درمان طاسی با استفاده از سلول های بنیادی

به گزارش روز دوشنبه پایگاه اینترنتی نیواطلس، محققان مرکز تحقیقات پویای سیستم‌های زیستی RIKEN در ژاپن با استفاده سلول های بنیادی موفق به تولید فولیکول های مو شدند که پس از ریزش مو موجب رشد مجدد آن می شوند.

فولیکول های موی انسان به طور مداوم چرخه هایی را در چندین مرحله مختلف طی می کنند. در بیشتر اوقات یک فولیکول مو در مرحله «آناژن» قرار دارد که مرحله رشد فعال مو است، در پایان مرحله آناژن، فولیکول مو وارد یک مرحله گذر به نام مرحله «کاتاژن» می شود که به یک حالت استراحت به نام مرحله «تلوژن» منجر می شود.

زمانی که فولیکول مو وارد مرحله تلوژن یا استراحت می شود، شفت مو (قسمتی که از پوست خارج شده و قابل رویت است) به طور طبیعی می ریزد و بعد از آن فولیکول دوباره به مرحله  آناژن (رشد فعال مو) بازگشته و رشد یک شفت جدید مو  را آغاز می کند.

یکی از چالش هایی که محققان در جستجوی روش هایی برای بازسازی مو با آن روبرو هستند، یافتن راهی برای تولید فولیکول های جدید مو است که به طور مداوم در این چرخه طبیعی تولید مو دور بزند.

برداشت سلول های بنیادی اپیتلیال ساکن فولیکول مو (HFSC) یک روش محتمل برای بازسازی مو در افراد طاس است اما همه سلول های فولیکول مو قادر به حرکت مداوم در مراحل تولید مو نیستند. بسیاری از آنها ممکن است موجب رشد یک شفت مو شوند اما پس از ریختن آن شفت، نتوانند دوباره وارد مرحله آناژن یا رشد فعال مو شوند.

بنابراین اولین موفقیت در این مطالعه جدید، کشف نشانگرهای زیستی سلولی خاصی است که سلول های بنیادی اپیتلیال فولیکولرا که چرخه مکرر فولیکول مو را موجب می شود، متمایز می کند. معمولا از ۲ نشانگر سلول های HFSC به نام های CD۳۴ و CD۴۹f برای شناسایی سلول های بنیادی خاص تولید کننده مو استفاده می شود  اما این مطالعه جدید نشان داد که نشانگر زیستی سومی نیز به نام Itgβ۵ نیز وجود دارد که می تواند به طور موثر سلول های بنیادی را که برای ایجاد چرخه مداوم تولید مو مناسب هستند، تشخیص دهد.

ماکوتو تاکو یکی از نویسندگان این تحقیق، در بیانیه ای اعلام کرد: در این پژوهش متوجه شدیم زمانی که Itgβ۵ در ریشه فولیکول مو مهندسی زیستی می شد، تقریباً ۸۰ درصد فولیکول ها به سه چرخه تولید مو می رسیدند ، در مقابل، تنها ۱۳ درصد از فولیکول ها که این رویه در ریشه آنها انجام نشده بود، به این سه چرخه تولید مو رسیدند.

وی افزود: این مطالعه همچنین کارآیی یک محیط جدید را نشان می دهد که برای کشت سلول های HFSC طراحی شده است. این محیط که NFFSE نامیده می شود ترکیبی از کلاژن و پنج عامل دیگر است. 

آنها در روند تحقیقات خود، سلول های بنیادی مهندسی زیستی شده فولیکول مو را با محیط NFFSE و همچنین با محیطی که یکی از این مواد تشکیل دهنده را نداشت ، ترکیب کردند. آنها موهای بازسازی شده را به مدت سه هفته مطالعه کردند و متوجه شدند که محیط NFFSE به فولیکول های مو اجازه می دهد که دست کم سه دوره تولید طبیعی مو را طی کند. اما محیط دیگر چندان کارآمد نبود و محققان متوجه شدند که تنها ۷۹ درصد این فولیکول ها تنها یک چرخه مو را ایجاد کردند. 

تاکاشی تسوجی نویسنده اصلی این تحقیق هم گفت: سیستم کشت ما روشی را برای بازسازی چرخه ای فولیکول های مو از سلول های بنیادی این فولیکول ابداع کرده که به شما کمک می کند تا در آینده نزدیک درمان بازسازی فولیکول مو انجام شود.

تاکنون محققان ژاپنی توانسته اند درمان طاسی را با استفاده از سلول های بنیادی در آزمایشات پیش بالینی نشان دهند؛ این در حالی است که تحقیق آنها باید آزمایش های بالینی را پشت سر گذارد تا این درمان جدید طاسی به صورت تجاری در دسترس قرار گیرد.

مشروح این تحقیق در مقاله ای در نشریه  Nature Scientific Reports منتشر شده است.