طبق برخی گزارش ها، بیش از ۲۰ میلیارد دلار از منابع ارزی کشور در بانک های چین، کره جنوبی و عراق متاثر از تحریم های ثانویه ترامپ بعد از نوامبر ۲۰۱۸ مسدود شده است. حداقل تجربه سه سال اخیر گویای این امر است که هیچ مسیر مورد اطمینان و قابل وصولی برای آزادسازی این ارز ها پیدا نشده است.
چالش های پیش روی تولید کشور
همه کشورها طرف حساب ایران، آزادسازی منابع ارزی را مشروط به حل موضوع تحریم های ثانویه که امکان تبادل بانکی و مالی فراهم شود؛ کرده اند. از این جهت تحولات اخیر برجامی که چشم اندازی روشن از حل حداقل بخشی از مسایل تحریمی را نوید می دهد؛ آزادسازی این منابع به همراه امکان فروش نفت کشور می تواند اثر مستقیم و جدی بر موضوع قیمت ارز و کالاهای اساسی در کشور گذارد. با همین احتمال و در همین اواخر صحبت هایی در کشور مطرح شده که به جای تلاش برای مذاکره با کشورهای غربی، انرژی ها صرف حل مشکلات واحدهای تولیدی گردد. این گزاره ها گویای این موضوع است که در کشور هنوز به این جمع بندی و نقطه وحدت نرسیده ایم که مساله تحریم ها، موضوع اصلی چالش های اقتصادی کشور است. اساسا فرض بر این بگذاریم که همه تلاش ها و نگاه ها معطوف به داخل گردد و دنبال حل یکی به یک مشکل واحدهای تولیدی باشیم. پرسش در اینجاست که چگونه و با چه مکانیسمی می خواهیم چالش واحدهای تولیدی در حال تعطیل و نیمه تعطیل را حل کنیم. در پاسخ به این موضوع نخست باید در یابیم که مشکلات واحد های تولیدی امروز چیست و این واحدها چرا به مرز تعطیلی و ورشکستگی رفته اند. در گام بعدی باید متناسب با طرح درست و صحیح سوال به سمت پاسخ یابی علمی و متقن برویم. مهم ترین چالش واحد های تولیدی در کشور موضوع مواد خام، گرانی هزینه تولید و به عبارتی صحیح تر نامتوازنی دخل و خرج است. این موضوعی است که همه کارشناسان اقتصادی و تولید کنندگان روی آن اجماع دارند. مساله بعدی در اینجا این است که این چالش چگونه قابل حل است. آیا با برگزاری طیفی از نشست ها، امکان چاره یابی برای واحد های تولیدی ممکن است. حتی اگر مشکل بانک در موضوع تملیک واحد ها و بدهی ها را حل کنیم باز چالش اصلی که کاهش سود، فقدان مواد اولیه و افزایش هزینه های تولید است؛ کماکان باقی است.
نگاه جامع و استراتژیک برای حل مشکلات اقتصادی
باید امروز در حل مسایل اقتصادی و توسعه ای کشور نگاه جامع و استراتژیک تر داشته باشیم. این واقعیت را پذیرا باشیم که بخش اصلی چالشی که امروز در کشور اعم از کمبود عرضه مرغ و تخم مرغ و سایر اقلام مورد نیاز مردم مواجه هستیم، ریشه و دلیل اصلی شان در قفل شدن تجارت خارجی کشور، عدم جا به جایی و انتقال درآمدهای ارزی کشور است. وقتی تجارت برای کشور گران تمام می شود، ناخواسته بخشی از سرمایه کشور بی دلیل هدر می رود. برای همین اهتمام اصلی در کشور صرف چالش های تجاری و اقتصادی کشور در بیرون از مرزها باشد. در این عرصه باید با اجماع در داخل بتوانیم از فضای جدید بین المللی برای حل مسایل تحریمی کشورمان استفاده کنیم. امروز صحنه سیاست بین الملل با کنار رفتن رفتن فضای جدیدی از گفت و گو و مذاکره را در همه سطوح تجربه می کند و طبیعی است که این فضا حامل فرصت های مهمی برای کشورمان است.
عبور از شرایط تحریمی با هدف تقویت اقتصاد کشور
اظهارات اخیر بایدن و تیم سیاسی اش نشانگر این امر است که آمادگی هایی در طرف مقابل هم برای تغییر فضا وجود دارد. اخیرا رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران صراحتا از ضرورت انتفاع ایران از مزایای برجام سخن گفت و اعلام کرد که تحریم های ناسازگار با توافق هسته ای ایران به زودی برداشته می شود. بیان این اظهارات از سوی مهم ترین مقام سیاسی آمریکا در موضوع ایران از تغییر ذهنیت ها و فضا پیرامون توافق برجام در سطح بین المللی حکایت دارد. بی دلیل نیست که وانگ یی وزیر امور خارجه چین در هنگامه امضای سند توافق استراتژیک ۲۵ ساله بر ضرورت لغو تحریم ها اشاره کرد و در دیدارش بارییس جمهوری محترم کشورمان گفت: ایران باید از فضای جدید جهانی استفاده بهینه را برای عبور از شرایط بن بست تحریمی استفاده کند. این موضوع این پیام مهم را دارد که تحریم به مثابه زنجیری برای تار و پود اقتصاد کشورمان بسته شده و فضای تنفس را تجارت و بازرگانی کشور دشوار ساخته است. با عطف به این واقعیت ها بایستی اولویت اصلی مان بر عبور از شرایط تحریمی با هدف تقویت معیشت و اقتصاد کشورمان باشد.
نظر شما