سودان، از سرنگونی عمر البشیر تا تشکیل دولت جدید

اعتراض‌های مردمی سودان از ۱۹ دسامبر ۲۰۱۸ (۲۸ آذر ۹۷) به علت افزایش قیمت نان و سوخت آغاز شد، اما این اعتراض‌ها بسرعت رنگ و بوی سیاسی به خود گرفت و معترضان خواستار سرنگونی دولت البشیر شدند که سه دهه بر این کشور حکومت کرد.

سقوط حکومت البشیر

عمر البشیر از سال ۱۹۸۹ (۱۳۷۸) حاکم این کشور بود ، پس از برپایی تظاهرات در خارطوم و تعدادی از ایالت‌های این کشور در اعتراض به گرانی و اوضاع بد معیشتی کشور در ۱۱ آوریل ۲۰۱۹  از قدرت کنار زده شد و در نتیجه یک دولت انتقالی مورد حمایت عربستان سعودی و امارات متحده عربی قدرت را در این کشور در دست گرفت که ریاست دولت موقت آن را "عبدالله حمدوک" به عهده گرفت.

دادگاه عالی سودان اخیرا با صدور حکمی عمر البشیر رئیس جمهوری مخلوع این کشور را به جرم فساد مالی به ۲ سال زندان محکوم کرد. گفته می شود حکم اولیه دادگاه ۱۰ سال زندان بوده است اما به خاطر کهولت سن و عدم تحمل شرایط زندان بر اساس قوانین زندان به دو سال زندان خانگی تخفیف داده شد.

این دادگاه پس از چند بار تفهیم اتهام او طی ماه های اخیر مبنی بر نگهداری شش میلیون یورو در منزل و کسب مال نامشروع و در عین حال بارها استماع دفاعیات متهم در این خصوص سرانجام این حکم را علیه او صادر کرد.

تشکیل دولت انتقالی

 پس از سقوط حکومت البشیر ، نظامی‌های حاکم به جای تن‌ دادن به مطالبات معترضان از آغاز یک حکومت دو ساله موقت به سرپرستی یک شورای نظامی خبر دادند و مقررات حکومت نظامی از جمله منع رفت‌وآمد را در این کشور برقرار کردند.

دولت انتقالی سودان آگوست ۲۰۱۹  میلادی آغاز به کار کرد و قرار بود مدت زمان انتقال قدرت از نظامیان به غیرنظامیان ۳۹ ماهه باشد و در این مدت نیز قدرت میان ارتش و ائتلاف «الحریة و التغییر» تقسیم شود. با روی کارآمدن دولت انتقالی انتظار می رفت که سودان روزهای بهتری را در آینده تجربه کند، اما طولی نکشید که این دولت نیز نتوانست آن طور که باید شرایط بحرانی سودان را بهبود بخشد. وضعیت آشفته سیاسی و رکود اقتصادی همچنان گریبانگیر این کشور آفریقایی است تا جایی که اعتراضات دوباره مردم را به خیابان ها کشاند.

عادی سازی رابطه با رژیم صهیونیستی

کشور سودان با ۴۳ میلیون نفر جمعیت و با وجود دسترسی به منابع غنی طبیعی و معدنی همواره از مشکلات اقتصادی رنج برده است و قرار بود که سودان با عادی سازی روابطش با اسرائیل پس از خروج از لیست حامیان ملی تروریسم آمریکا، از این مشکلات عبور کند و این کشور را از مشکلات اقتصادی گریبان گیر نجات بخشد اما توافق سازش سودان با رژیم صهیونیستی نه تنها گشایش در حل بحران اقتصادی این کشور ایجاد نکرد بلکه اکنون با بحران شدید اقتصادی روبرو شده است.

عبدالله حمدوک امیدوار بود که این چرخش دیپلماتیک و سازش با اسرائیل و اتخاذ مواضع علیه مقاومت، موجبات رونق اقتصادی کشورش را فراهم کند اما بر خلاف انتظار وی از اواخر سال گذشته میلادی ( ۲۰۲۰) به دلیل افزایش تصاعدی تورم و همچنین کمبود کالاهای اساسی و افزایش قیمت سوخت و نان، اکنون اعتراضات خیابانی در سودان کلید خورده است.

با وجود مخالفت‌ها و محکومیت‌های احزاب سیاسی سودان، نخست‌وزیر این کشور اکتبر گذشته رسما «توافقنامه ابراهیم» با ایالات متحده را به منظور عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی به امضا رساند.

گشودن روابط میان سودان و اسرائیل پس از اعلام ترامپ به کنگره مبنی بر این‌که وی قصد دارد سودان را از لیست حامیان مالی تروریسم خارج کند و پرداخت ۳۳۵ میلیون دلار خسارت توسط سودان برای جبران خسارت قربانیان آمریکایی تروریسم صورت گرفت.

تشکیل دولت جدید

در دومین سالگرد آغاز انقلاب سودان در ۱۹ دسامبر تظاهراتی در مخالفت و برکناری دولت انتقالی برگزار شد که به گفته معترضین تا مساعد شدن اوضاع سودان ادامه خواهد یافت تظاهراتی که سرانجام منجر به تصمیم حمدوک در انحلال دولت انتقالی و تشکیل دولت جدید شد.

به گزارش امروز (دوشنبه) خبرگزاری رسمی سودان «سونا» بر اساس مفاد قانون اساسی دوره انتقالی، حمدوک حکم برکناری وزیران و وزرای دولت انتقالی از سمت های خود و خاتمه ماموریت وزرای مکلف به پیشبرد مسئولیتهای وزارتخانه ها را صادر کرد مشروط بر اینکه تا زمان تشکیل دولت جدید و شروع به کار آن در سمت خود باقی بمانند.

طبق این حکم حمدوک وزارتخانه های امور کابینه، دارایی، برنامه ریزی اقتصادی، کار، توسعه اجتماعی و سایر سازمان های مربوطه را به اقدامات لازم برای اجرای این حکم مکلف کرد.

شورای حاکم متشکل از نمایندگانی از شورای حاکمیت، وزرا ، نیروهای آزادی و تغییر و جبهه انقلابی که توافقنامه صلح را امضا کردند ، پس از انحلال کابینه قبلی با تشکیل دولت جدید به ریاست حمدوک موافقت کردند.

سونا  گزارش داد که کلیه مناصب وزارتی به استثنای وزارت آموزش و پرورش  که هنوز رایزنی درباره آن ادامه دارد، منحل شده است؛ بنابراین تشکیل دولت جدید در روز دوشنبه اعلام خواهد شد.

حال باید دید آیا دولت جدید می تواند مشکلات موجود را حل و فصل کند یا اینکه سرنوشتی همچون دو دولت پیشین پیدا خواهد کرد.

به نظر می رسد رابطه با رژیم صهیونیستی و از سوی دیگر مداخله خارجی در این کشور که در طول تاریخ همیشه شاهد آن بوده است سرنوشت مبهم دیگری را برای این کشور آفریقایی رقم زند که گذشت زمان آن را هویدا می کند.