انتفاع جامعه محلی، رویکرد توسعه گردشگری روستایی در کشور

به گزارش گروه فرهنگی ایرنا از میراث آریا ولی تیموری در نشست توسعه اقتصادی روستا با مدیران وزارت صنعت، معدن و تجارت که با هدف تشریح اقدامات و بررسی نیازهای توسعه گردشگری در مناطق روستایی برگزار شد؛ گفت: با توجه به جایگاه مهم روستاها به عنوان یکی از مقصدهای مورد توجه گردشگران طی سال‌های گذشته، ۵۰۰ روستا به عنوان روستاهای هدف گردشگری انتخاب شد که برخی از آن‌ها با توجه به تغییرات سیاسی و جغرافیای طبیعی این مناطق دچار تغییرات شده بود که نیاز به ارزیابی و پایش آن‌ها وجود داشت.

به همین دلیل، با رویکرد حفظ حداکثری روستاهای گردشگرپذیر و ایجاد زمینه‌های رقابتی میان روستاها، طرحی با همکاری صاحبنظران حوزه گردشگری و روستا، شامل شاخص‌های ارزیابی و رتبه‌بندی تهیه شد. این طرح  با هدف رتبه‌بندی روستاهای گردشگرپذیر و تعیین استانداردها و شاخص‌های مورد نیاز روستاهای کشور مورد بررسی قرار گرفت. فاز مطالعاتی آن انجام شد و هم‌اکنون در مراحل نهایی جهت اجرا قرار دارد.

وی افزود: با عنایت به نامگذاری سال ۲۰۲۱ تحت عنوان گردشگری و توسعه روستایی توسط سازمان جهانی گردشگری(UNWTO) به منظور تعیین سیاست‌ها و برنامه‌های کلان ملی و تعیین نقشه راه توسعه گردشگری روستایی ایران، طرح مطالعات سند بخشی توسعه گردشگری روستایی کشور با رویکرد محصول محور در برنامه‌های پژوهشی معاونت گردشگری گنجانده شد که ضمن تهیه شرح خدمات مطالعاتی و تعیین مشاور ذیصلاح، مطالعات اولیه طرح در حال انجام است.

تیموری در ادامه سایر اقدامات موثر در حوزه گردشگری در مناطق روستایی و عشایری را برشمرد و گفت: صدور پروانه بهره‌برداری برای حدود ۲۳۰۰  واحد اقامتگاه بومگردی در مناطق روستایی که منجر به ایجاد زمینه اشتغال برای حدود ۸۰۰۰ نفر شده است؛ یکی دیگر از دستاوردهای این حوزه است.  این اقدام در حالی است که اقامتگاه‌های بومگردی به عنوان یکی از اماکن اقامتی رسمی و شناخته شده در کشور معرفی شده و مورد استقبال بخش گسترده‌ای از گردشگران و تورگردانان قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه برگزاری دوره‌های آموزشی توانمندسازی جوامع محلی در حوزه‌های روستایی و عشایری با هدف آشناسازی آن‌ها با مفاهیم، مزایا و خدمات گردشگری نیز یکی دیگر از گام‌های برداشته شده در این این زمینه به شمار می آید، افزود: تبلیغات و معرفی جاذبه‌های گردشگری در حوزه‌های روستایی و عشایری و تأمین اعتبار جهت برگزاری جشنواره‌ها و رویدادهای گردشگری در این مناطق، تدوین دستورالعمل صدور مجوز گردشگری کشاورزی به منظور افزایش درآمد خانوارهای روستایی و بهره‌مندی آن‌ها از منافع حاصله از گردشگری به عنوان درآمد تکمیلی، تشکیل و برگزاری جلسات کمیته ملی گردشگری روستایی و عشایری با حضور سایر دستگاه‌های اجرایی با هدف هماهنگی و هدایت برنامه‌های توسعه گردشگری در این مناطق  و نیز تشکیل انجمن حرفه‌ای اقامتگاه‌های بومگردی کشور در راستای واگذاری امور به بخش خصوصی و افزایش مشارکت در حوزه‌های تصمیم‌گیری اقدام‌های مکمل در راستای توسعه این بخش بوده است.

تدوین ضوابط فنی اقامتگاه‌های بومگردی، انعقاد چند تفاهم‌نامه با دستگاه‌های اجرایی و بانک‌های عامل به منظور توسعه گردشگری در مناطق روستایی و حمایت از طرح‌های بخش خصوصی با پرداخت تسهیلات و کمک‌های فنی و اعتباری، ایجاد و توسعه زیرساخت‌های مورد نیاز در روستاهای هدف گردشگری با تخصیص اعتباری حدود۲۵۰  میلیارد ریال از سال ۱۳۹۶تا پایان سال ۱۳۹۹ از محل اعتبارات طرح های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای به منظور ایجاد و توسعه راه‌های دسترسی، محوطه‌سازی، روشنایی مسیر، آب‌رسانی، گازرسانی، ایجاد سرویس‌های بهداشتی و نماز خانه و غیره، اجرای طرح شناسایی، ارزیابی و رتبه‌بندی روستاهای هدف گردشگری به منظور درجه‌بندی روستاهای هدف گردشگری و تعیین استانداردها و شاخص‌های مورد نیاز روستاهای گردشگرپذیر کشور و در نهایت تصویب و تایید طرح مطالعات سند بخشی توسعه گردشگری روستایی کشور با رویکرد محصول محور و نیز تعیین سیاست‌ها و برنامه‌های کلان و نقشه راه توسعه گردشگری روستایی ایران از جمله اقدامات زیرساختی این حوزه به شمار می‌آید.

همچنین در این نشست حمیدرضا ملکی، مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در خصوص اجرای طرح مثلث توسعه اقتصادی‌فرهنگی کشور با محوریت توسعه روستایی، توضیحاتی ارائه کرد.

وی با ذکر برخی از اقدامات انجام شده در استان‌های کرمان و خراسان‌رضوی، نتایج حاصل از فعالیت‌ها در این استان‌ها را مثبت ارزیابی کرده و یادآور شد در نظر دارند این اقدامات را در گستره وسیع‌تری از کشور اجرا کنند. مشاور وزارت صنعت، معدن و تجارت همچنین با ذکر اینکه در این طرح، محوریت اساسی با بخش خصوصی و جامعه محلی است؛ گفت: هدف ما این است که در این طرح با توسعه همه‌جانبه روستا و به منظور کاهش مهاجرت از روستا، طرح مذکور را به سایر استان‌های کشور تسری ببخشیم.

در نهایت مقرر شد به منظور توسعه همکاری، وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در کمیته‌ها و کارگروه‌های اجرایی طرح توسعه اقتصادی روستا عضو شده و نماینده تام الاختیار معاونت گردشگری حهت حضور در کارگروه‌ها معرفی شود.