عضویت ایران در سازمان شانگهای، پیروزی دیپلماسی تهران

به گزارش روز سه شنبه ایرنا از مسکو، آندری کورتونوف مدیرکل شورای امور بین‌الملل روسیه و کارشناس سیاسی و بین‌المللی که دیدگاه‌های خود را در خصوص تصویب سند عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای در روزنامه وزگلیاد آورده است، اعتقاد دارد: «موافقت با این تصمیم نشان می‌دهد که کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای از ایران حمایت می‌کنند و از موضع آمریکا حمایت نمی‌کنند.»

 ولادیمیر ساژین مدیر انستیتو شرق شناسی آکادمی علوم روسیه نیز در همین رابطه گفت:« کشور قدرتمند ایران به صورت تاریخی نفوذ بسیار زیادی در همسایه‌اش، افغانستان دارد و اعضای سازمان شانگهای می‌فهمند که مشکل افغانستان بسیار دشوار است و حل کردن آن بدون ایران بسیار سخت است. به همین خاطر پذیرش عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای می‌تواند به کشورهای عضو بلوک [شانگهای] کمک کند تا دیدگاه مشترکی درباره آینده افغانستان بیابند».

نفع همکاری شانگهای از عضویت ایران

 به گفته آندری کورتونوف مدیرکل شورای امور بین الملل روسیه، مساله عضویت ایران در سازمان مدت‌ها قبل مطرح شده بود اما تحریم‌های بین‌المللی علیه تهران یکی از موانع بر سر راه عضویت بود.

او معتقد است: «موافقت با این تصمیم نشان می‌دهد که کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای از ایران حمایت می‌کنند نه از موضع آمریکا. در کل این را می‌توان پیروزی حاکمیت و دیپلماسی ایران نامید».

کورتونوف گفت: «سازمان همکاری شانگهای نیز در (عضویت) ایران به عنوان کشوری بزرگ و دارای ظرفیت اقتصادی عظیم ذی‌نفع است. ضمنا این کشور (ایران) تولید کننده بزرگ منابع انرژی است و این به معنی افزوده شدن طبیعی به آن ظرفیتی است که در حال حاضر در کشورهای عضو ائتلاف [شانگهای] وجود دارد».

این کارشناس سیاسی روس خاطرنشان کرد: «پذیرش ایران می‌تواند به اجرای پروژه‌های زیربنایی بزرگ در کشورهای عضو سازمان [شانگهای] تحرک ببخشد، چراکه بدون ایران توسعه دادن کریدورهای حمل و نقل در مسیرهای شمال-جنوب در منطقه سازمان همکاری شانگهای دشوار خواهد بود».

کورتونوف ادامه داد ایران بخشی از راه حل شماری از مشکلات دشوار منطقه است که جایگزینی برای آن ندارد.

وی تصریح کرد: «به سختی بتوان صحبت از تثبیت اوضاع در افغانستان کرد، اگر چنانچه ایران در کار نهادهای چندجانبه‌ای که روی مشکل افغانستان کار می‌کنند، مشارکت نداشته باشد».

این کارشناس روس همچنین یادآور شد که ایران ارتباطات دیرینه‌ای با برخی از کشورهای پیشرو در زمان همکاری شانگهای نظیر چین، هند و روسیه دارد و اینگونه سخن خود را جمع بندی می‌کند که «پذیرش عضویت جمهوری [اسلامی ایران] در سازمان همکاری شانگهای، همکاری روسیه و ایران را تقویت می‌کند و خود سازمان نیز حالا به لحاظ جغرافیایی به سمت غرب توسعه می‌یابد».


اضافه شدن بازیگری قدرتمند(ایران) به سازمان همکاری‌های شانگهای

روزنامه وزگلیاد در مطلب دیگری در همین رابطه تحت عنوان «گسترش سازمان همکاری شانگهای به سمت غرب به سیاست آمریکا ضربه زد. سازمان همکاری شانگهای در عضویت ایران به عنوان یک کشور بزرگ دارای ظرفیت عظیم اقتصادی ذینفع است»،  می‌نویسد: یک بازیگر قدرتمند به سازمان همکاری شانگهای اضافه شد؛ ایران که تا پیش از این عضو ناظر بود، به عضویت در این سازمان پذیرفته شد.

نویسنده در ادامه روند عضویت ایران، اظهارات آیت الله رئیسی، رئیس جمهور ایران از جمله اظهارات او در خصوص ابتکار «یک کمربند، یک راه» و کمک سازمان همکاری شانگهای برای رهایی یافتن از تحریم‌ها؛ اظهارات ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه در خصوص حمایت همیشگی روسیه از عضویت دائمی ایران؛ اظهارات شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین که از جمله گفته است: «خانواده رو به گسترش شانگهای در تمام جهان صلح ایجاد و در توسعه  جهان نقش ایفا و از نظم بین‌المللی دفاع خواهد کرد»؛   ناندرا مودی نخست وزیر هند که گفته است: «توسعه سازمان همکاری شانگهای نشان‌دهنده نفوذ رو به رشد سازمان شانگهای است» و گفت وگوی حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران با سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه در خصوص ضرورت همکاری دو کشور در زمینه افغانستان را مورد اشاره قرار داده است.
ولادیمیر ساژین، پژوهشگر ارشد انستیتو شرق‌شناسی آکادمی علوم روسیه در این رابطه می‌گوید: «مسکو حقیقتا فعالانه از پذیرش عضویت ایران حمایت می‌کرد، و پکن هم موافقت خود را اعلام و  چراغ سبز را به ایران نشان دادند و این در وهله اول بخاطر رویدادهای افغانستان است».

ساژین تصریح کرد: «ایران به صورت تاریخی نفوذ بسیار زیادی در همسایه‌اش، افغانستان دارد و اعضای سازمان شانگهای می‌فهمند که مشکل افغانستان بسیار دشوار است و حل کردن آن بدون ایران بسیار سخت است. به همین خاطر پذیرش عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای می‌تواند به کشورهای عضو بلوک [شانگهای] کمک کند تا دیدگاه مشترکی درباره آینده افغانستان بیابند».

این شرق شناس گفت: «ضمنا تهران بخاطر مشکل هسته‌ای خودش تحت تحریم‌های آمریکا است. مذاکرات وین برای احیای «توافقنامه هسته‌ای» بسیار سخت پیش می‌رود. در چنین شرایطی عضویت در سازمان همکاری شانگهای به مثابه هدیه به ایران و احیای جایگاه بین‌المللی آن است».

۱۷ سپتامبر ( ۲۶ شهریور) و در جشن بیستمین سالگرد تاسیس سازمان همکاری شانگهای در دوشنبه پایتخت تاجیکستان، پذیرش رسمی جمهوری اسلامی ایران از سوی این سازمان رقم خورد و فصل جدیدی از روابط ایران و کشورهای منطقه آغاز شد.

همکاری شانگهای یک سازمان بین دولتی منطقه‌ای است که برای همکاری‌های مختلف به ویژه امنیتی و اقتصادی تشکیل شده است. این سازمان ۲۵ خرداد ۱۳۸۰ هجری خورشیدی (۱۵ ژوئن ۲۰۰۱) با عضویت چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان در شهر شانگهای چین تاسیس شد. کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای معادل ۳۰ میلیون و ۱۸۹ هزار کیلومتر مربع مساحت معادل سه پنجم گستره آسیا و حدود یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون نفر جمعیت (نزدیک ۲۵ درصد) جمعیت کره زمین را دارند.