در ادامه گفت و گوی ۱۵ فروردین ۱۴۰۰ روزنامه آرمان ملی با عبدالرضا فرجی‌راد سفیر پیشین ایران در نروژ آمده است: معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان با تاکید بر اینکه ایران هیچ مذاکره‌ای با آمریکا؛ چه به صورت مستقیم و چه غیرمستقیم، انجام نمی‌دهد، خاطرنشان کرد که ایران با اعضای برجام مذاکره و گفت‌وگو می‌کند. عراقچی با تصریح این صحبت‌ها گفت همین اعضایی که الان به عنوان گروه ۱+۴ شناخته می‌شوند طرف گفت‌وگوهای ما خواهند بود و آنها هستند که با طرف‌های دیگر هر طور که خودشان بخواهند می‌توانند صحبت کنند. به دنبال این صحبت‌ها بود که سخنگوی کاخ سفید اذعان کرد مذاکرات غیرمستقیم با ایران را در وین به شکل بالقوه‌ای سازنده می‌داند اما درباره دیپلماسی کاملا شفاف است و در حال حاضر نیز انتظار ندارد گفت‌وگوهای مستقیم با ایران انجام شود.
نماینده دولت آمریکا در امور ایران نیز در این خصوص گفت آماده بازگشت به برجام در صورتی هستند که ایران آماده پایبندی به توافق باشد. بنابراین ما مجبوریم کاری سخت و جدی را دنبال کنیم؛ تحریم‌ها را بررسی می‌کنیم و خواهیم دید که چه‌کاری باید انجام داد تا ایران از مزایایی که قرار بود تحت این توافق داشته باشد، برخوردار شود. از این رو، ما مجبوریم تحریم‌هایی را که با توافق مغایرت دارد، لغو کنیم. این واکنش‌ها در روزهای اخیر بود که بار دیگر احیای برجام را بر سر زبان‌ها انداخت. در راستای بررسی این مساله «آرمان ملی» گفت‌وگویی با عبدالرضا فرجی‌راد، سفیر پیشین ایران در نروژ داشته است که در ادامه می‌خوانید.
نشست اخیر کمیسیون مشترک برجام تا چه میزان می‌تواند زمینه‌های احیای برجام را فراهم کند؟
همانطور که انتظار می‌رفت به مرور و به آرامی فضا باز خواهد شد و در نخستین نشانه‌ها قسمتی از پول‌ها نیز در برخی کشورها آزادسازی شده و در ادامه نیز فضا بازتر خواهد شد. از دو روز پیش نقطه عطفی شکل گرفته است که در آن آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها بعد از توافق ایران و چین، اقدامات را سریع‌تر انجام می‌دهند و این آمادگی را دارند که تحریم‌ها را تا جای ممکن بردارند. در نشست بعدی در وین به نظر می‌رسد تعهداتی داده می‌شود؛ هم از سوی آمریکا و هم از سوی ایران تا به آنچه باید انجام دهند، پایبند شوند. ایران امروز آماده مذاکره مستقیم نیست و این امر دنبال می‌شود تا آمریکا تحریم‌هایی را بردارد و ایران نیز به برخی تعهدات خود عمل کند. در روند خوبی قرار گرفته‌ایم. رابرت مالی نیز رسما اعلام کرده که باید تحریم‌های ایران را لغو کنند و مشخصا به نظر می‌رسد آمریکا به این نتیجه رسیده است تا سرعت عمل خود را بیشتر کند.
باتوجه به مثبت شدن روند گفت‌وگوها، ایران باید چه مواردی را مدنظر قرار دهد؟
در وهله نخست باید منتظر ماند تا آمریکا به برجام بازگشته و تحریم‌ها را لغو کند. در همین مذاکرات غیرمستقیم باید مسائلی از سوی ایران مطرح شود که در واقع منجر شود به تعهدات بیشتر طرف‌های دیگر برجام. به این شکل که هیچ کشوری نتواند از برجام خارج شود. برخی موارد هستند که در متن برجام نیامده و در زمینه برجام ذکر شده‌اند که باید به متن اصلی اضافه شوند. توافق اولیه اندکی زمان‌بر است و در جلسه آتی نهایی نمی‌شود. روسیه و اروپا اعلام آمادگی کرده‌اند در این امر پیش‌قدم شوند و رقابتی بین آنها در این زمینه شکل گرفته است. هفته آینده تحریم‌ها برداشته نخواهد شد، اما فضا از امروز بازتر خواهد شد و گشایش‌های بیشتری صورت می‌گیرد. در همین راستا کشتی کره‌جنوبی هفته آینده آزادسازی می‌شود و این علائم خوبی است و نشان می‌دهد دست کره جنوبی باز شده است تا اشتباهات گذشته خود را جبران کند و برای تداوم این روند نیز باید همچنان گفت‌وگو شود.
سیاست چندجانبه‌گرایی از سوی ایران تا چه میزان در باز شدن فضا موثر بوده است؟
کشور ما باید در یک مسیر پیوسته و دائمی توسعه قرار گیرد. ما در حال عقب افتادن از همسایگان خود هستیم؛ در حالی که در دهه‌های گذشته ما به مراتب از آنها جلوتر بوده‌ایم. مردم آگاه هستند و انتظار دارند در مسیر توسعه قرار گیریم و زیرساخت‌های کشور باید در این راستا تکمیل شود. در ساخت برخی از این زیرساخت‌ها چین در جهان حرف اول را می‌زند و ایران می‌تواند با بهره‌گیری از این توانمندی‌ها در این مسیر با سرعت بیشتری گام بردارد. این به آن معنا نیست که ما باید تمام تخم‌مرغ‌های خود را در سبد چین قرار دهیم؛ بلکه باید با کشورهای اروپایی نیز همکاری داشته باشیم. در گذشته زمانی که با آمریکا به مشکل برخورد می‌کردیم، مسئولین رده بالا همواره تاکید می‌کردند باید سعی کرد با اروپا بیشتر کار کرد. مشخصا امروز اروپا بسیار ناراضی از وجود تحریم‌ها و توافق ایران با چین است و مقصر آن را نیز آمریکا می‌داند و علاقه دارند در بازار ایران باشند و ایران را از نظر ژئوپلیتیک نیز از دست ندهند.
امروز هر مشکلی در منطقه را آنها می‌خواهند حل‌وفصل کنند. بنابراین باید با ایران ارتباط گیرند. باید توجه داشت که ارتباط با غرب منافی ارتباط با چین نیست و باید تعادل ایجاد کرد. چند مورد را در توافق باید چین باید مدنظر داشت؛ نخست اینکه هنوز ضمانتی هیچ‌یک از طرفین به دیگری نداده‌اند و اینکه تنها ایران نیست که به چین بسیار احتیاج دارد؛ بلکه آنها نیز به ایران احتیاج دارند. چین امروز در اولویت برخورد اروپا و آمریکا قرار گرفته است و در آینده با مشکل برخورد می‌کند.
امروز یکی از مراکز اصلی حضور آمریکا در خاورمیانه است و چین تمایل دارد تا با یک کشور قدرتمند در این منطقه هم‌صدا و هم‌پیمان شود. به همین علت این توافق، که جنبه‌های غیرعلنی نیز دارد، برای غربی‌ها بسیار نگران‌کننده شده و سبب شده است آنها نیز به تکاپو بیفتند. وزیرخارجه آلمان که تا چند هفته پیش برای ایران شرط می‌گذاشت امروز تاکید می‌کند که دیر شده است و باید سریع‌تر برجام احیا شود و این مساله نشان می‌دهد چندجانبه‌گرایی ایران جواب داده است.
نظر شما