حمیدرضا فهیمی‌تبار روز سه‌شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با یادآوری خطبه قاصعه نهج‌البلاغه مربوط به دیدار حضرت موسی (ص) و هارون با فرعون مبنی بر اینکه "آن ۲ در حالی که پشمینه پوشیده بودند و عصا در دست داشتند، بر فرعون وارد شدند و به او گفتند که اگر تسلیم آیین موسی شود حکومت و قدرت او ادامه می یابد." افزود: بر پایه این خطبه نهج‌البلاغه رهبران دینی به جای تکیه بر ترساندن مردم از راه جلال و جبروت مادی و به رخ کشیدن قدرت مادی، سلوکشان همواره بر ساده‌زیستی و زهد استوار بوده است و پیامبران با ندارم و بی‌نیازم و نه با خانه و باغ و اسب و نوکر چشم‌ها را پرکرده‌اند.
مدرس علوم قرآنی و حدیث تاکید کرد: مولا امیرالمومنین (ع) همچنین در خطبه دهاقین که عده‌ای کشاورز ایرانی به رسم ایرانی‌ها برای استقبال جلوی آن حضرت شروع به دویدن کردند فرمودند که با این کار خودتان را حقیر و پست می‌کنید و با این رفتار به استقبال شونده سود نمی‌رسد.
فهیمی تبار اظهار داشت: با توجه به این ۲ نقل از نهج‌البلاغه که یکی حکایت کلام حضرت و دیگری حکایت رفتار او است می‌توان تعداد زیادی از استقبال‌های پرشور امروزی از رهبران دینی و سیاسی مسلمانان به ویژه شیعیان را زیر سووال برد و آن را خلاف کرامت انسانی و چنین و چنان مبلمان سران دین و حکومت را خلاف اخلاق دانست.
وی با بیان اینکه گروهی بر خلاف این برداشت در مجاز بودن این استقبال‌ها به حضور پرشور مردم نیشابور در رکاب امام رضا (ع) استناد می‌کنند و می‌گویند باید حضور پرشور استقبال‌کنندگان را به رخ دشمن کشید، ادامه داد: اما دیگری می‌گوید امیرالمومنین (ع) استقبال کشاورزان ایرانی از خود را زمانی زیر سووال برد که دشمنی مثل معاویه هم وجود داشت، از این رو فهم سیره و حدیث، متفاوت و چه بسا فتنه برانگیز است و باید اهل فن، تفاوت‌های روایت و حدیث‌ها را تبیین و از رودررویی مردم جلوگیری کنند.
تبیین اخلاق سیاسی و اخلاق معیشتی در نهج‌البلاغه
استادیار دانشگاه کاشان گفت: بدون داوری در درستی یا نادرستی این برداشت‌های متفاوت اهل تحقیق باید اصول اخلاق سیاسی و اخلاق معیشتی را از مجموعه رفتار و گفتار امام علی (ع) با توجه به مجموعه سخنان و رفتارهای آن حضرت چه آنچه را در نهج البلاغه و چه در دیگر متون آمده است استنباط و به جامعه اعلام کنند.
وی اظهار امیدواری کرد: پایتختی نهج‌البلاغه برای کاشانی‌ها فهم سیره و کلام حضرت را برای ما عمیق کند.
فهیمی‌تبار، با تاکید بر اینکه خواندن بدون تعمق و بدون درک مراد کلام امام (ع) برای مردم به‌ویژه بخش‌های مربوط به زمامداری حضرت جز سرگردانی و حیرانی و شکاف، چیزی در پی نخواهد داشت گفت: افتتاح مرکزی به نام نهج البلاغه در کاشان را به فال نیک می گیریم و می‌توان امیدوار بود قواعد زیست اخلاقی و دستیابی به اصول زندگی معنا دار و رسیدن به چهار چوب اخلاق سیاسی در اولویت تحقیقات پژوهشگران این مرکز شود.
نهج‌البلاغه منبع طریقت جوینگان حقیقت است
استادیار دانشگاه کاشان اضافه کرد: باید توجه کرد که نهج‌البلاغه فقط بخشی از تجلیات وجود امیرالمومنین علیه السلام نه تمام آن است و هر محقق نکته‌سنج و صاحب دقت باید علی علیه السلام را در نهج‌البلاغه و در غیر این کتاب شریف بجوید تا از برخی خطرات احتمالی رهایی یابد و به ساحل حقیقت نزدیک شود.
فهیمی‌تبار با بیان اینکه ۷۹ نامه و ۲۳۹ خطبه و بیش از ۴۰۰ حکمت موجود در نهج‌البلاغه ما را به منبع نور نزدیک می‌کند تاکید کرد: اما انجام دو اقدام یکی بررسی متون میراثی برای دستیابی به تمامی کلام، افکار و رفتار مولا برای استخراج پیام رفتار و گفتار ضروری است درست شبیه کاری که ۲۰۰ تن از محققان عزیز در خلق دانشنامه امام علی (ع) انجام دادند؛ اقدام دوم هم توجه به معارف مقدماتی برای فهم حدیث است.
فهیمی‌تبار با تاکید بر اینکه فهم مراد سخن اهل البیت (ع)، و درک مراد الفاظ و فهم عبارت‌ها با توجه به مبانی فهم کلام کار هر کسی نیست افزود: ورود به مطالعه نهج‌البلاغه بدون توجه به معارف مقدماتی و بدون درک و فهم شیوه تحلیل متن، خطرها و لطمه‌های جدی دارد.
به گفته وی، هر کلام بر آمده و بازتاب زمان صدور آن تابع شرایط و ظروف اجتماعی و فرهنگی خود است و بریدن کلام از ظرف صدور به خیال کاربردی کردن آن برای عصری دیگر و جامعه‌ای دیگر خلاف قاعده فهم است.
وی، با بیان اینکه باور به وجود محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ و وجود اصول و فروع در رفتار حکیمان معصوم ما را در فهم رفتار و کلام آنان حساس‌تر می‌کند اضافه کرد: محسنات لفظی کلام امام علی (ع) بیننده را میخکوب می‌کند تا روح حقایق را از گذر چشمک چراغ کلمات به اندیشه او بتاباند.
نهج‌البلاغه قله کلام امیرالمومنین (ع)
به گفته وی، البته نباید از نظر دور داشت که آنچه به نام نهج‌البلاغه مشاهده می‌شود مجموعه‌ای از گوهرهایی است که غواص بحر ادب یعنی سیدرضی آنها را با شنا در عمق اقیانوس پر تلاطم مکتوبات معاصر خود و میراث قبل از خود به چنگ آورده است.
مدرس دانشگاه کاشان اظهار داشت: چه بسا سخن‌ها که از امیرالمومنین (ع) بیان شده باشد اما سید عالی مقام (سیدرضی) به آن نرسیده و یا رسیده اما با معیارها و اهداف بلاغی او همخوان نبوده و آنها را نیاورده است.
نهج‌البلاغه سرآمد و میاندار ادب عربی
فهیمی‌تبار نهج‌البلاغه را به اقرار سخن‌سنجان و سخن‌دانان، سرآمد و میاندار ادب عربی دانست و گفت: شریف رضی که از ادیبان نام آور عصر خود بود، تلاش کرده با گزینش گفته‌ها و نامه‌های امیرالمومنین (ع) قدرت بیان و صولت کلام ایشان را در مجموعه جمع‌آوری و عرضه کند.
وی اظهار داشت: به راستی بلاغت در دریای مواج نهج‌البلاغه خیره کننده و لایه رویین خیره‌کننده و جذاب، لباسی بر جان و روح کلام علی (ع) است به طوری که زیبایی سخن او، مخاطب را فرامی‌خواند و چون شاگرد سراپا گوش به زانو می‌نشاند و آنگاه حقایق را در جان او می‌نهد.
شهرستان کاشان از ۲۱ مهر سال ۱۳۹۹ به مدت ۲ سال به عنوان نخستین پایتخت نهج‌البلاغه کشور نام‌گذاری شده است.
افزون بر ۵۰ نفر حافظ نهج‌البلاغه، یک هزار و ۲۰۰ نفر حافظ بخش‌هایی از این کتاب ارزشمند، ۲۰۰ نفر حافظ کل قرآن مجید و ۱۵ نفر حافظ کل صحیفه سجادیه در کاشان آموزش دیده‌اند.
نظر شما