رقابت عربستان با امارات، از سیاست تا تلاش برای جذب سرمایه‌گذاری

به گزارش ایرنا، عربستان به تازگی برای به حاشیه بردن و از دور خارج کردن امارات متحده عربی وارد حوزه جذب سرمایه گذاری خارجی شده است، بخشی که سال هاست مورد علاقه امارات بوده و در این زمینه نیز موفق عمل کرده است. 
تارنمای روزنامه «العرب» در همین راستا در گزارشی نوشت که عربستان سعودی در راستای رقابت مستقیم با امارات و دبی که بیشتر شرکت های بزرگ خارجی در آنجا نمایندگی دارند به دنبال ایجاد فضای جذاب برای شرکت های بزرگ بین المللی و آسان سازی راه اندازی شعبه های آنها در این کشور است.
با این وجود، کارشناسان حوزه اقتصادی و سرمایه‌گذاری بر این  باورند که عربستان برای تشویق این شرکت ها و جذب سرمایه‌گذاری در خاک خود بیش از هر چیز به ارائه مشوق ها و تسهیلات بیشتر به آنها نیاز دارد و یکی از مهمترین آنها مربوط به محیط و فضای اجتماعی عربستان است تا کارکنان و کادر اداری این شرکت ها بتوانند در این کشور ساکن شوند و زندگی کنند.
«محمد الجدعان»، وزیر دارایی عربستان در این پیوند پیشتر اعلام کرده بود که کشورش از سال ۲۰۲۴ میلادی، از واگذاری پروژه به آن دسته از شرکت‌های خارجی که دفاتر منطقه‌ای خود را به این کشور منتقل نکرده‌اند، خودداری خواهد کرد.
وی به خبرگزاری رویترز گفت که شرکت های بین المللی که مایل به مشارکت در فرصت های سرمایه گذاری ارائه شده توسط دولت سعودی هستند باید تا سال ۲۰۲۴ دفاتر منطقه ای خود را در عربستان راه اندازی کنند ، در غیر این صورت آنها در قراردادها و پروژه های دولتی مشارکت داده نخواهند شد.
وزیر دارایی سعودی اظهار داشت که این تصمیم به منظور تشویق شرکت‌های خارجی برای راه اندازی دفتر دائمی در عربستان گرفته شده است وگرنه تمامی شرکت‌های بین‌المللی فعال در این کشور همچنان می‌توانند آزادانه با بخش خصوصی عربستان همکاری کنند.
در همین راستا، ریاض در اقدامی با هدف تشویق شرکت های خارجی سرمایه گذاری و تجاری برای حضور دائمی در این کشور که به فراهم آوردن فرصت های شغلی برای سعودی ها کمک می کند و دفاتر منطقه ای مرکزی آنها در امارات و دبی مستقر است، می کوشد  تا قرارداد با این شرکت که دفتر مرکزی آنها در خارج از عربستان سعودی قرار دارد را متوقف کند.  
الجدعان افزود: با وجود این که عربستان دارای بزرگ‌ترین اقتصاد منطقه است، ولی تنها ۵ درصد از دفاتر منطقه‌ای شرکت‌های بین‌المللی در این کشور دایر است.
الجدعان گفت که اوضاع کنونی کار جای پیشرفت دارد و دولت اصلاحات قضایی و نظارتی را به اتمام می رساند و کیفیت زندگی را بهبود می بخشد تا شرکت ها و افراد از انتقال به ریاض احساس راحتی کنند.
این وزیر سعودی با اشاره به اینکه دبی به عنوان یک مرکز تجاری بزرگ منطقه ای دارای مزیت رقابتی خود است، تمایل به رقابت با امارات را برای جذب شرکت های خارجی پنهان نکرد و تأکید کرد که عربستان سعودی به کار خود ادامه می دهد تا هر طرف مکمل طرف دیگر باشد. 
وزیر دارایی عربستان در عین حال گفت که برخی از بخش‌ها از این تصمیم جدید دولت معاف هستند و مقررات دقیق جذب دفاتر مرکزی شرکت های خارجی تا قبل از پایان سال ۲۰۲۱ اعلام می‌شود.
شرکت‌های خارجی سال‌هاست که ترجیح می‌دهند دفاتر منطقه‌ای خود را در امارات مستقر کنند و پروژه‌های منطقه‌ای خود را از این دفاتر هدایت و مدیریت کنند. با این حال، وزیر دارایی عربستان سعودی ضمن اذعان به مزیت رقابتی امارات به عنوان قطب تجاری منطقه، ابراز امیدواری کرد که دو کشور بتوانند از این پس رقابتی سالم را برای ایفای نقش مکمل در توسعه اقتصادی منطقه ایفا کنند.
از سوی دیگر «خالد الفالح»، وزیر سرمایه‌گذاری عربستان نیز با انتشار پیامی توییتری این تصمیم دولت را زمینه ساز ایجاد هزاران شغل برای شهروندان و انتقال تخصص و بومی‌سازی دانش شرکت های خارجی دانست که به توسعه عربستان و جذب سرمایه‌گذاری خارجی بیشتر به این کشور کمک خواهد کرد.
در همین حال، خبرگزاری رسمی عربستان «واس» اعلام کرد که ۲۴ شرکت خارجی از جمله «پپسی کولا» و «تیم هورتونز» از اوایل ماه جاری میلادی درخواست‌های خود را برای راه اندازی دفاتر منطقه‌ای در این کشور ارائه کرده‌اند.در همین پیوند، ناظران اقتصادی تصریح دارند که امارات از سال‌ها پیش گام‌های بلندی برای تبدیل شدن به یکی از قطب‌های جذب سرمایه و شرکت‌های بین‌المللی برداشته است و این کشور به ویژه شهر دبی علاوه بر اقتصاد باز و تسهیلات بزرگ، از ویژگی مهم‌تری هم برخوردار است که آن، وجود وضعیت زندگی مناسب برای شهروندان خارجی با فرهنگ‌ها و ادیان مختلف است، دبی همچنین از فضاهای تفریحی بسیاری برخوردار است که عربستان فاقد آن است.
امارات علاوه بر موارد یاد شده، دارای هتل‌هایی با کیفیت جهانی است و نیز موفق شده تا بزرگترین مراکز فروش و برندهای معروف جهانی را به حضور در امارات تشویق کند و هر ساله بیشتر به دلیل مراکز تفریحی و خدماتی شمار قابل توجهی از سرمایه‌گذاران، بازرگانان ستاره‌های سینما، ورزش و افراد سرشناس حوزه‌های دیگر به آنجا سفر می کنند که عربستان فاقد این ویژگی‌ها است.
یک مقام اجرایی در خلیج فارس در باره رویکرد جدید مقام های سعودی تاکید کرد که اجرای این سیاست و تشویق شرکت های بزرگ خارجی برای حضور در  عربستان با توجه به فضای اجتماعی و فرهنگی حاکم بر این کشور و عوامل مهم دیگر بسیار دشوار است. 
این مقام اجرایی به روزنامه انگلیسی زبان «فایننشال تایمز» گفت که به احتمال زیاد این تاکتیکی است برای تشویق شرکت های تازه ایجاد شده که دفاتر منطقه ای خود را در ریاض دایر کنند.
این روزنامه انگلیسی اخیراً فاش کرد که عربستان سعودی در تلاش برای ترغیب شرکت های بزرگ خارجی به انتقال دفاتر خود به ریاض، به عنوان بخشی از کارزاری که توسط «محمد بن سلمان»، ولیعهد سعودی آغاز شده است، به شرکت های خارجی مشوق هایی ارائه می دهد.
کارشناسان اقتصادی حوزه خلیج فارس بر این باورند که تحقق رویکرد عربستان مبنی بر تبدیل این کشور به قطب اقتصادی منطقه و راه اندازی دفاتر شرکت های خارجی در سعودی با توجه به تصویر سنتی این کشور نزد فعالان حوزه اقتصادی و سرمایه گذاری نیازمند تغییر اساسی در برخی بخش ها و گذشت سال های طولانی است. 
عربستان کنونی با قوانین سفت و سخت و فرهنگ و آداب سنتی در کنار کمبود امکانات خدماتی و سرگرمی کمترین جاذبه برای جذب سرمایه گذاران و اقامت کارکنان شرکت های خارجی دارد، موضوعی که مورد توجه فعالان حوزه سرمایه گذاری و شرکت های خارجی است، جایی که امارات در این حوزه به عنوان رقیب بسیار پیشروتر از سعودی ها است.