سفر نخست وزیر روسیه به جزایر کوریل؛ دور جدید تنش های مسکو و توکیو

به گزارش خبرنگار ایرنا، سفر نخست وزیر روسیه به جزایر کوریل ازجمله بازدید از مراکز اقتصادی جزیره مسکونی ایتوروپ و دیدار با ساکنان این جزیره همسایه با ژاپن در چارچوب برنامه سفر میشوستین به خاور دور روسیه انجام گرفت. 

ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه روز جمعه پیش از آغاز این سفر در نشست شورای امنیت روسیه درباره جزایر کوریل و توسعه این جزایر با اعضای این شورا ازجمله نخست وزیر گفت و گو کرده و بر لزوم جلب مشارکت اقتصادی ژاپن در جزایر مورد اختلاف کوریل تاکید کرد.

به گزارش ایرنا از بیانیه دفتر مطبوعاتی کاخ کرملین، پوتین در آن نشست با اشاره به اینکه میخاییل میشوستین نخست وزیر روسیه به منطقه خاور دور و ایرکوتسک این کشور سفر می کند، خطاب به وی گفت: در این سفر به وضعیت جزایر کوریل جنوبی توجه خاص کنید.  

رئیس جمهوری روسیه خطاب به نخست وزیر این کشور با تاکید بر لزوم ایجاد منطقه آزاد اقتصادی در جزایر کوریل گفت: شما اطلاع دارید که از مدتها پیش با شرکای ژاپنی اقداماتی را برای تامین شرایط لازم برای فعالیت های اقتصادی در منطقه جزایر کوریل به عمل می آوریم. 

میشوستین دیروز نیز در جریان بازدید از یک کارخانه تولید خاویار قرمز در جزیره ایتوروپ از سرمایه گذاران روسی و خارجی دعوت کرد تا در طرح های اقتصادی جزایر کوریل مشارکت کنند. 

نخست وزیر روسیه گفت: اخیرا درباره اقدامات اقتصادی و سرمایه گذاری در جزایر کوریل با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، گفت و گو کردم و در این بازدید درباره  ایجاد یک منطقه آزاد گمرکی در جزایر کوریل بحث و تبادل نظر کردیم.

به گزارش شبکه دوم تلویزیون دولتی روسیه، دولت روسیه قصد دارد تسهیلاتی را برای سرمایه گذارانی که بخواهند در طرح های جزایر کوریل مشارکت کنند اعمال کند و به غیر از بخش ماهیگیری، بقیه بخش های صنعتی و سرمایه گذاران خارجی ازجمله ژاپنی از پرداخت مالیات معاف خواهند بود.

اعتراحض ژاپن به سفر نخست وزیر روسیه 

سفر نخست وزیر روسیه به جزایر کوریل با اعتراض توکیو مواجه شد.

ژاپن به سفر هر مقام ارشد روسی به جزایر کوریل اعتراض می کند ازجمله در سالهای اخیر به سفر دیمیتری مدودیف نخست وزیر وقت روسیه و سرگئی شایگو وزیر دفاع روسیه به این منطقه اعتراض کرده است.

روز گذشته نیز وزارت امور خارجه ژاپن، میخاییل گالوزین سفیر مسکو در توکیو را به منظور اعتراض رسمی به بازدید نخست وزیر روسیه از جزیره‌ ایتوروپ از جزایر کوریل جنوبی، فراخواند.

به گزارش رسانه های روسی، کاتسونوبو کاتو، وزیر کابینه یوشیهیده سوگا، نخست وزیر ژاپن نیز به خبرنگاران گفت: توکیو  قصد دارد در رابطه با این موضوع علیه روسیه شکایت کند. 

سفیر روسیه در توکیو در وزارت خارجه ژاپن اعلام کرد که اعتراض طرف ژاپنی در مورد سفر نخست وزیر روسیه به جزایر کوریل را نمی پذیرد.

به گفته گالوزین، جزایر کوریل بخش جدایی ناپذیر روسیه است و قانون اساسی روسیه به مقامهای این کشور اجازه نمی دهد در مورد حق حاکمیت بر مناطق این کشور با کشورهای دیگر مذاکره کنند.

کرملین بر مالکیت روسیه بر جزایر کوریل تاکید کرد

دیمتیری پسکوف سخنگوی رئیس جمهوری روسیه اعلام کرد که جزایر کوریل بخش جدایی ناپذیر قلمرو روسیه است.

وی گفت: میخاییل میشوستین نخست وزیر روسیه به مناطقی از کشور که برای سفر و بازدید ضروری می داند و باید ازجمله با مشارکت شرکای خارجی توسعه بیابند، سفر خواهد کرد. 

 به گفته سخنگوی رئیس جمهوری روسیه، مسکو موضع خود را در مورد لزوم عقد موافقت نامه صلح به اطلاع شرکای ژاپنی خواهد رساند. 

روسیه سفیر ژاپن را احضار کرد

روسیه روز دوشنبه در رابطه با احضار سفیر خود در توکیو که به نشانه اعتراض ژاپن به سفر میخاییل میشوستین نخست وزیر روسیه به جزایر مورد تنش کوریل انجام گرفت، سفیر ژاپن در مسکو را احضار کرد.

به گزارش ایرنا، وزارت امور خارجه روسیه در بیانیه ای اعلام کرد: میخاییل مورگولوف معاون وزیر خارجه روسیه در دیدار با تویوهیسو کودزوکی سفیر ژاپن در مسکو، مراتب اعتراض شدید روسیه به اقدامات غیردوستانه ژاپن را ابلاغ کرد.

 طرف روسی از سفیر ژاپن خواست تا کشورش به سیاست های مخرب در روابط دوجانبه کشانده نشود و به اجرای توافق های به دست آمده توسط سران روسیه و ژاپن برای ارتقاء سطح کیفی روابط دو کشور با توسعه همکاریهای بازرگانی و اقتصادی و اعتماد سازی در عرصه امنیتی و نزدیک سازی مواضع در امور بین المللی روی بیاورد. 

روسیه و ژاپن با وجود گذشت بیش از ۷۰ سال از جنگ دوم جهانی، هنوز موافقتنامه صلح امضا نکرده‌اند؛ زیرا توکیو امضای موافقتنامه را مشروط به واگذاری جزایر کوریل کرده که در پایان جنگ دوم جهانی به تصرف نیروهای شوروی درآمد و روسیه نیز با وجود فروپاشی شوروی، همچنان مدعی حاکمیت این منطقه است و آن را به عنوان پیامدهای جنگ دوم جهانی تمام شده و غیرقابل بازگشت می داند.

مسکو بارها اعلام کرده است که حاکمیت روسیه بر جزایر کوریل جنوبی قابل تردید نیست و نتایج کنفرانس یالتا، بیانیه پتسدام و برخی دیگر از اسناد را موید این موضع خود می‌داند.
جزایر کوریل جنوبی شامل کوناشیر، ایتوروپ، هابومای و شیکوتان از یک سو به دلیل برخورداری از منابع نفت و گاز و نیز ذخایر آبزیان و از سوی دیگر واقع شدن در اقیانوس آرام از موقعیت راهبردی برای روسیه و ژاپن برخوردار است.
جزایر کوریل، همچنین دروازه ورود زیردریایی‌های روسیه به اقیانوس آرام است و اهمیت راهبردی نظامی برای این کشور دارد، ادامه استقرار نظامیان روسی در این جزایر که پنج هزار نفر جمعیت دارد، سبب شده است دو کشور قرارداد صلح امضا نکنند.

مقامهای روسیه بارها ادعای مالکیت ژاپن بر جزایر کوریل را رد کرده اند و اختلاف ارضی دو کشور بر سر این منطقه بر روابط دو کشور سایه انداخته است و استقرار تسلیحات پیشرفته روسی ازجمله سامانه پدافند موشکی اس-400 و سامانه موشکی ساحلی باستیون بر تنش ها افزوده است. 

مذاکرات روسیه و ژاپن بر سر عقد موافقت نامه صلح از دو سال پیش متوقف شده است و از یک سال پیش که اصلاحات قانون اساسی روسیه در همه پرسی عمومی در این کشور تصویب و در ان واگذاری مناطق یا مذاکره بر سر واگذاری مناطق روسیه به کشورهای دیگر منع گردیده دیدارهای بین مقامهای روسی و ژاپنی کاهش یافته است.

چنین بنظر می رسد که دور جدید تنش ها بین روسیه و ژاپن که از سفر نخست وزیر روسیه به کوریل کلید خورد، اختلافات دو کشور را عمیق تر می کند و مانع گسترش همکاریهای دوجانبه می شود.

مسکو از یک طرف خواهان توسعه همکاریها با توکیو وبویژه جلب سرمایه گذاری و مشارکت این کشور در طرح روسیه بویژه در منطقه خاور دور است و از سوی دیگر دولت ژاپن را از تنش آفرینی بیشتر در روابط دوجانبه برحذر می دارد. 

روسیه در این رابطه از رفتار دولت ژاپن بویژه رزمایش مشترک اخیر این کشور با آمریکا که بخشی از آن در نزدیکی جزایر مورد اختلاف برگزار شد، انتقاد کرده است و از توکیو خواسته است تا رفتار منطقی و خویشتندارانه در پیش گرفته و بیش از این روابط دو کشور را متشنج نکند و چنین بنظر می رسد و اختلافات بین دو کشور بویژه با تحریکات آمریکا کاهش نخواهد یافت و عرصه های بیشتری از روابط دوجانبه را دربر می گیرد.