درخواست مردم گیلان: تالاب انزلی را نجات دهید

این سازمان مردم نهاد در بیانیه ای با اشاره به  وضعیت بحرانی تالاب انزلی و دغدغه های کارشناسان و دوستداران محیط زیست خواستار توجه مسئولان کشوری به این مهم شده است .

در این بیانیه آمده است : متاسفانه از سال ۱۳۹۳ تالاب انزلی وارد فهرست مونترو مربوط به تالاب‌های در خطر نابودی شد و ایران با ۶ تالاب در رتبه دوم کشورهای دارای بیشترین تالابِ های در معرض نابودی قرار گرفت که بیانگر بی توجهی به اهمیت محیط زیست و این زیست بوم ارزشمند در ایران است. 

تهیه کنندگان یادآور شدند : در ۵۰ سال گذشته آسیب هایی از صید و شکار بی‌رویه و تجاوز به حریم و بستر گرفته تا احداث سازه های مخرب از کاهش حقابه و برداشت بی‌رویه آب گرفته تا آلوده ساختن آب با انواع فاضلاب و زهاب و شیرابه از به آتش کشیدن گیاهان بومی تالاب و زیستمندان ساکن گرفته تا پهن کردن فرش قرمز برای گیاهان غیر بومی متجاوز، از جنگل تراشی در بالادست و عدم آبخیزداری گرفته تا برداشت بی‌رویه شن و ماسه در بستر رودخانه‌های منتهی به تالاب وارد آمده است.

بر اساس این بیانیه در حالی ‌که جمعیت گیلان در نیم قرن اخیر کمتر از ۸۰ درصد افزایش داشته اما جمعیت حاضر در حوضه تالاب بیش از 2.5 برابر شده است که بار جمعیتی ناشی از حضور ساکنان غیر دائم، گردشگران و مراجعان روزانه سایر شهرها جهت انجام کارهای اداری، تجاری، آموزشی و درمانی به شهرهای حوضه بویژه رشت نیز به آن افزوده می شود.

این سمن اجتماعی و محیط زیستی خاطرنشان کرده : با وجود این افزایش جمعیت، راه‌اندازی سامانه‌های فاضلاب رشت و انزلی که یک سوم جمعیت استان را در بر می‌گیرند ضمن از دست دادن فرصت طلایی استفاده از وام بانک جهانی پس از ۱۵ سال تکمیل نشده است. 

تهیه کنندگان بیانیه با اشاره به معضل عدم مدیریت پسماند در گیلان متذکر شده اند: بیش از نیمی از پسماند استان در حوضه تالاب انزلی  رها می‌شود و بخش قابل توجهی از شیرابه زباله ها مستقیم یا غیر مستقیم وارد تالاب می شود.  

انجمن طرفداران توسعه انزلی تصریح کرده است: جنگل تراشی، برداشت بی‌رویه شن و ماسه ، تجاوز به رودخانه ها و کمبود آبخیزداری عاملی برای  فرسایش شدید خاک در حوضه تالاب و سرازیر شدن انبوه رسوبات به تالاب است.  

تهیه کنندگان بیانیه اظهار کرده اند: بزرگترین شهر صنعتی استان واقع در حوضه تالاب انزلی در دهه پنجم فعالیت خود فاقد تصفیه خانه فاضلاب است. 

همچنین انجمن طرفداران توسعه افزوده است : مرغداری صنعتی و کشت اقلامی مانند برنج و هندوانه در مجاورت تالاب افزایش یافته که در نتیجه آب شیرین تالاب را بیش از ظرفیت اکولوژیک مصرف،  و به جای آن شیرابه فضولات دامی و زهاب حاوی کود و سم شیمیایی تحویل تالاب می‌شود. 

تهیه کنندگان این بیانیه خاطرنشان کرده اند : متاسفانه رصد عملکرد مسئولان در چند سال گذشته هم نه تنها نشان از توجه ویژه به توسعه پایدار و محیط زیست و تالاب‌ها ندارد بلکه اصرار بر انجام برخی پروژه‌ها در حوضه یا بستر تالاب ( مانند سد لاسک یا بایوجمی ) عامل نگرانی است. 

این سمن با اشاره به تشکیل ستاد مدیریت تالاب انزلی متذکر شده است :  فعالیت نزدیک به دو ساله ستاد بیانگر این حقیقت است که با تشکیل چنین ستادهایی نمی‌توان به مدیریت یکپارچه رسید.

انجمن طرفداران توسعه انزلی خاطرنشان کرد: مسئولان باید به این باور برسند که وضع تالاب انزلی کاملا بحرانی است و نمی‌توان با برگزاری گاه به گاه جلسه با حضور مدیران اداراتی با  وظایف عدیده دیگر از بحران گذر کرد.

آنها با ابراز نگرانی از شرایط بحرانی تالاب انزلی و تاکید بر این که   برای جبران دهه‌ها کوتاهی نباید حتی یک روز را از دست داد متذکر شده اند : تالاب انزلی بیش از مدیریت یکپارچه نیازمند یک متولی پی‌گیری کننده مستمر است که تنها وظیفه‌اش احیای تالاب و پایش دائمی عملکرد دستگاه‌های مرتبط با تالاب باشد. 

این سمن دوستدار محیط زیست در خاتمه درخواستهای خود را حول سه محور مطرح ساخته ۱-  بطور ویژه به موضوع تالاب انزلی پرداخته و بودجه لازم جهت به سامان رساندن موارد پیش گفته در شهرها و روستاهای حوضه تالاب را در بازه زمانی حداکثر پنج ساله تامین نمایند. 

۲- ضمن پایش دائمی وضع تالاب با توجه به آخرین گزارش‌های علمی منتشره در خصوص پایین آمدن تراز آب دریاچه کاسپین در دهه‌های آینده، مطالعاتی جامع و بر مبنای آینده‌پژوهی انجام داده و نتایج مطالعات را محور برنامه‌ریزی قرار دهند.

۳- با ایجاد یک ساختار اداری چابک و توانا از افراد متخصص و دلسوز که متولی تمام وقت احیای تالاب باشد، بصورت روزمره بر عملکرد ادارات مرتبط و موظف در قبال تالاب نظارت نموده و همه دستگاه‌ها را موظف به پاسخگویی به ساختار مذکور بعنوان نماینده ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالاب‌های کشور نمایند. 

انجمن طرفداران توسعه انزلی همچنین از ساکنان روستاها و شهرهای حوضه تالاب انزلی بویژه شهروندان شهرستان‌های بندر انزلی، رشت و صومعه‌سرا که زندگی‌شان به تالاب انزلی و رودخانه‌های جاری در حوضه اعم از سیاه درویشان‌ زرجوب و گوهر رود گره خورده است نیز تقاضا داریم ضمن انجام وظایف شهروندی در قبال محیط زیست بیش از پیش به پیگیری در خصوص احیای این زیست بوم ارزشمند گیلان پرداخته و در هر محفلی که مدیر دولتی، مسئول نظارتی، نماینده مجلس یا عضو شوراهای شهر و روستا در آن حاضر هستند فرصت  مطالبه‌گری را  غنیمت شمارند.

تالاب انزلی بعنوان یکی از زیست بوم‌های ارزشمند جهان، مهار کننده سیل‌های ویرانگر، تعدیل کننده آب و هوای منطقه و زیستگاه گونه‌های زیادی از آبزیان، پرندگان و گیاهان سال ۱۳۵۴ در فهرست تالاب‌های بین المللی رامسر به ثبت رسید.
علاوه بر تاثیرات اقلیمی، تالاب انزلی از مراکز مهم جذب گردشگر گیلان محسوب می‌شود و معیشت جمعیت قابل توجهی از ساکنان حاشیه تالاب از نظر کشاورزی، صیادی و تامین مواد اولیه صنایع دستی به حیات آن وابسته است.
فاضلاب‌های صنعتی، خانگی، بیمارستانی، ضایعات کشتارگاهی، سموم کشاورزی، پسماندها و نخاله‌ها، گیاهان مهاجمی چون آزولا و سنبل آبی، تصرف اراضی و ساخت و ساز در حریم تالاب، آتش زدن نیزارها با هدف تصرف، ورود رسوبات از رودخانه‌ها و انتقال آلودگی از دریا و کاهش میزان آب موجود، حیات تالاب انزلی را به شدت به خطر انداخته است. این معضلات تالاب انزلی را سال ۱۹۹۳ در فهرست تالاب‌های در معرض خطر (مونترو) قرار داد.