کارشناسان عراقی به دنبال امضای سند همکاری تهران - پکن ، حالا با لازم دانستن پیشروی عراق به سوی چین در راستای احیای راه ابریشم، صریح تر از قبل به تحلیل تفاهم نامه تهران و پکن پرداخته اند و آنرا به منزله شکست محاصره اقتصادی ایران قلمداد می کنند.
این کارشناسان در عین حال به مقایسه رویکرد ایران و عراق در ارتباط با ورود به همکاری های گسترده با چین اقدام کردند و در میان بحث و جدل های اخیر مشخص شد که آمریکایی ها چرا و چگونه دولت عبدالمهدی را از طریق کف خیابان های بغداد زمین زدند.
به گزارش ایرنا، عادل عبدالمهدی نخست وزیر سابق عراق قرارداد نفتی بزرگی با چینی ها منعقد کرده بود که پیش خرید نفت کشورش، چینی ها را برای ساخت زیربناهای نابود یا تعطیل شده عراق، به بغداد می کشاند.
زیربناهای عراق، ناشی از جنگ های پی در پی داخلی و خارجی، تجربه تلخ تروریسم، فعالیت ایذایی اشغالگران و حملات آنها در جریان جنگ خلیج فارس و اشغال نظامی سال ۲۰۰۳ صدمات بسیاری دیده است.
در آن زمان که هنوز خبری از کرونا و محدودیت های خاص خودش و همچنین رکود اقتصادی ناشی از آن نبود، طبق قرارداد عراق پس از چند صباحی می بایست به استقبال مسافران چینی خود می رفت تا روزنه های کوچک رهایی از اثرات جنگ و بازسازی را به فرصت های بزرگ تبدیل کند اما به یکباره آتش اعتراضات اکتبر شعله ور شد و نهایتا استعفای عادل عبدالمهدی را به ارمغان آورد.
وعده آمریکایی ها به عبدالمهدی
علی الدلفی استاد دانشگاه بغداد همین چند روز پیش به نقل از عادل عبدالمهدی نخست وزیر پیشین عراق فاش کرد، ایالات متحده آمریکا به من (عبدالمهدی) پیشنهاد کرد که توافق نامه امضا شده با چین، توافق بندر بزرگ فاو و توافق امضا شده با شرکت زیمنس آلمان را لغو کنم تا با اشاره و هدایت آمریکا تظاهرات اعتراضی در مدت زمان ۲۴ ساعت پایان یابد اما ترجیح دادم استعفا بدهم نه اینکه به کشورم خیانت کنم .
ناگفته پیداست سایه سیاه کرونا بر اقتصادهای بزرگ و کوچک جهان سنگینی کرده و اقتصاد تا خرخره وابسته عراق به نفت که تا ۹۶ درصد بودجه از آن تامین می شود دچار شوک بزرگی شده و دولت را مجبور کرد تا برای جبران بدهی ها و کمبود بودجه ۲۳ درصد ارزش پول ملی دومین کشور صادرکننده نفت اوپک را کاهش دهد؛ امری که با گذشت چندین ماه از این تصمیم به گرانی اجناس و کمیاب شدن برخی اقلام منجر شد.
با گذر از آنچه که بر عراق گذشت، در روزها و هفته های اخیر با گذشت تقریبا یکسال از فروکش کردن خشم ناگهانی معترضان، معلوم شد که دست هایی از حاشیه خلیج فارس و کاخ سفید به جهت دهی موقت بر اعتراضات تاثیر گذاشتند تا اینکه نهایتا عبدالمهدی وادار به استعفا شد و در این بین آنچه که باعث همه این ماجراها (دخالت های خارجی و استعفای نخست وزیر) شد همان قرارداد با چین بود.
دکترین آبنبات چوبی
هفته گذشته بر صحنه سیاست خارجه ایران و عراق وقایع متفاوتی ثبت شد. عراق دو هفته در تقلا برای تشکیل اجلاس سه جانبه با اردن و مصر بود (که سرانجام به تعویق افتاد) اما وزارت خارجه ایران که روزهای ساکت و آرام و خلوتی را می گذراند به یکباره به صدر اخبار جهان کشیده شد؛ "سند همکاری های جامع ۲۵ ساله ایران و چین امضا شد" !
همین خبر کافی بود تا سیلی از انتقادات جریانات سیاسی و حتی مردمی به دولت عراق گسیل شود و مقایسه رویکردهای دو دولت ایران و عراق سوژه فعالان و ناظران سیاسی بغداد شود.
معروف ترین این بازتاب ها توصیف "آبنبات چوبی" خطاب به دولت عراق بود که در آن زیرکی ایران را یادآور شده و تجارت با اردن را "واردات چند آبنبات چوبی" و ترجیح آن به "مراودات گسترده" با کشوری مثل چین به حساب آورده بود. این توصیف بازتاب بسیار گسترده ای در شبکه های اجتماعی عراق داشت.
این ماجرا باعث شد تنها سه روز پس از امضای سند همکاری تهران و پکن، نخست وزیر عراق دستور اجرایی شدن قرارداد با چین را صادر کند؛ دستوری که به اعتقاد بعضی کارشناسان به پس از امضای نهایی ایرانی ها موکول شده بود تا واکنش ها نسبت به آن سنجیده شود و دست آخر هم مصطفی الکاظمی آنرا به جریان انداخت.
عراقی ها و امید به مسیر ایران
در همین رابطه "احمد الکنانی" نماینده پارلمان عراق به خبرنگار ایرنا در بغداد گفت: همکاری بلند مدت با چین برای ایران که "از سوی دشمنانش مورد محاصره سختی قرار گرفته" لازم است و همکاری با "کشوری پیشرفته مانند چین حرکت رو به جلوی ایران" خواهد بود که نهایتا "حصار اقتصادی بر مردم ایران را کاسته و آنرا درهم می شکند".
وی اظهار داشت: این توافقنامه به معنی عقب نشینی ایران (از مقاومت حداکثری) نیست، بلکه برعکس به قرارگیری جمهوری اسلامی در مسیر جهانی پیشرفت منجر شده و حتی در مجموع بر اوضاع منطقه نیز تاثیر مثبتی دارد.
همچنین محمود الربیعی سخنگوی دفتر سیاسی گروه عصائب اهل الحق به خبرنگار ایرنا گفت: قرن ۲۱ قرن چین است و داده‌های آماری نشان می‌دهد این کشور طی سالهای آینده به سمت سیطره اقتصادی بر جهان آنهم بدون اشغالگری نظامی خواهد رفت از این روی توافق ایران نیز در همین مسیر است و قطعا معادلات جهانی را تغییر می دهد.
وی امضای این سند همکاری را پایانی بر "تک قطبی بودن جهان" و "خروج اقتصاد جهانی از هیمنه آمریکا" عنوان کرد.
الربیعی با یادآوری دو تاثیر مهم این سند همکاری بر جمهوری اسلامی ایران گفت: "تاثیر بعدی این توافق این است که ایران را از تحریم های ۴۰ سالهای که بر آن تحمیل شده نجات می دهد و پس از این نیز شر دلار را از (اقتصاد) ایران کم می کند".
این فعال سیاسی ابراز امیدواری کرد که دولت عراق هم قرارداد با چین را شتاب بخشد تا بدین وسیله کشور از وضع اقتصادی موجود و فساد نجات پیدا کند.
الربیعی در ادامه با بیان اینکه "سیاست آمریکا برای اشغالگری برهم زدن ثبات اقتصادی کشورهاست" گفت: تنها عاملی که جلو بازسازی عراق را می گیرد، هیمنه آمریکاست که بازگشت به قرارداد با چین آن را از بین می برد.
وی تاثیر منطقه ای سند همکاری ایران و عراق با چین را در راستای تعمیق امنیت منطقه توصیف و تصریح کرد: چنین توافقاتی مانع زیاده خواهی رژیم صهیونیستی می شود تا نتواند با سوء استفاده از اوضاع اقتصادی کشورهای منطقه، آنان را به عادی سازی روابط با خود وسوسه و وادار کند.
گفتنی است قرارداد نفتی عراق و چین سال گذشته توسط نخست وزیر سابق عراق امضا شد اما با دخالت آمریکایی ها این قرارداد از طرف عراقی تعلیق شد.
ابتکار "کمربند و جاده" یا "یک کمربند یک راه" طرح اقتصادی و سرمایه گذاری بزرگی است که مبدع آن رییس جمهور چین است. این طرح به دنبال احیای جاده معروف ابریشم می باشد که قرار است از ایران عبور کند.
نظر شما