به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، نشست عالی‌رتبه هفتاد و ششمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز سه‌شنبه در شرایطی آغاز شد که برخی از سران کشورها به صورت حضوری در این نشست مشارکت داشتند.
سال گذشته، هفتاد و پنجمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد به دلیل شیوع گسترده ویروس کرونا در جهان، به صورت مجازی برگزار شد و مقامات کشورها در این سازمان حضور نیافتند.
رئیس مجمع عمومی سازمان ملل متحد
از این رو، یکی از موضوعات مهم و مشترک نشست امسال این مجمع به کرونا اختصاص داشت به گونه‌ای که عبدالله شهید رئیس جدید مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سخنان خود بر حمایت از بهبود بهتر همه‌گیری کرونا که حساسیت جنسیتی و ابتکارات را در اولویت قرار می‌دهد، تاکید کرد.
رئیس مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت طی ۱۲ ماه آینده، جهان خواهان راه حل‌هایی برای چالش‌های جمعی "شکنندگی، درگیری، کووید-۱۹ و تغییرات آب و هوایی" است.
شهید افزود: این مسائل ... شهروندان ما را شب‌ها بیدار نگه می‌دارد، آنها باعث تشویش جمعی و نگرانی از بدتر شدن اوضاع می‌شوند، آنها اشتباه نمی کنند. ما می‌توانیم کارهای بیشتری انجام دهیم.
وی با تاکید بر اینکه جهان دارای واکسن، دانش و ظرفیت توزیع است اما "ما فقط از حمایت سیاسی برخوردار نیستیم"، خاطرنشان کرد با وجود نوآوری‌های باورنکردنی در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر، فناوری‌های تطبیقی و دور شدن از سوخت‌های فسیلی، حمایت سیاسی و تامین مالی مربوطه برای مقابله با تغییر آب و هوایی را کاهش داده است.
دبیرکل سازمان ملل متحد
آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد هم اظهار کرد: من اینجا هستم تا زنگ خطر را به صدا درآورم؛ جهان ما هرگز بیش از این، تهدید یا متفرق نشده است.
وی ادامه داد: ما با بزرگترین آبشار بحران در طول عمر خود روبرو هستیم. همه گیری کووید -۱۹ نابرابری‌های خیره‌کننده را افزایش داده، بحران آب و هوا این سیاره را به شدت درگیر و تحول از افغانستان و اتیوپی تا یمن و فراتر از آن، صلح را خنثی کرده است.
دبیرکل سازمان ملل متحد اضافه کرد: موج بی‌اعتمادی و اطلاعات غلط، مردم را دو قطبی و جوامع را فلج کرده است. حقوق بشر زیر رگبار است. علم مورد حمله قرار گرفته است و راه‌های اقتصادی اگر رخ دهند، برای آسیب‌پذیرترین افراد، بسیار کم و خیلی دیر پیش می‌رود. همبستگی عملی در حال از بین رفتن است، درست زمانی که ما به آن بیشتر نیاز داریم.
گوترش توضیح داد: شاید یک تصویر گویای آنچه باشد که در حال رخ دادن است، تصویری که از برخی از نقاط جهان از واکسن‌های کووید -۱۹ در سطل زباله دیده‌ایم؛ منقضی شده و استفاده نشده. از یک سو، ما شاهد تولید واکسن‌ها در زمان بی سابقه هستیم که پیروزی علم و نبوغ بشری است و از سوی دیگر، می‌بینیم که این پیروزی با تراژدی عدم اراده سیاسی، خودخواهی و بی‌اعتمادی ناتمام می‌ماند.
وی اظهار کرد: مازاد در برخی از کشورها، قفسه‌های خالی در کشورهای دیگر، بیشتر کشورهای ثروتمند جهان واکسینه شده‌اند اما بیش از ۹۰ درصد آفریقایی‌ها هنوز منتظر نخستین دُز واکسن خود هستند. این یک کیفرخواست اخلاقی برای وضعیت جهان ما و قباحت است. ما در آزمون علوم قبول اما در اخلاق رد شدیم.
دبیرکل سازمان ملل متحد با تاکید بر اینکه در وهله نخست باید شکاف صلح را پر کنیم، افزود: برای بسیاری از مردم در سراسر جهان، صلح و ثبات یک رویای دور باقی مانده است. در افغانستان، جایی که ما باید کمک‌های بشردوستانه را تقویت و از حقوق بشر به ویژه زنان و دختران دفاع کنیم.
آمریکا
جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا هم که در این نشست به صورت حضوری شرکت کرده بود، ابتدا به مساله افغانستان اشاره کرد و خروج نیروهای امریکای از افغانستان را آغاز یک فصل جدید دانست.
وی مدعی شد به ۲۰ سال جنگ افغانستان خاتمه داده‌اند و کشورش حامی حقوق زنان و دختران افغانستان است.
بایدن اظهار کرد طالبان را در این زمینه مسئول می‌داند و از آنها می‌خواهد که حقوق این افراد را مد نظر داشته باشند.
رئیس جمهوری آمریکا در خصوص مساله فلسطین نیز تاکید کرد که آمریکا معتقد است تشکیل دو کشور، بهترین راه حل این مساله است و دولت آمریکا خود را متعهد به امنیت خاورمیانه می‌داند.
بایدن در بخشی دیگر از سخنانش با اشاره به مسائل و مشکلات فراوان پیش روی جهان به خاطر شیوع کرونا، گفت که جهان دچار رنج و درد بسیار بخاطر این همه‌گیری شده است.
رئیس جمهوری آمریکا تاکید کرد باید برای غلبه بر همه‌گیری کرونا، اقدامات سریع و فوری انجام دهیم.
بایدن با بیان اینکه دولت واشنگتن از دسترسی جهانیان به امکانات بهداشتی برای رویارویی و مهار کرونا حمایت می‌کند، خواستار تاسیس نهاد جدیدی برای شناسایی و مقابله با همه گیری و گسترش بیماری‌های واگیردار در جهان شد.
رئیس جمهوری آمریکا در سخنانی که بیشتر جنبه تبلیغاتی داشت، از کمک مالی و دارویی آمریکا به کشورهای مختلف برای مقابله با کرونا خبر داد و افزود: به زودی برنامه جدیدی برای مقابله با کرونا از جمله کمک به واکسینه کردن جهانیان اعلام خواهد کرد.
قطر
شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر هم یکی از سخنرانان روز سه‌شنبه در این نشست بود که گفت: هیچ راهی برای حل اختلافات با ایران جز از طریق گفت‌وگوی عقلانی براساس احترام متقابل وجود ندارد.
وی با اشاره به برجام اظهار کرد: این قضیه [گفت وگو] درباره موضوع بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران نیز صادق است. من فکر نمی‌کنم هیچ کسی از جمله مخالفان بازگشت به توافق، جایگزینی برای آن داشته باشند.
امیر قطر در مورد اوضاع یمن نیز گفت: تنها راه برون رفت از بحران یمن گفت‌وگو بر اساس طرح پیشنهادی کشورهای خلیج فارس است.
موضوع دیگری که بخشی از سخنان امیر قطر را به خود اختصاص داد، سوریه بود که وی در این خصوص اظهار کرد: نادیده گرفتن مساله سوریه جایز نیست و جامعه جهانی باید تلاش‌هایش را برای پایان دادن به بحران این کشور افزایش دهد.
شیخ تمیم در خصوص افغانستان نیز گفت که کشورش از هیچ کوششی برای خارج کردن هزاران نفر از شهروندان افغانستانی فروگذاری نکرد و آن را یک وظیفه انسانی می‌داند.
امیر قطر در بخش دیگری از سخنانش به موضوع تجاوزات مکرّر رژیم صهیونیستی علیه فلسطینی‌ها پرداخت و اظهار کرد: در سال جاری شاهد تجاوزات متعدد اسرائیل در قدس اشغالی و علیه مقدسات اسلامی و مسیحی بوده‌ایم. جامعه جهانی باید یک راه حل مسالمت آمیز همه جانبه و عادلانه برای مساله فلسطین پیدا کند.
وی به کوچ اجباری ساکنان اصلی قدس اشاره کرد و افزود: موضوع کوچ اجباری اهالی الشیخ جراح در قدس اشغالی نشان داد که آرمان فلسطین باید مورد توجه و محوریت مسائل قرار گیرد.
ایران
آیت الله دکتر سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران، هم دیگر سخنران روز نخست نشست عالی‌رتبه هفتاد و ششمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد بود.
وی در اظهارات خود که به صورت ویدئوی ضبط شده پخش شد، گفت: جمهوری اسلامی پیشنهاد می‌کند که با معرفی دو مقوله سلامت و محیط زیست به عنوان مسائل انسانی، هرگونه تحریم یا اختلال در زنجیره تأمین آن ممنوع شود.
رئیس جمهوری ایران افزود: همچنین من به نیابت از ملت ایران و میلیون‌ها پناهنده‌ای که میهمان کشورم هستند، ضمن محکوم کردن تداوم تحریم‌های غیرقانونی آمریکا بخصوص در اقلام بشردوستانه، خواستار ثبت این جنایت سازمان‌یافته علیه بشریت، به عنوان نماد و واقعیت حقوق بشر آمریکایی هستم.
رئیسی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران در عین اینکه از ابتدا اهتمام به خرید و واردات واکسن از طرف‌های معتبر بین‌المللی داشت، اما تحریم‌های دارویی مقابل ملت ایران قرار گرفت و لذا از همان ابتدا به فکر تأمین پایدار واکسن از طریق تولید داخلی بودیم.
وی اضافه کرد: در سال گذشته، دو تصویر تاریخ‌ساز شد؛ ۶ ژانویه که کنگره آمریکا مورد هجوم مردمش قرار گرفت، و در اوت، که مردم افغان از هواپیمای آمریکایی به پایین پرتاب شدند.
رئیس جمهوری ایران یادآور شد: از کپیتال تا کابل یک پیام به جهان مخابره می‌شود و آن؛ نظام سلطه آمریکا بی‌اعتبار است؛ چه در داخل، چه در خارج.
رئیسی خاطرنشان کرد: آنچه امروز در منطقه دیده می‌شود، بیانگر آن است که نه تنها سلطه‌گر و تفکر سلطه‌گری بلکه پروژه تحمیل هویت غربی شکست خورده است. نتیجه هژمونی‌طلبی، خونریزی و بی‌ثباتی شکست و فرار است.
وی در پاسخ به اظهارات همتای آمریکایی خود که از خروج از افغانستان سخن گفته بود، تصریح کرد: امروز آمریکا از عراق و افغانستان خارج نمی‌شود بلکه اخراج می‌شود.
رئیس جمهوری ایران عنوان کرد: با این حال، هزینه این عدم بهره‌مندی از عقلانیت را ملت‌های مظلوم از فلسطین و سوریه تا یمن و افغانستان، و از سوی دیگر مالیات‌دهندگان آمریکایی می‌پردازند.
رئیسی با بیان اینکه حضور نظامی آمریکا در سوریه و عراق مهمترین مانع برای تحقق دموکراسی و اراده مردم است، توضیح داد: آزادی در کوله‌پشتی‌های سربازان بیگانه جای نمی‌گیرد.
وی گفت: اگر در افغانستان، حکومتی فراگیر با مشارکت موثر تمام اقوام اداره کشور را در دست نگیرد، امنیت به افغانستان باز نخواهد گشت. قیم‌مآبی نیز همانند اشغالگری محکوم به شکست است.
رئیس جمهوری ایران در ادامه اشاره به بحران‌های منطقه‌ای و جهانی افزود: بحران انسانی یمن بسیار نگران‌کننده است و جهان باید سکوت خود را در قبال جنایت علیه بشریت بشکند. راه‌حل؛ توقف سریع و بدون قید و شرط تجاوز، باز شدن مسیر کمک‌های انسان‌دوستانه و تسهیل گفتگوهای سازنده بین یمنی‌هاست.
رئیسی به ریشه اصلی ناامنی در خاورمیانه هم اشاره کرد و گفت: رژیم اشغالگر قدس، سازمان‌دهنده بزرگترین تشکیلات تروریسم دولتی است که دستورکار آن، کشتار زنان و کودکان در غزه و کرانه باختری است. امروز محاصره همه‌جانبه، غزه را به بزرگترین زندان جهان تبدیل کرده است.
وی اظهار کرد: طرح معامله قرن نیز مانند سایر طرح‌های تحمیلی قبلی شکست خورد. راه حل یک چیز است: مراجعه به آراء همه فلسطینی‌ها اعم از مسلمان و مسیحی و یهودی در قالب برگزاری یک همه‌پرسی فراگیر. این طرح را رهبر معظم انقلاب اسلامی، سال‌ها قبل اعلام کردند و امروز طرح جمهوری اسلامی به عنوان یکی از اسناد رسمی سازمان ملل ثبت شده است.
ترکیه
رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه هم دیگر عضو غرب آسیا بود که در این نشست سخنرانی کرد.
وی گفت: در حالی که میلیون‌ها تن به خاطر ویروس کرونا جان خود را از دست می‌دهند و ده‌ها میلیون تن دیگر نیز با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند، ادامه احتکار واکسن، برای بشریت بسیار خجالت‌آور است.
رئیس جمهوری ترکیه افزود: ساختار بدنام و لکه‌دار نظام جهانی به جای یافتن راه حل برای مقابله با کرونا مشکلاتی را ایجاد می‌کند.
اردوغان به موضوع فلسطین هم پرداخت و ادامه داد: از هرگونه هتک حرمت به مسجد الاقصی شریف مانع خواهیم شد. تا زمانی که فلسطینی‌ها مورد ظلم و ستم قرار گیرند، هرگز تحقق صلح و ثبات دائمی امکان پذیر نخواهد بود.
وی اضافه کرد: جنگ فلسطینی‌ها و رژیم صهیونیستی از مهمترین مشکلاتی است که بی‌ثباتی را در منطقه تغذیه می‌کند. پیش‌بینی ما این است که به دنبال بحران افغانستان، شاهد موج جدیدی از آوارگان باشیم، این درحالی است که ما دیگر توانایی میزبانی از آوارگان بیشتر را نداریم.
رئیس جمهوری ترکیه در بخش دیگری از سخنان خود به تحولات افغانستان اشاره کرد و گفت: ملت افغانستان به حال خود رها شده است تا سرنوشت خود را تعیین کند، درحالی که این ملت نیازمند کمک جامعه جهانی و همبستگی با آن است.
چین
شی‌جین‌پینگ رئیس جمهوری چین هم در این نشست، ابتدا تعهد سال گذشته سران کشورها را یادآور شد و گفت: یک سال پیش، مقامات جهانی در نشست عالی‌رتبه هفتاد و پنجمین سالگرد سازمان ملل شرکت و بیانیه‌ای صادر کردند که متعهد به مبارزه با کووید-۱۹ در همبستگی، مقابله با چالش‌ها، حمایت از چندجانبه‌گرایی، تقویت نقش سازمان ملل متحد و تلاش برای آینده مشترک نسل‌های کنونی و آینده هستند.
وی افزود: در حال حاضر، کووید-۱۹ هنوز در جهان بیداد می‌کند و تغییرات عمیقی در جامعه بشری در حال وقوع است. جهان وارد دوره آشفتگی‌ها و دگرگونی‌های جدیدی شده است. بر عهده تک تک دولتمردان مسئول است که به سوالات روزگار ما پاسخ دهند و با اطمینان و شجاعت، ماموریت تاریخی خود را انتخاب کنند.
رئیس جمهوری چین ادامه داد: ما باید کووید-۱۹ را شکست دهیم و در این مبارزه تعیین کننده برای آینده بشریت، پیروز شویم. همه‌گیری کنونی ممکن است بسیار زیاد به نظر برسد، اما ما بشریت مطمئناً بر آن غلبه می‌کنیم و پیروز می‌شویم.
جین‌پینگ اضافه کرد: ما همیشه باید مردم و زندگی آنها را در اولویت قرار دهیم و به زندگی، ارزش و عزت هر فرد اهمیت قایل شویم. ما باید به علم احترام بگذاریم، رویکردی مبتنی بر علم داشته باشیم و از قوانین علم پیروی کنیم.
وی تصریح کرد: ما باید پروتکل‌های معمول و هدفمند کووید-۱۹ را دنبال کنیم و اقدامات واکنش اضطراری را انجام دهیم. هم کنترل همه‌گیری و هم توسعه اقتصادی و اجتماعی را ارتقا دهیم. ما باید واکنش هماهنگ جهانی در قبال کووید-۱۹ را افزایش دهیم و خطر انتقال ویروس از مرزها را به حداقل برسانیم.
رئیس جمهوری چین، واکسیناسیون را سلاح قوی در برابر کووید-۱۹ دانست و اظهار کرد: من بارها بر لزوم تبدیل واکسن به عنوان یک کالای عمومی جهانی و اطمینان از دسترسی و تامین هزینه واکسن در کشورهای در حال توسعه تأکید کرده‌ام.
جین‌پینگ گفت: اطمینان از توزیع عادلانه و برابر واکسن‌ها در سطح جهانی از اولویت های فوری است. چین تلاش می کند تا پایان امسال دو میلیارد دوز واکسن در اختیار جهان قرار دهد.
وی در ادامه اظهارات خود، بر احیای اقتصاد و دنبال کردن توسعه جهانی قوی‌تر، سبزتر و متعادل‌تر تاکید کرد و افزود: توسعه کلید رفاه مردم است. در مواجهه با شوک‌های شدید کووید-۱۹، ما باید با هم همکاری کنیم تا توسعه جهانی را به سوی مرحله جدیدی از رشد متوازن، هماهنگ و فراگیر سوق دهیم.
وی ادامه داد: چین وعده داده است که در سه سال آینده، سه میلیارد دلار دیگر کمک بین‌المللی برای حمایت از کشورهای در حال توسعه در پاسخ به کووید و ارتقاء بهبود اقتصادی و اجتماعی ارائه می‌دهد.
رئیس جمهوری چین اضافه کرد: ما باید همبستگی را تقویت کنیم و احترام متقابل و همکاری برد-برد را در برقراری روابط بین المللی ارتقا دهیم. جهان صلح و توسعه باید تمدن‌های مختلف را در بر بگیرد و باید مسیرهای متنوعی را برای مدرن شدن در پیش گیرد.
جین‌پینگ در انتقاد از مدعیان دموکراسی و حقوق بشر، اظهارکرد: دموکراسی حق خاصی نیست که مختص یک کشور باشد، بلکه حقی است که مردم همه کشورها از آن برخوردار می‌شوند.
وی یادآور شد: تحولات اخیر در وضعیت جهانی بار دیگر نشان می‌دهد که مداخله نظامی از خارج و به اصطلاح دموکراتیک، دگرگونی، چیزی جز ضرر ندارد. ما باید از صلح، توسعه، برابری، عدالت، دموکراسی و آزادی که ارزش‌های مشترک بشریت هستند، حمایت کنیم و عمل تشکیل حلقه‌های کوچک یا بازی‌های با حاصل جمع صفر را رد کنیم.
رئیس جمهوری چین تنها راه حل اختلافات و مشکلات بین کشورها که به سختی قابل اجتناب است را گفت‌وگو و همکاری بر اساس برابری و احترام متقابل دانست و گفت: موفقیت یک کشور لزوماً به معنای شکست یک کشور دیگر نیست و جهان آنقدر بزرگ است که بتواند توسعه و پیشرفت مشترک همه کشورها را در خود جای دهد.
شی جین‌پینگ افزود: ما باید گفت وگو و فراگیری را در مورد رویارویی و محرومیت دنبال کنیم. ما باید نوع جدیدی از روابط بین‌المللی را بر مبنای احترام متقابل، برابری، عدالت و همکاری برد-برد بنا سازیم و بهترین کار را برای گسترش همگرایی منافع خود و دستیابی به بزرگترین هم افزایی ممکن انجام دهیم.
وی ادامه داد: مردم چین همیشه جشن گرفته و تلاش کرده‌اند تا چشم‌انداز صلح، دوستی و هماهنگی را دنبال کنند. چین هرگز به دیگران حمله یا قلدری نکرده و به دنبال هژمونی نبوده است. چین همچنان از طریق توسعه جدید خود، فرصت‌های جدیدی را برای جهان به ارمغان خواهد آورد.
رئیس جمهوری چین اضافه کرد: جهان بار دیگر در یک دو راهی تاریخی قرار گرفته است. من متقاعد شده‌ام که روند صلح، توسعه و پیشرفت برای بشریت، مقاومت ناشدنی است.
جین‌پینگ تاکید کرد: اجازه دهید اعتماد را تقویت و به طور مشترک تهدیدها و چالش‌های جهانی را برطرف کنیم و با همکاری جامعه‌ای با آینده مشترک برای بشریت و جهانی بهتر برای همه ایجاد کنیم.
کره جنوبی
مون جائه این، رئیس جمهوری کره جنوبی دیگر سخنران نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در روز سه‌شنبه بود که ابتدا به سازوکار چندجانبه‌گرایی اشاره کرد.
وی گفت: سازمان ملل باید "دوره جدیدی از جامعه جهانی" را آغاز و رهبری کند و جمهوری کره تمام تلاش خود را برای حمایت از نظم جهانی احیا شده بر اساس همبستگی و همکاری انجام خواهد داد.
رئیس جمهوری کره جنوبی خواستار بهبودی فراگیر از بیماری همه‌گیر کووید-۱۹شد و وعده داد که به تعهد کشور خود برای تأمین ۲۰۰ میلیون دلار بودجه برای طرح بین‌المللی واکسن کوآکس عمل کند.
مون به موضوع افغانستان هم پراخت و گفت: وضعیت اخیر در افغانستان به عنوان یک یادآوری آشکار از نقش مهمی است که سازمان ملل در پیشبرد صلح و حقوق بشر ایفا می‌کند.
وی از نشست صلحبانی سازمان ملل متحد در دسامبر پیش رو در کشورش هم سخن گفت و اظهار کرد: برای اطمینان بیشتر و موثرتر از ماموریت‌های حفظ صلح سازمان ملل متحد، کره از این فرصت برای تامین امنیت در جامعه بین‌المللی استفاده خواهد کرد.
برزیل
ژائیر بولسونارو رئیس جمهوری برزیل که به دلیل واکسن نزدن و حضور بی‌پروا در این نشست مورد انتقاد جدی قرار گرفته است، در اظهارات خود در این نشست گفت"همه گیری در سال ۲۰۲۰ همه را شگفت زده کرد" و دولت او "از همه مرگ و میرهایی که در برزیل و در جهان رخ داده، متاسف است. "
وی گفت "همیشه از مبارزه همزمان با ویروس و بیکاری مسئولیت دفاع می کرد" و به "اقدامات انزوا و قرنطینه" اشاره کرد که " به ویژه باعث تورم در مواد غذایی در سراسر جهان شده است".
رئیس جمهوری برزیل که خود اعتقادی به واکسن ندارد، اطمینان داد که تا ماه نوامبر به همه کسانی که واکسیناسیون را در برزیل انتخاب کرده‌اند، کمک می‌شود.
بولسونارو البته در اظهارات خود به چشم‌انداز بین‌المللی برزیل یعنی تلاش برای عضویت دائم در شورای امنیت سازمان ملل متحد هم اشاره کرد و خواستار اصلاح ساختار آن شد.
رهبران جهان از روز سه شنبه زیر سایه محدودیت ها و تبعیض های کرونایی به صورت حضوری و مجازی در نیویورک گردهم آمدند تا در اجلاس سران هفتاد و ششمین مجمع عمومی سازمان ملل شرکت کنند.
نظر شما