تئاتری که فیلم نشد

تهران- ایرنا- فیلم «روزی روزگاری آبادان» ساخته حمیدرضا آذرنگ اگرچه در سالن‌های سینما اکران می‌شود و از آثار حاضر در جشنواره فیلم‌ فجر امسال است؛ حال و هوای تئاتری دارد و دست‌کم لوکیشن بسته و تکراری خانه و بازی‌های اغراق‌شده بازیگران این مدعا را ثابت می‌کند.

قصه فیلم در سال ۱۳۸۱ و همزمان با حمله آمریکا به عراق می‌گذرد. حمیدرضا آذرنگ سه سال بعد از این حادثه نمایشنامه‌ای را با همین نام نوشت و به روی صحنه تئاتر برد. حالا پس از حدود ۱۵ سال تصمیم گرفته این نمایش قدیمی را جلوی دوربین سینما ببرد. او در یکی از مصاحبه‌هایش اشاره کرد تبدیل تئاتر به فیلم سینمایی باعث می‌شود تعداد زیادی از مردم با اثر مواجه شوند. زیرا ظرفیت سالن‌های تئاتر حداکثر هزار نفر است؛ ولی یک فیلم سینمایی می‌تواند میلیون‌ها نفر بیننده داشته باشد.

اگر این استدلال درست باشد؛ همه تئاتری‌ها باید به فکر تبدیل اثرشان به یک فیلم سینمایی داستانی باشند. کاری نداریم انجام این کار میسر است یا خیر. مساله اصلی در نوع توقعی است که یک تماشاگر از یک فیلم سینمایی دارد. تماشاگر بلیت سینما را می‌خرد که یک فیلم سینمایی ببیند. مسلما اگر می‌خواست تئاتر تماشا کند، سراغ سالن‌های نمایش تئاتر را می‌گرفت. فیلم سینمایی اگر واجد استانداردهای لازم باشد مخاطب راضی از سالن بیرون می‌رود. آثار تئاتری در مقایسه با فیلم‌های سینمایی ویژگی‌های متفاوتی دارند و الزاما نمی‌توانند انتظارات مخاطبان سینما را برآورده کنند.

فیلم روزی روزگاری آبادان اگرچه در سالن‌های سینما اکران می‌شود؛ حال و هوای تئاتری دارد. لوکیشن بسته و تکراری خانه که قصه در آنجا اتفاق می‌افتد، چشم مخاطب را خسته می‌کند. تماشاگر سینما چه گناهی کرده که نود دقیقه باید در و دیوار تکراری یک خانه را دنبال کند؟ اگر در این خانه قصه پرفراز و نشیبی اتفاق می‌افتاد، می‌شد فضای بسته‌اش را تحمل کرد. ولی در فیلم شاهدیم که درام حول یک موقعیت بسط نیافته پرسه می‌زند و پیش نمی‌رود.

مکالمه یک تعداد آدم با موشک (نماد جنگ) وقتی به یک ایده جذاب بدل می‌شود که حرف مهمی بین آنها رد و بدل شود. شوخی‌های دختر نوجوانی که اندکی زبان انگلیسی بلد است، چند موقعیت طنز خلق می‌کند. ولی تنها فرصت فیلمساز برای تقابل میان دو وجه نمادین قصه (مردم جنگ‌زده و موشک) را می‌سوزاند.

بازی‌های اغراق‌شده فیلم هم از دنیای تئاتر به سینما آمده‌اند. در تئاتر به دلیل فاصله متفاوت تماشاگران از صحنه، بازیگر مجبور است با صدای بلند فریاد بزند و زبان بدن غلو شده‌ای داشته باشد. اما در سینما تماشاگر بدون آن‌که غلوی صورت گیرد، ریزترین حالات چهره و بدن را مشاهده می‌کند.

 شخصیت‌های پرحرف جایگزین نمادهای بصری می‌شوند و فیلم به هدفش خودش مبنی بر نمایش مظلومیت شهر و مردم آبادان نمی‌رسد. رنج و غصه مردم شهر باید در قالب رخداد و تصویر نمایش داده شود، اما دیالوگ‌ها و مونولوگ‌ها این ماموریت را  بر عهده می‌گیرند. نتیجه‌اش می‌شود شخصیت‌هایی که پشت سر هم حرف می‌زنند و از بدبختی‌هایشان می‌گویند.

لحن سورئال نیمه دوم کاملا متفاوت با لحن واقع‌گرایانه نیمه اول است. روایت در بخش اول مقدمه‌ای را ارائه می‌دهد که کاملا بی‌ربط با نیمه دوم است. اعتیاد پدر، پنهانکاری فرزندان و نارضایتی مادر قصه‌های فرعی هستند که ارتباطی با کلیت جهان داستان ندارند.

روزی روزگاری آبادان فیلمی به کارگردانی حمیدرضا آذرنگ و بازی فاطمه معتمدآریا، محسن تنابنده، هیراد آذرنگ و به تهیه‌کنندگی عبدالله اسکندری و علی اوجی در سی و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر حضور دارد.

در خلاصه داستان فیلم آمده است: خانواده پنج نفری مصیب چرخیده در آخرین روز سال مشغول خرید شب عید هستند، اما به دلیل حال بد مصیب که ناشی از گرفتاری‌اش به مواد مخدر است کشمکشی میان آن‌ها در می‌گیرد و در اوج تلاش خیری مادر خانواده برای به آرامش رساندن خانواده به ناگاه اتفاقی غیرمنتظره همه آن‌ها را غافلگیر می‌کند و ...

جشنواره فیلم فجر  هرساله همزمان با دیگر جشن‌های هنری پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ماه میزبان علاقه‌مندان هنر سینماست. این جشنواره که از سال ۱۳۶۱ کار خود را آغاز کرد تا سال ۱۳۷۴ محل رقابت تولیدات سینمای ایران بود؛ اما از آن پس به صورت بین المللی برگزار می‌شود و در بخش بین الملل به بررسی فیلم‌هایی از سینمای جهان به ویژه از خاورمیانه، آسیای مرکزی، قفقاز و آناتولی و آثار ملهم از آموزه‌های راستین پیامبران الهی، پیام صلح و دوستی تمرکزی ویژه دارد. بخش بین‌الملل جشنواره از دوره سی‌وسوم (سال ۹۳) از بخش ملی جدا شد و در اردیبهشت هر سال میزبان فیلمسازان مطرح جهانی است.

شرکت‌کنندگان جشنواره فیلم فجر در بخش‌ رقابتی اصلی؛ سودای سیمرغ برای اهدای سیمرغ بلورین با هم رقابت می‌کنند. طی سالیان اخیر مسابقه‌های سینمای مستند، فیلم کوتاه و مسابقه مواد تبلیغاتی و اطلاع‌رسانی نیز به بخش‌های سینمای ایران اضافه شده‌ است.

سی و نهمین جشنواره فیلم فجر در چهل‌ودومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران (بهمن ۱۳۹۹)، به دبیری سید محمدمهدی طباطبایی‌نژاد در حال برگزاری است. فیلم‌های سی و نهمین جشنواره ملی فیلم فجر در ۷۰ سینما در ۳۰ استان و ۵ منطقه آزاد به نمایش درمی آید. امسال نیمی از آثار جشنواره فیلم‌ اولی هستند. این اولین بار است که هفت فیلمساز اول در حال رقابت در سودای سیمرغ هستند. همچنین نشست های این رویداد سینمایی در فضای مجازی و هم به صورت زنده پخش با حضور جمعی از اصحاب رسانه برگزار می شود. جشنواره امسال تحت تاثیر همه‌گیری کرونا تجربه‌ای جدید را پیش می برد.

اخبار مرتبط

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha