جنگ به روایت کاغذهای کاهی

به گزارش ایرنا، یک روز پس از آغاز جنگ میان ایران و عراق نخستین خبر بر روی خروجی خبرگزاری ایرنا کهگیلویه و بویراحمد قرار گرفت.

در این خبر بر اعلام آمادگی مردم و عشایر کهگیلویه و بویر احمد برای حضور در جبهه های جنگ تأکید شده بود. از ظاهر خبر چنین برمی آمد که جنگ خیلی زود تمام می شود و این اعلام آمادگی ها برای قوت قلب و دلگرمی به مردم استان خوزستان است . 
اما رفته رفته موضوع جنگ در خبرها جدی تر شد اعزام به جبهه‌های نبرد آغاز شد و عشایر و مردم استان کهگیلویه و بویراحمد برای حضور در جبهه‌های نبرد اعلام آمادگی کردند.
در این میان برخی از مردم استان خوزستان به خصوص در شهرهای خرمشهر و آبادان از خانه‌های خود آواره شدند و به سمت استان کهگیلویه و بویراحمد مهاجرت کردند.

 کهگیلویه و بویراحمد به عنوان یکی از میزبان های اصلی این افراد انتخاب شد. آنچنان که در این خبرها آمده در برخی مقاطع گاه از ۱۲ هزار تا ۱۶  هزار آواره جنگی در شهرهای مختلف استان کوچک کهگیلویه و بویراحمد اسکان داده شده بود که مستندات آن نیز موجود است.
 از همان سال ۱۳۵۹ تعداد اخبار جنگ به ناگاه در میان اخبار سهم قابل توجهی پیدا کرد خبرگزاری ایرنا مرجعی شد که تمامی اخبار استان ، از اعزام‌ها گرفته تا کمک به جبهه ، تشییع پیکر شهدا ، خدمت‌رسانی به مهاجران، مراسم های گرامیداشت و اخبار متفرقه جنگ روزانه در آن منتشر می شد. 
از سال ۶۵ اما جنگ وارد مرزهای استان کهگیلویه و بویراحمد شد و خسارات هم جانی و مالی به استان وارد کرد.
جنگنده های ارتش بعث با هدف حمله به تاسیسات نفت و گاز گچساران به عنوان یکی از شاهرگ های حیاتی کشور گاه زنان و مردان بی دفاع و گاه کارگران و پرسنل این تاسیسات را مورد حمله قرار می دادند حملاتی که به هر دلیلی کمتر به آنها اشاره ای شده است و اگرچه در حافظه تاریخی مردم استان به خصوص شهرستان گچساران این حملات ثبت و ضبط شده اما جزئیات آنها کمتر بیان شده است.

با این حال بخشی از این رویدادها با جزئیات در میان اخبار خبرگزاری جمهوری اسلامی ثبت شده است.خبرهایی روی کاغذ کاهی که هر حادثه ای می تواند به آنها آسیب جدی وارد کند.

سال ۱۳۵۹ 
در این سال ۱۸۴ خبر بر خروجی ایرنا قرار گرفت که از این تعداد ۶۸ خبر مربوط به جنگ است و با توجه به اینکه جنگ در نیمه دوم این سال بوده پس بخش قابل توجهی از اخبار در آن سال به جنگ اختصاص یافته است.

استان کهگیلویه و بویراحمد مرزهای مشترکی با استان خوزستان داشت و از سویی به لحاظ جغرافیایی اقلیم این استان شباهت زیادی با استان کردستان، کرمانشاه و استان های غربی داشت در نتیجه به رغم آنکه استان سازمان رزم مستقل نداشت اما هم اعزام نیروی انسانی و هم ارسال کمک های مردمی از این استان به جبهه های نبرد اهمیت ویژه ای داشت.

زیرا جبهه های غرب نیاز به رزمندگانی داشت که بتوانند کوهستانهای سخت زاگرس را بپیمایند و از سویی جبهه های جنوب نیاز به کمک هایی داشت که در کمترین زمان ممکن به دست آنها برسد.پس  در این سال ارسال کمک های مردمی به جبهه ها در شهرستانهای مختلف استان بیشترین تعداد را به خود اختصاص داده است .

پس از آن خبرهای مربوط به اعزام نیرو به جبهه ها و تشییع پیکر شهدا بیشترین فراوانی را داشته است. 
از آنجایی که در اخبار ایرنا تاریخ تشییع شهدا آمده ، ممکن است پیکر شهیدی چند روز ، چند هفته و حتی ماه و سال بعد برای تشییع به زادگاهش منتقل شده باشد و تاریخ تشییع با تاریخ شهادت یکسان نباشد.
سال ۶۰ 
از تعداد ۴۶۳ خبر منتشر شده در سال ۶۰ حدود ۱۸۲ خبر مربوط به جنگ بوده است در این سال ۴۵ خبر درباره تشییع شهدا در شهرهای مختلف استان منتشر شد نام ۶۷ فرزند استان کهگیلویه و بویراحمد در این اخبار آمده است .سال ۶۰ اخبار مربوط به کمک به جبهه ها و همچنین اعزام نیرو پس از تشییع، بیشترین فراوانی را داشته است همچنین بیشترین حضور جنگ زدگان در شهرهای استان در این سال اتفاق افتاده است که سال ۶۰ بیشترین اخبار مربوط به مهاجران جنگی را در طول هشت سال دفاع مقدس به خود اختصاص داده است .

آنچنان که در برخی از اخبار این سال تعداد مهاجران و جنگ زدگانی که در استان حضور داشتند بیش از ۱۶ هزار نفر اعلام شده است.
اگرچه در آن مقطع بنیاد امور جنگ زدگان  پیگیری مسائل و مشکلات مربوط به مهاجران و جنگ زدگان را به عهده داشته است اما کمک هاو حمایت های مردمی روند امداد و کمک رسانی به این مهمانان را برای دولت آسان تر می کرد.
با این حال در اخبار درباره نحوه اسکان مهاجران و جنگ زدگانی که بیش از ظرفیت و توان استان بوده اند چیزی عنوان نشده است اما بنا بر تاریخ شفاهی جنگ، مردم استان به خصوص در شهرستان گچساران درصد زیادی از این افراد و خانواده های آنها را در خانه های خود اسکان داده اند و برخی از فرزندان این خانواده ها که در عملیات های مختلف به شهادت رسیده اند نیز بعدها در شهر گچساران و سایر شهرهای استان به خاک سپرده شده اند.

پس از جنگ که این خانواده ها به شهرهای خود بازگشته اند اما گلزار فرزندانشان در شهرهای استان کهگیلویه و بویراحمد مانده است.
حضور جنگ زدگان در استان کهگیلویه و بویراحمد باعث ایجاد پیوندهای خانوادگی و درهم آمیختگی های فرهنگی نیز شده که در اخبار به آنها اشاره ای نشده است.
سال ۶۱ 
این سال را باید سال شهادت نامید تعداد اخبار منتشر شده در این سال یکهزار و ۳۱۹ مورد بود که ۴۱۸ خبر آن مربوط به جنگ بوده است یعنی بیش از ۳۷ درصد اخبار این‌سال جنگی بوده است . 
در میان اخبار منتشر شده، ۱۴۰ خبر مربوط به اعزام نیرو به جبهه‌های نبرد و ۱۱۰ خبر مربوط به کمک های مردمی به جبهه ها بوده است.تعداد اخبار اعزام به جبهه ها به این دلیل زیاد بوده است که استان در این سال نیز همچنان سازمان رزم مستقل نداشته و هر گروه از طریق یکی از استانهای کشور اعزام می شدند و در هر ماه چندین اعزام به جبهه  ها و استانهای مختلف ثبت شده است.
تعداد شهدای استان در این سال آنچنان بالا بود که فقط در سال  ۶۱ بر اساس خبرهای منتشر شده ۸۸ مراسم تشییع برای ۱۳۵ شهید در استان کوچک کهگیلویه  و بویراحمد برگزار شده است.

 این مراسم شهدایی بوده که پیکرشان وجود داشته است. مراسم گرامیداشت شهدا و عیادت از خانواده شهدا نیز در این سال افزایش چشمگیری داشته و تعداد اخبار نیز گویای این موضوع است .
سال ۶۲ 
در این سال ۸۲۵ خبر بر روی خروجی ایرنا قرار گرفت که ۲۹۱ خبر آن مربوط به جنگ بوده است. در این سال ۱۲۰ خبر مربوط به اعزام نیروهای داوطلب و مردمی به جبهه های نبرد ،۷۸خبر نیز مربوط به کمک های نقدی و غیر نقدی مردمی به جبهه بوده است.
پس از آن اخبار مربوط به تشییع پیکر شهدا در شهرستانهای مختلف استان بیشترین فراوانی را داشته است که در این زمینه ۶۲ خبر در ایرنا منتشر شده است.
عیادت و دیدار با خانواده شهدا و ایثارگران، برگزاری مراسم های گرامیداشت و کمک رسانی به خانواده های جنگ زدگان مستقر در کهگیلویه و بویراحمد نیز به لحاظ فراوانی بیشترین تعداد خبر جنگی را در این سال به خود اختصاص دادند.
در سال ۱۳۶۲ مراسم تشییع ۱۰۶ شهید در شهرهای مختلف استان برگزار شده است.
در سال ۶۲ جنگ تا نزدیکی مرزهای استان کهگیلویه و بویراحمد یعنی تا بهبهان هم آمد. در حملات موشکی آبان و اسفندماه سال ۶۲به بهبهان برخی از مردم استان کهگیلویه و بویراحمد که ساکن این شهر بودند نیز مجروح شده و یا به شهادت رسیدند.
در میان شهدای این سال نام یک زن هم دیده می شود.
سال۶۳
در سال ۶۳ در مجموع ۷۰۰ خبر بر روی خروجی خبرگزاری ایرنا قرار گرفته است که ۲۰۶ خبر آن جنگی بوده است. 
در این سال همچنان خبرهای مربوط به اعزام نیروهای داوطلب به جبهه نبرد با ۹۰ مورد و کمک به جبهه های نبرد با ۷۰ خبر ، تشییع پیکر شهدا با ۳۵ خبر بیشترین فراوانی را داشته است.
گزارش برنامه های گرامیداشت شهدا،عیادت از خانواده جانبازان و شهدا و رسیدگی به خانواده های مهاجران نیز بیشترین فراوانی را داشته اند.
در این سال مراسم تشییع پیکر مطهر ۴۵ نفر از فرزندان کهگیلویه و بویراحمد در شهرهای مختلف استان برگزار شد.

 سال ۶۴

سال ۶۴ کل اخبار منتشر شده ایرنا ۶۳۶ مورد بوده است که از این تعداد ۶۰ خبر به جنگ اختصاص یافته است.در این سال ۲۰ خبر مربوط به تشییع پیکر شهدا بوده واخبار متفرقه مانند بیانیه ها و سخنرانی ها ۱۱ خبر، اعزام نیرو و ارسال کمک های مردمی به جبهه های نبرد هر کدام با ۹ خبر بیشترین فراوانی را داشته اند.

در این سال ۸۰ فرزند استان کهگیلویه و بویراحمد در جبهه های غرب و جنوب به شهادت رسیده اند و تشییع پیکر آنها در شهرهای مختلف استان انجام شده است.

عملیات والفجر هشت در این سال انجام شد که بیشتری شهدای استان در سال ۶۴ در همین عملیات به فیض شهادت نائل آمده اند.

سال۶۵
سال ۶۵ نخستین سالی است که جنگ وارد مرزهای استان کهگیلویه و بویراحمد شد. استان کهگیلویه و بویراحمد از این جهت برای کشور اهمیت ویژه و راهبردی داشت و مورد حمله هواپیماهای عراقی قرار می گرفت که شهرستان گچساران در جنوب غربی استان کهگیلویه و بویراحمد حدود ۲۵ درصد از چاه های نفت ایران را در خود جای داده است و در حملاتی که از آبان تا بهمن سال ۶۵ در این شهرستان اتفاق افتاد بارها تاسیسات نفتی ایران خسارات جزئی و کلی دید.
 در جریان این حمله ها گاهی مردم عادی نیز مورد هدف قرار می گرفتند که به رغم آنکه در تاریخ شفاهی جنگ استان نامی از این افراد نیست اما در اخباری که خبرگزاری ایرنا در این سال از حملات رژیم صدام منتشر کرده است نام آنها آمده است.
گمنامی قربانیان این حملات در تاریخ  دلایل زیادی داشته است از جمله اینکه بیشتر آنها زن و کودکان هستند و یا در خانه مورد حمله قرار گرفته اند و به دلیل اینکه در آن مقطع رسانه های جمعی محدود بوده پس نام این افراد نیز مطرح نشده است.
نکته دیگر اینکه هدف اصلی از حملات در آن سال خارج کردن تاسیسات نفت و گاز ایران از مدار تولید بوده و اهمیت آن به حدی بوده که سایر خسارت ها حتی خسارات جانی در حاشیه قرار گرفته است ضمن آنکه در شرایطی که روزانه جوانان کشور و مردم استانهای خوزستان و کردستان و ایلام و کرمانشاه در عملیات وجبهه های غرب تا جنوب به فیض شهادت نائل می آمدند در نتیجه حملات به مردم عادی در استان کهگیلویه و بویراحمد در آن شرایط آنگونه که باید و شاید مورد توجه قرار نمی گرفت و در نهایت ممکن است سیاست بر این بوده که دشمن نتواند با دسترسی به اخبار لذت پیروزی را برای خود متصور شود به همین دلیل حمله به مدرسه و یا خانه مسکونی در حد یک خبر عادی روی خروجی خبرگزاری قرار می گرفت. 
سال ۶۵ از یک زاویه دیگر نیز برای استان اهمیت ویژه ای داشت. در تیرماه این سال ۲ تیپ قائم و مستقل ۴۸ فتح تشکیل شد و یگان رزم مستقل و منسوب به استان ایجاد شد.

پس از تشکیل این تیپ ها نوع اخبار مربوط به اعزام ها نسبت به سابق متفاوت شد.پیش از تشکیل این تیپ ها در اخبار از اعزام نیروها گفته می شد اما در سال ۶۵ اعزام نیرو به جبهه های نبرد،تخصصی شد. 
مثلا در اخبار به طور دقیق ذکر می شود که یک تیم فنی، امدادگر، راننده و غیره به جبهه اعزام شدند. اگرچه تا پیش از این نیز این افراد بارها در عملیات ها و جبهه های مختلف کشور حضور داشته اند اما چون در یگان های رزم دیگر استان ها حضور داشته اند کمتر اشاره ای به تخصص آنها شده است.
پس از این تاریخ در اخبار اعزام ها به صورت کاروانی و تحت عناوین خاصی مانند کاروان حضرت محمد رسول الله، امام حسین و غیره انجام شده است با این حال کمتر نامی از تیپ مستقل قائم و ۴۸ فتح در اخبار آمده است که این گمنامی نیز دلایل مختلفی می تواند داشته باشد از جمله اینکه اهمیت این موضوع آنچنان که برای نظامیان و رزمندگان روشن بوده برای خبرنگارانی که از هر گونه آموزش و نحوه اطلاع رسانی در بحران و شرایط جنگی محروم بوده اند به خوبی تببین نشده است.
در سال ۶۵ از مجموع ۴۵۷ خبر منتشر شده خبرگزاری ایرنا ، ۱۰۸ خبر مربوط به جنگ بوده است.
همچنین در این سال ۳۹ خبر مربوط به اعزام ها، ۳۶ خبر مربوط به کمک به جبهه ها ،۱۱ خبر متفرقه درباره دعوت به حضور در جبهه ها و بیانیه ها و غیره و ۸ خبر مربوط تشییع پیکر شهدا و ۸ خبر نیز مروبط به مراسم گرامیداشت شهدا منتشر شده است. 
سال ۶۶
سال ۶۶ در مجموع اخبار ایرنا کاهش چشمگیری داشته است. مهمترین دلیل این کاهش نیز کم شدن خبرهای جنگی بوده است.
در واقع در این سال خبرها کمی ساماندهی شده است و برخی از خبرها که در سالهای گذشته بر روی خروجی قرار می گرفت در این سال اجازه انتشار پیدا نکردند.
جنگ به پایان نزدیک شده است. در این سال و سال پس از آن اخبار منتشر شده بیشتر جنبه حمایت از رزمندگان داشته است. کارمندان بخشی از حقوق دریافتی خود را به رزمندگانی اختصاص می دادند که در سالهای گذشته با تمام وجودشان در جنگ حضور داشته اند.
در این سال بیش از چهار بار تاسیسات نفتی گچساران مورد حملات هواپیماهای دشمن قرار گرفت و علاوه بر خساراتی که به این تاسیسات وارد شد پنج نفر از پرسنل  و کارگران این تاسیسات نیز شهید شدند.

این خبرها از حیث اهمیت برای خبرگزاری در سال ۶۶ جز مهمترین خبرها محسوب می شد.
همچنین در برآوردهای مسئولان نشان می داد خسارات وارد شده به شهر گچساران بیش از ۵۰ میلیون ریال بوده که خسارتی سنگین محسوب می شده است.در سال۶۶ حدود ۳۷۱ خبر بر روی خروجی ایرنا قرار گرفت که ۷۱ خبر آن جنگی بوده است .
از مجموع خبرهای جنگی نیز ۳۰ خبر مربوط به اعزام به جبهه ها، ۳۰ خبر نیز مربوط به کمک به جبهه ها بوده است.
سال ۶۷
سال ۶۷ سال پایانی جنگ بود و نه تنها اخبار جنگی که اخبار عادی نیز در این سال کاهش چشمگیری داشت.
در این سال در مجموع ۳۰۸ خبر بر روی خروجی ایرنا کهگیلویه و بویراحمد قرار گرفت که از این تعداد ۵۲ خبر مربوط به جنگ بود و همچنان اعزام به جبهه های نبرد با ۲۹ خبر و کمک به جبهه ها با ۱۸ خبر بیشترین فراوانی را داشته اند.
در این سال خبری از  تشییع شهدا منتشر نشده است که به نظر می رسد عدم انتشار اخبار نیز سیاست رسانه ای بوده است زیرا در این سال استان همچنان شهدایی را تقدیم انقلاب و نظام کرده است و مراسم تشیع آنها نیز مطابق گذشته برگزار شده است.
همچنین در این سال بیانیه ها و پیام های بسیاری از سوی مسئولان استان منتشر شده که در آن بر ادامه جنگ تا پیروزی نهایی تاکید شده و از مردم خواسته شده که جبهه های نبرد را خالی نکنند.