به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا، بمب ساعتی عنوانی است که در سال‌های نه چندان دور به بیشتر مدارس کشور به دلیل احتمال ریزش ساختمان‌های آنها با لرزش‌های هر چند خفیف بر اثر زلزله داده شد.
در سال ۸۲، حدود ۷۰ درصد مدارس کشور ناایمن بودند و نیاز به تخریب، بازسازی و مقاوم‌سازی داشتند که در همان سال‌ها عزمی برای ایمن شدن ساختمان مدارس جزم شد و لایحه ای برای اختصاص چهار میلیون دلار به منظور تخریب، بازسازی و مقاوم‌سازی مدارس به تصویب رسید.
بر اساس گفته‌های سید محمدعلی افشانی رییس سابق سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور، «حدود ۷۲ هزار کلاس درس خطرآفرین در کشور وجود دارد و ۴۰ هزار کلاس درس در حکم بمب ساعتی هستند که اگر عمل کنند، فاجعه‌ای رخ می‌دهد».
بر مبنای آمار سال ۱۳۸۵، در آن سال، ۳۷ درصد کلاس های درس موجود در کشور مستحکم و ۶۳ درصد آنها نیازمند تخریب، بازسازی و مقاوم سازی شناسایی شدند که تا پایان سال ۱۳۹۴، همچنان ۳۰ درصد مدارس نیازمند تخریب و بازسازی و مقاوم سازی بودند.
اما در حال حاضر کلاس‌های درس نیازمند تخریب، بازسازی و مقاوم‌سازی به ۱۹.۵ درصد کاهش یافته و به عبارت دیگر، کاهش ۱۰ درصدی این مدارس نسبت به آمار سال ۱۳۹۴ صورت گرفته است. در واقع در دولت تدبیر و امید بیش از ۲۹ هزار کلاس درس در کشور تخریب، بازسازی و مقاوم‌سازی شده‌اند.
از آغاز دولت یازدهم تا تاریخ اول شهریور ۱۳۹۶ در مجموع ۱۷ هزار کلاس درس با اعتبار حدود ۱۶ هزار میلیارد ریال تخریب، بازسازی و مقاوم سازی شد. به طور میانگین در دولت یازدهم در هر روز در حدود ۱۱ کلاس درس تخریب، نوسازی و مقاوم سازی شده است.
از تاریخ اول شهریور ۱۳۹۶ نیز تاکنون بیش از ۱۵ هزار کلاس درس با اعتبار بیش از ۲۰ هزار میلیارد ریال تخریب، بازسازی و مقاوم‌سازی شد. به طور میانگین از ابتدای دولت دوازدهم تاکنون در هر روز ۱۳ کلاس درس تخریب، نوسازی و مقاوم سازی شده است.
اما اکنون با انجام اقدامات مختلف در راستای مقاوم‌سازی مدارس، حدود ۱۹.۵ درصد مدارس کشور به تخریب، بازسازی و مقاوم‌سازی نیاز دارند. در واقع این میزان کاهش مقاوم‌سازی در سال‌های اخیر در اقصی نقاط کشور نقش تاثیرگذاری داشته است.
به طور مثال در زلزله مرداد ۱۳۹۱ در روستای زلزله زده گوره درق که از توابع شهرستان اهر استان آذربایجان شرقی، نه تنها پس از تخریب همه منازل، ساختمان مدرسه به دلیل مقاوم‌سازی استوار ماند بلکه با توجه به رعایت اصل ایمنی ساخت و ساز مدرسه از ساختمان به عنوان بیمارستان موقت هم استفاده شد.
این موضوع حاکی از این است که بیشتر مدارس توانستند در برابر حوادث سیل و زلزله در کشور که در این سال‌ها کم هم نبود، استوار بایستند و به دلیل ایمن بودن مدارس نوساز، حتی به عنوان پایگاه مدیریت بحران یا محل دپوی کالاهای مورد نیاز مردم برای توزیع، محل تهیه غذا و غیره نیز مورد استفاده قرار گیرند.
بر اساس گزارشات میدانی به دست آمده پس از وقوع زلزله یکی از ایمن‌ترین مکان‌ها برای حضور آسیب‌دیدگان حیاط مدرسه است چرا حیاط مدرسه به دلیل داشتن دیوار، زمین آسفالت شده، امکانات آب و برق و سرویس بهداشتی، مکانی برای برپایی چادر مردم حادثه دیده استفاده می‌شود.
البته ذکر این نمونه‌ها به این معنی نیست که مدارس در سیل و زلزله آسیب ندیدند؛ در زلزله ۲۱ آبان ۹۶ کرمانشاه از ۷۵۷ فضای آموزشی با ۲ هزار و ۸۵۴ کلاس درس مناطق زلزله زده، به ۷۸ مدرسه با ۴۱۵ کلاس درس شهرستان‌های سرپل ذهاب، ثلاث باباجانی، دالاهو، گیلانغرب و قصرشیرین آسیب وارد شده بود.
بر اساس گزارشات سازمان نوسازی، تجهیز و مقاوم سازی مدارس کشور، نکته قابل توجه این است که مدارسی که آسیب جدی دیده بودند، قدمت آنها به ۳۰ تا ۴۰ سال قبل می‌رسید و مدارس جدید که بازسازی یا مقاوم سازی شده بودند، هیچگونه آسیب جدی ندیدند و در نهایت میزان خسارت وارده به فضاهای آموزشی، حدود ۱۴۵ میلیارد تومان برآورد شد. به عبارت دیگر حدود ۱۰ درصد مدارس که دارای قدمت بالا بودند، آسیب دیدند.
پس از وقوع زلزله کرمانشاه تا مهرماه ۱۳۹۹ در مناطق زلزله‌زده، تعداد ۲۶۲ مدرسه با هزار و ۶۵ کلاس درس و اعتباری بالغ بر سه هزار میلیارد ریال به بهره‌برداری رسیده که از این میزان هزار و ۳۸۰ میلیارد ریال آن کمک های خیرین و هزار و ۶۳۰ میلیارد ریال آن از محل اعتبارات ملی بوده است.
همچنین سرانه آموزشی استان کرمانشاه پیش از وقوع زلزله ۵.۷ مترمربع بود که با پروژه‌های بهره‌برداری شده به ۶.۴۱ مترمربع افزایش یافت.
در هزار روز از زمان بازسازی فضاهای آموزشی آسیب دیده از زلزله کرمانشاه در هر روز به طور میانگین یک کلاس درس آماده و به بهره‌برداری رسیده است.
مهراله رخشانی‌مهر رییس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور در گفت و گوی پیشین خود با خبرنگار ایرنا در خصوص مقاوم سازی مدارس گفت: در دولت یازدهم در هر روز حدود ۱۱ کلاس درس تخریب، نوسازی و مقاوم سازی شده است، خیرین مدرسه ساز در دولت یازدهم تا روز اول شهریور سال ۹۶ به منظور مشارکت در ساخت و توسعه فضاهای آموزشی کشور حدود ۲۶ هزار میلیارد ریال را متعهد شدند که معادل ۱۸ هزار میلیارد ریال آن تحقق یافت.
وی ادامه داد: از ابتدای دولت دوازدهم تاکنون نیز خیرین مدرسه‌ساز بیش از ۶۰ هزار میلیارد ریال را متعهد شدند که بیش از ۳۸ هزار میلیاردریال آن تحقق یافته است.
رییس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور گفت: با حمایت‌های ویژه دولت از خیرین مدرسه ساز و انجام به موقع تعهدات دولت، در مقابل پروژه‌های مشارکتی خیرساز نسبت به میزان معادل در دولت یازدهم رشد ۱۳۱ درصدی داشته است.
رخشانی مهر با بیان اینکه در مجموع از ابتدای دولت یازدهم تاکنون ۴۰ هزار و ۲۸۶ میلیارد ریال از محل اعتبارات ملی به تکمیل فضاهای آموزشی که ۵۰ درصد آن توسط خیرین تامین شده باشد، تخصیص یافته است، افزود: هزار و ۳۹۸ میلیارد ریال آن در دولت یازدهم و ۳۸ هزار ۸۸۸ میلیارد ریال از ابتدای دولت دوازدهم تاکنون بوده است.
وی خاطرنشان کرد: در سال ۱۳۹۹ به منظور حفظ و نگهداشت خیرین مدرسه ساز و مشارکت‌های حداکثری مردم در توسعه فضاهای آموزشی کشور، بسته اجرایی-تحولی آجر به آجر نقشه راه این سازمان شد. این بسته اجرایی متمرکز بر دو محور فرهنگ سازی و جلب مشارکت‌های مردمی است که تاکنون به جذب حدود ۲۰۰ هزار خیر مدرسه ساز خرد منجر شده است.
اختصاص سه هزار میلیارد ریال برای بهره‌برداری مدارس سرپل ذهاب
رییس سازمان نوسازی، تجهیز و بازسازی مدارس کشور همچنین درباره اقدامات این سازمان برای منطقه زلزله زده سرپلذهاب در استان کرمانشاه اظهار داشت: در زلزله ۲۱ آبان‌ماه سال ۱۳۹۶ سرپل ذهاب ۷۸ مدرسه (۲۵ مدرسه شهری و ۵۳ مدرسه روستایی) با ۴۱۵ کلاس دچار آسیب‌های جدی و کلی شدند.
رخشانی مهر افزود: تا مهرماه سال ۹۹ نیز ۲۶۲مدرسه با هزار و ۶۵ کلاس درس و اعتباری بالغ بر سه هزار میلیارد ریال به بهره‌برداری رسیده است که از این میزان هزار و ۳۸۰ میلیارد ریال آن کمک‌های خیری و هزار و ۶۳۰ میلیارد ریال آن از محل اعتبارات ملی بوده است.
وی ادامه داد: سرانه آموزشی استان کرمانشاه پیش از وقوع زلزله ۷.۵ مترمربع بود که با پروژه‌های بهره‌برداری شده به ۴۱.۶ مترمربع افزایش یافته است.
رییس سازمان نوسازی، تجهیز و بازسازی مدارس کشور گفت: در هزار روز زمان بازسازی فضاهای آموزشی آسیب‌دیده از زلزله، در هر روز به طور میانگین یک کلاس درس آماده و به بهره‌برداری رسیده است.
مشارکت ۲۱۰ میلیارد تومانی خیرین در بازسازی مدارس
رخشانی مهر همچنین درباره اعتبارات هزینه شده در مناطق سیل‌زده سال ۹۸ اظهار داشت: در سیل فروردین ماه ۱۳۹۸، در مجموع ۱۲۲ مدرسه با ۵۳۸ کلاس درس تخریب و به چهار هزار و ۱۱۸ کلاس درس نیز آسیب جزئی و اساسی وارد شده بود.
وی با تاکید بر اینکه پروژه‌های تعمیراتی تا پایان مهرماه سال ۹۸ به پایان رسید و با آغاز سال تحصیلی بهره برداری شدند، افزود: مدارس نیازمند بازسازی نیز تا مهرماه سال ۹۹ به بهره‌برداری رسیدند.
رییس سازمان نوسازی، تجهیز و بازسازی مدارس ادامه داد: اعتبار هزینه شده به منظور بازسازی این مناطق از طریق کمک‌های ملی، استانی و خیرین مدرسه ساز تامین شده است که سهم خیرین در این میان در حدود ۲۱۰ میلیارد تومان بوده است.
رخشانی مهر خاطرنشان کرد: همچنین در این مدت به طور متوسط در هر روز یک کلاس درس جدید احداث و هفت کلاس درس با انجام تعمیرات به بهره‌برداری رسیده است.
نظر شما