مذاکرات هسته ای در وین پایتخت اتریش که از اوایل سال جاری با مدیریت «انریکه مورا» معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا آغاز شده بود تا به امروز با فراز و فرودهایی تداوم یافته است. آخرین اخبار رسیده از مذاکرات، خوشبینانه است اما از وجود پیچیدگی ها و مشکلات بر سر راه توافق نشان دارد.
از اظهارت تیم ایرانی این طور بر می آید که اختلاف بر سر نوع و شمار تحریم ها است. «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه روز دوشنبه ششم اردیبهشت‌ماه، در نشست خبری هفتگی خود که به‌صورت مجازی برگزار شد، از سفر دوباره هیئت ایرانی در همان روز به وین برای دور جدید مذاکرات خبر داد و اعلام کرد: «گفت‌وگوها در حال انجام است، ولی با سرعت هم انجام نمی‌شود؛ چراکه برخی اختلافات جدی وجود دارد.»
«عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر خارجه و مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای هم به جزییات بیشتری از این مشکلات اشاره کرد. وی در جلسه دیدار با اعضای این کمیسیون با بیان اینکه «تحریم‌ها به دو بخش تقسیم شده‌اند، تحریم‌هایی که جنبه عمومی دارند و تحریم‌هایی که جنبه خاص دارند»، گفت: تحریم‌هایی که جنبه عمومی دارند شامل تحریم‌های هوایی، دریایی، بانکی و بیمه‌ای هستند. تحریم‌های خاص شامل تحریم افراد و اشخاص است. طبق توافق ایران با ۱+۴ و آمریکا مقرر شده است تحریم‌هایی که جنبه عمومی دارند لغو شوند و برای لغو تحریم‌هایی که جنبه خاص دارند، در دور سوم مذاکرات بحث و رایزنی شود.
به طور مشخص، مشکل کنونی لیست بلندبالای ۱۵۰۰ نفری است که در دوره ترامپ تحت تحریم قرار گرفتند. ترامپ برای دشوار ساختن رفع تحریم این افراد، به بهانه های غیرهسته ای از قبیل اتهامات تروریستی و حقوق بشری انها را در لیست تحریم ها قرار داد. عراقچی با اشاره به این لیست تاکید کرد که «ما در هر دو جهت حرکت می کنیم ، همه تحریم ها در بخش ها باید برداشته شود».
باوجود مانع مذکور که بر سر مذاکرات قرار گرفته و دو طرف با تداوم گفت وگوها در صدد رفع آن هستند اما هراس از پایان خوش مذکرات در بین دشمنان فزونی گرفته است. این هراس بیشتر در بین مقامات رژیم صهیونیستی و جمهوریخواهان آمریکا که تا چند ماه پیش دولت را در دست داشتند، دیده می شود.
هراس در اسراییل باعث شده که این رژیم از راه های مختلف به دنبال ضربه زدن به مذاکرات و توافق احتمالی برآید. حملات مکرر به مواضع گروه های مورد حمایت ایران در سوریه، حمله به کشتی های ایران و نیز عملیات خرابکارانه در تاسیسات هسته ای نطنز آخرین موارد از دسیسه های سران تل آویو بود.
از هفته گذشته که در جریان نشست مقام های امنیتی اسراییل، آنها بر ثمربخش بودن مذاکرات و بازگشت بایدن به برجام اعتراف کردند، آخرین تلاش های خود را در راستای ناکامی مذاکرات و منصرف ساختن رییس جمهوری آمریکا از الحاق به برجام به کار بسته اند. به تازگی بیش از دو هزار مقام عالی نظامی بازنشسته اسراییل به دولت بایدن در مورد توافق هسته‌ای با ایران هشدار داده و تاکید کرده اند که دستپاچگی برای مذاکره با تهران به طور مستقیم منافع اسرائیل را به خطر می‌اندازد.
از نگاه ناظران، دولت بایدن در نظر دارد پیش از انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ در ایران برجام را احیا کند زیرا با دولت روحانی که بار نخست توافق هسته ای منعقد شد، سریعتر و راحت تر می توان به توافق دست یافت. از این رو، مقامات رژیم صهیونیستی از اقدام تیم بایدن به عنوان «دستپاچگی» نام می برند.
این اولین بار نیست که مجموعه ای از مقامات امنیتی و اطلاعاتی اسراییل به بایدن نامه نگاری می کنند. اسفند ماه پارسال نیز ۱۸۰۰ تن از آنان در نامه ای به بایدن نسبت به بازگشت آمریکا به برجام هشدار دادند و ایران را به عنوان تهدیدی برای منطقه جلوه دادند.
افزون بر اقدامات تخریبی رژیم صهیونیستی که به آن اشاره شد، اینک اسراییل قصد اعزام یک هیات بلندپایه را به آمریکا دارد؛ موضوعی که «جن ساکی» سخنگوی کاخ سفید از آن پرده برداشت و روز جمعه سوم اردیبهشت تاکید کرد که «سفر هفته آینده مقامات اسرائیل به واشینگتن، باعث تغییر رویکرد امریکا برای بازگشت به توافق هسته‌ای موسوم به برجام نخواهد شد.»
ساکی با این جمله خود به قول معروف آب پاکی را روی دستان نتانیاهو ریخت. گویی رخداد فاجعه بار پیشابرجام برای نخست وزیر رژیم صهیونیستی در حال تکرار است. در زمان اوباما که آخرین گام ها برای انعقاد برجام در حال برداشته شدن بود، نتانیاهو بدون هماهنگی و اطلاع اوباما راهی آمریکا شد و در کنگره به سخنرانی ضدبرجامی پرداخت. اوباما اما اظهارات نتانیاهو را تکراری و کلیشه ای خواند که حرف جدیدی در آن نیست. در نهایت نیز با تمام کارشکنی های اسراییل و جمهوریخواهان کنگره، برجام تولد یافت.
اینک نیز جدا از کارشکنی های مقامات رژیم صهونیستی، جمهوریخواهان در داخل آمریکا شانس خود را برای ناکام گذاشتن مذاکرات می آزمایند. به تازگی کمیته پژوهش جمهوریخواهان از ارایه طرحی برای سخت‌تر کردن لغو تحریم‌های ایران و جلوگیری از بازگشت ایالات متحده به برجام خبر داده است؛ طرحی که بانی و تدوین گر آن «مایک پمپئو» وزیر خارجه ترامپ است اما از نگاه ناظران با توجه به حضور اکثریت دموکرات در کنگره، تصویب آن دور از ذهن به نظر می رسد.
نظر شما