روابط عراق و قطر؛ رو به جلو اما کُند

به گزارش ایرنا، این مناسبات از آن تاریخ تا امروز شاهد توسعه آرام بوده تا جایی که در عراق از روابط میان بغداد و دوحه به عنوان یک رابطه متمایز در مقایسه با دیگر کشورهای حاشیه نشین خلیج فارس یاد می‌کنند.
«شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» وزیر امورخارجه و معاون نخست وزیر قطر برای چندمین بار است که در سال‌های اخیر برای توسعه مناسبات به عراق سفر می‌کند.
عبدالرحمن آل ثانی امروز (چهارشنبه) در پاسخ به دعوت رسمی «فواد حسین» همتای عراقیش به بغداد سفر کرده است. 
حسین در ۱۵ مارس ۲۰۲۱ (۲۵ اسفند ۹۹) در دوحه از همتای خود برای سفر به عراق دعوت کرد وزیر خارجه قطر نیز امروز وارد بغداد شد.
وزیر امو خارجه عراق در دوحه درباره روابط دو کشور، چگونگی ایجاد فرصت‌های سرمایه گذاری و فعال شدن شرکت های قطری در عراق در بخش های مختلف بحث و گفت وگو کرد.
وی در دیدار با «شیخ تمیم بن حمد» امیر قطر و سپس همتای قطریش از ابتکار عمل عراق برای ایجاد یک فضای جمعی جهت تقویت امنیت منطقه و فراهم کردن بسترهای گفت وگوی صحیح و امکان پذیر برای رسیدن به اهداف قابل انتظار سخن گفت.
دوحه به دلیل آسیبی که از محاصره سه ساله اش توسط چهار کشور عربی عربستان سعودی، امارات، بحرین و مصر دید، از رویکرد عراق برای کاهش تنش حمایت کرده به ویژه اینکه بغداد از کشورهای مخالف محاصره قطر بود.
به اعتقاد صاحب نظران، محاصره قطر و شکاف و بی اعتمادی که بین دوحه و دیگر شیخ نشین های حوزه خلیج فارس ایجاد شد، فرصت را  برای توسعه بیش از پیش مناسبات بین قطر و عراق فراهم کرده است.
پیش از این «عمر البرزنجی» سفیر جمهوری عراق در قطر طی اظهاراتی از مناسبات دو کشور به عنوان روابط رو به جلو یاد کرده و گفت که اکنون ثبات عراق یکی از اولویت ها و منافع قطر محسوب می شود.
وی اضافه کرد که قطر دارای زیر ساخت ممتازی در زمینه نظام آموزشی و فناوری است و شرکت های بین المللی مختلفی در این کشور وجود دارند که عراق می تواند از آنها استفاده کند و در حین حال منافع سیاسی و اقتصادی مختلفی بین دو کشور وجود دارد.
به اعتقاد صاحب نظران، رابطه تاریخی میان قطر و ترکیه موجب شده است تا عراق به پل ارتباط میان دو طرف تبدیل شود به ویژه اینکه در برهه ای قطر برای انتقال خط لوله های انرژی (نفت و گاز) خود از خاک عراق به سمت ترکیه تلاش می کرد.
در زمان حاضر مناسبات قطر و عراق در حوزه‌های مختلف از جمله وجود خطوط هوایی مسافرتی میان دوحه و هریک از شهرهای بغداد، بصره، نجف اشرف و شمال عراق برقرار است.
میانگین حجم تبادلات تجاری بین عراق و قطر در سال های اخیر تنها رقم ناچیز ۱۳۰ میلیون دلار برآورد شده و دو کشور امیدوارند که این مبادلات در آینده بیشتر شود.
معافیت بخشی از شهروندان عراقی از اخذ روادید سفر به قطر یکی از مسائل مورد بحث بین بغداد و دوحه است و عراق امیدوار است بتواند، صاحبان گذرنامه های دیپلماتیک، خدمت و خاص به علاوه بازرگانان و سرمایه گذاران عراقی را از اخذ روادید سفر به دوحه معاف کند. 
قطر بر خلاف امارات متحده عربی در خصوص عبور مسیر طرح راه ابریشم از طریق بندر ام القصر در جنوب عراق چندان حساسیتی نشان نداده بلکه از این طرح حمایت کرد زیرا از جمله کشورها منتفع از این طرح بزرگ اقتصادی محسوب می شود.
قطر در جریان همه گیری کرونا نیز موضع مثبتی در قبال عراق داشته و دو بیمارستان صحرایی مجهز به تجهیزات پزشکی را برای مقابله با این ویروس به عراق هدیه داد.
بزرگترین انتقاد عراقی ها در طول سال های پس از اشغال به قطر حول سیاست های خبری شبکه تلویزیونی «الجزیره» بوده چراکه معتقدند که این شبکه تلویزیونی همواره در پی فتنه انگیزی و ایجاد آشوب بوده است.
مقامات قطری بارها به این انتقاد عراق پاسخ داده و مدعی شده اند که الجزیره قطر یک شبکه تلویزیونی مستقل است که سیاست خبری خاص خود را دنبال می کند اما از نگاه بغداد این شبکه تلویزیونی انعکاس دهنده سیاست خارجی قطر است.
قطر همچنین از ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۵ که مناسبات را با عراق به طور رسمی از سرگرفت، در کنار دیگر کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس در راس آنها عربستان سعودی، متهم به حمایت از گروه های تروریستی و تحریک فتنه گرایی بوده است.
تحولات سال های گذشته از جمله تحولات سوریه و محاصره عربی قطر و اعلام عادی سازی دیگر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس با رژیم صهیونیستی و اشتراک نظر در پایان جنگ نابرابر سعودی علیه یمن، به اعتقاد ناظران زمینه را برای توسعه این روابط بین قطر و عراق فراهم کرده است.  
طبق اعلام رسانه های عراق وزیر امور خارجه قطر قرار است در فرودگاه بین المللی بغداد با «فواد حسین» همتای عراقیش دیدار و کنفرانس خبری برگزار کند.
هنوز معلوم نیست که شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی طی این سفر با دیگر مقامات عالی عراقی نیز دیدار خواهد کرد یا خیر؟ و اساسا این سفر چه دست آوردهای ملموسی خواهد داشت؟ اما از نگاه برخی ناظران پاسخ سریع وزیر امورخارجه قطر به دعوت همتای عراقیش به خودی خود گویای نزدیکی بیش از پیش این دو کشور ساحلی خلیج فارس است.