رابطه بین تکنولوژی اطلاعات و کردارهای اخلاقی دوجانبه است . از یک سو، به تأثیر تکنولوژی اطلاعات بر کردارهای نیک و اصول آنها می پردازد ، اما از سوی دیگر به تأمل اخلاقی درباره تکنولوژی اطلاعات اهتمام دارد که با توجه به چالش های اجتماعی جدید ناشی از تکنولوژی های جدید اطلاعات و ارتباطات، می‌تواند کمتر کنش‌پذیر (منفعل) و بیشتر کنشگر (فعال) باشد. در هر دو حالت، اخلاق اطلاعات وظیفه دارد درباره کردارهای نیک و اصول آنها با توجه به تکنولوژی اطلاعات دیجیتال یا سایر رسانه ها بحث کند. (ص. ۲۵)
کتاب اخلاق اطلاعات و فضای مجازی مشتمل بر مقالاتی است که توسط چهره‌های شاخص اخلاق اطلاعات مانند رافائل کاپورو، لوچانو فلوریدی، هرمان تاوانی، سوراج هونگلاداروم نوشته شده‌اند و به تحلیل مسائل اخلاقی مربوط به فناوری اطلاعات و فضای مجازی می‌پردازند. گرچه همۀ این مقالات به لحاظ زاویۀ دید و عمق تحلیل‌هایشان در یک سطح نیستند، مکمل و متمم یکدیگر محسوب می‌شوند و هر یک جنبهای از فضای مجازی را با استفاده از مفاهیم مطرح در اخلاق اطلاعات بررسی می‌کند. به این ترتیب کتاب با دو مقالۀ دائرةالمعارفی از رافائل کاپورو آغاز می‌شود که به ترتیب «کلیات اخلاق اطلاعات» و «اخلاق دیجیتال» را معرفی می‌کنند، سپس با مقالاتی که صبغۀ نظری و فلسفی پررنگ‌تری دارند ادامه و در نهایت با مقالات کوتاهی که به بررسی برخی از مسائل انضمامی می‌پردازند خاتمه پیدا می‌یابد.
۱۴ مقاله این مجموعه عبارتند از؛ اخلاق اطلاعات (رافائل کاپورو)، اخلاق دیجیتال (رافائل کاپورو)، تکنولوژی اطلاعات و تکنولوژی‌های خود (رافائل کاپورو)، اخلاق و سیاستگذاری عمومی در محیط دیجیتال (رافائل کاپورو)، هرگز داده های واقعی‌ات را وارد نکن! (رافائل کاپورو)، رویکرد هرمنوتیکی کاپورو به اخلاق اطلاعات: اتوس در جامعه اطلاعاتی و تکوین انجلتیک (تاداشی تاکنوچی)، اخلاق در فضای مجازی (توماس زیگموند)، اخلاق در سپهراطلاعات (لوچانوفلوریدی)، تأسیس اخلاق شبکه های اجتماعی فراسوی «حریم خصوصی»: دیدگاهی جامعه شناختی (سامی کول، الیویه گلسی، کلر بله)، شکاف اطلاعاتی، جریان اطلاعات و عدالت جهانی (سوراج هونگلاداروم)، شکاف دیجیتال، معرفت شناسی و عدالت جهانی (سوراج هونگلاداروم)، اطلاعات تراکنشی، کوکی های اینترنتی و داده کاوی (هرمان تاوانی)، سِکِن؛ جنبهای کهن از فرهنگ ژاپن که مشتمل بر معانی اینترنت است (ناکادا ماکوتو) و آخرین مقاله: نواقص اخلاق اطلاعات (جان آرلاندو). این کتاب با واژه‌نامه انگلیسی- فارسی به پایان می‌رسد.
محمد خندان عضو هیات علمی دنشگاه تهران که گزینش و ترجمه مقالات این اثر را برعهده دارد در پیشگفتاری مفصل شرح کوتاهی از هریک از مقالات این اثر ارائه می‌دهد. وی در پایان این پیشگفتار نتیجه‌گیری خود را چنین ارائه می دهد.
علی‌رغم تنوع و تکثری که در مضامین مقالات این مجموعه به چشم می‌خورد، می‌توان مضمونی اساسی را مشاهده کرد که کم‌وبیش در اکثر قریب به اتفاق آنها به‌نحوی تکرار شده است و آن، تأکید بر نسبت اخلاق با سیاق فرهنگی-اجتماعی زندگی مردم و به‌عبارتی با زیست‌جهانِ آن‌هاست. بیشتر نویسندگان این مجموعه به اخلاق اطلاعات نگاه فردانگارانه ندارند، بلکه می‌کوشند بین اخلاق و جهانِ زندگی مردمان نسبت برقرار کنند. به عبارت دیگر، بیشتر مقالات این مجموعه رویکردی اکولوژیک (مأخوذ از ایکوس یونانی به معنای «خانه» و «مسکن») به اخلاق اطلاعات دارند. ورای نحوۀ رفتار درستِ فردی، اخلاق به نحوۀ سکناگزیدنِ جمعیِ ما در جهان راجع است و اکنون بخش قابل توجهی از زیست‌جهانِ مردم به قلمرو فضای مجازی تعلق دارد. ما به‌نحوی از انحاء در جهان مجازی سکنا می‌گزینیم و اخلاق اطلاعات می‌خواهد طریقۀ درست و نیکوی این سکناگزینیِ مجازی را به ما بیاموزد. (ص. ۱۷)
اخلاق اطلاعات و فضای مجازی را انتشارات سوره مهر در ۱۹۶ صفحه و شمارگان ۱۲۵۰ نسخه منتشر و روانه بازار کتاب کرده است.
نظر شما