رییس فرهنگستان هنر: صنایع‌دستی پیشران اقتصاد است 

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، بهمن نامور مطلق عصر یکشنبه (٢٣ خرداد) در آیین گرامیداشت روز جهانی صنایع دستی و تجلیل از پیشکسوتان هنرهای سنتی و حافظان سلامت گفت: هنرمندان صنایع دستی افتخار آفرینان و هویت سازان کشور، اما متاسفانه جزو اقشار محروم جامعه هستند.  

وی با بیان این که در حال حاضر  ۴ شهر خلاق داریم که ٢ شهر منسوب به صنایع دستی است به نگرانی های جامعه صنایع‌دستی اشاره و عنوان کرد: گفتمان جدیدی در حوزه صنایع دستی در راه است، زمانی ناراحت بی توجهی به صنایع دستی بودیم اما شرایط کلی در این حوزه در حال تغییر و بهبود است. 

وی با اشاره به تاکیدات رهبر معظم انقلاب اسلامی در جدی گرفتن صنایع دستی اظهار داشت: اول باید خود ما هنرمندان و فعالان، صنایع‌دستی را  جدی بگیریم؛ وقتی مسئولان و هنرمندان این حوزه را جدی نگیرند دیگران هم اهمیت نمی دهند و آنها را باور نمی‌کنند.  

رییس فرهنگستان هنر با اشاره به نهادسازی‌ها و شبکه‌سازی‌ها در حوزه صنایع دستی در این فرهنگستان و کمیسیون ملی یونسکو، گفت: این نهادسازی ها بالاخره جواب می دهد به شرط آنکه همراه و همدل باشیم تا همه جایگاه و منزلت بی نظیر صنایع دستی را متوجه شوند. 

وی گفت: ما بیشترین دانشجویان تحصیلات تکمیلی صنایع دستی در جهان را داریم ما بیشترین شهرهای صنایع دستی جهان را داریم؛ این امتیاز است و با زحمت بدست آمده است. در ابتدای ثبت‌ها از هند و چین عقب بودیم اما اکنون سردمدار هستیم و از این کشورها پیش افتادیم؛ در برنامه ششم توسعه برای این مناطق ارایه امکانات تصویب کردیم. 

نامور مطلق گفت: قانون حمایت از فعالان و هنرمندان صنایع دستی همان روزی که تروریست‌ها به مجلس حمله کردند تصویب شد، اما چرا این قانون اجرایی نشد که باید پیگیری شود. 

چندین میلیون نفر در این حوزه شاغل هستند صنایع دستی را نمی‌شود مکانیزه کرد چون ماهیت خود را از دست می دهد، هیچ حوزه ای به اندازه صنایع دستی اشتغال زا نیست.

رییس فرهنگستان هنر خاطرنشان کرد: زمانی نه مردم عادی بلکه پادشاهان کشورهای مختلف برای صنایع دستی ایران صف می کشیدند و صبر پیشه می کردند تا محصولی از هنر ایرانی به دستشان برسد. پادشاه لهستان سفارش ویژه و انحصاری میداد از ایران برای دخترش جهیزیه تهیه شود، اما متاسفانه اکنون برعکس شده و سفارش می‌دهند کولبران وسایل جهیزیه برایشان بیاورند. 

وی گفت: اینکه بازار صنایع دستی کوچک شده است روندی تقریبا ١٠٠ ساله است؛  البته هنوز بضاعت و ظرفیت وجود دارد اگر حمایت شود هنرمدان توان بازپس گیری سهم بازار جهانی را دارند. 

نامور مطلق تصریح کرد: مسایل صنایع دستی باید در مناظره های انتخاباتی بیان می‌شد؛ مثل این مساله که هنرمند ایرانی با برند کشور دیگری وارد بازار جهانی می شود. در حالی که حوزه صنایع دستی یکی از مهمترین بخش های پیشران اقتصاد کشور  است و به حمایت و پشتیبانی و برداشتن موانع از تولیدات آن نیازمند است.

نامور مطلق گفت: فرهنگستان هنر جایگاه سیاستگذاری و سیاست پردازی دارد ما برای هم اندیشی با مجلس و وزارتخانه ها و تشکل‌های مردمی برای تدوین نقشه راه آماده هستیم؛  فرهنگستان هم بضاعت لازم و هم جایگاه تشکیلاتی دارد. 

وی تاکید کرد: تا باور وجود نداشته باشد این حوزه بارور نخواهد شد؛ باید ساختار ترمیم شود و این پیکر مثله شده صنایع دستی سامان داده شود. به عنوان مثال با وجود ایجاد وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، درباره درجه هنرمندان صنایع دستی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تصمیم گیری می شود. در هیچ جای جهان تشکیلات متولی صنایع دستی فرش و مبلمان و طلا و جواهر از هم جدا نیستند؛ برخی کشورها با صنایع دستی نقره به اندازه صادرات نفت ایران درآمد تولید می کند. 

باید همه ابعاد هنرهای سنتی و صنایع دستی در یک ساختار متمرکز شوند و پیکره دوباره به هم متصل شود.

رییس فرهنگستان هنر بر لزوم دانش بنیان کردن صنایع دستی تاکید کرد و گفت: نظام آموزشی به این حوزه نگاه کمی داشته است، این رویکرد باید کیفی شود اساس آموزش به یک بازسازی شود مدل  استاد - شاگردی باید پذیرفته و ترویج شود که بسیار موثری است. مراکز آموزشی کشور  و تحصیل کردگان ما زیاد هستند اما نتایج به اندازه سرمایه گذاری ها نیست.

وی همچنین از نبود قانون های حمایتی در بحث صادرات صنایع دستی انتقاد کرد و  ادامه داد: اساتید هنرمند هم باید تلاش کنند و خود را بروز کنند، ارتباط برقرار کنند تا سلیقه و ذایقه جامعه را بیابند و در غیر این صورت محصول در بازار فروش نمی رود این موضوع به یک تشکل برای طراحی و سلیقه شناسی و انتقال  به هنرمندان نیاز دارد که بسیار موثر است. 

نامور مطلق  گفت: ذات هنر نشاط آور است؛ هنر به جامعه روحیه تزریق می کند و تغییر و تنوع و تحول  این روحیه را ایجاد می کند که اگر ثابت بماند ملالت ایجاد می کند و ضد کارکرد اصلی خود می شود.

رییس فرهنگستان هنر فرهنگ‌سازی در حوزه صنایع دستی بسیار مهم ارزیابی کرد و افزود: صدا و سیما باید در برنامه ها و فیلم و سریال ها از محصولات صنایع دستی استفاده کنند و نمایش دهند. گاهی نه تنها نمی کنند، بلکه بر عکس عمل می‌کنند و  نتیجه منفی حاصل می‌شود. فضا سازی در شهرها می تواند به معرفی و توسعه صنایع دستی کمک کند.

وی گفت: برخی هنرمندان آثار صنایع دستی را به خوبی تولید می کنند اما نمی توانند به همان خوبی عرضه کنند و بفروشند، نبود مراکز عرضه و نبود مراکز مشوق از مهمترین عوامل این مساله است. 
رییس فرهنگستان هنر اظهار داشت : در حوزه تجاری سازی صنایع دستی باید یک زنجیره کامل شما گیرد بسیاری از هنرمندان در تامین مواد اولیه مشکل دارند که با حمایت قانونگذاران و دستگاه اجرایی می توان این مسأله را حل کرد.

نامور مطلق بیان کرد: صنایع‌دستی ایران در کنار تامین نیاز داخلی از همان ابتدا صادراتی بوده است، در صادرات و برون زایی صنایع دستی مشکل داریم. چند هزار میلیارد گردشگر مالی سوغات زیارتی است که می توان سهم صنایع دستی را افزایش داد. نباید اجازه می‌دادیم به همین راحتی کشورهای مانند ترکیه، چین و تایلند و عربستان سهم بازار صنایع دستی ما را در بازار زیارتی عراق بگیرند. 

 نامور مطلق  از تلاش های کادر درمانی کشور در دوران کرونا قدردانی کرد و یاد و نام هنرمندان حوزه صنایع دستی و صنایع دستی که دو سال گذشته بر اثر ابتلا به کووید ١٩ جان خود را از دست دادند گرامی داشت.

رسالت صنایع دستی هویت بخشی و لطافت بخشی است 
غلامرضا منتظری نماینده مردم گرگان و نایب رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی هم در  آیین تجلیل از پیشکسوتان صنایع دستی گفت: هنر زیباترین فصل فرهنگ است و هنرمندان از کشش هنر  برای جذب دیگران برای سعادت و نیک‌بختی بهره می برد. 

منتظری بیان کرد: صنایع‌دستی از شأن و منزلت ویژه‌ای در سپهر فرهنگی تمدنی جهان امروز  برخوردار است؛ قدمت شکل‌گیری صنایع‌دستی به آغاز زندگی بشر و فلسفه تولید آن بر اساس پاسخ به نیاز های زیستی و طبیعی بشریت شکل گرفت و در طول دوران  با تکامل به عنوان هنر ارزشمند و صنایع کاربردی در زندگی انسان جایگاه خود را یافته است.

نایب رییس کمیسیون فرهنگی مجلس بیان کرد: صنایع دستی میراث ماندگار و انعکاس ویژه تمدن و آیین ملت ها است، رسالت هنر و صنایع دستی  هویت بخشی و لطافت بخشی و پیام رسانی است آثار صنایع دستی سفیران فرهنگی هنری جوامع بشری هستند و بعد اقتصادی زندگی مردم را تقویت می کنند. 

وی گفت : نمی توان نقش اعتباری صنایع دستی را در اقتصاد کشور ها کتمان کرد، اگر سیاستگذاران اهمیت و تاثیر اقتصاد فرهنگی بر پایه صنایع دستی در اقتصاد کلان کشور درک کنند می توان به واسطه درآمدهای ارزی این حوزه وابستگی بودجه را به درآمدهای نفتی کاهش داد، که البته گام اول  آن تغیبر در رویکرد سیاستمداران و سیاستگذاران و مجریان در این بخش است .    
منتظری با تاکید بر ضرورت حمایت از هنرمندان و تولیدکنندگان خاطرنشان کرد: برای صیانت از هنر صنعت های دست ساخته موجود و همچنین جلوگیری از فراموشی و منسوخ شدن برخی رشته ها و البته باززنده سازی برخی از هنرهای فراموش شده ، باید تلاش گسترده  و همت و عزم همه جانبه داشته باشیم. 

نماینده مردم گرگان در مجلس  با بیان اینکه بیشتر جامعه فعال صنایع دستی کشور و البته زنان روستایی تشکیل می دهند، تاکید کرد: باید در بخش آموزش هنرهای سنتی و توانمندسازی جوانان و زنان به صورت جدی سرمایه گذاری و برنامه ریزی شود. 

ضرورت اجرای قانون حمایت از هنرمندان و استادکاران صنایع دستی 
در ابتدای این آیین بهروز سیف اللهی یکی از پیشکسوتان صنایع دستی به نماینده از تشکل‌های صنفی این حوزه، علاوه بر مزیت های و ظرفیت های صنایع دستی و هنرهای سنتی کشور، درباره شرایط سخت دوران کرونا و تحریم های ظالمانه آمریکا و آسیب هایی که به تولید، صادرات و کسب و کارهای خانواده چند میلیون نفری صنایع دستی وارد کرد، مطالبی بیان کرد و خواستار اجرایی شدن قانون حمایت از هنرمندان و استادکاران و فعالان صنایع دستی شد. 

ساناز حسینمردی از زنان کارآفرین در بخش صنایع دستی (سفال) در این آیین درباره شرایط کسب و کار، موانع تولید و ضرورت پشتیبانی از تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران و نیازهای جامعه و ضرورت کارگروهی و خلاقیت و نوآوری در رشته صنایع‌دستی توضیحاتی ارایه کرد. 

تجلیل از پیشکسوتان و حافظان صنایع دستی
در این آیین از ١٠ هنرمند پیشکسوت رشته هنرهای سنتی صنایع دستی و همچنین شماری از مدیران و پزشکان و پرستاران، کادر درمان کشور به عنوان حافظان سلامت با اهدای لوح قدردانی شد.

رسول مجدی در رشته نگارگری، کبری حیدری در رشته دوخت های سنتی، مجتبی احمدخان در رشته آبگینه، بهروز سیف الهی در رشته نگارگری و نکارگری روی چرم، شیرین مهدی قلی خان در رشته منبت چوب، حسن جوان شاهی در رشته بافت های داری،  یدالله احمر رضایی در رشته قطاعی، علیرضا باوند پور در رشته منبت و پیکرتراشی، احمد صومی در رشته گچ بری سنتی، امرالله باقری در رشته نقاشی روی شیشه، هنرمندان پیشکسوتی بودند که در این آیین مورد تجلیل قرار گرفتند.