۳۳ سالگی کشتار حلبچه، بازماندگان چشم به‌راه عدالت

به گزارش روز سه شنبه ایرنا به نقل از تارنمای این شبکه خبری فرانسوی، «هاکر صابر» یکی از بازماندگان حمله شیمیایی است؛ حمله ای که دستور آن را «صدام حسین» دیکتاتور عراق ۳۳ سال پیش به شهر کردنشین حلبچه صادر کرد.

صابر که در آن زمان تنها سه سال داشت، هنوز خاطرات وحشتناکی از ۱۶ مارس ۱۹۸۸میلادی(۲۵ اسفند ۱۳۶۶) دارد.

به گفته کارشناسان، در آن روز، به مدت پنج ساعت، نیروی هوایی عراق سلاح شیمیایی از جمله گاز خردل را در آسمان حلبچه در کوهستان های شمال شرقی عراق مورد استفاده قرار داد.

فرانس ۲۴ نوشت: این بمباران شیمیایی به تلافی جنگجویان پیشمرگه کردی استفاده شد که در جنگ هشت ساله ایران و عراق از ایران حمایت می کردند. در این بمباران نزدیک به پنج هزار کرد عراقی که اکثریت آنها زن و کودک بودند کشته شدند. این رویداد بزرگترین حمله سلاح های شیمیایی علیه غیرنظامیان بود.

اما با گذشت ۳۳ سال از آن روز، پیامدهای این بمباران هنوز در حلبچه دیده می شود زیرا ساکنان آن که اکنون نزدیک به ۲۰۰ هزار نفر تخمین زده می شود، همچنان در جستجوی عدالت، مراقبت از بیماران شیمیایی و پیدا کردن بستگان گم شده خود هستند.

«لقمان عبدالقادر» رئیس انجمن قربانیان حمله در این خصوص به خبرگزاری فرانسه (AFP) گفت: «هنوز ۴۸۶ نفر به دلیل حمله شیمیایی در حلبچه به شدت بیمار هستند».

عبدالقادر که خود ۶ نفر از اعضای خانواده اش را در این کشتار از دست داده است، گفت: «آنها مشکلات تنفسی و بینایی دارند. اما نه مقامات دولت عراق و نه مقامات کردستان عراق برنامه مراقبتی برای کمک به آنها تنظیم نکرده اند و هیچ کس به قول خود عمل نکرده است».

وی افزود: «تا پیش از آغاز همه گیری ویروس کرونا، این ایران بود که هر ساله از چندین بیمار مراقبت می کرد».

خانواده های حلبچه هنوز در تلاش برای پیدا کردن کودکانی هستند که در میان هرج و مرج حمله ناپدید شده اند و این در حالی است که برخی از ساکنان این شهر در زمان حمله به سمت ایران که تنها ۱۰ کیلومتر (۶ مایل) آن سو تر بود رفته و همان جا مانده و تحت درمان قرار گرفته اند.

«ایاد اراس» رئیس کمیسیون محلی حفاظت از کودکان در این خصوص گفت: از آن زمان هنوز ۱۴۲ کودک مفقود هستند.

«سویبا محمد» زنی ۶۰ ساله ساکن حلبچه تا مدتها گمان می کرد عدالت برقرار می شود و حتی در سال ۲۰۰۶ به بغداد رفت تا علیه «علی حسن المجید» پسر عموی صدام و ژنرالی که معروف به "علی شیمیایی" بود، شهادت دهد.

مجید چهار سال بعد به دلیل دستور حمله به دار آویخته شد؛ حمله ای که به گفته شخص وی برای محافظت از عراق در برابر همسایه قدرتمندش ایران انجام شد.

اما مرگ او برای سوبیا که پنج فرزند و بینایی خود را در این قتل عام از دست داد، دستاوردی نداشت.

وی به خبرگزاری فرانسه گفت: «مقامات سالها است که وعده داده اند مرا برای عمل به خارج از کشور اعزام کنند تا سرانجام دوباره چهره فرزندان زنده مانده خود را ببینم». او در میان هق هق گریه اش ادامه داد: «اما هیچ یک از آنها به قول خود عمل نکردند».

شریک جرم های اروپایی

صدام که در سال ۲۰۰۳ پس از حمله به رهبری آمریکا سرنگون شد، در سال ۲۰۰۶ به دار آویخته شد و به جرم قتل عام ۱۴۸ مسلمان شیعه که اکثریت عراق را تشکیل می دهند اما تحت رژیم دیکتاتوری وی سرکوب شده بودند، به اعدام محکوم شد.

اما این حکم باعث شد تا دادرسی علیه اتهام وی به "نسل کشی" در مورد مرگ ۱۸۰هزار نفر از جمله قربانیان حلبچه که در جریان "عملیات انفال" (عملیاتی در سال ۱۹۸۸ که در جریان آن نیروهای رژیم بعث عراق که به طور مستقیم از صدام حسین فرمان می‌گرفتند، بیش از ۱۸۰ هزار کرد عراقی را قتل‌عام کردند و حمله شیمیایی به حلبچه هم بخشی از این عملیات بود) رخ داد، نیمه تمام بماند.

از این رو ساکنان حلبچه که دیگر قادر به محکوم کردن صدام نیستند، در تلاش برای محاکمه همدستان وی هستند.

«ایاد اسماعیل» یکی از وکلای قربانیان حلبچه گفت که در تاریخ ۱۳ مارس ۲۰۱۸ (۲۳ اسفند ۱۳۹۶)، در مجموع پنج هزار و ۵۰۰ نفر از بستگان قربانیان از ۲۵ شرکت و افراد اروپایی و حتی عراقی هایی که به گفته آنها به رژیم صدام در تهیه ذخایر سلاح های شیمیایی کمک کرده، شکایت کردند.

اسماعیل به خبرگزاری فرانسه گفت: پیش از این هشت جلسه دادرسی برگزار شده و جلسه بعدی در ماه ژوئن (خرداد) تعیین شده است.

اما برای عبدالقادر زمان در حال اتمام است. وی می گوید از زمان سقوط صدام تاکنون ۱۱۶ بازمانده حمله حلبچه درگذشته اند و شهادتی هم که این افراد می توانستند در محکومیت همدستان این جنایت بدهند با آنها به خاک سپرده شده است.