به گزارش ایرنا، بارها گفته شده که خبرنگاران زبان گویا و چشمان بینای جامعه و پل ارتباطی بین مردم و مسوولان هستند و با فعالیت های خود در حوزه اطلاع رسانی و تنویر افکار عمومی به حل مسایل و مشکلات جامعه کمک می کنند.
با این وجود دردناک و غیرقابل تصور است که خبرنگاران که خود حلال مشکلات دیگر اقشار جامعه هستند با مسایل و چالش ها و کمبودهای ریز و درشتی روبرو هستند که برخی از آنها از حقوق اولیه و ابتدایی و بدیهی در هر صنف به شمار می رود.
اصحاب رسانه در استان قزوین مانند سایر همکاران خود در کشور با وجود تگناها و مشکلات بسیار با کمترین چشمداشت همچنان رسالت مهم و خطیر اطلاع رسانی و تنویر افکار عمومی را بدوش می کشند.
در این گزارش به بهانه روز خبرنگار به بیان اهمیت کار خبرنگاران و مسایل و مشکلات پیش روی این قشر فرهیحته در استان قزوین پرداخته شده است.
خبرنگاران برای نشان دادن مشکلات مردم و کشف حقیقت تلاش می‌کنند، اما خودشان همیشه جزو فراموش شدگان هستند.
پناه بردن خیلی از خبرنگاران برای امرار معاش به شغل دوم
رضا اولادی دبیر خبرنگار ایرنا در قزوین با بیان اینکه خبرنگاران برای نشان مشکلات مردم و کشف حقیقت از هیچی تلاشی فروگذار نیستند اما خودشان همیشه جزو فراموش شدگان هستند، گفت: مسائل و مشکلات خبرنگاران و اصحاب رسانه را باید به دو بخش صنفی و غیرصنفی تقسیم کرد، از مهمترین مشکلات صنفی خبرنگاران نداشتن امنیت شغلی، فقدان بیمه، حقوق و مزایای کم اشاره کرد.
وی افزود: بسیاری از مواقع همکاران ما از گفتن عدد و رقم دریافتی خود در نزد دوستان و آشنایان و اقوام شان شرم دارند چرا که در صورت بازگو کردن آن طرف مقابل یا حرف آنها باور نمی کند یا دچار شگفتی می‌شوند و این موضوع باعث تأسف است و از سویی هم باعث افتخار چرا که نشان می دهد خبرنگاران با کمترین دستمزد و چشمداشت و با اینکه خود غرق مشکلات صنفی و معیشتی هستند، در پی روشنگری، آگاهی بخشی به جامعه و تنویر افکار عمومی و حل مشکلات شهروندان هستند.
اولادی با اشاره به فشارهای کاری حرفه خبرنگاری و استرس بالا در این شغل، گفت: حقوق ناکافی و حتی پایین تر از قانون کار بسیاری از خبرنگاران در حالی است که آنان گاهی اوقات بیش از ۱۰ ساعت در روز را برای انجام وظایف خود این حرفه زمان می گذارند.
این خبرنگار با سابقه قزوینی اظهار داشت: امنیت شغلی پایین و حقوق و مزایای ناکافی در بین خبرنگاران موجب شده تا به ناچار خیلی از آنها به سمت انتخاب شغل دوم و یا حتی سوم بروند و به همین دلیل شان و منزلت و جایگاه این حرفه زیر سؤال برود با این حال بسیاری از این قشر به دلیل عشق و تعهدی که در کار خود دارند شرافتمندانه و عزتمندانه در راستای تنویر افکار عمومی قلم می‌زنند.
اولادی اضافه کرد: نبود تشکیلات صنفی قوی، منسجم و مستقل از دولت که بتواند مسائل و مطالبات صنفی این قشر را پیگیری کند را هم باید به اهم مشکلات و چالش‌های پیش روی اصحاب رسانه در کشور و استان قزوین بیافزاییم، از سویی خبرنگاران با مشکلات حجیم شده دیگری هم مواجه هستند که محدودیت در دسترسی به اطلاعات و آمار، کم طاقتی و نداشتن تحمل نقد در بین بسیاری از مسوولان و پاسخگو نبودن برخی آنان از این دسته هستند.
این فعال رسانه گفت: یک مشکل دیگر اصحاب رسانه در زمان حاضر نبود معیار مشخص برای ورود افراد به این حرفه برخلاف سایر حرفه هاست که باعث می شود تا شان و منزلت این حرفه با خدشه روبرو شده و به دلیل رفتارهای غیرحرفه ای و نابلدی این افراد، برخی مدیران دیدگاه غلطی نسبت به خبرنگاران پیدا کنند که این موضوع اجحاف در حق خبرنگارانی است که به شکل حرفه ای و چارچوب دار فعالیت می کنند.
وی تصریح کرد: وابستگی مالی رسانه‌ها به نهادهای دولتی و شهرداری‌ها نیز متاسفانه آزادی و ابتکار عمل اصحاب رسانه را برای بیان نقدها و واقعیت ها به شکل مطلوب گرفته و خیلی از آنها را در انتقال پیام و بیان مسائل و مشکلات جامعه دچار لکنت زبان کرده است و در چنین شرایطی، اعضای جامعه که تشنه شنیدن اخبار و رخدادها هستند، ترجیح می‌دهند تا خبرها را از مراجع غیررسمی و رسانه‌های آن سوی آبی دنبال کنند غافل از آنکه این رسانه‌ها با سمت و سو و جهت گیری‌های مورد خواست خود به اخبار کشور و بازتاب آن می‌پردازند و دلسوز مردم ایران نیستند.
اولادی با بیان اینکه حمایت از رسانه ها باید بیش از پیش مورد توجه دولت و مجلس قرار بگیرد و البته باید به گونه ای باشد که استقلال آنها را دچار خدشه نکند، عنوان کرد: برای حمایت از خبرنگاران نیازمند بازنگری در قوانین و همچنین اجرای درست برخی قوانین هستیم که مغفول واقع شده است.
وی همچنین به مهم ترین وظیفه امروز خبرنگاران نیز اشاره کرد و گفت: امروز مهمترین وظیفه و رسالت خبرنگاران طرح مطالبات و مسائل معیشتی مردم است و در کنار این موضوع باید به انعکاس اخبار خوب و امیدبخش نیز پرداخت تا امید و نشاط در جامعه حفظ و تقویت شود چرا که پمپاژ ناامیدی در جامعه را باید نوعی خیانت دانست که کمکی به حل مشکلات نخواهد کرد.
نداشتن امنیت شغلی برای خبرنگاران بزرگترین چالش جدی برای نگاه حرفه‌ای به خبر است، وقتی امنیت شغلی نباشد خبرنگار نمی‌تواند با نگاه بلند مدت قلم بزند و باید اذعان کرد خبرنگاران بدون امنیت شغلی معمولاً به روزمرگی دچار می‌شوند.
فلسفه وجودی خبرنگار مطالبه گری، شفاف سازی و روشنگری جامعه
یک کارشناس حوزه رسانه در قزوین تجربه و تحصیل را ۲ رکن اساسی در این حرفه دانست و گفت: فلسفه وجودی خبرنگار مطالبه گری ، شفاف سازی و روشنگری در جامعه است.
صادق چگینی افزود: اگرچه جایگاه خبرنگار و رسانه نسبت به گذشته بهتر شده، اما باید اذعان کرد که خبرنگاری حرفه‌ای است که کمترین درآمد و بیشترین استرس و حساسیت را دارد و البته کار برخی خبرنگاران به مراتب سنگین‌تر و سخت‌تر از دیگر همکاران است.
وی اظهار داشت: نداشتن امنیت شغلی برای خبرنگاران بزرگترین چالش جدی برای نگاه حرفه‌ای به خبر است، وقتی امنیت شغلی نباشد خبرنگار نمی‌تواند با نگاه بلند مدت قلم بزند و باید اذعان کرد خبرنگاران بدون امنیت شغلی معمولاً به روزمرگی دچار می‌شوند.
چگینی تصریح کرد: فقر و مشکلات معیشتی بسیاری از خبرنگاران را از رسالت اصلی دور کرده و به سمت کارهای دیگر می‌روند، خبرنگاران با مشکلات شغلی روبرو هستند و بعضی از آنان مجبور هستند عرصه خبر را به عنوان تفریح و سرگرمی انتخاب کنند که بزرگترین آسیب به عرصه خبر است و خبرنگار را از حرفه‌ای گری دور می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: نظام صنفی نمی‌تواند هیچ مشکلی را از خبرنگاران حل کند و تنها بحث نظارت و خدمات روزمره را پیگیری می‌کند و باید اعتراف کرد نظام صنفی هم مانند خانه مطبوعات خواهد بود و وقتی بودجه‌ای برای آنان منظور نشود هیچ کاری صورت نخواهد گرفت بلکه منتج به برگزاری جلساتی می‌شود که تنها خروجی آن هدر رفت وقت خبرنگاران است.
این فعال رسانه در استان قزوین تاکید کرد: نظام صنفی باید بتواند در ابتدا مسایل شغلی مرتبط با خبرنگاران با کارفرمایان را مرتفع کند و سپس به سایر موضوعات بپردازد.
چگینی اظهار داشت: با وضعیت فعلی جامعه امروزی خبرنگاری شغل نیست، زیرا شاغل بودن دارای شاخصه‌های مختلف از جمله قرارداد مشخص بین کار فرما و خبرنگار، برخورداری از مزایای قانون کار، ساعات مشخص برای فعالیت، بیمه و سایر خدمات است که این موارد در خصوص حرفه خبرنگاری کاملاً یک طرفه است و خبرنگار به صورت یک طرفه کار می‌کند جز موارد معدود و انگشت شمار که برخی خبرنگاران استخدام رسمی دولت هستند.
چگینی در خصوص دیگر مشکلات فعالان این عرصه تصریح کرد: خبرنگاران با چالش جدی بیمه تأمین اجتماعی برای درمان و بازنشستگی روبرو هستند به طوری که اغلب آنان بدون داشتن بیمه مشکلات زیادی را تحمل می‌کنند و در صورت کهنسالی هیچ چتر حمایتی برای آنان تعریف نشده است.
وی اضافه کرد: قانون بیمه برای خبرنگاران وجود دارد اما سازو کاری که بتواند کارفرما را مجاب کند تا خبرنگاران از امکانات رفاهی برخوردار شوند توسط مسوولان امر رها شده است.
رسالت آگاهی بخشی خبرنگاران نباید زیر مشکلات متعدد این صنف دفن شود
کارشناس رسانه و مطبوعات در قزوین در ادامه با بیان اینکه رسالت آگاهی بخشی خبرنگاران نباید زیر مشکلات متعدد این صنف دفن شود، گفت: رسالت خبرنگار آگاهی بخشی و امید دهی و نقد منصفانه و ارائه راهکار به مسوولان است.
چگینی افزود: خبرنگاران کاتبان و روایت گرانی هستند که بخشی از تاریخ یک ملت را رقم می‌زنند، دردهای جامعه را فریاد می‌زنند اما توان بیان مشکلات خود را ندارند و این موضوع جامعه خبرنگاری را رنج می دهد.
وی اظهار داشت: با وجود همه مشکلات و تنگتاهای پیش روی اصحاب رسانه اما این موارد باعث نمی شود آنان از رسالت و حقانیت راهی که برگزیده اند کوتاه بیایند و باید اذعان کرد قلم خبرنگاران باید در جهت انصاف و امانتداری باشد و آنان باید آبروی افراد را مانند حریم کعبه حفظ کنند.
مدرنیته، گرانی کاغذ و رسانه‌های استانی
مدیرعامل خانه مطبوعات استان قزوین نیز با اظهار نگرانی در خصوص تشدید مشکلات خبرنگاران، گفت: مهمترین عامل خاموشی مطبوعات استان به تغییر نگاه از مطبوعات سنتی به فضای مجازی و رسانه‌های نوین بازمی گردد چون هنوز برخی از رسانه‌های استانی نتوانسته‌اند با این جریان هم مسیر شوند.
هادی درزی رامندی افزود: از سوی دیگر گرانی و افزایش قیمت کاغذ و چاپ دلیل دیگری است که باعث می‌شود تیراژ رسانه‌های مکتوب و مطبوعات کاهش یابد و آنها از دسترس مردم و شهروندان خارج شوند.
وی اظهار داشت: شاید همین دغدغه‌ها کافی باشد تا رسانه‌های استانی از کیفیت تولیدات خود غافل شوند و از این رو به نظر می‌رسد شاید جذابیت و گیرایی لازم در مطبوعات استان وجود ندارد در حالی که فناوری‌های نوین و رسانه‌های جدید جذابیت و گیرایی بیشتری را برای مخاطبان دارند و مخاطبان از مطبوعات به گونه‌ای به سمت رسانه‌های جدید که شخص محور هستند حرکت کرده اند.
کرونا آخرین نفس‌های رسانه‌های مکتوب را هم گرفت
درزی رامندی گفت: البته رمق آخر رسانه‌ها نیز با شیوع گسترده بیماری کرونا از بین رفت و هم اکنون جسد مطبوعات و نشریات مکتوب در حال احتضار و جان کندن است و احتمالاً باید به زودی مراسم ختم آن برگزار شود.
وی با بیان اینکه با برنامه ریزی و تلاش می‌توان هنوز هم برای احیای مطبوعات استان و این بیمار در حال احتضار تلاش کرد، اظهار داشت: نگاه حمایتی مسوولان، تخصیص یارانه چاپ، حمایت از نشریات مکتوب فعال ریشه‌دار و استان مانند خرید اشتراک سالانه آنها، نظارت بیشتر بر صدور مجوزهای جدید نشریات، افزایش اختیارات خانه مطبوعات استان‌ها در این بعد و همچنین تشکیل نظام صنفی مطبوعات از جمله راهکارها در این زمینه است.
وی تصریح کرد: در بخش رسانه‌های برخط نیز مهمترین چالش، ورود و نفوذ تیغ دولبه و برنده فضای مجازی و شبکه‌های ماهواره‌ای است که خیلی سریع با اخبار کوتاه، حاشیه دار، مغرضانه و غیرواقع سمت و سوی یک حادثه و رویداد را جهت دار کرده و افکار عمومی را به سمت اهداف خود هدایت می‌کنند.
این فعال رسانه‌ای اضافه کرد: در این میان اگر رسانه‌های برخط، هوشیار، هوشمند، فعال و دارای قلم به دستان تیزبین و آگاه نباشند قافیه را خواهند باخت و از قافله اطلاع رسانی عقب خواهند افتاد.
مدیرعامل خانه مطبوعات استان قزوین گفت: شاید به نظر برسد مهم ترین مشکل صنفی خبرنگاران استان، دغدغه معیشت و نان، فقدان امنیت شغلی، برخوردار نبودن از بیمه و مزایای شغلی از جمله مهمترین مشکلات اکثر فعالان عرصه رسانه است اما قطعاً مهمتر از همه این موارد احترام به جایگاه خبرنگاران و تکریم مقام شامخ آنان امروز به عنوان یک مشکل مطرح می‌شود.
وی اظهار داشت: متاسفانه زحمات خبرنگاران در بسیاری از موارد توسط مدیران بی بهره از سواد رسانه‌ای و بخشی از آحاد جامعه فراموش می‌شود و در نهایت به جایگاه خبرنگاران آنچنان که باید وقعی نهاده نمی‌شود و حتی در مواقعی مورد توهین و تخریب قرار می‌گیرند.
درزی رامندی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر در تشریح اهمیت خبرنگاری باید اذعان کرد بدون حضور خبرنگاران و رسانه‌ها دستاوردها و تلاش‌های دولت‌ها و ملت‌ها به سمع و نظر مردم در داخل و خارج کشور نمی‌رسد و حتی برای آیندگان نیز ثبت و ضبط نمی‌شود.
مدیرعامل خانه مطبوعات استان قزوین گفت: پاسداشت جایگاه خبرنگاران، پاسداشت مقام رفیع اطلاع رسانی، روشنگری، شفافیت و مبارزه با فساد و رانت است و به گواه تاریخ، تمامی قلم به دستان پیشگام در این عرصه، همواره در طول تاریخ باقی مانده‌اند نمونه آن ابوالفضل بیهقی است که با کتاب سترگ خود تاریخ بیهقی تا ابد ماندگار شده است و با روشنگری و نگاه تیزبین خود اوضاع و احوال زمانش را و چهره واقعی مسعود غزنوی، بوسهل زوزنی، حسنک وزیر و دیگران را برای مردم اعصار و ادوار بعد از خود روشن ساخت.
درزی رامندی معتقد است افزایش مشکلات نباید فعالان این حوزه را از مسیر ایفای مسئولیت‌های اجتماعی خود منحرف کند.
وی افزود: آسیب‌های اجتماعی از قبیل دزدی، رانت، فساد، فحشا، اعتیاد، طلاق، پیری جمعیت، کاهش سن ازدواج و کودک همسری از جمله مواردی هستند که مبارزه با آنها بدون ایفای مسوولیت‌های اجتماعی رسانه‌ها شدنی نیست و هرچقدر دستگاه‌های متولی در این زمینه وقت و پول صرف کنند اما عزم و اراده رسانه‌ها در این میان نباشد موفقیت موثری حاصل نمی‌شود.
این فعال رسانه افزود: با توجه به این موضوع رسانه‌ها و فعالان این عرصه باید وارد میدان شوند و ابعاد و زوایای مختلف این آسیب‌ها را برای مردم تشریح کنند تا در کنار متولیان و مجریان امور بتوان گام‌های بلندی را برای مقابله با آنها و ایفای مسوولیت اجتماعی برداشت.
رسانه‌ها در تار و پود جامعه تنیده شده‌اند
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین نیز در گفت و گو با ایرنا گفت: مساله خبر و خبرنگاری در کشور ما در تار و پود اجتماع تنیده شده و امروز رسانه به بالاترین میزان تاثیرگذاری خود در جامعه رسیده است.
محمدحسین اسماعیلی با تشریح اهمیت خبر و خبرنگاری، افزود: مقوله خبر در عصر کنونی به عنوان مهم ترین رکن اطلاع‌رسانی نمود یافته و از آن حتی به عنوان خمیرمایه ارتباطات نام برده شده ، از این رو در دنیای امروز اذهان جستجوگر زیادی وجود دارند که حتی لحظه به لحظه در پی کسب اطلاعات و اخبار تازه و جدید درباره موضوعات متنوع هستند و اصولا خبر در مقام پاسخگویی به پرسش‌های اذهان جستجوگر است.
وی اظهار داشت: در عصر ارتباطات خبر به یک محصول ارتباطی تأثیرگذار و هدایت کننده افکار عمومی تبدیل شده و بسیاری از کشورها، احزاب و گروه‌ها از آن در جهت پیشبرد اهداف خود بهره‌گیری می‌کنند و از این روست که برخی کشورها که از سال‌ها قبل برای راه اندازی شبکه‌های خبری صوتی، تصویری و مکتوب سرمایه گذاری گزاف و سرسام آوری کرده‌اند و هدایت افکار عمومی و بهره برداری از آن را دنبال می‌کنند.
اسماعیلی تصریح کرد: در این راستا خبرنگار نیز به عنوان متولی در امر خبر و اطلاع رسانی و هدایت کننده جریان خبری در جامعه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و می‌تواند افکار عمومی را هدایت و یا از واقعیت‌ها دور و منحرف کند.
رسانه‌ها امروز تا حدی به تار و پود جامعه مبدل شده و تعاملات دیگر نهادها را هماهنگ می‌کنند و بعنوان یک نهاد مسوولیت پذیر و تا حدی مسوولیت ساز در رشد اجتماعی مؤثر باشند و علاوه بر این رسانه‌ها با نظارت‌های غیر مستقیم، مدل پاسخگویی را در سازمان‌ها، نهادینه نموده و این مدل زمینه‌ی مطالبه را فراهم می‌سازد.
اسماعیلی در ادامه با اشاره به نقش خبرنگاران در حل مسایل و مشکلات مردم، اضافه کرد: با این حال به نظر می‌رسد خبرنگاران آن اندازه که در حل مشکلات مردم خبره هستند در درمان مشکلات صنفی خود ناکام مانده‌اند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین با بیان اینکه اگرچه سال‌هاست خبرنگاری را دیگر نمی‌توان یک شغل برشمرد، گفت: بیشتر فعالان این حوزه از روی علاقه در این فعالیت دوام آورده‌اند، اما باید پذیرفت که مسایل متعددی موجب شده است تا بسیاری از فعالان این حوزه امروز درگیر مشکلات اساسی باشند.
نظام نامه صنفی خبرنگاران باید تصویب و اجرایی شود
وی بیان کرد: در کنار نبود ثبات شغلی، حقوق و دستمزد پایین و نداشتن بیمه مسائل صنفی خبرنگاران مهمترین مشکل فعالان در این حوزه است که باید یک نظامنامه صنفی دقیق و جامع برای این قشر تدوین، تصویب و سپس اجرایی شود.
این مسوول تصریح کرد: متاسفانه مشکلات صنفی شغل خبرنگاری این حرفه را با مخاطرات زیادی روبرو کرده که موضوع ثبات شغلی یکی از این موارد است، به عنوان مثال یک خانم خبرنگار که سال‌ها در یک نشریه یا رسانه کار کرده وقتی به مرخصی زایمان می‌رود آیا تضمینی وجود دارد که پس از این ایام دوباره بتواند در حرفه خود در آن رسانه به کار مشغول شود.
اسماعیلی اضافه کرد: تشکیل خانه مطبوعات، انجمن‌های متعدد رسانه‌ای و روزنامه نگاری و اقداماتی از این دست با هدف پیگیری مسائل صنفی خبرنگاران در طول سال‌های متمادی انجام گرفته ولی نتوانسته چاره اساسی برای این مشکلات باشد از این رو به نظر می‌رسد ورود جدی معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد و مجلس شورای اسلامی می‌تواند در این زمینه کارگشا و اثربخش باشد.
این مسوول اضافه کرد: مسائلی از این دست به وفور در شغل خبرنگاری مشاهده می‌شود و همانطور که گفته شد مهمترین راه حل این مشکلات تنظیم و تصویب و اجرای نظامنامه صنفی خبرنگاران است.
وی با بیان اینکه نظامنامه صنف خبرنگاران در درجه اول این حرفه را به عنوان یک شغل رسمی در کشور تثبیت می‌کند، افزود: بنابراین زمانی که خبرنگاری به عنوان یک شغل رسمی به تصویب رسید، این شغل تمامی قوانین و مقررات موضوع از جمله قانون کار، قانون بیمه، مالیات، مسکن، قوانین بانکی، قوانین صنفی و کارفرمایی و ... را شامل می‌شود و می‌تواند بسیاری از موانع پیش روی خبرنگاران را از بین ببرد.
کلام آخر :
آنچه امروز در رابطه با حرفه خبرنگاری باید مطرح شود که کمتر به آن اشاره شده این است که خبرنگاران علی رغم مشکلات متعدد صنفی خود توانسته اند با بیان شفاف مسائل و رخدادهای موجود در جامعه، به حل مشکلات مردم کمک کنند و نقش آن ها در این راستا بی بدیل و قابل ستایش است.
نظر شما