امور تربیتی مدارس راهی برای تحقق سند تحول بنیادین

حفظ مدارس از آفات فرهنگی و سیاسی و پرورش استعدادهای دانش آموزان در رشد دینی، عقلی، اجتماعی، عاطفی آنان در ادامه همین اهداف بود.

این اهداف با شعار «مربیان امور تربیتی سربازان انقلابند» هنگام تأسیس این نهاد انقلابی مطرح شد.

مجموعه مزبور در این سال ها تلاش وسیعی را برای پرورش مذهبی و انقلابی دانش آموزان به انجام رسانده است. ارزیابی این فعالیت ها نیاز به شناختن اهداف و راهبردهای اجرایی دارد؛ بنابراین فعالیت های امور تربیتی باید با نظام پرورشی همراه باشد تا بتواند اهداف این نهاد را تحقق بخشد. 

در بررسی ساختار این نهاد باید گفت طرح امور تربیتی همه ارکان آموزش و پرورش را با محوریت معلمان، کتاب های درسی، نظام ارزشیابی، خانواده و دانش آموز دربرمی گیرد.

هر ستاد امور تربیتی در مدارس از سه عضو تشکیل می شود : مدیر مدرسه یا یکی از معاونان او، مربی تربیتی مدرسه (یا مربی ارشد) و یکی از معلمان با سابقه اعتقادی و اخلاقی موفق در اجرای وظایف آموزشی و آشنا به مبانی و روشهای تربیتی اسلام به انتخاب شورای معلمان مدرسه.

اگر اهداف این نهاد در این مدت محقق می شد، بخش بزرگی از راه رسیدن به سند تحول بنیادین آموزش و پرورش طی شده بود. 

سند تحول بنیادین آموزش پرورش که مشتمل بر هشت فصل در جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی از بهمن ۸۹ تا مهر ماه ۹۰ به تصویب نهایی رسید، به طور خلاصه این اهداف کلان را دنبال می کند:‌

۱- تربیت انسانی موحد و معتقد به معاد و متعهد به مسئولیت ها و وظایف در برابر خدا، خود، دیگران و طبیعت و....  بر اساس نظام معیار اسلامی

۲ - ارتقای نقش نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی و خانواده در رشد و تعالی کشور، بسط و اعتلای فرهنگ عمومی و زمینه سازی برای اقتدار و مرجعیت علمی و تکوین تمدن اسلامی- ایرانی در راستای تحقق جامعه جهانی عدل مهدوی

۳ - گسترش و تأمین همه جانبه عدالت آموزشی و تربیتی

۴ - برقراری نظام اثربخش و کارآمد مدیریت و مدیریت منابع انسانی

۵ - افزایش مشارکت و اثربخشی همگانی به ویژه خانواده در تعالی نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی

۶ - بهسازی و تحول در نظام برنامه ریزی آموزشی و درسی، مالی و اداری و زیرساخت های کالبدی

۷ - ارتقای اثربخشی در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی

۸ - کسب موقعیت نخست تربیتی در منطقه و جهان 

بخشی از راهکارهای سند تحول بنیادین برای عمق بخشیدن به فعالیت‌های تربیتی مدارس چنین است:‌ تدوین برنامه‌های عملیاتی لازم در راستای ترویج، تقویت مستمر و تحکیم فضایل اخلاقی در محیط‌های تربیتی با استفاده از تمام ظرفیت‌های آموزشی و تربیتی با تأکید بر اولویت کرامت و عزت نفس و شجاعت، حیا و عفت، صداقت. تعمیق تربیت و آداب اسلامی، تقویت اعتقاد و التزام به ارزش‌های انقلاب اسلامی و ترویج و تعمیق فرهنگ حیا، عفاف و حجاب متناسب با قابلیت‌ها و ظرفیت‌های نظام تعلیم و تربیت رسمی، تقویت بنیان خانواده و کمک به افزایش سطح توانایی‌ها و مهارت‌های خانواده در ایفای نقش تربیتی متناسب با اقتضائات جامعه اسلامی.

در همه هشت فصل سند تحول بنیادین موضوع تربیت با موضوع تعلیم و علم آموزی همتراز دیده شده است.

کیفیت فعالیت‌های پرورشی مدارس همواره مورد بحث و مجادله بوده است. بسیاری از متخصصان حوزه تربیت جای برنامه‌های پرورشی هدفمند و دارای قابلیت اجرایی برای مدارس را خالی می دانند. 

اگر چه با تدوین سند تحول بنیادین آموزش ‌و پرورش، نهایتا در سال ۱۳۹۰ تصمیم بر آن شد تا در کنار انتقال دانش به مسائل پرورشی و تربیت اسلامی دانش‌آموزان نیز توجه شود و اصطلاح حیات طیبه در بندهای مختلف این سند آمده است اما هنوز هم تغییر منجر به نتیجه مطلوب در وضعیت مسائل تربیتی مدارس حاصل نشده است.

آسیب‌های اجتماعی در مدارس یکی از نگرانی های خانواده‌هاست اما نقش معاونت پرورشی و فرهنگی برای حفاظت دانش‌آموزان در برابر آسیب‌های اجتماعی به فعالیت دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی مدرسه محدود شده است و می بینیم که کافی نیست.

برگزاری اردو و مسابقات فرهنگی و هنری در مدارس نیز برای تربیت دانش‌آموزان و دستیابی به اهداف سند تحول بنیادین کافی نیست.

تربیت و پرورش جسم و روح، عامل شکوفایی استعدادهای ذاتی بشر است و رهبر انقلاب نیز در این مورد فرموده اند که هیچ آباد کردنی به قدر آباد کردن روان انسان و فکر انسان که در حقیقت راه آینده‌ او را ترسیم می‌کند، نمی‌رسد.