آیا غرب نگرانی‌های مشروع تهران درباره مذاکرات هسته ای را درک می کند؟

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، مقامات آمریکایی در موضع گیری های خود از سویی دائما از بازگشت سریع ایران به مذاکرات سخن می گویند و از سوی دیگر در رویکردی تهدید آمیز تکرار می کنند که فرصت جمهوری اسلامی برای آغاز مذاکرات در حال اتمام است.این در حالی است که با عنتیت به رفتارهای گذشته و کنونی آمریکا، تردیدهای جدی در پایبندی آمریکا به تعهداتش وجود دارد

 علی باقری کنی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی این هفته به بروکسل سفر کرد تا با انریکه مورا، مذاکره کننده ارشد اتحادیه اروپا در مورد مذاکرات وین گفتگو کند. این دومین دیدار باقری با مورا بود دیدار نخست در تهران برگزار شد.

معاون وزیر خارجه کشورمان در آغاز سفر به بروکسل با انتشار رشته توییتی در مورد سفر خود به بروکسل و اهداف آن نوشت: ایران مصمم به انجام مذاکراتی است که تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی را به صورت کامل و موثر لغو نموده، عادی‌سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران را تضمین نموده و ضمانت‌های معتبری برای عدم بدعهدی بیشتر فراهم کند.

 علی باقری افزود: مسئله این است که آیا طرف‌های مقابل از آمادگی واقعی برای انجام تعهدات خود، از جمله فراخواندن یک ناقض غیرعضو به ترک خط مشی‌ها و میراث مخرب گذشته برخوردارند؟ ادامه سیاست شکست‌خورده فشار حداکثری قطعا نمی‌تواند موانع پیش روی «مذاکرات برای لغو تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه» را بردارد، بلکه بر پیچیدگی‌های فراوان مذاکرات خواهد افزود.

پافشاری دولت سیزدهم برای کسب ضمانت از سوی آمریکا و اروپا ناشی از بدعهدی پیشین این کشورها است. ایران بعد از ماه ها مذاکره در دولت پیشین به توافق هسته‌ای دست یافت با این حال تنها یک سال پس از آغاز اجرای این توافق رییس جمهوری پیشین آمریکا با کارشکنی نه تنها از توافق برجام خارج شد و تحریم‌ها را بازگرداند بلکه جامعه جهانی را وادار کرد که روابط اقتصادی خود را با ایران قطع کنند. از آن زمان تاکنون با وجود آنکه جامعه جهانی بارها اعلام کرده که تحریم ها و اقدامات آمریکا غیرقانونی است اما نه دونالد ترامپ رئیس جمهور پیشین و نه جو بایدن رئیس جمهوری کنونی آمریکا اقدامی در جهت اصلاح اقدامات خود انجام ندادند.

روز گذشته با مذاکرات و اظهارات حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه در پایان نشست وزیران خارجه کشورهای همسایه افغانستان و علی باقری معاون سیاسی وزارت امور خارجه موضع تهران تا حد زیادی درباره مذاکرات هسته ای تبیین شد.

وزیر  امور خارجه عصر روز گذشته و در پایان نشست همسایگان افغانستان در نشستی خبری تاکید کرد که نمی‌خواهیم از نقطه بن بست مذاکرات وین وارد مذاکرات شویم

وی یاداور شد: مذاکرات هسته‌ای را از دو هفته پیش در تهران کلید زدیم و گفت‌وگو بین معاون سیاسی وزیر خارجه و مورا شروع شد. امروز آقای باقری در بروکسل است و ما برای تکمیل آن با انریکه مورا گفت‌وگو می‌کنیم .

رییس دستگاه دیپلماسی تصریح کرد نمی‌خواهیم از نقطه بن بست مذاکرات وین وارد مذاکرات شویم، ولی فرمتی که در مذاکرات وین شکل گرفته را قبول داریم .

امیرعبداللهیان افزود: به زودی پس از ارزیابی از گفت‌وگوهای امروز باقری با مورا درباره این‌که در چه تاریخی وارد گفتگو با ۱+۴ شویم، تصمیم می‌گیریم ولی دیر نخواهد بود و این اتفاق خواهد افتاد و به زودی با ۱+۴ این گفت‌وگوها را از سر می‌گیریم.

وی در بخش دیگری از سخنان خود  در پاسخ به سوالی درباره پاسخ منفی ایران به دیدار با نمایندگان فرانسه، انگلیس و آلمان گفت: از نظر ما سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس یک روش ناپسندیده‌ای دارند.

وی افزود: این کشورها به جای این‌که‌ در ظرفیت ملی خود با مقامات ما ملاقات کنند، در برخی از موضوعات از جمله موضوع هسته‌ای درخواست می‌کنند سه سفیر به صورت مشترک با یک مقام سیاسی ما در وزارت خارجه یا خارج از کشور ملاقات کنند.

وزیر امورخارجه خاطرنشان کرد: البته بخش ناپسندیده‌تر رفتار آنها این است که بعد از این ملاقات‌ها معمولا یک بیانیه مشترک می‌دهند و معمولا حرف‌های خود را به صورت یکطرفه می‌آورند. 

وی تاکید کرد: ما چه در بروکسل و چه در تهران از هر گفت‌وگوی دیپلماتیک دوجانبه با آلمان، انگلیس و فرانسه استقبال می‌کنیم. ولی گفت‌وگو با سه کشور اروپایی در موضوع هسته‌ای صرفا در چارچوب ۱+۴ یعنی در کنار نمایندگان چین و روسیه که طرف‌های مذاکراتی ما هستند را فرمتی معقول و قابل قبول می‌دانیم

علی باقری معاون سیاسی وزارت امور خارجه هم عصر روز گذشته و بعد از دیدار با انریکه مورا معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا به تجربه چند ساله بدعهدی در اجرا و نهایتا خروج یکجانبه و غیرقانونی از برجام توسط ایالات متحده و بی عملی کشورهای اروپایی در عمل به تعهدات پذیرفته شده خود اشاره کرد.

این دیپلمات کشورمان گفت: آنچه برای ایران موضوعیت دارد، لغو موثر تحریم ها و عادی سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران است و هر توافقی باید خواسته های ایران در این‌خصوص‌را برآورده سازد.

باقری ارائه تضمین برای عدم تکرار بدعهدی و رفتارهای غیرقانونی طرف های مقابل را خواسته غیرقابل چشم پوشی ایران دانست.

در هر صورت روز گذشته مواضع تهران درباره ادامه فرایند مذاکرات هسته ای تا حد زیادی روشن شد. بر اساس توافق باقری و مورا قرار شده دوطرف موانع اصلی مذاکرات پیش رو را مرور کرده و مذاکرات را در ماه نوامبر شروع کنند.

واقع امر این است که تهران دغدغه ها و نگرانیهای مشروع و موجهی درباره مذاکرات هسته ای دارد و تا زمانی که طرفهای غربی پاسخی برای این دغدغه و نگرانی نداشته باشند حتی با شروع مذاکرات نمیتوان انتظار پیشرفت و دستیابی به نتیجه ملموس را داشت.

طرفهای غربی همانطور که نگرانیهای خود را در فضای سیاسی و رسانه ای بیان میکنند، مطالبات و خواسته های ایران را هم دریافت می کنند و به احتمال بسیار زیاد از دغدغه ها و نگرانیهای تهران مطلع هستند. در این شرایط بهتر است اگر واقعا قصد باز کردن گره برجام را دارند و اراده شان در این راه جدی است حسن نیت خود را برای دستیابی به نتیجه نشان دهند و گرنه تبلیغات و فضاسازی و گرفتن ژست گفت و گو و دیپلماسی بدون اراده معطوف به هدف دستاوردی به همراه نخواهد داشت کما اینکه علت گره خوردن مذاکرات تاکنون همین مساله بوده است.