انتخابات پارلمانی زودهنگام عراق قرار است دهم اکتبر (۱۸ مهر) برگزار شود. در انتخابات پیش روی این کشور، ۲۵ میلیون شهروند در ۸۳ حوزه انتخاباتی و برای انتخاب ۳۲۹ نماینده پای صندوق های رای خواهند رفت. انتخابات آینده براساس قانون جدید و بر اساس اصل کسب بیشترین آرا برگزار می شود و همانند چهار دوره گذشته نیست که به نفع فراکسیون های سیاسی اصلی و به ضرر فراکسیون های کوچک یا نامزدهای مستقلی باشد که فاقد حزب بودند.
از زمان سقوط نظام صدام حسین تاکنون، چهار انتخابات پارلمانی در عراق برگزار شده است. نخستین انتخابات پارلمانی عراق پس از سرنگونی رژیم صدام، در ۲۴ آذر ۱۳۸۴ برگزار شد. در این انتخابات ۲۷۵ نماینده که با آراء مستقیم مردم عراق انتخاب شده بودند، به مجلس راه یافتند. در پایان این انتخابات، «ائتلاف ملی عراق» متشکل از گروه های متعدد شیعه به رهبری «ابراهیم الجعفری» توانست ۱۲۸ کرسی از مجموع ۲۷۵ کرسی را به خود اختصاص دهد و پیروز شود.
دومین انتخابات پارلمانی در ۱۶ اسفند ۱۳۸۸ برای تعیین ۳۲۵ نماینده برگزار شد. در این انتخابات ائتلاف «العراقیه» به‌رهبری «ایاد علاوی» با ۹۱ کرسی در جایگاه نخست قرار گرفت و ائتلاف «دولت قانون» به‌رهبری «نوری المالکی» نخست‌وزیر عراق با ۸۹ کرسی در جایگاه دوم ایستاد.
سومین انتخابات پارلمانی عراق ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۳برگزار شد. ائتلاف دولت قانون در این انتخابات به پیروزی رسید و به‌همراه ائتلاف ملی عراق دولت ائتلافی تشکیل داد.
چهارمین انتخابات پارلمانی برای برگزیدن ۳۲۹ عضو مجلس نمایندگان در ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۷ بود. در این انتخابات ائتلاف «السائرون» به‌رهبری «مقتدی صدر»، ائتلاف «الفتح» به‌رهبری «هادی العامری» و ائتلاف «النصر» به‌رهبری «حیدر العبادی» به ترتیب اول تا سوم شدند. پس از برگزاری این انتخابات «عادل عبدالمهدی» به‌عنوان نخست وزیر و «برهم صالح» به‌عنوان رئیس جمهوری عراق انتخاب شدند و «محمد الحلبوسی» هم رئیس پارلمان عراق شد.
سایه قانون جدید بر انتخابات عراق
عراق در حالی خود را برای ورود به پنجمین تجربه انتخاباتی پس از سرنگونی رژیم صدام آماده می کند که این انتخابات دارای اهمیت ویژه ای است. تحولاتی که در منطقه در حال رقم خوردن است و همچنین قانون جدید انتخابات عراق سبب شده است که انتخابات پیش رو در مقایسه با انتخابات گذشته متمایز باشد. بر اساس قانون جدید انتخاباتی این کشور استان ها بر اساس مناطق و شهرها به حوزه های انتخاباتی تقسیم شده اند و یک استان به بیش از یک حوزه انتخاباتی تقسیم می شود که امکان نامزدی فردی و جدا از گرایش ائتلافی وجود دارد.به دست آوردن کرسی در مجلس بر اساس تعداد آرایی است که نامزدها به دست خواهند آورد.
به نوشته شبکه خبری «الجزیره» قطر تحلیلگران و ناظران معتقدند آنچه انتخابات آینده را از انتخابات گذشته متمایز می سازد شرایط و تغییراتی است که منطقه شاهد است. قانون انتخاباتی جدید عراق که به موجب آن استان ها به حوزه های انتخاباتی تقسیم می شوند در این زمینه موثر است. «حسن توران» رئیس جبهه ترکمن های عراق به الجزیره گفت برجسته ترین وِیژگی این انتخابات در تغییرات قانون جدید انتخابات است که به موجب آن استان ها به بیش از یک حوزه انتخاباتی تقسیم می شوند و نامزدها می تواند به صورت فردی به روند انتخابات وارد شوند و بر پایه تعداد آرایی که به دست می آورند پیروز می شوند و به فهرستی که کاندید به آن گرایش دارد ربطی ندارد.
به نوشته روزنامه «العین» امارات، «ماهر جوده» تحلیلگر مسائل سیاسی هم معتقد است انتخابات عراق که در ماه اکتبر برگزار خواهد شد نقطه عطفی در تاریخ سیاسی عراق است و این انتخابات تحولی در اراده سیاسی مردمی است.
نگاهی به ائتلاف‌سازی‌های انتخاباتی
درحالی که کمتر از یک ماه تا زمان برگزاری انتخابات پارلمانی زودهنگام عراق باقی مانده، احزاب و جریان‌های سیاسی عراق از مدت‌ها پیش روند ائتلاف‌سازی برای مشارکت قدرتمندانه در انتخابات را کلید زده‌اند. روزنامه «دنیا الوطن» مصر نوشت: قدرت در عراق میان شیعیان، اهل تسنن و کردها تقسیم می شود. در صحنه ائتلاف سازی های تغییر چندانی نسبت به دوره های گذشته ایجاد نشده است. ائتلاف فتح به ریاست «هادی العامری» رییس سازمان بدر است. این ائتلاف شامل سازمان بدر (العامری)، صادقون (قیس الخزعلی)، السند (احمد الاسدی)، مجلس اعلی (همام حمودی) و چند تشکل دیگر می‌شود. این ائتلاف انتخاباتی قوی ترین ائتلاف انتخاباتی به شمار می رود. ائتلاف دولت قانون به ریاست «نوری المالکی» نخست وزیر اسبق عراق که نماینده جریان حزب «الدعوه الاسلامی» است هم با شماری از احزاب اسلامی شیعه ائتلاف سازی کرده است. ائتلاف «العقد الوطنی» به ریاست «فالح الفیاض» رئیس گروه «الحشد الشعبی» وارد کارزار شده است. جریان حکمت ملی به ریاست «عمار حکیم» یک ائتلاف انتخاباتی موسوم «قوی الدوله الوطنیه» تشکیل داده است. فراکسیون «النصر» نماینده جریان ائتلاف حزب الدعوه به رهبری «حیدر العبادی» نخست وزیر پیشین عراق و حزب کنگره ملی عراقی هم به این ائتلاف محلق شده اند. ائتلاف سائرون با رهبری «مقتدی صدر» هم یکی دیگر از ائتلاف های شیعی است.
روزنامه دنیا الوطن مصر درباره ائتلاف سازی جریان های اهل تسنن هم آورد: جریان های اهل تسنن هم تحرک سیاسی انتخاباتی خود را نسبت به انتخابات گذشته تغییر داده اند. این جریان ها دارای سه ائتلاف انتخاباتی برجسته هستند. نخستین آنها ائتلاف «التقدم الوطنی» به رهبری «محمد الحلبوسی» رئیس سابق پارلمان است. جریان سیاسی اهل تسنن در الانبار در این ائتلاف قرار دارند. این ائتلاف از فراکسیون های حزبی کوچکی تشکیل شده است. ائتلاف «عزم العراق» به ریاست «خمیس الخنجر» یکی دیگر از ائتلاف های اهل تسنن است. این ائتلاف فراکسیون های اهل تسنن صلاح الدین و حزب «الحل» و فراکسیون اهل سنت دیالی که شامل حزب «التجمع الوطنی للاصلاح» به ریاست «سلیم الجبوری» رئیس اسبق پارلمان را در برمی گیرد. این ائتلاف یکی از قوی ترین ائتلاف های اهل تسنن در انتخابات آینده است. ائتلاف «المشروع الوطنی للانقاذ» یکی دیگر از ائتلاف های انتخاباتی است نماینده جریان سیاسی اهل تسنن در استان موصل و در راس آن فراکسیون موصل به رهبری «اسامه النجیفی» است. هنوز هم ائتلاف های انتخاباتی اهل تسنن دارای شکاف هستند. مولفه های مختلف این ائتلاف به دنبال منافع انتخاباتی و پارلمانی خود هستند. پیش بینی می شود رقابت سختی میان ائتلاف «عزم العراق» و ائتلاف التقدم الوطنی به ویژه برای کسب آرا اهل تسنن در استان الانبار در جریان باشد.
به نوشته روزنامه دنیا الوطن، کُردها هم دارای دو ائتلاف برجسته هستند. در یک سو حزب اتحاد ملی کردستان قرار دارد که جریان «تغییر» هم به آن ملحق شده است و در سوی دیگر ائتلاف حزب دموکرات کردستان تثبیت وضعیت خود را دنبال می‌کند.
نظر شما