به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، آمریکا و طرفهای اروپایی مصرانه بر آغاز هرچه سریعتر مذاکرات در وین تاکید می‌کنند و هشدارمی‌دهند که زمان زیادی برای احیای توافق هسته ای باقی نمانده است و زمان در حال از دست رفتن است. این اظهارات در حالی مطرح می شود که مروری بر رویکرد سال‌های اخیر غربیها آنها را نه در جایگاه مدعی، بلکه در جایگاهی قرار می‌دهد که باید پاسخگوی عملکرد و یا به عبارت بهتر بی‌عملی خود در قبال توافق هسته‌ای در این سال‌ها باشند.
ایران و کشورهای ۱+۵ با مشارکت و نقش آفرینی اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۵ بعد از ماهها مذاکره فشرده به توافق موسوم به برجام دست یافتند. توافقی که از یک سو تحریمهای آمریکا، شورای امنیت و اتحادیه اروپا علیه ایران را برمی‌داشت و از طرف دیگر ایران با پذیرفتن شفافیت و محدودیت‌هایی در برنامه هسته‌ای خود برای رفع نگرانی‌های طرفهای مقابل اقدام می کرد.
با امضای توافق ایران بی سابقه ترین نظام بازرسی و شفافیت را در برنامه خود پذیرفت که ۱۵ گزارش آژانس موید عدم انحراف تهران از این توافق بود. با این حال از همان‌آغاز امضای توافق کارشکنیهای طرفهای غربی آغاز شد. یکی از نخستین بهانه جویی ها برای ممانعت از بهره مندی ایران از مزایای توافق هسته ای الزامات گروه ویژه اقدام مالی یا همان FATF بود که بانک‌ها و نهادهای غربی به دلیل عدم عضویت و اجرای توصیه های این گروه از همکاری با نهادهای مالی واقتصادی ایران خودداری کردند. با این حال با تغییر دولت در آمریکا و روی کارآمدن دولت جمهوری خواه ترامپ برجام عملا در معرض اضمحلال و فروپاشی قرار گرفت. آمریکای ترامپ که از زمان روی کار آمدن انواع تحریمها علیه تهران را اعامال می کرد بعد از خروج از برجام طی دو مرحله تمامی تحریمهای ایران را اعاده کرد و کارزار سیاست فشار حداکثری علیه ایران را به راه انداخت. در تمام این مدت رویکرد اروپایی‌ها
دادن وعده هایی بود که هیچ گاه عملیاتی نشد و در حد وعده‌های توخالی ماند. با این حال اروپا و سایر شرکای اروپایی برجام به طور کامل با ترامپ همراهی نکردند که البته بهانه و دستاویزی هم در این زمینه نداشتند با این حال با بهانه‌های مختلف به طور تمام و کمال با تروریسم اقتصادی آمریکا همراهی کردند. در تمام این مدت ادعای ترامپ دستیابی به توافقی بهتر با ایران بود که از عناصر آن می توان به طولانی شدن محدودیت‌هایی که ایران پذیرفته بود و وارد کردن مباحثی نامربوطی مانند مسائل موشکی و منطقه‌ای در این توافق بود. با این حال ایران با راهبرد مقاومت حداکثری در مقابل این زیاده خواهی‌ها ایستاد و تن به خواسته های نامعقول ترامپ نداد.
با شکست ترامپ در انتخابات سال گذشته آمریکا انتظار می‌رفت دولت دموکرات جوبایدن که به نوعی میراث‌دار توافق برجام بود گام عملی در ایفای تعهدات خود بردارد با این حال آمریکای بایدن هم تعللی طولانی مدت در مذاکرات وین داشت. از سیزدهم فروردین ماه سال جاری مذاکرات برای احیای توافق هسته ای در وین آغاز شد و شش دور مذاکره بین نمایندگان ایران و شرکای برجام البته به طور غیرمستقیم با آمریکا برگزار شد با این حال رویکرد غربیها نشان داد که حاضر نیستند تعهدات بر زمین مانده خود را اجرا کنند.
گذشته از اقدامات ایذایی و مخرب رژیم صهیونیستی همچون خرابکاری در سایت نطنز و ترور و شهادت شهید محسن فخری زاده از دانشمندان برجسته هسته ای ایران، شرکای غربی حاضر نشدند تضمین دهند که عهدشکنی را تکرار نخواهند کرد علاوه بر این در این مذاکرات این طور به نظر رسید که همچنان انتظار دارند مسائل منطقه ای و موشکی هم در این مذاکرات مورد بحث و گفت وگو قرار گیرد. در هر صورت این مذاکرات با سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران و روی کار آمدن آیت الله سید ابراهیم رییسی مصادف شد.طی سال‌های اخیر تقریبا اغلب اعضای مذاکره کننده کشورهای عضو برجام تغییر کرده‌اند و این قاعده در مورد ایران هم صادق است.
طی هفته‌های اخیر تلاشهای دیپلماتیک برای آغاز گفت و گوها شدت یافته است. هفته گذشته انریکه مورا معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران‌آمد و با علی باقری معاون وزیر امور خارجه گفت و گو کرد و قرار است این گفت و گوها ادامه یابد. ایران در این مدت اعلام کرده که بزودی وارد گفت و گوها خواهد شد. با این حال تاکید دولت سیزدهم این بوده که ایران به دنبال مذاکراتی نتیجه محور است و قرار نیست مذاکرات تا ابد ادامه یابد.
در همین رابطه امروز حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه در نشست غیرعلنی مجلس حضور یافت و درباره مسائل مختلف از جمله رویکرد هسته ای دولت توضیحاتی ارائه کرد بر اساس اظهارات حجت الاسلام علیرضا سلیمی عضو هیات رئیسه مجلس، وزیر امور خارجه سیاست جمهوری اسلامی در این نشست گفته است که اقدام در برابر اقدام و عمل در برابر عمل است و آمریکایی‌ها باید حسن نیت و صداقت خود را نشان دهند و ایالات متحده حتما بایستی اقدام جدی قبل از مذاکره را انجام دهند، ضمن اینکه بنای تهران آن است که مذاکره را از زمانی که ترامپ از برجام خارج شد، دنبال کنند نه موارد دیگر را.
طی روزهای اخیر جوسپ بورل در جمع خبرنگاران گفت: اگر آنها بخواهند به بروکسل بیایند، آماده این کار هستیم. اما زمان محدود است. من درک می‌کنم که دولت جدید برای بررسی سوابق [مذاکرات] و برای تشکیل تیم مذاکرات به زمان احتیاج دارد اما این فرصت حالا دیگر سپری شده است. زمان بازگشت به مذاکرات است.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پاسخ به این که در صورت شکست احتمالی در مذاکرات، «پلان B» در قبال ایران که از آن یاد می‌شود، شامل چه چیزهایی خواهد بود، گفت: من نمی‌خواهم به پلان های B فکر کنم. هیچ کدام از پلان‌های B که به ذهنم می‌رسند، خوب نیستند.
پلان B طرح رژیم اشغالگر قدس است رژیم اسرائیل از دولت بایدن خواسته است یک «پلان B» برای زمانی آماده کند که ایران نخواهد به مذاکرات احیای توافق هسته ای در وین ادامه دهد.
نشریه پولتیکو گزارش‌داد که در جریان سفر انریکه مورا به تهران مقام‌های دولت ابراهیم رئیسی توافق کردند که تیم مذاکره‌کننده جدید ایران دو هفته دیگر در بروکسل با هماهنگ‌کننده مذاکرات برجام دیدار کند و در خصوص متن‌های نهایی شده در ششمین دور مذاکرات در وین با وی مذاکره کند.
معاون سیاسی وزارت امور خارجه کشورمان در دیدار با مورا، با تاکید بر این که ایران همواره ثابت کره که یک بازیگر مسوول در عرصه بین‌المللی است، در حالی که رفتار طرف مقابل نشان می‌دهد که با مسوولیت پذیری فاصله معناداری دارد، تصریح کرد که هر طرف که مسوولیت پذیری بیشتری از خود نشان دهد، به میز مذاکره نزدیکتر است.
باقری با اشاره به این که برای ایران مذاکره در صورت دستیابی به نتایج ملموس موضوعیت دارد، گفت که ایران برای مذاکرات جدی که نتیجه آن توافق عملی و نه توافق کاغذی باشد، همواره آماده است. او با اشاره به این موضوع که تردید جدی در مورد اراده واقعی آمریکا برای انجام تعهداتش وجود دارد، از بی عملی طرف های اروپایی در اجرای تعهدات خود ذیل برجام انتقاد نموده و بر ضرورت مسؤولیت پذیری آنها تاکید کرد.
با وجود رایزنی های هسته ای در اروپا، ایران و آمریکا اما برخی از مقامات غربی همچنان تلاش دارند که ایران را برای بازگشت به میز مذاکرات تحت فشار قرار دهند. خبرگزاری رویترز در گزارشی در این رابطه نوشت: «مقامات آمریکایی و اروپایی در آستانه سفر معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران تلاش کردند با اتخاذ موضع گیری سخت و تهدید به اینکه «در صورت عدم بازگشت ایران به برجام تمام گزینه ها روی میز است»، ایران را برای از سرگیری مذاکرات وین تحت فشار قرار دهند.»
اما با وجود مذاکرات فشرده برای ازسرگیری مذاکرات برجامی در تهران، واشنگتن و کشورهای منطقه ای، جمهوری اسلامی همچنان اطمینانی به تصمیم قاطع غرب برای انجام مذاکراتی نتیجه بخش اطمینان ندارد و همانگونه که معاون سیاسی وزارت امور خارجه کشورمان گفته است در مورد اراده واقعی آمریکا برای انجام تعهداتش تردید جدی وجود دارد. دولت سیزدهم با تداوم مذاکرات موافق است اما صرفاً بخاطر مذاکره، مذاکره نمی کند و تنها از مذاکراتی که منافع ملی را تضمین می‌کند، حمایت خواهد کرد.
نظر شما