زنان روستایی پیله‌ها را پول می‌کنند

به گزارش ایرنا، سال‌های دور و زمانی که واردات هنوز رونق نگرفته بود و کالاهای چینی بازار را در اختیار نداشت تولید کرم ابریشم در کردستان رواج خوبی داشت و علاوه براین صنایع فرآوری آن هم در استان فعال بود.

بتدریج که انواع نخ مصنوعی چینی با قیمت پایین تر وارد بازار شد پرورش کرم ابریشم هم تحت تاثیرآن قرار گرفت و طی چند سال دیگر اثری از آن در این استان باقی نماند و واحدهای تولیدی که ماده اولیه آنها نخ ابریشم بود هم تعطیل شد.

حال زنان روستایی در کردستان که همواره در بخش کشاورزی و تولیدی هم چون زنبورداری و پرورش مرغ و بوقلمون ، زنبور عسل و شیلات در کنار همسرانشان به کار مشغول اند با کسب آموزش‌های لازم پا به عرصه پرورش کرم ابریشم گذاشتند تا زمینه احیای این صنعت در استان را فراهم کنند.

رخسار حیدری یکی از زنان روستایی در این استان است که به عنوان پیشقراول زنان دیگر نوغانداری را شروع کرده او خود مدیرعامل صندوق اعتباری خرد زنان روستایی در روستای گندمیان از توابع شهرستان سنندج است که با این اقدام خود زنان دیگر را هم به فعالیت در این حوزه  ترغیب و تشویق کرده است.

روستای گندمیان در ۱۸ کیلومتری سنندج واقع شده و بیش از ۱۵۲ نفر جمعیت دارد و دارای ۲ صندوق اعتباری خرد زنان روستایی است که در مجموع ۳۵ نفر در این صندوق ها عضویت دارند.

خانم حیدری دارای مدرک فوق دیپلم و صاحب ۲ فرزند ۹ و ۶ ساله است و از اوایل خرداد امسال با دریافت تخم های نوغان از سوی سازمان جهاد کشاورزی استان فعالیت خود را برای پرورش کرم ابریشم آغاز کرد.

وی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: بعد از ایجاد صندوق اعتباری خرد زنان ، صندوق کارآفرینی و امید تسهیلاتی به ما پرداخت کرد.

مدیرعامل صندوق اعتباری خرد زنان روستای گندمیان سنندج با اشاره به اینکه از طریق این صندوق برای پرورش کرم ابریشم اعلام آمادگی کرد، افزود: ۱۵ هزار تخم نوغان را از ابتدای خرداد سال جاری از سازمان جهاد کشاورزی استان تحویل گرفتم.

پرورش کرم ابریشم پنج سن لاروی دارد که در سن های یک تا سه جثه کوچکی داشته و نیاز غذایی آن هم کم است و در سن‌های چهار و پنج بیشترین نیاز غذایی را دارد که اگر به اندازه کافی تامین نشود تلفات آن افزایش می یابد.

برگ درخت توت منبع اصلی تغذیه کرم ابریشم است که برای تامین غذای  چهار، پنج جعبه حاوی ۲۵ تا ۲۷ هزار تخم نوغان نیاز به ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ درخت توت است.

این زن نوغاندار روستای گندمیان سنندج یکی از مشکلات پیش روی خود در پرورش کرم ابریشم را تامین برگ توت خواند و گفت: درختان توت منطقه بیشتر مثمر هستند و مردم میوه آنرا برداشت می کنند ولی با این وجود هر بار که به روستاهای اطراف هم مراجعه کردیم به اندازه ای برگ این درختان را در اختیارمان گذاشتند.

حیدری پشتیبانی همسر خود را از عوامل موثر در شروع این کار خود خواند و افزود: بار تامین برگ درختان توت بر دوش همسرم بوده است و بی شک بدون او نمی توانستم تا این مرحله آنرا ادامه دهم.

 وی با اشاره به اینکه برگ درختان توت سمپاشی شده قابلیت استفاده در پرورش کرم ابریشم را ندارد، یادآور شد: بدون اطلاع تعدادی برگ درختان سمپاشی شده را استفاده کردیم که موجب تلفات شد ولی خوشبختانه زود متوجه قضیه شدیم و آنرا جمع آوری کردیم.

سازمان جهاد کشاورزی کردستان حدود ۶۰۰ اصل نهال درخت توت را به صورت رایگان در اختیار این زن نوغاندار روستای گرمیان قرار دادند و اسفند سال گذشته هم این نهال ها غرس شدند و سه سال آینده برگ های این نهال ها قابلیت مصرف به عنوان تغذیه کرم ابریشم را دارد این موارد را کارشناس مسوول پرورش کرم ابریشم سازمان جهاد کشاورزی استان بیان کرد.

محمد شیخ‌الاسلامی به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: در سال زراعی جاری سهمیه پنج هزار اصل نهال توت به استان داده شد که در بین شهرستان های سنندج، بانه، بیجار و دیواندره توزیع شد.

وی اضافه کرد: یکی از برنامه های چند سال آینده این است که در صورت رونق تولید کرم ابریشم در استان مرکز توسعه نوغانداری گیلان با نهالستان های کردستان  برای تولید نهال توت قرارداد منعقد کند.

کارشناس مسوول پرورش کرم ابریشم سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان افزود: با این اقدام سالانه در استان ۲۰ هزار اصل نهال توت تولید و بدین گونه فرآیند تولید توتستان هم در این منطقه تسریع می شود.

تولید ۶۰ کیلوگرم پیله تر ابریشم در کردستان

شیخ الاسلامی میزان سهیمه‌ تخم نوغان برای استان را ۳۰ جعبه اعلام کرد که به دلیل شرایط کرونایی همه آن تحقق نیافت،اظهار داشت: پیش بینی می شود در سال جاری از سه جعبه تخم نوغان توزیع شده در استان ۶۰ کیلوگرم پیله تَر تولید شود.

وی با اشاره به اینکه مشکلی بابت بازار و فروش این پیله ها وجود ندارد، گفت: این پیله ها به صورت تضمینی و با قیمت روز و بر اساس کیفیت آنها از نوغانداران خریداری می شود.

کارشناس مسوول پرورش کرم ابریشم سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان نخستین زیرساخت تولید کرم ابریشم در استان را ارائه آموزش خواند و یادآور شد: آموزش توسط واحد ترویج سازمان جهاد کشاورزی به متقاضیان ارائه می‌شود و علاوه برآن هم مرکزی با عنوان توسعه نوغانداری در گیلان برای احیای صنعت کرم ابریشم اقدام به ارائه آموزش و سپس خدمات یارانه دار هم چون توزیع رایگان تخم نوغان، نهال توت و خرید تضمینی پیله‌های تر و خشک کرده است.

شیخ‌الاسلامی افزود: کارشناسانی از این مرکز برای آموزش نحوه پرورش کرم ابریشم به متقاضیان در استان‌های مختلف اعزام می‌شوند که قبل از شیوع کرونا ۲ دوره آموزشی در این استان ارائه کردند و بعد از همه گیری این بیماری هم به صورت مجازی پیگیری شد.

تولید متوسط ۳۵ کیلوگرم ابریشم از هر جعبه تخم نوغان

هر جعبه حاوی ۲۷ هزار تخم نوغان به طور میانگین ۳۵ کیلوگرم از آن پیله تر ابریشم قابل برداشت است و اگر از تجهیزات و امکانات مناسب استفاده شود و مدیریت خوبی هم از لحاظ دما و رطوبت و تامین منبع غذایی انجام گیرد امکان تولید ۵۰ تا ۵۵ کیلوگرم هم دارد.

قیمت هر کیلوگرم پیله خشک ۲ برابر قیمت پیله تر بوده که در حال حاضر هر کیلوگرم پیله تر حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار ریال است و برای تولید هر کیلوگرم نخ به پنج کیلوگرم پیله تر و به عبارتی ۲ کیلوگرم پیله خشک ابریشم نیاز است

دوره تولید کرم ابریشم چهل روز است که کشاورزان در کنار دیگر فعالیت‌های خود می‌توانند به نوغانداری هم بپردازند و اینگونه درآمد خود را افزایش دهند،یکی از ویژگی‌های خوب این کار این است که می‌توان از سالن و قفسه‌های تولید کرم ابریشم به صورت چند منظوره استفاده کرد و بعد از برداشت آن اقدام به تولید قارچ خوراکی در آن کرد.

حال سازمان جهاد کشاورزی کردستان در قالب طرح ملی حمایت از تشکیل و راه اندازی صندوق های اعتبارات خرد زنان روستایی و عشایر زمینه تولید محصولات مختلف و پرورش حیوانات و جانورانی از جمله پرورش کرم ابریشم برای زنان روستایی استان را فراهم کرده است.

کارشناس امور زنان روستایی مدیریت هماهنگی ترویج سازمان جهاد کشاورزی کردستان اظهار داشت: ۶۴ صندوق اعتباری خرد زنان روستایی در استان تشکیل شده  که از این تعداد ۲ صندوق در روستای گندمیان است.

نسرین روشنی اضافه کرد: علاوه بر پرورش کرم ابریشم از دیگر رسته ها و فعالیت‌های کشاورزی، طیور و دامداری هم مانند پرورش حلزون، قارچ خوراکی، زنبور عسل در روستاها هم حمایت می‌شود.

وی یادآور شد: با فعالیت خانم حیدری در روستای گندمیان  پیش بینی شده سال آینده هفت جعبه تخم نوغان به زنان متقاضی در این روستا داده شود.

کشاورزی یکی از مهمترین بخش های اقتصادی کردستان را تشکیل داده به گونه ای که ۲۶ درصد تولید ناخالص داخلی و حدود ۲۸ درصد اشتغال استان مربوط به این بخش است و با توجه به اهمیت تامین امنیت غذایی یکی از دغدغه‌ها و نیازهای این بخش در افزایش تولید خلاصه می‌شود.

گسترده بودن زیربخش‌های کشاورزی یکی از ظرفیت‌های ارزشمند این بخش محسوب می‌شود که می‌توان به طور همزمان به تولید و پرورش چندین مورد آن اعم از باغی، زراعی و دام و شیلات پرداخت و اینگونه میزان ثروت آفرینی کرد.

عدم شناخت و آگاهی روستاییان و کشاورزان با نحوه تولید و پرورش حشرات ارزشمندی هم چون کرم ابریشم که ارزش افزوده فراوانی تولید می کند موجب شده به محض ناامیدی آنها از تولید محصولات زراعی و خسارت دیدن به دلیل خشکسالی و دیگر بلایای طبیعی اراضی خود را رها می کنند و راهی حاشیه شهرها می شوند.

وقتی کشاورزان توان خود را تنها معطوف به یک زمینه در بخش کشاورزی نکنند می توانند در سال هایی هم چون امسال که بخش زراعی به واسطه خشکسالی خسارت زیادی دید بخشی از آن را از طریق پرورش کرم ابریشم که در نهایت ۲ ماه طول دوره تولید آن است، جبران کنند.

در همین راستا است که مدیریت ترویج و هماهنگی سازمان جهاد کشاورزی کردستان به روستاییان به ویژه زنان روستایی آموزش پرورش کرم ابریشم و غیره را ارائه می‌کند و امید می رود این طرح‌ها استمرار یافته و در آینده شاهد راه اندازی واحدهای فرآوری برای ممانعت از خروج بسیاری از تولیدات داخلی بخش کشاورزی و به نوعی خام فروشی این محصولات باشیم.

در کنار صنعت نوغانداری، ابریشم بافی به عنوان هنر صنعتی منحصربفرد و بازارپسند مطرح است و با تولید نخ های ابریشمی زمینه ساز تولید دست بافته های سنتی و هنری در قالب فرش ها و تابلو فرش های دستباف ابریشمی می شود که در حقیقت همان ارزش افزوده و سودآور در مرحله تولید ابریشم است.

استان کردستان بخاطر داشتن اراضی خوب و بارش مناسب باران۵۴۰ میلی متر(۲ برابر میانگین کشور) می تواند یکی از استان های مستعد برای پرورش کرم ابریشم در منطقه غرب و شمال غرب کشور باشد.

این استان با داشتن نیروی کار جوان و فعال کافی (حدود ۳۰ درصد از جمعیت یک میلیون و ۶۰۱ هزار نفری) و هنرمندان چیره دست بویژه در زمینه تولید فرش دستباف در صورت حمایت های دولت می تواند بازار مناسبی برای فرآوری نخ ابریشم نیز داشته باشد و بخشی از بیکاران را به سمت فعالیت و اشتغال در این بخش هدایت و راهنمایی کند.

سهم ایران از سبد تولید ابریشم دنیا کمتر از یک درصد است و از این حیث در رتبه هشتم قرار دارد.