جاسوسی آمریکا از اروپا ۲ مؤلفه «نظارتی و رقابتی» دارد

خبرگزاری ایلنا به گفت وگو با «فریدون مجلسی» کارشناس مسایل آمریکا پرداخت و آورد: ...منشأ این ماجرا را باید افشاگری‌های اخیر ادوارد اسنودن، افسر اطلاعاتی پیشین ایالات متحده دانست؛ چراکه پس از آن ماجرا، چهار مامور سرویس اطلاعاتی دانمارک در سال ۲۰۱۵ به این نتیجه رسیدند که آژانس امنیت ملی آمریکا با توافق و اطلاع دانمارک از طریق کابل‌های اینترنت زیردریا به سیستم‌های شنود دانمارک دسترسی داشته است. اما فارغ از این مسائل، معتقدم آمریکایی‌ها با شنود شرکای خود به نوعی احترام به آنها را زیر پا گذاشتند

مساله این است که در پشت پرده احتمالا دو سناریو وجود دارد؛ یکی از این سناریوها مسایل نظارتی را مطرح می‌کند و سناریوی دوم موضوعات رقابتی را آشکار می‌کند. در حوزه نظارتی ممکن است این شنودها جنبه سرقت یا احاطه بر اطلاعات امنیتی و نظامی را نداشته باشد و صرفاً آمریکایی‌ها به دنبال کسب اطلاعات جدید در مورد ناتو و یا بررسی احتمال نفوذ چین و روسیه در پیکره سازمان پیمان آتلانتیک شمالی را داشته باشد.

در همین راستا ممکن است این شنودها جنبه دفاعی هم داشته باشد که کشف حفره‌های مشترک در ساختار اطلاعاتی شرکای آنها در اروپا یکی از همین مسایل می‌تواند باشد که این مسائل عموماً جنبه نظارتی دارد اما نمی‌توان آن را به هیچ وجه توجیه کرد. از منظر رقابتی احتمال دارد که این شنودها جنبه صنعتی تجاری و یا رقابت‌های اقتصادی داشته باشد و صرفاً نباید به آن با دید امنیتی و نظامی نگاه کرد.

با توجه به ظرفیت اتحادیه اروپا و رقابت این بلوک سیاسی – اقتصادی با ایالات متحده، هر دو طرف به دنبال تعمیق نفوذ خود از زمان باراک اوباما تاکنون بوده‌ و خواهند بود. درست است که این شنودها در زمان ریاست جمهوری اوباما طراحی شده‌اند و دانمارک به عنوان یکی از اعضای مهم اتحادیه اروپا با واشنگتن علیه همسایگان خود همکاری کرده، اما واقعیت این است که استفاده از آن طی این مدت و عدم افشای آن در زمان ترامپ هم سوال برانگیز است. موضوع دیگر این است که با توجه به پیشرفت تکنولوژی، شاهد آن هستیم که کشورها عطش بسیار بالایی در حوزه کسب اطلاعات، شنود و جاسوسی پیدا کرده‌اند که این یک خطر برای امنیت بین‌الملل به حساب می‌آید.

با کمی تحقیق و تحلیل در سیاست‌های دولت اوباما می‌توان گفت که در بحث نظارتی، باراک اوباما در آن زمان به دنبال یک استقلال فرادولتی بود و حتی ممکن است بسیاری از مسئولان در جامعه اطلاعاتی آمریکا به صورت خودسر این کار را انجام داده باشند که به نظر اظهار هرگونه بی‌اطلاعی غیر منطقی است.

موضوع بسیار مهم دیگر این است که افشای این اقدامات می‌تواند ضربه سنگینی به روابط آمریکا و اروپا بزند، اما من معتقدم که در اروپا یک اجماع علیه دانمارک به وجود خواهد آمد و خط و نشان‌هایی هم برای واشنگتن کشیده خواهد شد تا بتوانند از این دو کشور امتیازهایی را کسب کنند تا در نهایت اوضاع را به نفع خود مدیریت کنند. این‌که بسیاری اعلام می‌کنند که پرونده مذکور می‌تواند رابطه آمریکا و اروپا را به شدت با یکدیگر تیره و تار کند، به نظرم تحلیل درستی نیست و در کل فکر نمی‌کنم که ضربه جدی به روابط اروپا و آمریکا پس از افشای این شنودها وارد شود.