تهیه تجهیزات لازم نجات برای مدیریت بحران‌های آب شناختی

محمدحسن قوسیان مقدم روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی ایرنا در پاسخ به این سوال که جمعیت هلال احمر چه برنامه هایی برای مدیریت بحران های آب شناختی(سیل و آبگرفتگی) و زمین شناختی (زلزله و رانش زمین) دارد، اظهار داشت: در بروز حوادث آب شناختی مانند سیل و آبگرفتگی بحث پیش بینی و پیشگیری اهمیت ویژه ای دارد که با رعایت اصول مهندسی، سد سازی، مدیریت منابع آب، زه کشی و نظایر آن می توان وقوع بحران را کاهش داد و یا در صورت بروز سیل از گسترش و آسیب جدی آن جلوگیری کرد.

وی توضیح داد: در همین زمینه سعی شده است که با آموزش های عمومی به مردم در معرض خطر وقوع سیلاب مخاطرات مناطق یادشده آموزش داده شود و برای مرحله پاسخگویی نیز تجهیزات لازم نجات از جمله قایق نجات از سیلاب با تجهیزات کامل (پرتابل دارای کفی آلومینیومی و پارو)،  موتور قایق،  لباس سیلاب (پنج میل)، کلاه ایمنی نجات (دارای بند تنظیم شونده)، جلیقه نجات سیلاب (دارای سگک تنظیم شونده)، جفت بوت سیلاب (کفش ساقدار)،  نیم ‌بوت سیلاب (کفش ساق کوتاه)، کفش مخصوص سیلاب (نئوپرن) و تجهیزات فنی نجات از سیلاب (طناب، تسمه، کیف حمل، کیسه طناب قرقره ثابت و قرقره نجات) در سیلات و آبهای خروشان را تهیه و در سطح کشور به ویژه استان های سیل خیز نگهداری کنیم و در صورت وقوع بحران اماکن امن در شهرستان ها شناسایی شده است که با نصب چادر و ایجاد اردوگاه اسکان اضطراری نسبت به انتقال و اسکان مردم در منطقه ایمن اقدام خواهیم کرد.

سخنگوی جمعیت هلال احمر با اشاره به اینکه در حوادث دیگر مانند زلزله که نشانه ای برای وقوع و پیش بینی ندارد، اضافه کرد: در این گونه حوادث تنها باید با افزایش سطح آگاهی مردم، مقاوم سازی و ایمنی سازی از وقع بحران های سنگین جلوگیری کرد همچنین برنامه های پاسخگویی لازم برنامه پاسخگویی به سوانح (EOP) در جمعیت هلال احمر طراحی شده که براساس سطوح حوادث و گستردگی منطقه حادثه دیده نسبت به اجرای آن اقدام می شود.

قوسیان مقدم با اشاره به اینکه هدف از عملیاتی شدن برنامه پاسخگویی به سوانح (EOP) در کشور ارایه کارکردهای مناسب، موثر و به موقع هلال احمر در مرحله پاسخگویی است، گفت: در این برنامه راهبردی، تعاریف جدیدی از مفاهیم و واژه های کلیدی مخاطره، خطر پذیری، حادثه، سانحه، شرایط اضطراری، بحران، مدیریت بحران، تاب آوری، پیشگیری، کاهش اثرات، آمادگی، پاسخ، بازیابی، برنامه عملیات اضطراری، برنامه عملیاتی پاسخ، سامانه فرماندهی، مرکز کنترل و هماهنگی عملیات، پست فرماندهی سانحه، ارزیابی، جستجو، نجات، امداد، اسکان اضطراری، تغذیه اضطراری، حمایت روانی و اجتماعی، باز پیوند خانواده، داوطلب، امدادگر، نجاتگر و تیم های عملیاتی ارایه شده است.

وی یادآور شد: البته اجرای کامل این برنامه پاسخگویی به سوانح مستلزم همکاری و همراهی سایر سازمان ها همچون مدیریت بحران، وزارت کشور، وزارت بهداشت و درمان، وزارت نیرو، نیروی انتظامی و غیره می باشد که بهترین خدمات به مردم عزیز و آسیب دیده ارائه شود.

سخنگوی جمعیت هلال احمر اظهار داشت: برنامه پاسخگویی به سوانح یا به تعریف بین المللی عملیات اضطراری (Emergency operation plan) در حقیقت، یک سند راهبردی مکتوب است که با عنایت به وظایف جمعیت هلال احمر در پاسخ به سوانح، به تبیین کارکرد و وظیفه بخش‌های مختلف این جمعیت در فاز پاسخگویی می ‌پردازد؛ به تعبیر ساده می ‌توان برنامه پاسخ اضطراری هلال احمر را تصویری در نظر گرفت که نقش سازمان در پاسخ به سوانح را نشان می‌ دهد و این تصویر از پازل‌های مختلفی تشکیل شده است که هر پازل کارکردی از وظایف سازمان است. پرواضح است که تصویر (نقش جمعیت) زمانی تکمیل خواهد بود که تمام قطعات پازل وجود داشته و در جای صحیح خود قرار گیرند. نگارش این برنامه راهبردی، مستلزم شناسایی و ارزیابی خطرات و تبیین نقش جمعیت هلال‌احمر در مدیریت سوانح کشور بود که در اسناد بالادستی تعیین شده است.

به گزارش ایرنا، در حوادث آب شناختی(سیل و آبگرفتگی) به طوری کلی شست و شوی خاک های حوضه آبخیز و انتقال آن به دریاها، تالاب ها، دشت ها و سدها، فرسایش سریع زمین و ایجاد ناهمواری در آن، فرسایش خاک و تخریب زمین های حاصلخیز، فرسایش خاک و هوازدگی ریشه درختان و گیاهان یا از جا کندن آنها، خسارت به کشتزارها و باغات، کاهش حاصلخیزی خاک، شیوع بیماری های مختلف، نابودی احشام و حیات وحش، پرشدن سریع دریاچه ها، قنوات و کانال های آبرسانی، تخریب راه ها و پل ها، تخریب واحدهای مسکونی، تاسیسات خدمات، معظلات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی از جمله عوارض و پیامدهای طغیان آب و بروز سیلاب است.

همچنین در سال های اخیر خطر وقوع حوادث زمین شناختی (زلزله و رانش زمین)  در شهرها و روستاهای بزرگ ایران افزایش یافته از این رو مدیریت کلان کشور ناگزیر است برای کاهش خطرات در این مناطق منسجم تر و کاراتر عمل کند و روش های مدیریت و فناوری های مرتبط با این موضوع را به طور دایم بهبود بخشند.

اینکه سالانه دهها زمین لرزه ریز و درشت، با تلفات و خسارات و یا بدون آن در ایران رخ می دهد، موضوع تازه ای نیست که تعجب برانگیز باشد، اما آنچه جای بسی شگفتی دارد، درس نیاموختن از این تجربیات تلخ است.

 کمترین درس آموزی از تجربیات تلخ وقوع زلزله های مخرب و ویرانگر در کشور باید این موضوع باشد که ملتی که به علت قرار گرفتن ایران بر روی قسمت میانی کمربند لرزه خیزی آلپ - هیمالیا در این منطقه زندگی می کند، باید با چگونگی حفظ جان خود هنگام وقوع زلزله آشنا باشد.

اما این روزها بطور قاطع می توان ادعا کرد که تقریبا اکثریت قریب به اتفاق مردم در خصوص روش های مقابله با زلزله آموزش ندیده اند و نمی دانند که در هنگام وقوع زلزله مناسب ترین رفتار چیست و به کجا باید پناه ببرند؟

با توجه به اینکه سراسر برگ های تاریخ ایران مملو از اخبار تلخ کشته شدن مردمانی است که توسط بزرگترین قاتل تاریخ غافلگیر شده اند و مظلومانه جان باخته اند، لزوم توجه به ارائه آموزش های همگانی و عمومی آشنایی با مخاطرات زلزله بیش از هر اقدام دیگری احساس می شود.