واکنش ایران در مذاکرات وین؛ شرمساری اسرائیل و تحیر غرب

به گزارش ایرنا از اندیشکده ونزوئلایی «میسیون برداد»، جمهوری اسلامی ایران در طول مذاکرات وین با امضاکنندگان برجام (روسیه، چین، فرانسه، انگلیس و آلمان) قدرتمند ظاهر شد و گزینه های کمی برای طرف های مذاکره کننده باقی گذاشت. ایران با نشان دادن موضع سرسخت و پیچیده خود، از پیوستن فرستاده آمریکا به جمع واسطه های برجامی جلوگیری کرد، درست در همان سالنی که ترامپ در سال ۲۰۱۸ تصمیم به خروج از توافق هسته ای ۲۰۱۵ در آنجا گرفت. ایران با تبدیل تهدید به فرصت، اقدامات خرابکارانه اسرائیل علیه تاسیسات هسته ای نطنز را به عنوان حربه ای علیه اسرائیل، آمریکا و متحدان اروپایی اش به کار گرفت و دستاورد غنی سازی ۶۰ درصدی و پیشرفت سانتریفیوژهای خود را به عنوان دست برتر خود به میز مذاکره کشاند.

این توانمندی و ظرفیت جدید ایران، آبروی «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر اسرائیل را برد. نتانیاهو که فکر می کرد از این طریق کنترل امور را به دست می گیرد، در حال حاضر می بیند که با واکنش شگفت ایران در غنی سازی ۶۰ درصدی، حمله به نطنز در واقع به عاملی برای بهبود موقعیت مذاکره این کشور تبدیل شده است. مذاکره کنندگان اروپایی چاره ای جز تسلیم شدن در برابر این واکنش تلافی جویانه ایران ندارند. این اقدام ایران، ضربه محکمی برای نتانیاهویی است که در پی عملیات خرابکارانه به نطنز رجزخوانی می کرد که هیچ گاه به ایران اجازه نمی دهد به توانایی هسته ای دست یابد.

سرویس های اطلاعاتی آمریکا در اشتباهی محاسباتی تصور می کنند که ایران به ۹ ماه زمان برای احیای نطنز نیاز دارد. بنابراین هم آمریکا و هم اسرائیل به ظن اینکه ایران در موقعیتی ضعیف قرار می گیرد و زمان مذاکرات تا ۹ ماه طولانی تر می شود، هیچ شتابی برای لغو تحریم ها نداشتند. اما ایران در عمل نشان داد تنها با ۹ ساعت زمان می تواند سانتریفیوژ قدیمی IR۱ را به پیشرانه ای پیشرفته تر مانند IR۶ تبدیل کند و به این ترتیب روند تولید را به سرعت از سر بگیرد که این امر شکستی جدی برای دشمنان ایران محسوب می شود.

نتانیاهو قربانی اقدام بی پروایانه خود شد. او روند سنتی اسرائیل را در تکذیب کردن نقش سرویس اطلاعاتی خود (موساد) در حملات خرابکارانه، در هم شکست و به راحتی مسئولیت حملات را به عهده گرفت. همچنین این رسانه های صهیونیستی بودند که مدعی شدند یک روز پس از تهدید تهران مبنی بر اقدام تلافی‌جویانه در موضوع خرابکاری در سایت نطنز و یک هفته پس از آسیب دیدن کشتی ایرانی ساویز در دریای سرخ، یک کشتی اسرائیلی در نزدیکی آب‌های امارات هدف حمله قرار گرفت. طبق اعلام کانال تلویزیونی اسرائیل، حمله به کشتی اسرائیلی تلفات جانی نداشت، اما خسارات وارده قابل توجه بود که نشان از پاسخ مناسب ایران داشت.

مذاکره کنندگان ایرانی؛ مصمم بر لغو همه تحریم‌ها

به نوشته این تارنمای تحلیلی ونزوئلایی، ایران چالش اسرائیل را در به عهده گرفتن حملات خرابکارانه نطنز و حمله به کشتی ایرانی در دریای سرخ، با رویکرد تبدیل تهدید به فرصت، به عنوان امکانی برای اعمال شرایط خود به مذاکره کنندگان وین مغتنم شمرد. نتانیاهو با این اشتباه متوجه شد که بازی با ایران بدون عواقب نخواهد بود. همچنین باعث تضعیف شرکای اروپایی و آمریکایی اش در مذاکرات هسته ای وین شد.

هیأت ایرانی به طرف های خود در میز مذاکره یادآور شد که زمان زیادی برای اتلاف ندارد و هیچ گونه تلاشی برای دور زدن مذاکرات را تحمل نخواهد کرد. تهران همچنین با تقویت توانمندی های نظامی دفاعی خود در برابر هرگونه استراتژی حمله قدرتمند ظاهرشد.

ایران با به رخ کشیدن توانمندی هسته ای خود به عنوان تضمین، هیچ تضمینی در برابر تصمیمات مشابه تصمیم ترامپ خارج شده از توافق نگرفت. ایران همچنین از روسیه و چین که خود تحت تحریم های آمریکا هستند نیز تضمینی نگرفت. صبر ایران در همان سال ۲۰۱۸ به پایان رسید، زمانی که یک سال بدون هیچ اقدامی درجهت حق خود برای خروج متقابل از تعهدات برجامی صبر کرد و منتظر ماند تا اروپا برای حفظ تعهدات خود گامی به جلو بردارد. اما این چنین نشد و تهران اکنون به خوبی می داند که اروپا و آمریکا در پس این اقدامات ظاهری نیز همان اهداف پنهان را دارند.

امروز بر همگان روشن است که ایران در حال غنی سازی ۶۰ درصدی است و می تواند ظرف چندماه به ۹۰ درصد هم حتی برسد. اما این لزوما به این معنا نیست که ایران به دنبال سلاح هسته ای باشد، بلکه در همین حد کافی است که نشان دهد درصورت عدم لغو کامل تحریم ها یا لغو تنها بخشی از آنها، یا لغو توافق و اعمال تحریم های بیشتر در آینده، ایران بدون اطلاع قبلی وارد چرخه هسته ای خود خواهد شد.  

مذاکره کنندگان ایرانی خواستار لغو کلیه تحریم ها هستند و فهرست تحریم هایی که باید فورا لغو شود را نیز ارائه کرده اند.

میسیون برداد همچنین با اشاره به رهنمودهای رهبر معظم ایران به تیم مذاکره کننده ایرانی نوشت: [با توجه به عهدشکنی های آمریکایی ها] ایران به وعده آنها خاطرجمع نیست چرا که بارها وعده کردند و ضد وعده عمل کردند. همچنین ایران در شرایطی نیست که به اختلاف میان رئیس جمهوری آمریکا با مخالفان آمریکایی برجام توجه کند. توپ در زمین آمریکاست و بایدن زمان زیادی برای تلف کردن ندارد. این بار نتانیاهو به جای اینکه خود را بازیگر مذاکره بداند، انگشت حسرت می گزد.

حضرت آیت الله خامنه ای ۲۵ فروردین در رهنمودهایی به تیم مذاکره کننده فرمودند: تشخیص مسئولین ما این است که برویم مذاکره کنیم تا همین سیاست را اعمال کنیم. ما بحثی نداریم در این زمینه منتها باید مراقبت بشود ومذاکره فرسایشی نباید باشد. نباید جوری باشد که طرف‌ها بخواهند همین طور کش بدهند که این برای کشور ضرر دارد. ایشان با عنایت به تجربه عهدشکنی آمریکایی‌ها در سال‌های اخیر افزودند: «همین سیاستی را که ما گفتیم که باید تحریم‌ها اول برداشته بشود، چون ما خاطرجمع نیستیم به وعده آنها. تا حالا ده‌ها بار به وعده‌شان عمل نکردند و ضد وعده عمل کردند، حالا هم همین کار را خواهند کرد.»

هجدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام از روز ۱۳ فروردین ماه به صورت برخط با حضور معاونان سیاسی وزیران امور خارجه ایران، آلمان، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین و نماینده اتحادیه اروپا آغاز شد. در نشست برخط روز ۱۳ فروردین شرکت کنندگان تصمیم گرفتند ادامه نشست به صورت حضوری در وین برگزار شود. ادامه نشست از ۱۷ فروردین و در دور بعدی مذاکرات، ۲۵ فروردین برگزار شد.

دور بعدی نشست کمیسیون مشترک برجام روز پنجشنبه ۲۶ فروردین در وین از سرگرفته شد. البته در این دور از گفت و گوها با اتفاقاتی که رخ داد مسیر گفت و گوها را با چالش‌هایی مواجه کرد. روز یکشنبه ۲۲ فروردین ماه در پی اقدام خرابکارانه و تروریسم هسته‌ای بخشی از شبکه برق سایت هسته‌ای نطنز دچار اختلال شد.

مذاکرات همچنان ادامه دارد و قطعا مقامات دولت بایدن به خوبی می دانند که طولانی شدن گفت و گوها می تواند مذاکرات را به کلافی سر در گم تبدیل کند. در حالی که مذاکره باید به معنای تبادل و رسیدن به موقعیت برد- برد باشد.