به گزارش روز شنبه ایرنا، لوید جیمز آستین پنجشنبه در پایان سفر اروپایی خود از مقر سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در بروکسل دیدن کرد. وی دراین سفر از سه کشور گرجستان، اوکراین و رومانی دیدن کرده و با وزرای دفاع و رهبران این کشورها دیدار نمود.
آستین در این ملاقات ها خواهان پایان یافتن آنچه اشغال شبه جزیره کریمه توسط روسیه نامید شد و این کشورها را «خط مقدم در برابر تهدیدهای روسیه» نامید. وی همچنین خواهان عدم مداخله روسیه در مرزهای شرقی اوکراین و توقف رفتارهای «بی ثبات کننده» روسیه در دریای سیاه شد. وی همچنین از روسیه خواست به آنچه حملات سایبری این آن کشور به آمریکا و متحدینش می نامید پایان دهد.
سفر لوید آستین به اروپای شرقی و مقر ناتو در بروکسل در حالی انجام گرفت که مقامات اروپایی مدتی پیش چندین نماینده روس را به اتهام جاسوسی از بروکسل اخراج کردند.
آستین سفر خود را روز دوشنبه ۱۸ اکتبر با دیدار از گرجستان آغاز کرد. انتظار می رود حضور او در این منطقه به عنوان پیامی به روسیه قلمداد شود. این برای اولین بار است که پس از بحران های سال ۲۰۱۴ یک وزیر دفاع آمریکا به منطقه سفر می کند.
آمریکا که سالهاست در گرجستان به بهانه آموزش نظامیان این کشور حضور دارد و از طریق وزیر دفاع خود از آنچه «فداکاریهای» گرجستان در جنگ بیست ساله افغانستان نامید تقدیر کرد. گرجستان با ۲۰ هزار نیرو در اشغال افغانستان حضور داشته و در این مدت شاهد کشته شدن ۳۲ نفر از نظامیان خود بوده است.
لوید آستین در دیدار خود از اوکراین و در گفتوگو با مقامات این کشور گفت «ما حاکمیت (ملی) کشورهایی که در خط مقدم تهدید های روسیه قرار دارند را تحکیم و تضمین می کنیم». گرجستان و اوکراین هر دو بخشهایی از خاک خود را در سالهای اخیر به روسیه واگذار کردهاند. روسیه پس از نبردی در سال ۲۰۰۸ بخشهایی از «اوستیا» و «ابخازستان» را در اختیار دارد. این کشور همچنین در ادامه یک همهپرسی در سال ۲۰۱۴ کنترل شبه جزیره کریمه را بدست گرفته است. آمریکا و متحدانش پیوستن کریمه به روسیه را به رسمیت نمی شناسند.
آستین در بخارست و در دیدارهای جداگانه با رئیس جمهور «کلاوس یوهانیس» و وزیر دفاع رومانی بر پایبندی آمریکا به اتحاد استراتژیک با ناتو در مرزهای شرقی اروپا تاکید کرد. برخلاف گرجستان و اوکراین، رومانی یک عضو ناتو است. آستین در این دیدار آنچه که رفتار های «شریرانه» روسیه در دریای سیاه نامید را مورد انتقاد قرار داده و روی چالشهای جدید از سوی چین تاکید کرد.
در حالیکه گرجستان و اوکراین سالهاست منتظر پذیرفته شدن در ناتو و حتی در رویای پیوستن به اتحادیه اروپا هستند، آمریکا نگران تمایل گرجستان به روسیه در صورت ادامه یافتن این ناکامی هاست. آمریکا در حال فرستادن این پیام به گرجستان و اوکراین است که نباید از بابت زیرپاگذاشتن تعهدات از سوی آمریکا سرخورده باشند.
اضطراب کشورهای غربی از نفوذ روسیه در اروپای شرقی را می توان در ماجرای جاسوسی نظامیان بلغار برای روسیه به خوبی لمس کرد. اوایل سال جاری میلادی (مارس ۲۰۲۱) دولت بلغارستان ادعا کرد که حداقل ۶ نفر از اعضای یک حلقه جاسوسی برای روسیه را دستگیر کرده است. با توجه به عضویت بلغارستان در ناتو، این اتفاق شوک بزرگی به مقامات ناتو وارد کرده و موجب بازبینی وضعیت اطلاعاتی ناتو در بلغارستان شد.
در حالیکه آمریکا در حال جابجا کردن تمرکز استراتژیک خود به سمت اقیانوس آرام و هند است، ضروری است که به متحدان اروپایی خود به ویژه در شرق این قاره اطمینان و خاطرجمعی بدهد.
پیشتر آستین سفر خود به عربستان سعودی را به مدت نامعلومی به تعویق انداخته بود. با این حال وی از کشورهای قطر، کویت و بحرین در خلال سفری به منطقه دیدار کرد. آمریکا در این سه کشور پایگاه های نظامی بسیار بزرگی در اختیار دارد. در این سفر نیز هدف آستین اطمینان بخشی به دولتهای مرتجع منطقه ارزیابی می شود و اینکه با وجود خروج از افغانستان، آمریکا همچنان به آنها وفادار خواهد ماند.
آستین در طی دیدار خود از گرجستان موافقت نامه ای برای ادامه آموزش نظامیان این کشور امضا کرد. وی در این سفر گفت «آمریکا همواره حامی قدرتمند توسعه دموکراتیک در گرجستان بوده و ما همواره تلاش می کنیم نهادهای دموکراتیک در این کشور را تقویت کنیم».
انقلابهای رنگی دو کشور گرجستان و اوکراین دقیقاً به همین بهانه کمک به روند دموکراسی و با تحریک آمریکا در این کشورها به وقوع پیوست. انقلاب گُلی رنگ گرجستان (Rose Revolution)در سال ۲۰۰۳ به کنار رفتن سیاستمدار کهنه کار گرجی که زمانی وزیر خارجه شوری بود یعنی «ادوارد شوارد نادزه» و بر سر کار آمدن «میخائیل ساکاشویلی» انجامید. در سال ۲۰۰۸ گرجستان از طریق مصوبه پارلمان و همه پرسی عمومی پیوستن این کشور به ناتو را تصویب کرد که هنوز به دلیل عدم موافقت ناتو به تحقق نپیوسته است.
انقلاب نارنجی اوکراین نیز در نوامبر ۲۰۰۴ در ادامه اعتراضات به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری و به بهانه تقلب در انتخابات آغاز شد. در حالیکه دو رقیب با اختلاف اندکی به مرحله دوم رسیده بودند و جامعه منتظر و ملتهب بود، بهانهای لازم بود تا بحران شعله رو شود. این بهانه با ادعای تقلب در انتخابات تامین شد و کشور وارد سلسلهای از بحرانها شد که تاکنون نیز ادامه دارد.
با سرکار آمدن «ویکتور یوشچنکو» و تغییر قانون اساسی، این کشور به سرعت حرکت خود به سوی غرب افزود. با این حال اوکراین نیز در ناکامی گرجستان شریک شده و تاکنون نه به عضویت ناتو پذیرفته شده است و نه چشم اندازی برای عضویت در اتحادیه اروپا در برابر خود می بیند.
در ادامه این بحران ها اوکراین بخشی از خاک خود را از دست داد و کشور در ورطه تجزیه بین شرق روس تبار و غرب اوکراینی قرار گرفت. در همین حال و با اختلاف بر سر قیمت گاز، اوکراین که فکر می کرد به دلیل عبور لوله گاز روسیه به اروپا از خاک این کشور دست بالا را دارد با تصمیم روسیه برای دور زدن اوکراین و کشیدن لوله گاز زیر دریایی روبرو شد که امنیت انرژی و اقتصاد این کشور را تحت تاثیر قرار داد. امسال و با وجود گرانی گاز در اروپا، اوکراین زمستان خوبی در پیش نخواهد داشت.
مشابه با حالت گرجستان، آستین آمده بود به اوکراین نیز اطمینان بدهد آنها را در برابر روسیه تنها نخواهد گذاشت. با این حال اوکراینی ها به خوبی می دانند که روسها لااقل بخش شرقی این کشور را از آن خود دانسته و با اندک ضعفی از سوی آمریکا و یا کاهش حمایت آن کشور، این مناطق را به سرعت تصرف خواهند کرد.
آستین در این سفر از رومانی نیز دیدن کرد. وضع رومانی اندکی متفاوت تر از دو کشور قبلی است چرا که این کشور مدتی است هم عضو ناتو است و هم یکی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا. وزیر دفاع آمریکا در بخارست و در دیدار با رئیس جمهور این کشور و همچنین وزیر دفاع، روی ضرورت همکاری های استراتژیک تاکید کرده و بر پایبندی آمریکا به این تعهدات پافشاری کرد. گفته می شود دیدار آستین از رومانی برای تقدیر از این کشور به عنوان یک «متحد نمونه» انجام شده است. واقعیت این است که آمریکا در اروپای شرقی متحدین وفادارتری دارد.
در ادامه این سفر روز پنجشنبه ۲۱ اکتبر لوید آستین وزیر دفاع آمریکا در مقر ناتو در بروکسل حاضر شده و با «ینس استولنبرگ» دبیر ناتو که زمانی نه چندان دور نخست وزیر نروژ بود دیدار کرد. استولنبرگ در این دیدار گفت «ما در میانه یک تغییر در ناتو هستیم. در طول سال گذشته درجهت تقویت بنیه دفاعی جمعی گام برداشته ایم».
در ماه های گذشته مقامات نظامی آمریکا مرتب در مورد خطر بالقوه چین برای کشورهای عضو ناتو ابراز نگرانی کرده و تلاش کرده اند این کشورها را حول محوریت ناتو با خود علیه چین متحد کنند. به خصوص که آزمایش موشکی اخیر چین به این نگرانی ها فزوده و آستین را واداشت که در همین سفر بگوید آزمایش های چین را از نزدیک رصد می کند. موشک جدید چینی یک موشک مافوق صوت است که برخلاف موشکهای بالستیک ، بدون خروج از جو و با سرعت مافوق صوت در ارتفاع پایین پرواز می کند. گفته می شود این آزمایش موجب حیرت کارشناسان پنتاگون شده است که انتظار چنین پیشرفتی را در صنایع موشکی چین نداشته اند.
با این حال و با توجه به اصرار های آمریکا به نظر می رسد کشورهای اروپایی از جمله آلمان و فرانسه تمایلی به اتخاذ رویکرد خصمانه نسبت به چین ندارند. اعضای اروپایی ناتو همچنان روسیه را خطر درجه اول خود به حساب می آورند حال آنکه چین برای آمریکا در اولویت استراتژیک قرار دارد. بدین ترتیب اروپایی ها بیش از پیش نگران آن هستند که آمریکا در برابر روسیه پشت آنها را خالی بگذارد. به ویژه اینکه پس از ملاقات دو جانبه بین بایدن و پوتین در ژنو در ژوئن سال جاری، این نگرانی وجود دارد که ممکن است آمریکا به توافقی دوجانبه با روسیه رسیده و دست این کشور را لااقل در شرق اروپا باز بگذارد.
در هر صورت آمریکا نمی تواند در سه جبهه چین، روسیه و خاورمیانه در حال آماده باش دائم باشد. برای تمرکز روی چین لازم خواهد بود امتیازاتی به روسیه بدهد. مشابه امتیازاتی که پنجاه سال پیش برای مبارزه با اتحاد جماهیر شوروی به چین کمونیست داد.
پس از خروج بدون مشورت آمریکا از افغانستان، بر شدت ترسهای اعضای اروپایی ناتو افزوده شده است تا جایی که اتحادیه اروپا و فرانسه خواهان ایجاد ارتش مستقل اروپایی شده اند.
سفر آستین با این حساب برای حفظ دو متحد خود در اروپای شرقی، که هر دو با انقلابهای رنگی به جبهه غرب پیوستند بود و دادن این اطمینان که اگرچه هنوز عضو ناتو یا اتحادیه اروپا نشده اید، اما سایه آمریکا بالای سرتان هست. از سوی دیگر در دیدار از مقر ناتو نیز مانند سایر دیدارهای مقامات آمریکایی این تلاش را داشت که همدلی و همراهی اروپا را در برابر چین برای خود کسب کند.
نظر شما