افزایش استفاده از فضای مجازی نیازمند پشتیبانی آموزشی است

 سرهنگ علی محمد رجبی روز سه شنبه در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا، به ضرورت طراحی سامانه «زینو» (ارتقای سواد رسانه ای و ایجاد زیست مجازی ) برای پاسخ به سوالات مردم در فضای مجازی اشاره کرد و گفت: طرز استفاده از فضای مجازی در سال های اخیر در کشور افزایش پیدا کرده است؛ طوریکه، در سال ۱۳۹۲ حدود ۴۵۰ هزارنفر در شهرهای تهران و البرز حداکثر افرادی بودند که به اینترنت پهنای باند با سرعت بالا روی گوشی موبایل دسترسی داشتند و اکنون بالای ۵۰، ۶۰ میلیون کاربر ایرانی از اینترنت بهره می برند. حتی ضریب نفوذ اینترنت در کشور نزدیک ۹۰ درصد است یعنی افراد در اکثر نقاط کشور به اینترنت پهنای باند دسترسی دارند.

وی افزود: این اعداد و ارقام نشان می دهد ما در شرایطی قرار داریم که امکان دسترسی کاربرها به شبکه های اجتماعی یا فضای مجازی و میانگین مدت استفاده آن ها از شبکه های اجتماعی در حال افزایش است، همه این ها وقتی دارد شکل می گیرد که در کنارش زیرساخت های پشتیبان می خواهد؛ یعنی زیرساخت های سخت افزاری، نرم افزاری و فنی که از طریق وزارت ارتباطات انجام می شود.

مردم نیازمند پشتیبانی آموزشی

رجبی ادامه داد: در این راستا مردم به پشتیبانی آموزشی هم نیاز دارند و در این حوزه خلأ وجود دارد؛ یعنی عملاً شرکت ها، توسعه دهنده ها، اپراتورها، خود وزارت ارتباطات و همه به توسعه زیرساخت ها توجه کردیم ولی هیچ فردی متولی آموزش مردم، کاربران و کودکان و نوجوانان برای استفاده از این فضا نبود و با آسیب های مرتبط با فضای مجازی مواجه شدیم و متولی وجود نداشت که این وظیفه را بر عهده بگیرد.

سامانه «زینو» توسط مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی شکل گرفته و این وظیفه را طراحی و هدف گذاری کرده که به عنوان نهادی از کاربران در حوزه های مختلف حمایت و محیط تخصصی را فراهم کند تا افراد بتوانند به آن مراجعه و نیازهای خود را برطرف کنند.

خدمات «زینو» (ارتقای سواد رسانه ای و ایجاد زیست مجازی )

رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا گفت: اگر بخواهیم نگاه کلی به «زینو» داشته باشیم خدمات آن در ۵ گروه حریم شخصی و امنیت فردی و اجتماعی، خانواده و کودک و نوجوان، امور مالی و بانکی، مسائل شرعی و اخلاقی و اخبار جعلی و شایعات در فضای مجازی است.

وی  در رابطه با خدمت حریم خصوصی و امنیت گفت: ما در «زینو» در خصوص حریم شخصی و امنیت فردی و اجتماعی در فضای مجازی در خدمت کاربران خواهیم بود، حریم خصوصی دغدغه مهم فضای مجازی است. نمونه های متعدد آن را شاهد بوده اید؛ جرایم فضای مجازی و موضوعات سرقت که در جاده ها اتفاق می افتد، انواع و اقسام آزار و اذیت اینترنتی و بحث سرقت اطلاعات و کلاهبرداری ها نمونه هایی است که حریم شخصی و امنیت فردی و اجتماعی را در فضای مجازی به خطر می اندازد و مخاطرات زیادی دارد.

رجبی ادامه داد: سعی خواهیم کرد در ۵ محور امن سازی تجهیزات هوشمند، محافظت از داده های شخصی، محافظت از حریم خصوصی، پیشگیری از جرایم اینترنتی و مزاحمت و آزار اینترنتی کودکان به سوالات و نیازمندی های مخاطبان از طریق سامانه «زینو» پاسخ دهیم.

مجرمان سایبری و بهره‌مندی از شگردهای کاملاً خلاقانه

سرهنگ رجبی در پاسخ به سوالی در رابطه با مولفه هایی که در فضای مجازی سبب می شود جرایم شکل بگیرند توضیح داد: یکی از نکات مهم این است که کاربران باید دقت کنند مجرمان سایبری دارای ضریب هوشی متوسط به بالا هستند و این سبب می شود از امکانات فضای مجازی متناسب با شرایط و زمان ها استفاده کنند و از شگردهای کاملاً خلاقانه ای بهره ببرند. بر خلاف فضای واقعی که مثلاً یک کلاهبردار برای کلاهبرداری باید یک پروسه زمانی طولانی را طی کند یک کلاهبردار در فضای مجازی می تواند در زمان بسیار کوتاهی تعداد زیادی بزه دیده را تحت تاثیر قرار دهد و قربانی جرم کند.

به گفته وی، نکته دیگری که درباره جرایم سایبری اهمیت دارد این است که متاسفانه ما از یک خلأ دانشی و آگاهی مفرط در کشور رنج می بریم یعنی متناسب با رشد سرعت دسترسی به اینترنت نتوانستیم این آگاهی ها را در کشور افزایش دهیم و این می تواند یکی از دلایلی باشد که وقوع جرم در کشور اتفاق می افتد.

سامانه زینو در یک نگاه

به گزارش ایرنا، سامانه زینو با هدف ارتقای سواد رسانه ای و زیست مجازی ایجاد شده و تلاش دارد با ایجاد بانک محتوایی در زمینه حریم شخصی امنیت وفضای مجازی، خانواده وکودک، امور مالی بانکی، مسائل شرعی واخلاقی و شایعات و اخبار جعلی هم چنین در دسترس قرار دادن مشاوران متخصص به سوال‌های مردم جواب داده و به زیست آگاهانه مردم در فضای نوین کمک کند.

بنا بر نظر کارشناسان این‌سامانه می‌تواند در بخش‌های مختلف ضمن پاسخ گویی فعال با حل سوالات ذهنی مخاطبان، الگویی مناسب برای کسب اطلاعات در حوزه‌های مربوط و طراحی شده در سامانه باشد. به عبارتی «زینو» می‌تواند زمینه‌های لازم را برای مقابله با گسترش روزافزون شایعات و اخبار نادرست از طریق پایش، اطلاع‌رسانی و اجرای فرایندهای آموزشی به منظور ارتقای دانش رسانه‌ای افراد جامعه فراهم کند.

دست اندرکاران این‌سامانه الکترونیکی قادر خواهند بود با آموزش راه‌های تشخیص اخبار جعلی و مهارت‌های رفتاری مواجهه با آن از طریق ارائه مشاوره‌های تخصصی و انتشار منابع مفید آموزشی، نقش مهمی در جهت حفظ همبستگی اجتماعی و امنیت روانی مردم ایفا کنند. ضمن این که در مسائل مادی و معنوی که بسیاری از جوانان و خانواده‌ها گرفتار اخبار جعلی می‌شوند، این سامانه می‌تواند راهگشا و عبرت آموز باشد.