از احداث سایت موزه تاریخی تا کاوش در برج طغرل شهرری

به گزارش ایرنا، آثار تاریخی ضلع غربی برج طغرل در جریان احداث بوستان توسط شهرداری تهران کشف شد که  به دنبال آن سریعا اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان ری وارد عمل شد و مقدمات کاوش در آن را مهیا کرد.

گمانه‌زنی‌های اولیه باستان‌شناسان در جبهه غربی برج طغرل شهرری که در جریان برخورد به آثار و شواهد فرهنگی- تاریخی در حین خاک‌برداری در این محدوده نشان از آن دارد که این آثار به احتمال قوی مربوط به دوران سلجوقیان است.

تکیلف آثار تاریخی کشف شده در کنار برج طغرل پس از کاوش مشخص می شود

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان ری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه هم اکنون کار حفاظت و نظارت از آثار تاریخی و فرهنگی کشف شد در ضلع غربی برج طغرل در حال انجام است، گفت: تکیلف این آثار تاریخی پس از کاوش و گزارش آن مشخص می شود.

نوروز تقی‌پور اظهار داشت: آثار تاریخی و فرهنگی ضلع غربی برج طغرل در شهرری مدت ها به صورت زمین خالی رها شده بود و مراجعه کنندگان به قبرستان ابن بابویه از آن به عنوان پارکینگ استفاده می کردند.

وی با بیان از ۲۷ اردیبهشت ماه به صورت رسمی نامه آغاز کاوش در زمین خالی ضلع غربی برج طغرل صادر شده است، عنوان کرد: تیم کاوش از زمان صدور اجازه کاوش در محل حضور دارند و منطقه نیز توسط یگان حفاظت اداره میراث فرهنگی تحت نظارت و حفاظت است.

تقی پور یادآور شد: هم اکنون نمی شود در مورد این اثر و دوره تاریخی آن اظهار نظر کرد و تمامی موارد مربوط به زمین ضلع غربی برج طغرل پس گزارش کاوش بیان خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه احتمال تبدیل این مکان به سایت موزه وجود دارد، بیان داشت: هم اکنون شهرداری تهران به دنبال تبدیل زمین خالی ضلع غربی برج طغرل به بوستان است ولی تعیین تکلیف نهایی آن پس از گزارش کاوشگران اعلام خواهد شد.

تقی پور ادامه داد: آثار تاریخی ضلع غربی برج طغرل به احتمال قوی ادامه آثار تاریخی در ضلع شرقی این برج است ولی هم اکنون نمی شود اظهار نظری درستی در مورد آن کرد.

وی با تاکید بر حفظ آثار تاریخی در بخش مرکزی شهرری، تصریح کرد: خوشبختانه تعامل خوبی بین مدیریت شهری و اداره میراث فرهنگی شهرستان ری در خصوص حفظ و نگهداری آثار تارخی وجود دارد و در مورد آثار تاریخی کشف شده در بخش غربی برج طغرل نیز جای نگرانی وجود ندارد.

 اینکه از گذشته تاکنون احتمال کشف آثار تاریخی در ضلع غربی برج طغرل بود، عنوان کرد: اداره میراث فرهنگی نظارت دقیقی بر این نقطه داشت که تا اینکه شهرداری تهران در راستای تکمیل فرهنگسرای رازی تصیم به ساخت بوستان در این حل گرفت.

سازه های معماری کشف شده در کنار برج طغرل احتمالا مربوط به دوران سلجویان است

سرپرست هیأت باستان‌شناسی ضلع غربی برج طغرل نیز در ادامه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، گفت: با توجه به اجرای طرح بوستان صدوق توسط سازمان نوسازی شهرداری تهران در جبهه غربی برج تاریخی طغرل در شهرری طی سال‌های ۱۴۰۰-۱۳۹۹ و برخورد به آثار و شواهد فرهنگی-تاریخی در حین خاک‌برداری در این محدوده، انجام گمانه‌زنی باستان‌شناسی به منظور تعیین وضعیت استقرارهای تاریخی در آن ضروری به نظر رسید، لذا با مجوز پژوهشگاه و حمایت سازمان نوسازی شهرداری تهران کاوش در این محل در دستور کار قرار گرفت.

رضا سلمان‌پور مشخص کردن وضعیت لایه‌های استقراری در محوطه واقع در جبهه غربی برج طغرل، مستندسازی شواهد فرهنگی موجود، فراهم شدن امکان تعیین تکلیف ملک و بکارگیری اطلاعات حاصل در مطالعات تکمیلی باستان‌شناسی منطقه و کشور را از اهداف این طرح اعلام کرد.

وی در تشریح روش کار با بیان اینکه برنامه گمانه‌زنی باستان‌شناسی در جبهه غربی برج طغرل به صورت پژوهش میدانی و مطالعات کتابخانه‌ای انجام شد خاطرنشان کرد: به دلیل خاک‌ریزی و احداث محوطه بوستان در سطح، بیشتر آثار زیر سطح فضای بوستان قرار گرفته و تنها در بخش هایی از وسط باغچه‌هایی که هنوز عملیات عمرانی در آنها به اتمام نرسیده بود گمانه‌هایی ایجاد شد که در ادامه به آنها پرداخته می‌شود.

سرپرست هیأت باستان‌شناسی افزود: بر این اساس در سه ضلع شمالی، جنوبی و غربی بوستان پنج گمانه ایجاد و پس از پاکسازی اولیه سطح گمانه‌ها تا عمق حدود چهار متر اقدام به خاکبرداری و کاوش شد.

سلمان‌پور در توصیف محوطه اظهار داشت: این محوطه در زیر ساختمان‌های مسکونی و مدرسه قرار داشت که بر اساس طرح بهسازی محیطی سازمان نوسازی شهرداری تهران به منظور احداث بوستان، بیشتر این ساختمان‌ها تملک و تخریب و فضای آزاد شده از آن به بوستان تغییر کاربری داده شده است.

وی ابعاد این محوطه را در حدود ۲ هزار مترمربع دانست که در جهت شرقی- غربی گسترده شده و تا پیش از اجرای طرح بوستان، این محدوده تقریباً همسطح زمین‌های مجاور خود بوده اما پس از شروع عملیات عمرانی به دلیل احداث باغچه‌های فضای سبز و نیاز به خاک‌ریزی، بخش هایی از سطح آن تا ارتفاع حدود یک و نیم متری خاک‌ریزی شد.

سلمان‌پور با اشاره به اینکه در گوشه شمال شرقی محدوده یک باب مدرسه وجود داشت که تخریب شده و تنها پناهگاهی که از دوران جنگ باقی مانده بود در زیر سطح آن دست نخورده باقی مانده است خاطرنشان کرد: در زمان خاک برداری بوستان برای تعریف دسترسی به پناهگاه بخشی از دیواره شمالی آن تخریب و حجم زیادی از خاک های اطراف آن برداشته شد.

وی افزود: در این خاکبرداری متاسفانه بخش زیادی از آثار یک معماری سنگی نیز تخریب و برداشته شد که به همراه آن شواهد فرهنگی همچون سفال نیز مشاهده می‌شد.

 سرپرست هیأت باستان‌شناسی در ادامه با توجه به اهمیت این سازه در کنار برج طغرل و حمایت‌های سازمان نوسازی شهرداری تهران، گفت: ضروری است با تداوم حمایت‌ها، کاوش در ضلع شرقی ترانشه گسترش یابد و سازه معماری شاخص به صورت دقیق خواناسازی شود.

سلمان پور یادآور شد: امیداواریم با همکاری شهرداری تهران در آینده ای نزدیک شاهد احداث سایت موزه تاریخی در میان فضای تفریحی- فرهنگی در این مکان باشیم.

برج طغرل در شرق آرامگاه ابن‌بابویه در شهر ری واقع شده‌ و از آثار به جا مانده از دوره سلجوقیان است.

به گزارش ایرنا، وجود ۱۹۸ اثر باستانی بیانگر میراث با ارزش فرهنگی شهرستان ری است از جمله برج و باروی ری شهر باستانی مامورین، برج طغرل، آتشکده تپه میل و قلعه دیر، وجود ۳۲ بقه متبرکه از جمله حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع) (سالانه بالغ بر ۱۱ میلیون زائر دارد) وامامزادگان مجاور و مقابر عالمان و مشاهیر دین علم ادب همچون محمد بن زکریای رازی، شیخ صدوق، شیخ ابوالفتح رازی و شیخ کلینی که نشان از جایگاه والای تاریخی ری دارد.

شهرستان ری با پنج بخش و ۶ شهر و یک میلیون نفر جمعیت در جنوب پایتخت قرار گرفته است.