آیا روابط مسکو-بروکسل در آستانه فروپاشی است؟

به گزارش روز یکشنبه ایرنا این نشریه آمریکایی در نوشتاری به قلم مارک ایپیسکوپوس (Mark Episkopos) خبرنگار امنیت ملی نوشت: با گذشت هفته ها از رسوایی بین المللی ناشی از بازداشت الکسی ناوالنی چهره اپوزیسیون دولت مسکو،سرگئی لاوروف وزیرخارجه روسیه گفته که روسیه می تواند با تحریم های بیشتر اتحادیه اروپا، از طریق قطع روابط رسمی با این اتحادیه واکنش نشان دهد.

لاورف گفت: ما نمی خواهیم از امور جهانی منزوی شویم اما باید خود را برای آن آماده کنیم....  اگر صلح می خواهی برای جنگ آماده شو (استناد به یک ضرب المثل).

چند هفته بعد از این اظهارات لاوروف، بروکسل و واشنگتن در اقدامی هماهنگ بسته تحریم ها را علیه تعدادی از مقام های ارشد روسیه اعمال کردند.

دیمیتری پسکوف سخنگوی کرملین با تکرار سیاست تحمل صفر روسیه در قبال تحریم ها گفتف چنین محدودیت هایی «دخالت در امور داخلی روسیه را نشان می دهد» و «مطلقا پذیرفتنی نیست » و به روابط دو طرف که تاکنون تضعیف شده است، آسیب قابل توجهی وارد می کند.

وی همچنین هشدار داد که کشورش پاسخی را انتخاب خواهد کرد که به نفعش باشد.

این رسانه افزود: اتحادیه اروپا به تازگی ۲ مقام روسیه را به اتهام تسهیل پیگرد قانونی همجنس گرایان در جمهوری چچن تحریم کرد و لاورف در واکنش به این اقدام، در کنفرانس خبری مشترک با ونگ یی همتای چینی خود اعلام کرد که روابط روسیه و اتحادیه اروپا به طور کامل نابود شده است.

وی گفت: رابطه ای با اتحادیه اروپا به عنوان یک سازمان وجود ندارد تصمیمات یکجانبه بروکسل کل روابط دو طرف را نابود کرد.

ولادیمیر چیزوف نماینده دائم روسیه در اتحادیه اروپا نیز ارزیابی مشابهی را درباره روابط بین روسیه و اتحادیه اروپا ارائه داد و گفت: وضعیت کنونی در روابط دو جانبه تاسف بار و غیر عادی است و نتیجه مشی سیاسی آگاهانه و گاه ناآگاهانه رهبری اتحادیه اروپا در بروکسل است.

نشنال اینترست نوشت: با وجود این واکنش های شدید، کرملین هنوز اقدام تنبیهی قاطعی را انجام نداده است. فئودور لوکیانوف (Fyodor Lukyano) دانشمند سیاسی روس اشاره کرده که روابط روسیه و اتحادیه اروپا  در هفت سالی که از بحران اوکراین در سال ۲۰۱۴ می گذرد چنان ناامیدکننده بوده که دشوار می توان گفت که اساسا چیزی از این روابط باقی مانده است.

البته این یک استثنای قابل توجه هم دارد،روسیه ممکن است تصمیم به ترک مجمع پارلمانی شورای اروپا (PACE) بگیرد؛ این یک اقدام احتمالی تلافی جویانه از سوی روسیه است که برخی از نمایندگان ارشد پارلمان روسیه پیشتر مطرح کرده بودند.  با این حال هنوز شاهدی وجود ندارد که نشان دهد دولت ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه که به دنبال بحران سال ۲۰۱۴ بر سر اوکراین این شورا را به طور نمادین ترک کرد و در سال ۲۰۱۹ به طور کامل به آن ملحق شد، چنین اقدامی را مد نظر دارد.

این رسانه آمریکایی افزود: با وجود روابط تخاصمی فزاینده اتحادیه اروپا و روسیه، مسکو به دنبال قطع کامل روابط با اروپا نیست. برعکس مسکو راهبرد چند ساله خود از طریق دور زدن اتحادیه اروپا از طریق برقراری روابط با تک تک اعضای این اتحادیه را دنبال می کند.

نورد استریم ۲ به عنوان پروژه خط لوله بین شرکت بزرگ  انرژی روسیه موسوم به  گازپروم و چند شرکت اروپای غربی یکی از بزرگترین مصادیق این رویکرد است.

چنین سیاستی، به غیر از ملاحظات اقتصادی، از جنبه دیپلماسی عمومی نیز اهمیت دارد. چیزوف دانشمند سیاسی روسیه به تازگی با محکوم کردن اقدامات اخیر بروکسل در تحریم روسیه گفت، فکر می کنم که مردم  اتحادیه اروپا بر این باورند که روابط با روسیه اهمیت دارد.

این رسانه در بخش دیگری از مطلب خود آورده است: نقش روسیه در دیپلماسی عمومی دوجانبه در هیچ موضوعی به اندازه جنگ اخیر بر سر واکسن در اروپا روشن نیست.

اکنون تعدادی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا از جمله کشورهای مجارستان، ایتالیا و اسلواکی به دلیل مشکلاتی که در برنامه واکسیناسیون در این اتحادیه به بار آمده است  به دنبال قراردادهای مشترک با روسیه برای دریافت واکسن کرونای "اسپوتنیک وی" هستند  و یا چنین قراردادهایی را امضا کرده اند.

تیری برتون کمیسر بازار داخلی اتحادیه اروپا تاکید کرده که اروپا «مطلقا به واکسن اسپوتنیک وی نیازی ندارد»؛موضوعی که با مخالفت  آلمان مواجه شده است. پیشتر یک مقام آلمانی از کمیسیون اروپا  خواست برنامه مشترک خرید واکسن اسپوتنیک وی از روسیه را آغاز کند که به کشورهای این اتحادیه اجازه دهد از روسیه واکسن بخرند.

مسکو در برقراری روابط با بروکسل از طریق روابط معنادار دوجانبه با برخی از کشورهای این اتحادیه  نسبتا موفق بوده است. با توجه به این که دستگاه سیاست خارجی اتحادیه اروپا قادر به ایجاد یک جبهه واحد ژئولتیکی، اقتصادی و فرهنگی در مقابل مسکو نیست این امر نشان می دهد که کرملین قصد دارد این راهبرد دوجانبه با کشورهای عضو اتحادیه را در سالهای پیش رو نیز همچنان دنبال کند.

با وجودی که به نظر می رسد روسیه تا حدی به دنبال حفظ روابط خود با روسیه است در عین حال همکاری های خود با چین را نیز افزایش داده است.

لاوروف در کنفرانس مشترک دو جانبه با همتای چینی خود با اشاره مستقیم به این دو موضوع گفت؛ اگر اتحادیه اروپا  روابط خود با مسکو را قطع کند با این اقدام همه سازوکارهایی را که طی سالها ایجاد شده اند نابود می کند و فقط برخی از کشورهای اروپایی هستند که به دنبال منافع ملی خود هستند. چنین تصمیمی به این حقیقت منجر شده که روابط ما با چین بسیار سریع تر از آنچه که از روابط با اروپا باقی مانده توسعه یافته است.

نشنال اینترست با اشاره به اینکه پکن هم علاقمند به رونق بخشیدن به «همکاری راهبردی» با روسیه است نتیجه گرفت:

 رویکرد کرملین در روابط با چین و دور زدن اتحادیه اروپا بخشی از تلاش های گسترده تر روسیه برای کاستن از دیگر فشارهای اقتصادی غرب است. لاوروف به تازگی در مصاحبه با یک رسانه چینی گفت که مسکو علاقه مند به ایجاد «ائتلاف» با کشورهایی است که مخالف «تحریم های یکجانبه» مانند تحریم های کنونی غرب علیه روسیه و چین هستند.

وی گفت ما باید ائتلاف گسترده ای را با کشورهایی تشکیل دهیم که با این اقدام غیرقانونی مبارزه خواهند کرد.