به گزارش ایرنا از نهاد کتابخانه های عمومی کشور دومین نشست از سلسله نشست‌های «ضیافت همزبانی» به همت محافل ادبی این نهاد روز سه شنبه ۲۷ مهرماه همزمان با هفته وحدت و با حضور سرور بختی رئیس موسسه فرهنگی اکو، عنبرین گل شاهد رایزن مطبوعاتی، فرهنگی، آموزشی و گردشگری سفارت پاکستان در تهران، احسان خزاعی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اسلام‌آباد، احمد شهریار شاعر و مترجم پاکستانی، سید باقر میرعبداللهی مدیرکل تامین منابع نهاد و همچنین جمعی از شاعران پارسی زبان چون علیرضا قزوه، نغمه مستشار نظامی، علی داوودی، زهرا زاهدی، تکتم حسینی، سید رضا هاشمی و محمد امین کرخی شاعر عراقی ساکن هلند، به صورت مجازی برگزار شد.
جریان زنده و پویای شعر فارسی در پاکستان
احسان خزاعی، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اسلام‌آباد در ارتباطی ویدئویی با این نشست با اشاره به مشقات و چالش‌های چاپ و نشر یک کتاب گفت: وقتی یک کتاب چاپ می‌شود مانند این است که یک نوزاد به دنیا آمده است.
وی با اشاره به علاقه و اشتیاق مردم پاکستان به شعر افزود: در این کشور شب شعر و محفل های شعری به مناسبت های مختلف برگزار می شود و شاید بتوان گفت یکی از برنامه های معمول ادبی در پاکستان برگزاری شب شعر است و مردم با علاقه در این برنامه ها شرکت می کنند. همچنین سنت نعت خوانی نیز که برگرفته از شعر و ادبیات است برای پیامبر اکرم (ص) برگزار می‌شود در این ایام که ایام میلاد النبی است.
خزاعی در ادامه با گرامیداشت یاد علامه محمد اقبال لاهوری به خوانش شعری از این شاعر و فیلسوف شناخته شده پرداخت و گفت: در پاکستان با وجود این که زبان فارسی از حدود ۲۰۰ سال قبل رو به ضعف رفته، ولی هنوز شاعران زیادی وجود دارند که شعر فارسی می سرایند که البته نشان از ریشه و عمق نفوذ زبان فارسی در شبه قاره و در پاکستان دارد. از نظر بنده تا زمانی که اشعار اقبال زنده است زبان فارسی هم در پاکستان زنده است.
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اسلام‌آباد در ادامه با ابراز خرسندی از انتشار دو کتاب درخت کلمات و پیرهن گم کرده ام در ایران گفت: آقای احمد شهریار مترجم توانمندی است و پا در راهی گذاشته است که امیدوارم آن را ادامه دهد. او کتاب های زیادی ترجمه کرده که بعضی از آن ها کتاب های ادبی فاخری است؛ از جمله کتاب حدیث سرو و نیلوفر تألیف دکتر حداد عادل که حدود یک ماه دیگر در فرهنگستان زبان اردو پاکستان رونمایی می‌شود.
نقش ویژه شاعران به عنوان سفیران یکتای صلح و دوستی
سرور بختی، رئیس مؤسسه فرهنگی اکو با صدور پیامی به این نشست، ضمن بیان تبریک به مناسبت هفته وحدت با اشاره به ریشه‌های تاریخی، فرهنگی، روش‌های اجتماعی و علایق ملت‌ها، بر تحکیم قرابت‌های فرهنگی، پیوندهای معنوی و روابط دوستانه میان کشورهای عضو اکو تاکید کرد.
رئیس مؤسسه فرهنگی اکو در این پیام افزود: فرهنگ، بستری شایسته در شکل‌گیری جوامع انسانی فراهم آورده است که گذشته، حال و آینده هر ملت را یکپارچه و متحد می‌سازد. این عنصر اثرگذار، به‌عنوان ماندگارترین و باارزش‌ترین سرمایه مادی و معنوی، اصلی‌ترین عامل حفظ هویت تاریخی جوامع به شمار می‌آید.
وی گفت: کشورهای حوزه جغرافیایی اکو که گستره‌ای غنی از فرهنگ و تمدن است، به‌واسطه اشتراکات دیرینه، در حوزه‌های متعدد اجتماعی، تاریخی و زبانی، مهد علم و دانش و فرهنگ هستند و از سپیده‌دمان تاریخ تاکنون، پایگاه باثباتی در تشکیل و توسعه تبادل جهانی و همکاری فکری بین ملت‌ها فراهم آوردند.
بختی ادامه داد: در چنین بستری که زبان، ادبیات، موسیقی، معماری، هنر، آداب‌ورسوم کهن، از عناصر و سرچشمه‌های کلیدی اشتراکات فرهنگی هستند؛ دانشوران کشورهای عضو اکو، همچون ستاره‌های فروزان بر آسمان این دیار، خوش درخشیدند و در تمام عرصه‌های علمی و ادبی، به نادره دوران و نابغه زمان خود تبدیل شده‌اند.
حماسه فردوسی، عرفان مولانا، قلم مختار عوض‌اف، جهان‌بینی اقبال لاهوری، اشعار مختوم‌قلی فراغی، مکتب ادبی صدرالدین عینی، نغمه شگفت‌انگیز فرهاد دریا، نگارگری چنگیز احمروف و ندای ابدی استاد شجریان، در شمار پشتوانه‌های اصالت تاریخ و بالندگی ملل اکو است. شعر به‌عنوان یکی از کهن‌ترین گونه‌های ادبی، از مهم‌ترین جلوه‌های هنر و حافظه تاریخی ملت‌های فارسی‌زبان است که در یکپارچگی و وحدت ملی، نقش بی‌بدیلی ایفا می‌نماید. شاعران، به عنوان سفیران یکتای صلح و دوستی، با اشعار ناب خود، دریچه‌ای از اتحاد و همگرایی را به روی همگان گشوده‌اند. مصداق بارز این ادعا را در کلام حضرت مولانا می‌خوانیم که فرموده است: «مثنوی ما دکان وحدت است».
وی گفت: مؤسسۀ فرهنگی اکو به‌عنوان یک سازمان بین‌المللی در منطقه و جهان، با رویکرد تحکیم قرابت‌های فرهنگی، پیوندهای معنوی و روابط دوستانه میان کشورهای عضو، به ریشه‌های تاریخی، فرهنگی، روش‌های اجتماعی و علایق ملت‌ها توجه ویژه دارد و با جاذبه‌آفرینی و استقبال از ارزش‌ها و منافع مشترک، می‌کوشد زمینه‌ساز تحکیم حیات الفت‌های دیرین فرهنگی جوامع منطقه باشد و با حمایت از قلمی‌شدن آثار خردورزان و فرزانگان، راه‌های دستیابی به شناخت صحیح از تنوع فرهنگی ملل اکو، تجربه‌های تاریخی، جهان‌بینی‌ها و نگرش‌های گوناگون آن‌ها را تسهیل می‌نماید.
معتقدیم که ضرورت مبادله فرهنگی میان جوامع، به‌عنوان عامل جلوبرنده در مسیر رشد و اعتلا، همواره مطرح است و برای رسیدن به این منظور، اندیشمندان و متفکران، شاعران، نویسندگان و هنرمندان در همه عرصه‌های علم و دانش، مسئولیت مهمی برعهده دارند.
پیشنهاد نامگذاری سبک ششم شعر فارسی به نام «سبک شعر انقلاب»
علیرضا قزوه، شاعر و فعال فرهنگی مطرح کشور در ادامه این نشست به وظیفه سنگین شاعران امروز در سخنانی گفت: ما در ادبیات و شعر میراث دار بزرگان هستیم؛ یعنی کشور ما ایران اسلامی با سابقه بیش از ۱۱۰۰ سال در شعر فارسی و ۶ هزار سال تمدن غنی، کشوری است که همیشه جزء کشورهای دارای فرهنگ و هنر برتر بوده و تمدن ایرانی همیشه در کنار تمدن بزرگ هند، روم، مصر و یونان مطرح بوده است.
وی «شعر» را نماینده فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی در جهان توصیف کرد و گفت: اگرچه عناصر فرهنگی و هنری در کشور ما فراوان است و به عنوان مثال «فرش» ایرانی که یک هنر بسیار زیباست در جهان مطرح است، اما آن شعر و عرفان ما است که نمایندگی فرهنگ و تمدن ما را بر عهده دارد.
قزوه با گرامیداشت میراث بزرگان شعر و ادب فارسی از دوران گذشته تا کنون گفت: امروز ما به عنوان شاعران، میراث داران این بزرگان هستیم و وظیفه بسیار دشواری داریم. الحمدالله هیچ گسستی در این ۱۱۰۰ سال نداشتیم و اجازه ندادیم شعر فارسی دچار گسست و ضعف شود. همیشه نمایندگان خوبی حاضر بودند و امروز هم نمایندگانی وجود دارند به‌طوری که می‌توانیم سبک ششم شعر فارسی را «سبک شعر انقلاب» معرفی کنیم.
این شاعر و فعال فرهنگی ادامه داد: در هر ۲۰۰ یا ۳۰۰ سال سبک جدیدی از شعر بر اساس تغییر و تحولات فرمی و محتوایی خودنمایی کرده است. به عنوان مثال سبک خراسانی و عراقی که تا قرن نهم دوام آورده، طی شش قرن از شعر و سبک‌ها و محتوا، عرفان و زبان شعری ما نمایندگی کرده است. پس از آن نیز مکتب وقوع، سبک هندی و سبک بازگشت (به سبک خراسانی) به وجود آمد. پس از آن انقلاب نیما و شعر مشروطه را داشتیم که این موارد را در دسته بندی‌ها نه به نام سبک و نه مکتب طبقه بندی نکردند. در صورتی که می‌توانست برتر از مکتب وقوع باشد که ۵۰ سال در قرن ۹ تا ۱۰ خودنمایی کرده بود.
وی با اشاره به جریان شعری کشور در ۴۰ سال گذشته گفت: پس از آن در ۴۰ سال اخیر اتفاقات خوبی در عرصه زبان و محتوا افتاده که حتماً باید در دهه پنجم کم‌کم نامگذاری شود و دانشگاه‌ها تلاش کنند که مثلاً نام مکتب یا سبک شعر انقلاب نامگذاری شود. چراکه محصولات شعر انقلاب آنقدر محصولات خوبی است که تنها باید آن را نامگذاری کنیم. آثار بسیار خوبی در شعر مقاومت و دفاع مقدس کارهای خوبی ارائه شده است. در این چهل سال گذشته در میان هنرهای هفتگانه، هنر شعر جهان اتفاقی را رقم نزده و چهره برجسته یا اتفاق بزرگی را معرفی نکرده است. اما در این دوران شعر ایران کارهای تازه ای کرده؛ کارهایی مانند شعر «مقاومت و دفاع مقدس» که باید قدر آن را بدانیم.
قزوه با تاکید بر لزوم هم‌افزایی دستگاه‌های فرهنگی کشور در گسترش شعر فارسی در خارج از مرزهای کشور گفت: امروز در یکی از بهترین دوره‌های شعر در هستیم. به عنوان مثال نهاد کتابخانه های عمومی کشور در هیچ دوره ای مانند این دوره، چنین حضور فعال و خوبی در حوزه شعر نداشته است که جای تقدیر دارد؛ به همین ترتیب صدا و سیما و مراکز دیگر. همه این سازمان‌ها و دستگاه‌ها می‌توانند دست به دست هم بدهند و دوران خوبی را برای شعر فارسی رقم بزنند.
ادبیات ابزاری برای درک بهتر فرهنگ دو کشور ایران و پاکستان
عنبرین گل شاهد، رایزن مطبوعاتی، فرهنگی، آموزشی و گردشگری سفارت پاکستان در تهران، طی سخنانی دو کشور ایران و پاکستان را همسایگانی با اشتراکات دینی و فرهنگی فراوان دانست و گفت: برکسی پوشیده نیست که ایران نخستین کشوری بود که استقلال پاکستان را در سال ۱۹۴۷ میلادی به رسمیت شناخت. هر دو کشور دیدگاه های مشترکی در زمینه مسائل منطقه داشته و برای گسترش صلح و رفاه در منطقه تلاش می کنند؛ هرچند، باوجود همسایگی، اطلاعات مردم دو کشور نسبت به هم زیاد نیست.
وی با اشاره به نقش محوری رایزنان فرهنگی در جهت گسترش ارتباط ایران و پاکستان گفت: ابزارهای متعددی جهت تقویت روابط فرهنگی به کار گرفته می شوند. رسانه های جمعی مانند روزنامه ها، فیلم و نمایش و همچنین مطالعات فرهنگی. ادبیات یک کشور، حاوی اطلاعات ارزشمندی است. ادبیات دریچه ای است که امکان مشاهده شاخصه های فرهنگی یک کشور از جمله سنت ها و هنجارها را فراهم می کند.
گل شاهد با تاکید بر لزوم آشنایی و شناخت هرچه بیشتر دو ملت نسبت به یکدیگر ادامه داد: از این شاخصه می توان در جهت درک عمیق تر از فرهنگ یکدیگر بهره برد، برای مثال ترجمه ادبیات فارسی به زبان اردو موجب درک بهتر پاکستانی ها از فرهنگ ایران و ترجمه ادبیات پاکستان به فارسی موجب شناساندن ادبیات و فرهنگ پاکستان به ایرانی ها می شود.
نظر شما