساکنان این مناطق تمایل کمتری به سوادآموزی داشته باشند.