قطر و رایزنی‌های سیاسی با طالبان

به گزارش ایرنا، بر خلاف نقش پر رنگ قطر در پرونده  افغانستان در چند سال گذشته از جمله میزبانی مذاکرات صلح افغانستان و موضع گیری های دوحه در این زمینه، کشورهای دیگر عربی به عنوان رقبای دوحه از جمله عربستان، امارات و مصر برخورد محتاطانه ای با تحولات جاری و تسلط  طالبان بر افغانستان داشته اند.

دیپلماسی فعال قطر در پرونده افغانستان از زمانی آغاز شد که دفتر سیاسی گروه طالبان، خرداد ۹۲ در دوحه و در اوج حساسیت و مخالفت دولت وقت افغانستان (حامد کرزی) گشایش یافت و از این زمان قطر به مهم ترین کشور عربی نقش آفرین در تحولات افغانستان تبدیل شد.

امضای توافقنامه صلح میان آمریکا و طالبان در زمستان سال گذشته نیز تاکیدی بر نقش مهم قطر در عرصه تحولات سیاسی افغانستان بود، همه این عوامل بیانگر آن است که قطر در صحنه رایزنی ها و روابط بین الملل در خصوص اوضاع و احوال افغانستان جایگاهی ویژه دارد.

این کشور از چند سال پیش با همکاری سازمان ملل متحد و شرکای بین المللی فعالیت های خود را در پیوند با روند صلح افغانستان آغاز کرد و در ۱۲ سپتامبر سال گذشته بود که مذاکرات بین دولت افغانستان و طالبان با میانجیگری قطر و حمایت آمریکا آغاز شد.

دوحه پس از این نیز میزبان کنفرانس بین المللی افغانستان بود که شرکت کنندگان در آن تاکید کردند که هرگونه دولتی را که با زور نظامی تحمیل شود، به رسمیت نخواهند شناخت.

با خروج نیروهای آمریکایی از پایگاه بگرام ، طالبان پس از یورش سریع به ولسوالی‌های کوچک اداری و مراکز ایالت‌ها در ۱۵ آگوست (۲۴ مرداد ) وارد کابل پایتخت افغانستان شد و کنترل قدرت و حکومت را برای نخستین بار پس از گذشت نزدیک به ۲۰ سال بار دیگر به دست گرفت. 

با خروج اشرف غنی رئیس جمهوری افغانستان، طالبان به طور رسمی کنترل کشور را در دست گرفت .

قطر می گوید اخیراً در تلاش برای آغاز مذاکرات بین این گروه و دولت بود ، اما سرعت وقوع رخدادها پس از خروج اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان مانع از آن شد.

قطر و رایزنی‌های سیاسی طالبان

در سایه تحولات هفته گذشته افغانستان، «محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» وزیر خارجه قطر در موضع گیری خود از طالبان خواست که تنش ها را کاهش دهد و آتش بس در افغانستان برقرار کند تا اینکه تلاش ها برای دستیابی به یک سازش سیاسی همه جانبه با هدف تضمین آینده ای شکوفا برای دولت و ملت افغانستان تسریع شود.

وزارت خارجه قطر نیز در بیانیه ای اعلام کرد که دوحه با همکاری سازمان ملل و شرکای بین المللی تلاش های مداومی از چند سال پیش برای برقراری صلح و امنیت و ثبات در افغانستان انجام می دهد.

 در پی کنترل طالبان بر افغانستان، قطر از نخستین های کشورهایی بود که در کانون توجه و رایزنی های بین المللی قرار گرفت و وزیر خارجه این کشور با همتای آمریکایی خود در باره تحولات افغانستان به گفت و گو پرداخت.

محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، وزیر خارجه قطر و «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا روز سه شنبه در تماس تلفنی درباره آخرین تحولات افغانستان بر لزوم حمایت از غیرنظامیان افغان، افزایش تلاش ها برای تحقق آشتی ملی در افغانستان و انتقال مسالمت آمیز قدرت در کابل تأکید کردند.

 بلینکن، وزیر خارجه آمریکا همچنین از نقش قطر در خصوص ادامه مذاکرات صلح افغانستان و فراهم آوردن کمک های مورد نیاز برای انجام خروج نیروهای آمریکایی و دیپلمات های این کشور از افغانستان قدردانی کرد.

 وزیر امور خارجه قطر پیش تر نیز در گفت و گوی تلفنی با «مولود چاووش اوغلو»، همتای ترکیه‌ای خود درباره آخرین تحولات و اوضاع  افغانستان رایزنی و تبادل نظر کرده بود.

وزارت امور خارجه قطر بدون اشاره به جزئیات بیشتر از گفت و گوی دو طرف نوشت که وزیر امور خارجه قطر همچنین در تماس تلفنی با همتایان انگلیسی و الجزایری خود درباره اوضاع و تحولات افغانستان گفت و گو کرده است.

گزارش‌ها همچنین از تماس مقامات قطر و ترکیه با طالبان حکایت دارند. وزیر خارجه قطر دوشنبه گذشته در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با «ایمن صفدی»، همتای اردنی خود در امان گفت که کشورش با شرکای بین‌المللی برای انتقال صلح آمیز قدرت، بازگرداندن ثبات به افغانستان و تخلیه نمایندگی‌های دیپلماتیک تلاش می‌کند.

از سوی دیگر، امیر قطر و رئیس جمهوری عراق شنبه گذشته در گفت‌وگوی تلفنی با بررسی اوضاع و تحولات جاری در منطقه بر ثبات و امنیت در خلیج فارس و آسیای غربی تاکید کردند.

«برهم صالح»، رئیس جمهوری عراق در تماس تلفنی با «شیخ تمیم بن حمد آل ثانی»، امیر قطر با او در باره تحولات جاری منطقه و مناسبات دو کشور گفت و گو کرد.

همچنین دو طرف درباره شماری از موضوع های مورد علاقه منطقه ای و بین المللی گفت و گو و بر اهمیت تحکیم امنیت و ثبات در سراسر منطقه تأکید کردند.

در همین راستا، «جو بایدن»، رئیس جمهوری آمریکا، شنبه گذشته با شیخ « تمیم بن حمد آل ثانی» امیر قطر تلفنی تماس گرفت و دو طرف بر ضرورت حمایت از غیرنظامیان و انتقال مسالمت آمیز قدرت در افغانستان تاکید کردند.

شیخ تمیم و بایدن همچنین بر ضرورت کاهش شدت بحران با هدف دستیابی به راه حل سیاسی همه جانبه برای تضمین امنیت و ثبات و تامین منافع ملت افغانستان تاکید کردند.

تماس تلفنی بایدن با شیخ تمیم در حالی صورت گرفت که قطر از پذیرش پناهجویان افغانستانی بیشتر به دلیل تکمیل ظرفیت و گنجایش این کشور خودداری کرد.

بایدن در این گفت و گو از « حمایت سخاوتمندانه» دولت و امیر قطر و همراهی با اقدام واشنگتن در تخلیه هزاران شهروند و دیپلمات های آمریکایی و کشورهای شریک آن و شهروندان افغان در معرض خطر از افغانستان قدردانی کرد.
بایدن با تشکر از نقش مهم شیخ تمیم در تسهیل مذاکرات میان افغانستانی ها در قطر گفت که این بزرگترین پل هوایی در تاریخ است و بدون حمایت اولیه قطر امکان تسهیل حمل و نقل روزانه هزاران نفر وجود نداشت.

در تحولی دیگر، «غانم بن شاهین الغانم» رییس ستاد مشترک ارتش قطر پنجشنبه گذشته با «کنت مک‌کنزی» فرمانده نیروهای آمریکا در غرب آسیا (سنتکام) دیدار کرد.

در این نشست که در دوحه برگزار شد دو طرف در باره آخرین تحولات منطقه به ویژه اوضاع افغانستان و همکاری دوجانبه نظامی بحث و گفت وگو کردند.

«بوریس جانسون»، نخست وزیر انگلیس نیز به عنوان یکی از کشورهایی که نظامیان آن در اشغال افغانستان شرکت داشت، روز گذشته (یکشنبه) در تماسی تلفنی با امیر قطر ضمن بررسی تحولات منطقه از جمله افغانستان، از او به سبب کوشش های کشورش در مذاکرات صلح افغانستان قدردانی کرد.

«تمیم بن حمد آل ثانی»، امیر قطر و «بوریس جانسون»، نخست وزیر انگلیس در این گفت و گوی تلفنی درباره آخرین تحولات افغانستان رایزنی کردند.

خبرگزاری رسمی قطر (قنا) گزارش داد که جانسون در تماسی تلفنی با امیر قطر به بررسی آخرین تحولات منطقه و جهان به ویژه اوضاع و احوال افغانستان در پی کنترل طالبان پرداخت.

دو طرف در این گفت و گو بر اهمیت ادامه مذاکرات و افزایش کوشش ها برای تحقق آشتی ملی و انتقال مسالمت آمیز قدرت به سود ملت افغانستان تاکید کردند.

کسی افغانستان قرون وسطایی نمی‌خواهد

وزیر امور خارجه قطر ضمن تعهد برای کمک به نجات جان مردم افغانستان ، از طالبان خواست به حقوق مردم و اقلیت‌ها احترام بگذارد.

 محمد بن عبدالرحمان آل ثانی، وزیر خارجه قطر در مصاحبه با CNN توضیح داد: "هیچ یک از ما نمی‌خواهیم افغانستان را نمونه کشوری بدانیم که در قرون گذشته زندگی می‌کند. ما تمام تلاش خود را می‌کنیم تا طالبان را به عملکرد به عنوان بخشی از جامعه افغانستان ترغیب کنیم.

وی تأکید کرد که "قطر در موضع خود در حمایت از مردم افغانستان و نجات جانشان با توجه به تحولات اخیر در این کشور" ثابت قدم است و تاکید کرد که کشورش از میزبانی مذاکرات با طالبان پشیمان نیست.

آل ثانی گفت: پشیمانی بابت توانایی کمک به برقراری صلح بین کشورها و نجات جان مردم؟ فکر می‌کنم.چیزی هرگز برای ما اتفاق نمی‌افتد ، آنچه ما به عنوان یک کشور با حسن نیت انجام می‌دهیم تلاش برای نجات جان مردم است. حتی اگر فقط یک نفر نجات یابد. 

وزیر امور خارجه قطر در پاسخ به سوالی در مورد فروپاشی مذاکرات بین طالبان و دولت افغانستان گفت که دوحه اخیراً در تلاش برای آغاز مذاکرات بین این گروه و دولت بود ، اما سرعت وقوع رخدادها پس از خروج اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان مانع از آن شد.

وزیر امور خارجه قطر روز گذشته ( یکشنبه) در گفت و گو با شبکه «سی ان ان» آمریکا تاکید کرد که دوحه در حال رایزنی با رهبران طالبان برای یافتن یک راه حل جامع در افغانستان است.  

وی با بیان اینکه دوحه در این زمینه تمام تلاش خود را انجام می‌دهد، در عین حال گفت که  نمی‌توانیم واکنش آن‌ها (طالبان) را پیش بینی کنیم. 

وزیر امور خارجه قطر بار دیگر بر اهمیت حفاظت از غیر نظامیان در افغانستان و ضرورت تشدید تلاش‌های لازم برای دستیابی به آشتی ملی در این کشور تاکید کرد. 

قطر که در حال حاضر مرکز فعال تماس دیپلماتیک با طالبان در کابل است، میزبان پایگاه هوایی آمریکا نیز هست. 

نیروهای قطری در عملیات بازگشت نمایندگان دیپلماتیک و شهروندان از فرودگاه کابل پایتخت افغانستان شرکت دارند.