امیر قطر در عربستان همزمان با نشانه‌های مثبت در روابط ریاض - تهران

سفر امیر قطر به عربستان بعد از دعوت سلمان بن عبدالعزیز پادشاه سعودی انجام می شود. هشتم اردیبهشت شاهزاده فیصل بن فرحان وزیر امور خارجه عربستان به دوحه رفت و این پیام دعوت را به شیخ تمیم بن حمد آل ثانی تسلیم نمود.

منابع خبری قطری گزارش دادند که قرار است محمد بن سلمان ولیعهد سعودی در راس استقبال کنندگان از شیخ تمیم در فرودگاه ملک عبدالعزیز جده حاضر شود.

این منابع گزارش دادند که در این دیدار مسایل مورد علاقه دو طرف ، اوضاع منطقه ای در سایه تحولات اخیر از جمله مذاکرات هسته ای ایران و کشورهای غربی در وین مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.

این دیدار همچنین همزمان با تحولات در قدس و شدت گرفتن حملات رژیم صهیونیستی به مردم فلسطین و پیروزی های اخیر ارتش و کمیته های مردمی یمن در جبهه مارب انجام می شود. لذا به نظر می رسد پرونده فلسطین هم یکی دیگر از موضوعات مورد علاقه طرفین باشد.

روابط میان قطر و عربستان سه سال و نیم بعد از تحریم دوحه از سوی سعودی و کشورهای متحد آن در نشستی که  دی ماه گذشته در شهر العلا برگزار گردید از سر گرفته شد.

ایران،‌ موضوع اصلی؟

روابط میان دوحه و تهران یکی از عوامل اصلی اختلافات میان قطر و کشورهای تحریم کننده به رهبری عربستان بود . مربع عربستان ، امارات ، بحرین و مصر زمانی که تحریم های خود علیه قطر در خرداد سال ۹۶ را آغاز کردند ۱۳ شرط برای از سرگیری روابط با دوحه اعلام کردند که یکی از این شروط قطع رابطه با تهران بود.

اما امروز در حالی امیر قطر به عربستان سفر خواهد کرد که نه تنها تحریم های این کشور بعد از سه سال و نیم از سوی عربستان برداشته شده است که سعودی ها آغاز مذاکرات با تهران به میزبانی بغداد را تایید کرده اند.

علاوه بر آن ، این سفر در زمانی انجام می شود که مذاکرات تهران و کشورهای ۴+۱ در وین به کسب نتایج مورد انتظار نزدیک می شود.

با توجه به این شرایط به نظر می رسد یکی از مسایل اصلی مورد بررسی در نشست سران عربستان و قطر موضوع ایران باشد.

دولت قطر طی سال های اخیر ضمن حفظ و تلاش برای ارتقای سطح روابط خود با جمهوری اسلامی ایران همواره کشورهای منطقه به ویژه عربستان را به تنش زدایی در روابط با تهران دعوت کرده است .

در آخرین تحول محمد بن عبدالرحمن آل ثانی وزیر خارجه قطر پنجشنبه گذشته به خبرگزاری رویترز گفت که کشورهای حوزه خلیج فارس باید با ایران بر سر یک ساختار جهت رسیدگی به نگرانی ها و کاهش تنش های منطقه ای به توافق برسد.

وی تاکید کرد که شورای همکاری خلیج فارس باید با ایران بنشیند و بر سر یک ساختار منطقه ای برای رسیدگی به نگرانی های کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و هر نگرانی که تهران نیز دارد به توافق برسند.

او همچنین ۱۷ اردیبهشت ماه با اعلام موضع کشورش درباره مذاکرات ایران و کشورهای ۱+۴ گفت که دوحه امیدوار است که این مذاکرات موفقیت آمیز باشد.

شیخ محمد تاکید کرد که کرد که امیدوار است مذاکرات [وین] منجر به تلاش و گفت وگوی منطقه‌ای میان ایران و کشورهای منطقه شود.

از سوی دیگر بعد از سالها اظهارات تنش آلود ، ولیعهد عربستان در یک چرخش واضح گفت که کشورش به دنبال روابط خوب با ایران است .

بن سلمان در گفت وگو با شبکه تلویزیونی العربیه عربستان تصریح کرد: ایران همسایه ماست و امیدواریم که روابط خوبی با آن داشته باشیم.

وی افزود: نمی خواهیم ایران در شرایط سختی قرار داشته باشد، بلکه می خواهیم ایران کشوری شکوفا باشد و توسعه یابد، ما در ایران و آنها در عربستان منافع دارند و [این خواسته] ما برای آن است تا منطقه و جهان به سوی رشد و شکوفایی حرکت کند.

این اظهارات بعد از آن انجام شد که بر اساس برخی گزارش ها مقام های ایران و عربستان ماه گذشته میلادی مذاکراتی را در عراق با هدف کاهش تنش ها صورت داده بودند.

دولت عربستان که طی ماههای گذشته همواره اعلام کرده بود می خواهد بخشی از مذاکرات کشورهای غربی با ایران بر سر پرونده هسته ای باشد، طی تقریبا یک ماه اخیر این خواسته را بر زبان نیاورده و گویا ترجیح داده است آنچه نگرانی از برنامه هسته ای ایران می خواند را در گفت وگوهای دو جانبه با تهران پیگیری کند.

به نظر می رسد پس از پایان دوران حمایت های بی شائبه دولت دونالد ترامپ رییس جمهوری سابق آمریکا از متحدان عرب خود در منطقه خاورمیانه و رویکرد دولت جدید در واشنگتن برای بازگشت به توافق هسته ای و برداشتن تحریم ها علیه تهران، ریاض تصمیم گرفته است در روابط خود با تهران تجدیدنظر کند و پالس های مختلف علاقه مندی خود به رفع تنش با ایران را نشان دهد. سخنان ولیعهد عربستان و متعاقب آن تایید رسمی مذاکرات با تهران در بغداد را می توان نشانه های این رویکرد محسوب کرد.؛ نکته ای که امیدواری ها برای حل مسائل منطقه را افزایش داده است.