روشندلان بانه‌ای و مشکلاتی که کمتر دیده می‌شود

هنوز کودکی ۶ ساله بود که در میان پوکه‌های گلوله توپ و خمپاره بازمانده از دوران جنگ تحمیلی به دنبال رویای کودکانه خود و اسباب بازی می گشت که ناگهان دنیا در برابر چشمانش برای همیشه تاریک شد و بینایی و دست چپش را از دست داد.

"مهدی فردیان" در سال ۱۳۶۹ براثر انفجار مین به جامانده از دوران جنگ تحمیلی بینایی خود را از دست داد و با همکاری و همراهی خانواده با وجود نابینایی و قطع دست شروع به تحصیل کرد و مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته علوم اجتماعی گرفت.

وی اکنون رییس هیات نابینایان و کم بینایان بانه، مسوول فنی مرکز مثبت زندگی در این شهرستان و مدیر عامل انجمن مردمی معلولین آسو و در واقع یکی از موسسان انجمن نابینایان وکم بینایان آسو بانه است.  

این روشندل در زمینه ورزش گلبال نابینایان موسیقی و خوانندگی نیز فعالیت می کند و در رشته گلبال نابینایان مقام های متعددی در سطح استانی و کشوری کسب کرده است.

وی رتبه برتر همایش ملی مناسب سازی معابر را در مقاله‌ای با عنوان بررسی علل ضعف و نبود مناسب سازی در فضاهای شهری ایران را در سال ۱۳۹۷ و عنوان رتبه برتر پایانه در زمینه جامعه شناسی جنگ در ایران را کسب کرد و مقالات زیادی در زمینه جامعه شناسی معلولیت و جنگ نوشته است و در زمینه دفاع از افراد دارای معلولیت فعالیت می کند.

فردیان یک آلبوم موسیقی به نام ئه‌وین (عشق) نیز در سال ۱۳۹۳ منتشر کرد و در زمینه تنظیم آهنگ، نوازندگی خوانندگی نیز فعالیت می کند.

نابینایانی همچون مهدی فردیان همواره تلاش می کنند وجود خود را در جامعه اثبات کنند، چراکه می‌دانند موفقیت با محدودیت جسمی ناکام نمی ماند بلکه لمس موفقیت با اراده و مبتنی بر امیدواری میسر می شود.

عصای سفید مطلوب نداریم

۲۳ مهرماه مصادف با پانزدهم اکتبر، به عنوان روز بزرگداشت نابینایان و قانون عصای سفید بهانه‌ای شد تا پای صحبت و درد دلهای "مهدی فردیان" روشندل بانه‌ای بشینم تا علاوه بر موفقیت‌ها با مشکلات وی و سایر روشندلان بانه‌ای آشنا شوم، مشکلاتی که دیدن و لمس آنها کمی چشم بصیرت می خواهد.

مهدی فردیان گفت: برای معلولین بویژه نابینایان، ابزارهای توان بخشی و توانمند سازی بسیار کم است که ساده ترین این ابزارها عصای سفید است که در ایران عصای سفید مطلوب برای نابینایان وجود ندارد.

وی ادامه داد: سیستم حمل و نقل برای نابینایان مناسب سازی نشده و درصد بسیار محدودی در استخدامی ها پذیرش می شوند که با بیکاری و نبود منبع درآمد مواجه می شوند.

فردیان با بیان اینکه بیش از ۹۵ درصد دختران نابینا ازدواج نمی کنند، اظهار داشت: معلولین و نابینایان به دلیل نداشتن درآمد کافی از فعالیت های ورزشی، فرهنگی و هنری محروم می شوند و وسایل رفت و آمد برای آنها وجود ندارد.

وی ادامه داد: موسسات ضبط کتاب و کتاب های روز برای نابینایان بسیار محدود است و تهیه ابزارهای کتابخوانی بوِیژه گوشی برای نابینایان مشکل است که باید دولت تسهیلات ویژه به همین منظور اختصاص دهد.

مدیر عامل انجمن معلولین بانه با بیان اینکه اشتغال، امنیت روانی و استقلال فردی معلولین را فراهم می کند، گفت: تمام معلولین می توانند در این انجمن عضو شوند و هدف اصلی این انجمن اشتغالزایی افراد دارای معلولیت است که تاکنون زمینه اشتغال هشت نفر از آنان فراهم شده است.

وی ادامه داد: به دلیل اینکه ارگان های دولتی از طریق استخدام های کشوری نیرو جذب می کنند و در استخدام های کشوری درصد بسیاری کمی از معلولین را جذب می کنند به همین خاطر امید زیادی به استخدامی های رسمی کشوری نداریم.

فردیان اظهار داشت: به دلیل اینکه مناسب سازی برای معلولین در کشور قانونی نیست و به صورت بخشنامه و دستورالعمل است که در حاشیه مانده است و توجهی به آن نمی‌شود.

وی با بیان اینکه شهرداری بانه ۶۲ هزار متر خط نابینایان در معابر و پیاده روها اجرا کرد، یاد آور شد: مناسب سازی تنها به خط نابینایان ختم نمی شود، بلکه مناسب سازی تامین امنیت تابلوها، ایجاد رمپ و شیب به سمت خیابان، حذف موانع و پله ها، تامین نور شب برای کم بینایان است، ضمن اینکه پروانه ساخت امکان عمومی بانه با مجوزهای رسمی بدون در نظر گرفتن بحث مناسب سازی صادر می شود.

این عضو انجمن معلولین بانه بزرگترین مشکل معلولین و نابینایان را حوزه بهداشت و درمان عنوان کرد و افزود: تمام پزشکان در طبقات بالای ساختمان ها مطب قرار دارند و آزمایشگاه ها و فیزیوتراپی باید در طبقات هم کف بوده تا درمانگاه ها برای معلولین قابل استفاده باشد که اینگونه نیست.

وی گفت: اجرا نکردن طرح های مناسب سازی مهمترین عامل حذف معلولین در جامعه است و اجرای طرح های مناسب سازی راه ۱۰۰ ساله در پیش دارد.

فردیان اظهار داشت: معلولیت نقص یکی از اندام است که تاثیری بر توانایی های ذهنی ندارد و امکان دارد هر کسی با وقوع حادثه ای درچار معلولیت شود و معلولیت در برخی از افراد مخفی است، پس تفاوت ها باید به رسمیت شناخته شود.

وی با بیان اینکه خانواده مهمترین نقش را در بروز استعداد معلولین دارد، گفت: تمام بار مشکلات توانجویان بر دوش خانواده است و یک فرد دارای معلولیت برای رسیدن به هدف باید ۱۰ برابر فرد سالم تلاش کند.

مدیر عامل انجمن معلولین آسوی بانه اضافه کرد: معلولیت بویژه نابینایی با درد و رنج همراه است و بر تمام جنبه های زندگی فرد تاثیر می گذارد معلولیت زمانی بروز می کند که فرد نمی تواند مانند یک فرد عادی زندگی کند.

فردیان به کمک خیرین اشاره کرد و اظهار داشت: چند سال قبل یک خیر زمینی به انجمن معلولین و انجمن زنان اهدا کرد که بعد از مدتی پشیمان شد و زمین را پس گرفتند و انجمن جواز ساخت و تغییر کاربری را نیز انجام داد که به دلیل افزایش قیمت مصالح ساختمانی نتوانستیم ساختمان احداث کنیم.

وی اضافه کرد: هدف اصلی انجمن اینکه معلولین استقلال داشته باشند و اگر خیری به ما کمک کنند به عنوان قرض قبول می کنیم، در ضمن به هیچکدام از معلولین هم کمک بلاعوض نمی کنیم و کمک های انجمن برای ایجاد اشتغال و تامین وسایل کمک توانبخشی است.

فردیان گفت: تکنولوژی های جدید باعث شده که نابینایان بیشتر خانه نشین شود و این حل صورت مسئله نیست بلکه پاک کردن صورت مسئله است.

 وی افزود: ورزش را با فعالیت در رشته کشتی شروع کردم اما فدراسیون کشتی نابینایان در ایران تعطیل شد و در ادامه وارد رشته گلبال نابینایان شدم که مقام نخست قهرمانی کردستان، ۲ دوره قهرمان نابینایان غرب کشور و در مسابقات قهرمان کشوری سه مقام اول و ۲ مقام سوم را کسب کردم.

مشکلات زنان و دختران نابینا و کم بینا

آلا زاهدی یکی دیگر از کم بینایان بانه است که در دوران کودکی به دلیل بیماری استیون جانسون نوعی بیماری نادر، کم بینا شد و تاکنون ۲۸ عمل جراحی برای بازیابی بینایی‌اش انجام داده و همچنان تحت درمان است.

وی تا مقطع کارشناسی تحصیل کرده و در زمینه فرهنگی، ورزشی و موسیقی فعالیت می کند. او عضو انجمن معلولین بانه و انجمن زنان نیک اندیش است و اکنون در یک شرکت محصولات سلامت محور بازاریابی و کسب درآمد می کند.

زاهدی گفت: دختران و زنان نابینا و کم بینا با مشکلات زیادی مواجه هستند. خانواده ها اجازه تحصیل و کار به آنها نمی دهند و من به عنوان نابینا برای استقلال خودم با خانواده ام بارها درگیر شدم.

وی با بیان اینکه نبود امنیت یکی از مشکلات دختران نابینان و کم بینا است، افزود: خانواده ها نگران این هستند که در جامعه به حقوق آنها تعرض شود و به همین دلیل اجازه نمی دهند دخترانشان وارد جامعه شوند.

این عضو انجمن معلولین آسوی بانه اظهار داشت: با همت اعضای انجمن ۶۰ درصد خط عابر پیاده ویژه نابینایان در معابر بانه اجرا شده است اما وسایل حمل و نقل ویژه نابینایان و مکانی برای حضور و فعالیت معلولین وجود ندارد.

وی گفت: نبود درآمد یکی از مهمترین مشکلات دختران نابینان و کم بینا است و نمی توانند نیازهای ابتدایی خود را تامین کنند.

زاهدی یکی دیگر از مشکلات نابینایان و کم بینایان را مشکل ازدواج دختران عنوان کرد و اظهار داشت: بسیاری از دختران نابینا تا آخر عمر ازدواج نمی کنند و درگیر مشکلات روانی،عاطفی و افسردگی می‌شوند.

وی ادامه داد: من از طریق تکنولوژی ها جدید درآمد کسب می کنم اما افرادی هستند از این شبکه ها به عنوان سرگرمی استفاده می کنند و زمان و تنهایی خود را در این شبکه ها می گذرانند.

این عضو انجمن زنان نیک اندیش بانه گفت: سالها است که مشکلات و خواسته خود را به شیوه های مختلف بیان می کنیم اما گوش شنوا و همت بلندی برای حل مشکلات نابینایان و معلولین وجود ندارد و همچنان با مشکلات خود دست و پنجه نرم می کنیم.

وی اضافه کرد: بسیاری از خانواده های نمی دانند چگونه با یک فرد نابینا رفتار کنند و این مهم باید در بسیاری از زمینه ها فرهنگ سازی شده تا فرد نابینا بتوانند آزادانه وارد جامعه شود.

زاهدی با اشاره به مشکلات نابینایان و کم بینایان در زمان تحصیل اظهار داشت: از کلاس پنجم ابتدایی به بعد من بدون کتاب تحصیل کردم و در جلسه امتحان هم گاهی منشی نداشتم و یا منشی آخر وقت امتحان با من کار می کرد.

وی ادامه داد: در مدرسه هر هفته ۲ جلسه معلم رابط با من کار می کرد که کمبود معلمان آشنا به خط بریل یکی از مشکلات دانش اموزان نابینا و کم بینا است، ضمن اینکه کمبود و نبود کتاب دانشگاهی نیز از دیگر مشکلات نابینایان و کم بینایان بوده و منابع کتابها هم قدیمی است.

این عضو انجمن معلولین آسوی بانه با اشاره به هزینه های بالای درمانی معلولین اظهار داشت: تاکنون ۲۸ عمل جراحی انجام داده ام و علاوه بر داروهای دیگر هر ماه یک قطره چشمی ۱۰ میلیون ریالی نیاز دارم که تاکنون اداره بهزیستی هزینه هیچکدام از فاکتورهایی که تحویل داده ام پس نداده و این هزینه های بالا بار سنگینی بر دوش خانواده ها است.

وی گفت: معلولیت در من باعث شده که دیرتر رشد کنم و مجبور شدم که در هر زمینه ای ممتاز باشم تا جامعه من را قبول کند.

زاهدی افزود: به دلیل پارگی چشمم هنگام شنا برای زمان نامشخص از شنا محروم شدم.

کمبود وسایل کمک آموزشی و ورزشی ویژه نابینایان

مدیر مدرسه استثنایی تربیت گفت: یکی از مشکلات دانش آموزان نابینا کمبود وسایل کمک آموزشی و ورزشی ویژه نابینایان است، دانش آموزان نابینا در درسی مانند هندسه مشکل دارند و بیشتر در حوزه های علوم انسانی تحصیل می کنند.

رحمان یونسی افزود: در سالهای اخیر به دلیل پیشرفت در زمینه مسائل بهداشتی آمار کودکان نابینا کاهش یافته است و در حال حاضر تعدادی دانش آموز نیمه بینا داریم که در مدارس عادی تحصیل می کنند.

وی اظهار داشت: دانش آموزان نابینا در مدارس عادی مانند دانش آموزان عادی و با همان منابع درسی آموزش می بینند و هر هفته یک معلم رابط از مدرسه استثنایی بر حسب نوع معلولیت چهار تا ۶ ساعت با دانش آموز و معلم وی همکاری می کند.

یونسی با اشاره به مشکلات دانش آموزان با نیازهای ویژه، گفت: مدرسه استثنایی تربیت بانه دانش آموزان را ۲ سال پذیرش می کند و خدمات آموزشی به کودکان با نیازهای ویژه ارائه می دهد.

وی ادامه داد: دانش آموزان نابینای روستایی با استفاده از طرح کمیسیون معین آموزش می بینند و معلم روستا دانش آموز را ثبت نام می کند اما از منابع درسی ویژه برای آموزش بهره می گیرند و معلم رابط نیز در آموزش دانش آموز همکاری می کند.

مدیر مدرسه استثنایی تربیت یادآور شد: مدارس شهرستان بانه برای معلولان مناسب سازی نشده است و از طرفی هم وقتی یک دانش آموز استثنایی در یک کلاس حضور دارد باید حداقل هفت دانش آموز در کلاس حذف شود و که این موضوع در مدارس رعایت نمی شود.

وی به والدین دانش آموزان معلول توصیه کرد که دانش آموزان معلول خود را در مدارس استثنایی ثبت نام کنند تا براساس نیازهای ویژه تحصیل کنند.

۲۶۰ نابینا و کم بینا تحت پوشش بهزیستی بانه هستند

رییس اداره بهزیستی بانه گفت: ۲۶۰ نابینا و کم بینا تحت پوشش بهزیستی این شهرستان و از خدمات این نهاد حمایتی نیز بهره مند هستند.

لقمان صدیقی با بیان اینکه تاکنون ۲ نفر از نابینایان بانه در آموزش و پرورش بانه استخدام شده اند، افزود: برای اشتغال معلولین و نابینایان اداره بهزیستی تسهیلات کم بهره پرداخت می کند و تلاش می شود زمینه اشتغال آنها در بخش های دولتی فراهم شود.  

روشندلان نیز مانند سایر اقشار جامعه از این حق طبیعی برخوردار هستند که بتوانند مانند سایر افراد جامعه از امکانات موجود استفاده کنند.

شهرستان مرزی بانه با ۱۵۸ نفر در ۲۷۰ کیلومتری غرب سنندج مرکز استان واقع شده است.