برگه تقویم هر سال وقتی به ۱۷ مرداد می‌رسد یادآور فرصتی برای اهالی دانایی و قلم است روزی که از عشق خالصانه یک خبرنگار شهید در ایرنا جوانه زده و نمادی ماندگار از رشادت‌ها و تلاش‌های نگارندگان عرصه خبر و ارتباطات است.
خبرنگاری سال‌هاست که به‌عنوان شغلی سخت و زیان‌آور مطرح شده چرا که اهالی خبر هر روز در شرایطی دشوار بر مبنای رسالت اطلاع رسانی حاضر شده و هر خطر و مشکلی را به جان می‌خرند تا رخدادها را به دور از هر قضاوت و در عین درستی برای مخاطبانشان مخابره کنند، آنان ساعت‌ها در کارزارهای پرچالش جامعه حضور دارند و تازه نیمی از ماجرا بعد از پوشش رویداد در پشت مانیتورها ، اتاق‌های تحریریه و مونتاژ رقم می‌خورد و خبری جامع و صحیح در اختیار مردم قرار می‌گیرد.
با وجود همه دشواری‌ها و فراز و فرودهای شغل خبرنگاری، اهالی این حرفه بر خلاف تصورات جامعه دستمزدی ناچیز دارند و اغلب آنان حتی از پوشش بیمه و خدمات آن محروم هستند و اگر نبود عشق به نوشتن و خدمت به مردم شاید کمتر کسی می‌پذیرفت که زندگی پرمخاطره با درآمد محدود را انتخاب کند.
خبرنگاری راه عشق است و مناسبات مادی نمی‌شناسد هرچند در شرایط اقتصادی کنونی شاید عده‌ای فکر کنند راز زندگی پرتکاپو با مخاطرات فراوان خبرنگاران چیست ؟ اما با نیم نگاهی به شاغلان این حوزه می‌توان فهمید که نگاه آنان فرهنگی و جنس انتخابشان آگاهانه است این افراد با همه تنگناهای مالی کنار آمده‌اند تا سرمایه عظیم فرهنگ و ارتباطات انسانی را رشد دهند و این مقوله‌ای است که هر کسی توفیق دستیابی به آن را ندارد.
در سال‌های نه چندان دور خبرنگاران ابزاری همچون میکروفون، ضبط صوت و دوربین است داشتند اما این روزها با رشد لحظه به لحظه فناوری نوین مناسبات این حوزه به طور کامل دگرگون شده و حتی مفهوم خبرنگار به عنوان یک طبقه شغلی نیز به شرط داشتن یک گوشی تلفن همراه تا خبرنگار شهروند بسط یافته و این مهم لزوم توجه اساسی مسئولان امر به حرفه خبرنگاری و گام‌های اثربخش برای اهالی این حرفه در همراستایی با دانش روز را دوچندان کرده است.
واقعیت آن است که مهندسی افکار عمومی و عرصه دانایی جریانی پایه در مناسبات جهانی و هر جامعه است که بخش مهم آن در عرصه رسانه شکل گرفته و رقم می‌خورد، حضور فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی نگاهی نو به الفبای زیستی عصر حاضر است و واقعیت آن است که با جهانی شدن ارتباطات این روزها هیچ حادثه‌ای از نظرها دور نمی‌ماند و امکانات فناوری نوین فرصتی است که فارغ از محدودیت مرزها انسان‌ها از هم باخبر شده و حتی اطلاعات را رد و بدل کنند.
فضای مجازی به‌عنوان پل ارتباطی برای تاثیرگذاری بر افکار عمومی به رسانه‌ای قابل دسترس و فراگیر تبدیل شده و اینجاست که مسئولان و گروه‌های مرجع فکری و رسانه‌ها و اهالی خبر باید هنر حضور آگاهانه را در استفاده حداکثری و مفید از مناسبات عرصه مجازی داشته باشند و از این فرصت در تقویت پیوندهای اجتماعی، رشد دانایی و بهبود سرمایه اجتماعی بهره بگیرند.
رقابت خبرنگاری که خوب گوش می دهد و خوب می نویسد با رسانه‌ای که انبوهی از داده‌ها، اخبار و اطلاعات را با سرعت بالا انتشار می‌دهد و امکان اشتراک گذاری ایده‌ها، تبلیغات رایگان و از بین رفتن بعد مکانی و زمانی را دارد، رقابت لاک پشت و خرگوش است، چراکه خبرنگار موظف است به دقت و صحت اما رسانه مجازی تنها به دنبال افزایش مخاطب و آوازه است و به دلیل نداشتن مجوز و ناشناس بودن به راحتی تکذیب، تعریف، تهدید و گاهی تحقیر می‌کند.
دروازه‌بانی و مدیریت اخبار در رسانه‌های کشور در گذشته‌های نه چندان دور در سطح کمپانی‌های خبری و افراد خبره انجام می‌شد اما با ویژگی‌های ابزار نوین اطلاعاتی مناسبات کار تغییرات اساسی دارد و با همه‌گیر شدن تفکر هر شهروند یک رسانه، این مفاهیم در حد کتاب‌های دانشگاهی باقی مانده است.
با افزایش تعداد سازمان‌های ریز و درشت رسانه‌ای از یک سو و نبود سیستم جامع و مشخصی برای گزینش و تربیت خبرنگاران اعتبار این حرفه نیز دستخوش آسیب جدی شده و این پاشنه آشیلی است که باید تا دیرنشده به ان پرداخته شود.
بسیاری از افراد جامعه خبرنگاری را از آن جنس مشاغلی می‌دانند که امکان ورود و فعالیت در آن ساده و دست یافتنی است و شاید به همین دلیل است که برخلاف تاکید بر سخت و زیان‌آور بودن خبرنگاری، هیچ‌گونه تلاشی برای ارتقای حقوق مادی خبرنگاران انجام نمی‌شود اما واقعیت آن است که پشتوانه هر امر توسعه محوری باورها و، دانایی و و اندوخته‌های فرهنگی است که خبرنگاران با قلمشان در آن سهم دارند بنابراین باید جایگاه و ارزش این حرفه به درستی دیده شود.
یکی از مشکلاتی که خبرنگاران با آن رو به رو هستند، ایفای نقش ضبط صوت در نشست های خبری است تا بخشی از تعهدات روابط عمومی های سازمان‌ها و نهادهای دولتی را انجام دهند حال آنکه خبرنگار رکن چهارم دموکراسی است که به هیچ کرسی در قدرت وابستگی ندارد ، خبرنگار راوی حقیقت است و از این منظر نه تنها ضبط صوت نیست بلکه باید بر اساس قسمی که در دفاع از حق مردم خورده نقد منصفانه را محور کارش قرار دهد.
برخی مدیران خبرنگار را میرزا بنویس می‌دانند که فقط باید گوش کند و انگیزه سوال پرسیدن و مطالبه‌گری را با پاسخ هایی همچون محرمانه است، نمی دانم، آمار نداریم و منتشر نشود، از بین می‌برند حال آنکه سرباز حوزه خبر بدون وابستگی به مناسبات و سیاست‌های جاری ادارات و نهادها آن چیزی را می‌بیند و ثبت می‌کند که حق است و از این منظر تعارفی با هیچ جناح و گروه و نهادی ندارد.
خبرنگاری یعنی هنوز حقوق ناچیز خودت را نگرفته‌ای و باید در پی مسئولان برای گرفتن حقوق و بیمه کارگرانی که ماه‌ها حقوقی دریافت نکرده‌اند بدوی و مطالبات خودش روی تمام حرفهای نگفته مانده که شاید فرصت شنیدن ان روزی با نام خبرنگار باشد.
اصحاب رسانه راوی مشکلات مردم هستند و در هنگام بازگو کردن مشکلات خود فقط به سطور خالی کاغذ نگاه می‌کنند که مبادا با گلایه و مطالبه‌گری این شغل سخت و کم درآمد را از دست بدهند.
خبرنگاری تنها حرفهای است که پارتی‌بازی ندارد و اگر عاشق نباشی نمی‌توانی در برابر توهین ها، سختی‌ها ، توبیخ ها و تندی‌ها دوام بیاوری اما نیم نگاهی به خیل شاغل این بخش نشان می‌دهد که این افراد عاشقی را انتخاب کرده‌اند، شاغلان دیگر حرف شاید روزی که حقوق و عیدی می‌گیرند بهترین و شادترین روزشان باشد اما خبرنگاران عیدی و رضایت قلبی خود را از گره‌گشایی مشکلات مردم می‌گیرند وقتی یک کودک کار به حقش می‌رسد، بیماری داروی شفایش را دریافت می‌کند، درمانده‌ای سرپناه می‌یابد و فریاد العطش تالاب‌ها، مشکلات انباشته کارگران و یا هر معضل دیگری با قلم او تسکین یافته یا حل می‌شود.
امروز ۱۷ مرداد سالروز شهادت محمود صارمی یکی از همرزمان ما در خبرگزاری جمهوری اسلامی است که بیش از ۲۰ سال پیش جان‌برکف عازم مزار شریف افغانستان شد تا اخبار جنگ را پوشش دهد و در پایان به دست گروهک تروریستی طالبان به شهادت رسید.
و خبرنگاران ، راه این شهید را با تهیه گزارش از بخش بیماران کووید ۱۹ بیمارستان ها، صف های طولانی مرغ ، تولید واکسن کرونا و تشنگی زمین خوزستان ادامه می‌دهند.
نظر شما