جوانان امروزی کمتر به نقش والدین در زمینه ازدواج که مهمترین و بزرگترین اتفاق در زندگی هر فردی است، توجه دارند، گویا به حدی از تجربه رسیده اند که بد یا خوب زندگی را بدانند، انتخاب درست از نادرست را تشخیص دهند، متاسفانه این روزها والدین تنها شده اند و کمتر در تصمیم گیریهای بزرگ فرزندان خود دخیل هستند.
جوانان امروزی ملاک درست و مشخصی از همسر آینده خود ندارند و گاه به ظاهر و تیپ افراد بسنده می کنند اما زمانی این اتفاق بدتر رقم می خورد که به فضای مجازی کشیده می شود، چه بسیار افرادی که در فضای مجازی به دوستی و ازدواج های اینترنتی روی آورده و در انتها با شکست مواجه شده اند البته شکست هایی که گاه قابل جبران نیست.
والدین در این زمینه گلایه هایی دارند و به گفته برخی آنها این گلایه ها را با خود در میان می گذارند و گوش شنوایی ندارند. برخی از والدین می گویند به حدی جوانمان را نصیحت کرده و خواسته ایم آنها را از یک تصمیم اشتباه آگاه کنیم اما فایده ای نداشته و حرف های ما برای آن ها تکراری شده است.
یکی از والدین می گوید: یک زمانی والدین جایگاه خاصی در بین اعضای خانواده داشتند و بدون اجازه آن ها کسی حق آب خوردن نداشت، یک زمانی جلوی بزرگترها پاهایمان را دراز نمی کردیم حالا همه این ها به کنار و اصلا نمی خواهیم مثل گذشته با ما رفتار شود اما حداقل احترام به والدین را فراموش نکنند و چند وقت پیش پسرم به اجبار خودش با دختری که در فضای مجازی با او آشنا شده بود، ازدواج کرد اما طول ازدواج آنها همین چند ماه بود و از همسرش جدا شد و اکنون باید مهریه سنگین خانومش را بپردازد، وقتی زیر یک سقف رفت تازه فهمید با فردی ازدواج کرده که اصلا اهل زندگی نیست و به دنبال مسائل مربوط به خودش است. پسرم ابراز تاسف کرد که چرا به حرف ما گوش نداد اما چه فایده، کار از کار گذشته و او مانده با یک تجربه تلخ و بدهی سنگین.
یکی از والدین دیگر در این زمینه می گوید: ما ایرانی ها در تاریخ خود ثابت کرده ایم که اصل احترام به والدین همواره برای ما مهم و ارزش بوده، ارزشی که این روزها گویا به کم رنگی روی آورده و جوانان به آنها کمتر بها داده اند، این روزها جوان ها تاحدودی به خانواده که نهاد آن را والدین تشکیل می دهند، بی مهری می کنند و این بی مهری ها بیشتر در شیوه انتخاب همسر رخ می نماید. اگر یک روزی والدین راس و محور شکل گیری زندگی دو جوان بودند گویا اکنون به حاشیه رانده شده و جای آن ها را فضای مجازی گرفته است.
وی ادامه می دهد: اگر قدیمی ها یا والدین ما نکته ای را مدام یادآور می شوند هر چند با ادبیاتی ساده، از سر تجربه و پختگی بوده، تجربه ای که اکنون دیگر دیده و شنیده نمی شود. چه بسیار آشنایی و در نهایت ازدواج هایی که از فضای مجازی آغاز شده و به نتیجه ای نافرجام ختم شده است. در همسایگی ما دختری با پسری که در فضای مجازی با او آشنا شده بود ازدواج کرد که بعد از چند سال به طلاق انجامید، دختر جوان متوجه شده بود همسرش در فضای مجازی با زنان و دختران دیگر در ارتباط است. در شرایط فعلی وقتی فردی را از نزدیک می بینی و درباره اش تحقیق می کنی باز نمی توانی به او اعتماد کنی در تعجبم جوانان چطور فردی را به عنوان همسر بر می گزینند که بیشتر در فضای مجازی او را شناخته اند، زندگی شوخی نیست که آغازش را با دنیای مجازی شروع کنیم.
مثال ها در این رابطه بسیار است مثل داستان دختری که فرزند تاجری ثروتمند ساکن یکی از استان های کشور بود که از طریق واتس آپ فریب مردی را خورده بود که جز پشیمانی برایش سودی نداشت. خودش در این زمینه در گفت و گو با رسانه ها، گفته بود، چند وقتی بود که با پسری از طریق واتس آپ آشنا شدم، چیز زیادی از او نمی دانستم ولی آنطور که فهمیدم ۲۵ سال داشت، مدت زیادی نبود که او را می شناختم ولی در همین مدت کوتاه خیلی برایم جذاب به نظر می رسید البته آنگونه که خودش را در پشت واتس آپ معرفی کرده بود و من نیز به این دوستی اعتماد کرده بودم او را قبول داشتم. با اینکه زمان کوتاهی از مدت آشنایی ما از طریق واتس آپ می گذشت اما در همین مدت کوتاه بسیاری از اطلاعات زندگی من در اختیار او قرار گرفت البته او با زیرکی در بعضی از پست هایی که برایم می فرستاد از زندگی شخصی من نیز سوالاتی می پرسید، درآمد و شغل پدرم برایش خیلی اهمیت داشت یادم هست وقتی که گفتم پدرم یک تاجر ثروتمند است برای دفعه اول اصلا باورش نشد و فکر می کرد من واقعیت را پنهان می کنم، برای همین چند مرتبه در مورد شغل پدرم سوال می کرد و من ندانسته از نقشه ای شوم تمام واقعیت های زندگی ام را با او در میان گذاشتم.
یک روز گفت می خواهم از نزدیک ببینمت، وقت آن رسیده که با یکدیگر ملاقات داشته باشیم و من هم مثل همه روزهای گذشته که به او اعتماد کرده بودم، حاضر به این ملاقات شدم، دیداری که به دور از اطلاع خانواده ام شکل گرفت و تقدیری بد را برایم رقم زد. در یکی از شهرهای خراسان رضوی قرار ملاقات گذاشت، آن روز به هر بهانه ای بود خودم را به قرار ملاقات رساندم. او مثل همان پست های واتس آپی که برایم می فرستاد جذاب به نظر می رسید و حرفهایش بیشتر مجذوبم می کرد. او مرا به شهری که بعدا فهمیدم زابل است آورد، بلافاصله پس از رسیدن به زابل مرا در اتاق منزلی زندانی کرد و تلفن همراه ام را گرفت، تازه فهمیده بودم چه کلاهی بر سرم رفته و امید آرزوهای من قلابی است. به صراحت می گفت من تو را فقط به خاطر پول پدرت به اینجا آوردم، او درخواست ۷۰۰ میلیون پول از پدرم داشت، حتی تصمیم داشت که مرا به افغانستان ببرد تا ۷۰۰ میلیون به دستش برسد اما پدرم پس از اولین تماس خودش را به زابل رساند، البته با همان مقدار پولی که او می خواست و سربازان گمنامی که مرا از چنگال دام شیطانی واتس آپ نجات دادند.
در طول شبانه روز هزاران اتفاق این چنینی در پس این تکنولوژی رخ می دهد که پایبند نبودن به ارزش های خانواده مسیر پرتگاه را بیشتر برای قربانیانش فراهم می کند. بسیاری از کارشناسان خانواده معتقد هستند برخی استفاده کنندگان از شبکههای اجتماعی تا جایی پیش رفته اند که زندگی خانوادگی آنها تحت تاثیر قرار گرفته و مشکلاتی برای آنها به وجود آمده و گاهی نیز زندگی برخی افراد در اثر استفاده از این شبکهها به مرز جدایی و طلاق رسیده است، نگرانی خانوادهها نیز از حضور فرزندان خود در این شبکهها در اوج قرار دارد.
آسیب شناسانان معتقدند در ازدواج هایی که مورد تایید والدین نیست، زوج جوان از اعتماد به نفس کمتری در زندگی مشترک برخوردار هستند زیرا از حداقل حمایت ها برخوردارند این در حالی است که ازدواج های موفق شامل ازدواج هایی است که علاوه بر موافقت زوجین برای ازدواج، والدین نیز موافق باشند. دلبستگی های بوجود آمده در دوستی های اینترنتی در دراز مدت ممکن است منجر به سوء استفاده افراد فرصت طلب شود و در تجربه این دوستی ها، فرصتی برای انتخاب و شناخت صحیح دختر و پسر از یکدیگر به وجود نمی آید. معمولا افراد در این گونه دوستی ها فقط ادعا می کنند که ارتباطشان با انگیزه ازدواج است و این رابطه بیش تر بر عشق ورزی کور استوار است و عنصر خرد ورزی و عقلانیت در تصمیم گیری های اینچنینی وجود ندارد.
دوستی های اینترنتی نه تنها مشکلی را برای پسران و دختران حل نمی کند بلکه اگر هم این روابط به ازدواج بیانجامد، در زندگی مشترک سوء ظن و بی اعتمادی را برای دو طرف به همراه دارد.
معمولا دوستی های اینترنتی با انگیزه تفنن، سرگرمی و هوسرانی شکل می گیرد، عمر این دوستی ها بسیار کوتاه است و آنچه که در پی آن باقی می ماند تعارض فکری و احساسی دختران و پسران و از دست دادن اعتماد به نفس و به وجود آمدن بدبینی در بین آنها است. برای پیشگیری از چنین آسیب هایی باید خانواده ها به نقش حیاتی خود در برابر فرزندان آگاه شوند تا بتوانند الگوهای صحیح رفتاری را به فرزندان ارائه دهند و آنها را در برابر آسیب های اجتماعی واکسینه کنند.
در این باره جامعه، خانواده و سازمان های مسئول می توانند با تقویت ارزش های اخلاقی، معنوی و انسانی و سست گردانیدن معیارهای مادی در نظر جوانان، تقویت و توسعه مراکز ورزشی و تفریحی و برنامه ریزی صحیح برای اوقات فراغت آنها، ارائه خدمات رفاهی و اجتماعی جهت برطرف کردن کمبودهای عاطفی کودکان و نوجوانان، پرورش احساس عزت نفس و اعتماد به نفس کودک و نوجوان در خانواده و مدرسه جلوی منزوی شدن جوانان در اجتماع و روی آوردن آنها به دوستی ها در فضای مجازی را بگیرند.
بازگشت به ریشه ارزش ها و باورهایمان و استفاده صحیح و به جا از تکنولوژی راهگشای حل بسیاری از آسیب های اجتماعی است، راهکاری ساده که اکنون بسیاری از کشورهای توسعه یافته به آن دست یافته اند، راهکاری که روزگاری ریشه در نهاد خانواده ایرانی داشت. بیایید به باور هایمان بازگردیم.
همه این ها در حالیست که شواهد و آمارها نشان می هد که گویا دوره ازدواج سنتی که عاقلانه تر بود، به سر آمده و این روزها والدین هیچ نقشی در شکل گیری و انتخاب همسر فرزندانشان ندارند و جایگاه آنها به حاشیه رانده شده است. این روزها جوانان بیشتر وقت و سرمایه جوانی خود را صرف فضای مجازی کرده و همه انتخاب های آنها اعم از خرید و آموزش و بویژه دوستی ها و ازدواج آن ها مجازی شده است.
در برخی روابط شکل گرفته در فضای مجازی یکسری اطلاعات و عکس هایی بین طرفین رد و بدل می شود که در این بین خانم ها بیشترین آسیب را می بینند زیرا چه بسیار پرونده هایی که در پلیس فتا به دلیل هتک حیثیت تشکل می شود که بیشتر شاکیان پرونده را خانم ها تشکیل می دهند این در حالیست که به استناد ماده۱۷ قانون جرایم رایانهای، هر فردی به وسیله سامانههای رایانهای یا مخابراتی صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او جز در موارد قانونی منتشر کند یا دسترس دیگران قرار دهد، به حبس از ۹۱ روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا ۴۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
به گفته کارشناسان پلیس فتا، یکی از مهم ترین ایرادهایی که می توان در حوزه پیشرفت و ورود تکنولوژی وارد کرد این است که در همه کشورهای پیشرفته حفظ ارزش ها و هنجارهای آن جامعه بسیار مهم تر از ورود ابزارهای تکنولوژیک جدید محسوب می شود، در واقع در جامعه ها باید سعی شود قبل از ورود یک رسانه یا ابزار جدید با فرهنگ سازی و آموزش درست، آن را در خدمت فرهنگ و ارزش های رایج در جامعه خود دربیاروند. ازدواج در هه جوامع امری مقدس و اصلیترین مرحله ورود به زندگی عاطفی است و می توان گفت که از ابتدای تشکیل جامعه بشری مراحل و شکلهای مختلفی را گذرانده تا به شکل امروزی تثبیت شده است.
گسترش این نوع ارتباطات در سالهای اخیر دوام و پایداری برخی ازدواجها را با تهدید روبهرو کرده است، ازدواجهای اینترنتی به دلیل مبتنی نبودن بر پایههای فرهنگی ارزشهای جامعه و آشنا نبودن افراد با یکدیگر و ارزشهای خانوادگی طرف مقابل بهسرعت فرو میپاشد در این شیوه آشنایی به دلیل اینکه مواجهه فیزیکی به وجود نمیآید، افراد میتوانند هویت کاذب برای خود دستوپا کنند و به طرف مقابل اطلاعات غیر واقعی بدهند این امر نخستین حلقه زنجیر انحراف از اخلاقیات است که در آشناییهای اینترنتی رخ میدهد.
کارشناسان حوزه خانواده بر این باور هستند که در اینترنت بسیار آسان است که افراد را با خلق شخصیتهای کاملا تخیلی فریب داد کاری که امکان آن در واقعیت بسیار مشکلتر است؛ بنابراین روابط اینترنتی در مقایسه با روابط واقعی و همراه با حضور جسمانی - روانی ضعیف و در عین حال پیچیده است.
بیشتر کسانی که به ازدواج اینترنتی و آشنایی در فضای مجازی گرایش دارند، امکان برقراری ارتباط و تعامل با جنس مخالف را در فضاها و محیطهای متعارف ندارند و در رویاها و آرزوهای غیرواقعی سیر میکنند در واقع افرادی به سمت ازدواج اینترنتی میروند که معاشرتهای کمتری در دنیای واقعی داشته و واقعیتهایی را که میبینند مطابق میل آنها نیست، بنابراین در اینترنت به دنبال آرمان و آرزوهای خود هستند.
کارشناسان حوزه فضای مجازی نیز معتقد هستند، با نگاهی گذرا به دنیای اینترنت و تفحصی کوتاه در دنیای مجازی مشخص میشود در نگاه اول، اتکا به اینترنت و فضای مجازی آسانترین راه همسریابی تلقی شود اما واقعیت آن است که فضای نامطمئن مجازی نمیتواند ملاک دقیق و خوبی برای یافتن شریک زندگی به حساب آید زیرا بررسیها نشان میدهد چون دوستیها و آشناییهای اینترنتی تعهدی میان افراد به وجود نمیآورد، میتواند خیلی زود به جدایی منجر شود همچنین شناختی که از این طریق شکل میگیرد چندان کامل نیست چون ازدواج باید با آگاهی و درک عمیق صورت بگیرد.
تحقیقات نشان میدهد ازدواجهای اینترنتی اگر هم اتفاق بیفتند از روی عقل و منطق نیستند و متأسفانه سوءاستفاده در این سایتها بسیار زیاد است و بیشترین رابطههایی که به شکلی در این سایتها ایجاد میشود با اهداف جنسی است و اخلاق در بسیاری از موارد در این سایتها زیر پا گذاشته میشود.
در این گزارش به نمونه ای از پرونده هایی که در زمینه در پلیس فتا تشکیل شده است، اشاره می شود:
دستگیری عامل تهدید و اخاذی از بانوان در شبکه های اجتماعی
سرهنگ علی اصغر افتخاری رئیس پلیس فتا استان هرمزگان از کشف یک فقره پرونده با موضوع تهدید و اخاذی خبر داد و گفت: متهم با شگرد پیشنهاد ازدواج اقدام به اخاذی کرده است. خانمی با ارائه مرجوعه قضائی به پلیس فتا استان مراجعه کرد و مدعی شد حدود سه ماه پیش از طریق شبکه اجتماعی اینستاگرام با شخصی ناشناس آشنا شده که متهم با شگردهای خاص مبالغی قابل توجهی وجه از وی دریافت کرده است، بر همین اساس موضوع برای پیگیری در دستور کار پلیس فتا استان قرار گرفت.
این مقام انتظامی اضافه کرد: متهم با وعده ازدواج و برنامه ریزی برای مراسم خواستگاری، به بهانه های خاص مبالغی قابل توجهی از شاکیه دریافت و بعد از مدتی تلفن های همراه خود را خاموش تا اینکه بعد از گذشت چند هفته با شاکیه تماس تلفنی و دلیل عدم حضورش را مشکلات خانوادگی عنوان و مجدداً از وی درخواست پول داشته است.
رئیس پلیس فتا هرمزگان با بیان اینکه با توجه به عدم واریز وجه توسط شاکیه، متهم وی را به انتشار تصاویر خصوصی در فضای مجازی و حتی ارسال آن ها برای خانوادهاش تهدید کرده است، تصریح کرد : با اقدامات فنی و هماهنگی های قضایی سرانجام متهم در زمان حضور برای دریافت پول از شاکیه دستگیر و به پلیس فتا منتقل شد.
افتخاری افزود: با تحقیقات جامع و کامل از متهم و بررسی فنی تلفن همراه توقیفی از وی توسط کارشناسان اداره فنی و ادله دیجیتال این پلیس مشخص شد متهم با همین شگرد از ۴۲ خانم دیگر پس از دریافت تصاویر خصوصی از آنها اخاذی کرده است، متهم برای صدور کیفرخواست کیفری و شناسایی سایر شکات به دادسرا منتقل شد.
انتشار تصاویر شاکی در فضای مجازی به بهانه ازدواج
سرهنگ حشمت سلیمانی رئیس پلیس فتا استان فارس از دستگیری دو نفر از اتباع خارجی که با انتشار تصاویر خصوصی شاکی در شبکه اجتماعی واتساپ قصد اخاذی از او را داشتند، خبر داد.
وی در تشریح این خبر اظهار داشت: خانمی جوان با ارائه مرجوعه قضائی به پلیس فتا مراجعه و مدعی بود فردی ناشناس در فضای مجازی با انتشار تصاویر خصوصی وی در شبکه اجتماعی واتساپ قصد اخاذی به مبلغ ۵۰ میلیون ریال را دارد که رسیدگی به این پرونده به صورت ویژه در دستور کار کارشناسان پلیس فتا قرار گرفت. کارشناسان پلیس فتا با اقدامات فنی و تخصصی موفق شدند هویت متهم و دوستش که از اتباع خارجی بودند را شناسایی و آنان را در یکی از محلات شیراز دستگیر کنند.
رئیس پلیس فتا فارس با بیان اینکه متهمان به بزه ارتکابی خود اقرار کردند، افزود: متهم اصلی به بهانه ازدواج تصاویر خصوصی شاکی را اخذ و با همکاری یکی از دوستانش اقدام به انتشار آنها در فضای مجازی کرده بود. برابر قانون هرگونه توهین، اهانت و یا پخش تصاویر شخصی افراد در فضای مجازی جرم محسوب شده و عواقب جبران ناپذیری برای فرد به همراه دارد، لذا رعایت اخلاق در فضای سایبر و به خصوص شبکههای اجتماعی امری مهم محسوب می شود.
جواب رد به خواستگار مزاحمت اینترنتی را در پی داشت
رئیس پلیس فتا اصفهان گفت: فردی که با ایجاد پروفایلی در یکی از شبکه اجتماعی موبایلی اقدام به انتشار تصاویر شخصی و خصوصی یکی از شهروندان کرده بود و موجبات هتک حیثیت و آبروریزی او را فراهم آورده بود، شناسایی و دستگیر شد. در پی شکایت خانمی جوان مبنی بر هتک حیثیت او در فضای مجازی بررسی پرونده در دستور کار این پلیس قرار گرفت.
سرهنگ سیدمرتضی مرتضوی عنوان کرد: شاکی در اظهارات خود عنوان داشت، فرد ناشناسی در یکی از شبکه اجتماعی اقدام به ایجاد پروفایلی به نام وی و قرار دادن تصاویر شخصی او به همراه مطالب کذب و توهین آمیز علیه او کرده است. در تحقیقات صورت گرفته مشخص شد فردی اخیراً از شاکی خواستگاری کرده و به دلیل منفی بودن جواب وی او را چندین بار تهدید به انتشار تصاویرش کرده است. با اظهارات شاکی و جمع آوری ادله دیجیتالی لازم در این زمینه متهم ظرف ۲۴ ساعت دستگیر و در تحقیقات صورت گرفته عنوان کرد که با شاکی قرار گذاشته بودم که به خواستگاری وی بروم ولی او به یکباره از تصمیم خود منصرف و پیشنهاد ازدواج من را رد کرد و من به قصد انتقام جویی از او تصاویرش را با ایجاد پروفایلی به نام او در یکی از شبکههای اجتماعی مجازی منتشر کردم.
ازدواج به سبک مجازی دردسر آفرین شد
رئیس پلیس فتا استان زنجان از شناسایی و دستگیری عامل اخاذی و تهدید به انتشار تصاویر خصوصی شاکیه خبر دادو گفت: فضای مجازی بالاخص شبکههای اجتماعی محل مناسبی برای نگهداری اطلاعات خصوصی و ارسال آن به افراد غریبه نیست. در پی شکایت یکی از شهروندان زنجانی مبنی بر تهدید و اخاذی از طریق انتشار تصاویر خصوصی در فضای مجازی، مراتب بهصورت ویژه در دستور کار کارشناسان پلیس فتا قرار گرفت. با اقدامات فنی و شیوه و شگردهای خاص پلیسی متهم به هویت معلوم در استان زنجان شناسایی و با هماهنگی مقام قضایی در یک عملیات غافلگیرانه دستگیر و ابزارهای دخیل در ارتکاب جرم توقیف و به پلیس فتا انتقال داده شد.
سرهنگ محمدعلی آدینهلو گفت: در بازجوییهای اولیه متهم منکر بزه ارتکابی می شد، ولی پس از روبهرو شدن با مستندات، ضمن اعتراف به جرم خود اظهار داشت از طریق شبکه تلگرام با شاکی پرونده آشنا شده و پس از جلب اعتماد وی به بهانه آشنایی و ازدواج، اقدام به دریافت تصاویر خصوصی کرده و با تهدید به انتشار این تصاویر، قصد اخاذی و برقراری ارتباطات نامتعارف را داشت که توسط پلیس فتا استان زنجان دستگیر شد.
هشدار پلیس فتا نسبت به دوستی و ازدواج های اینترنتی
رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا به موضوع دوستی و ازدواج های اینترنتی اشاره کرد و گفت: این روزها به دلیل گستردگی شبکههای اجتماعی، شکل گیری روابط دوستانه در این فضا رو به افزایش است.
سرهنگ علی محمد رجبی افزود: روابط دوستی که در فضای مجازی شکل میگیرد، فرصت شناخت عمیق را به فرد نمیدهد، این نوع روابط در دنیای مجازی میتواند آسیبهای جدی در پی داشته باشد؛ چراکه شبکههای اجتماعی فضای آزادی را در اختیار کاربر قرار داده و باعث ورود افراد به روابط نامتعارف شده که در مدت طولانی اثرات مخربی را متوجه فرد و خانوادهاش میکند.
رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا گفت: با توجه به این که فرصت شناخت عمیق از طرف مقابل در فضای مجازی امکان ندارد، پس بهتر است کاربران اطلاعات شخصی خود را افشا نکنند؛ چراکه ممکن است بعدها مورد سوءاستفاده قرار گیرد.
وی به پروندههایی که در این خصوص در پلیس فتا تشکیل شده اشاره کرد و گفت: انتشار و اشتراک گذاری عکسها و فیلمهای خصوصی میتواند بعدها مورد سوءاستفاده مجرمان و کلاهبرداران سایبری قرار گیرد، بنابراین شهروندان دقت داشته باشند که به دوستیهای مجازی اعتماد نکنند.
از: معصومه نیکنام
نظر شما