نشست برخط قیصر و نسخه‌های زندگی، به همت خانه اندیشمندان علوم انسانی، با حضور زیبا اشراقی، استاد و پژوهشگر ادبیات فارسی و همسر قیصر امین پور و قربان ولیئی، شاعر و پژوهشگر ادبی، شب گذشته، دیروز (شنبه ۸ آبان)، و همزمان با چهاردهمین سال درگذشت وی، برگزار شد.
زیبا اشراقی، تحلیل شعر امین‌پور را سهل و ممتنع دانست و گفت: سخن گفتن از شاعرانی که علاوه بر استقبال خواص از محبوبیت عمومی نیز برخوردارند، دانش و بینشی گسترده می طلبد.
وی ادامه داد: اهمیت درک شاعر، درک بوطیقای اوست که بر زیبایی‌شناسی و فضای فکری او تاثیرگذار است. در مطالعه بوطیقا دو نکته مهم است، یکی آن که ذوق ما با راهنمایی بتواند با شعر خو بگیرد و دوم ما را در رسیدن به معناهای آشکار و پنهان شعر همراهی کند، یعنی دو بعد زیبایی شناختی و معناشناختی.
اشراقی، دقت نظر امین‌پور را مانع پرگویی او دانست و اظهار داشت: امین‌پور سه دهه، برای کودکان و بزرگسالان سروده است اما شاعری کم گو و گزیده‌گو است، شاید اگر وسواس و دقت نظر قیصر در تولید آفرینش هنری و نوشتن آثار نبود، ما با شاعری پرکار رو به رو بودیم با آگاهی از این دقت و وسواس شاعر، مخاطب باید ویژگی فکری او را جست و جو کند، به همین دلیل امین پور با آثاری در زمان کوتاه و با عمر اندک، در قلب و زبان مردم جا باز کرده است.
این پژوهشگر اضافه کرد: قیصر را شاعر گریزان از سبک خوانده اند که آهسته و سبک بار به دور از هر جلوه ای به پیش می آید و از بزرگنمایی گریزان است، شعر قیصر، سرشار از چند موضوع و چند ویژگی نیست و نوآوری های او به جای تکرار سعی در تنوع دارد.
وی گفت: قیصر را باید پژوهنده رازهای زیبایی نام نهاد که چه در شعر و چه در پژوهش، به زیبایی توجه ویژه ای داشته است. شعر قیصر، آشنا است و در میان شاعران بعد از انقلاب اسلامی شاخص ترین ویژگی او همین سادگی است که به سمت مفاهیم پیچیده و دور از ذهن نمی رود.
اشراقی با اشاره به شعر گفت و گوی غنچه و گل، نخستین آموزه شعر قیصر را دیالوگ و گفت و گو، دانست و افزود: این گفت و گو می تواند تا ابد ادامه پیدا کند. دومین اموزه او ساده سخن گفتن است، شعر او تمرین مشی مهربانانه و رفتار معلمانه بوده و آینه ای در پیش روی مخاطب پرده از چهره برمی دارد و در صداقت کامل سخن می گوید، ساده سخن گفتن، هنر بزرگ قیصر است.
وی در پایان به مفهوم بسیاری از شعرهای قیصر در بزرگداشت مقام عشق است و توصیفات شاعرانه او از عشق، نشانه ای از اندیشه عمیق انسانی او دارد. نیایش قیصر نیز که برای انسان، طبیعت، کودکان و... است، نشانی از همین عشق است.
امین‌پور در جست و جوی امر متعالی بود
در ادامه قربان ولیئی، با اشاره به شعر نو و سبک شاعری امین پور، گفت: پس از نیما و یا متاثر از او، نوعی از شعر رایج شد که با رعایت عروض کلاسیک و شیوه قافیه بندی کلاسیک سعی در نوآوری زبان و بیان و دیدگاه داشت و از عجایب است که شعر نئوکلاسیک از اندیشه او که بر هم زدن قافیه بود، جان می‌گیرد.
وی اضافه کرد: قیصر با وجود استفاده از قالب های شعر نو، اصلا شاعر فرمیک نیست و از نظر محتوا در جست و جوی امر متعالی و جست و جوی امر عرفانی است. نخست درد کانون شعر قیصر است و دیگری همین جست و جوی امر قدسی متعالی.
ولیئی با بیان این که قیصر را باید شاعر معناگرا دانست، اظهار داشت: او از همان ابتدای شاعری دردمندی را در همه ساحت ها چه فردی و چه اجتماعی نشان می دهد. دردی که در وجود قیصر است، درد وجودی عطار نیز بوده است.
وی در ادامه خاطره ای از خواندن اشعار قیصر امین‌پور، توسط محمدرضا شفیعی کدکنی، بازگو کرد.
این شاعر افزود: شعر قیصر با این که سادگی دارد، سعدی وار نیست، به حافظ نزدیک می شود، تصویرسازی ها و واژه سازی ها قیصر نوع دیگری دارد. جنس درد نیز او نیز حافظانه است، بنیاد و موضوع محوری شعر قیصر، همان جست و جوی انسانی است، قیصر به دنبال یک اشراق و تابیدن نور حقیقت به هستی است.
به گزارش ایرنا، قیصر امین‌پور شاعر و استاد فقید دانشگاه از موسسان حوزه هنری و دفتر شعر جوان و در دوره‌ای دبیر شعر هفته‌نامه سروش و سردبیر ماهنامه ادبی هنری سروش نوجوان بود. این شاعر متولد دوم اردیبهشت ۱۳۳۸ گتوند پس از مصدوم شدن در حادثه رانندگی در سال ۱۳۷۸، هشتم آبان ۱۳۸۶ به دلیل تبعات ناشی از این تصادف در بیمارستان دی تهران درگذشت و در زادگاهش گتوند خوزستان به خاک سپرده شد.
تنفس صبح و در کوچه آفتاب (۱۳۶۳)، آینه‌های ناگهان (۱۳۷۲)، گل‌ها همه آفتابگردانند (۱۳۸۰) و دستور زبان عشق (۱۳۸۶) از مجموعه‌های شعر قیصر هستند. توفان در پرانتز (نثر ادبی) و منظومه ظهر روز دهم (برای نوجوانان) (۱۳۶۵)، سنت و نوآوری در شعر معاصر (۱۳۸۳) و شعر و کودکی (۱۳۸۶) از دیگر آثار این شاعر نام آشناست.
قیصر امین‌پور در سال ۱۳۶۷ از موسسه گسترش هنر جایزه ویژه نیمایوشیج موسوم به مرغ آمین بلورین را دریافت کرد. وی همچنین در سال ۱۳۷۸ از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان یکی از شاعران برتر دفاع مقدس در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ برگزیده شد.
نظر شما