یک هفته با تحولات پرشتاب عراق

به گزارش ایرنا، تحولات کشور عراق در طول سالهای اخیر به خاطر تاثیرگذاری آن بر محیط پیرامونی و فضای بین المللی همواره مورد توجه و اهتمام دولت ها، سازمان های بین المللی و تحلیلگران بوده است.

انتخابات پارلمانی زودهنگام اخیر عراق در سه هفته پیش و نتایج اولیه بحث برانگیز آن سرآغازی برای دور جدیدی از تحولات پرشتاب در این کشور شده است.

اعلام نتایج اولیه این انتخابات از یک سو با استقبال گروهی از جریان های سیاسی و در مقابل با اعتراض گروهی از جریان های سیاسی دیگر روبرو شده و معترضان از تقلب در انتخابات سخن گفته اند.

در همین راستا، گروه‌های سیاسی معترض و معترضان در پشت دیوارهای منطقه امنیتی سبز بغداد در انتظار رسیدگی جدی کمیسیون عالی مستقل انتخابات عراق به شکایت‌های قانونی به دستکاری نتایج انتخابات تحصن کرده اند که همین امر باعث شده تا دیگر گروه‌های سیاسی، رایزنی برای تشکیل فراکسیون بزرگ و تشکیل دولت جدید را به بعد از تعیین تکلیف نتایج نهایی انتخابات دهم اکتبر ۲۰۲۱ (۱۸ مهرماه ۱۴۰۰) موکول کنند.

«هیات هماهنگی جریان‌های سیاسی معترض به نتایج اولیه انتخابات عراق» پیش تر اعلام کرده بود که تا روشن نشدن نتایج نهایی انتخابات پارلمانی و رسیدگی به شکایت ها، از هرگونه رایزنی درخصوص تشکیل فراکسیون بزرگ و دولت آتی خودداری می کند.

معترضان به دستکاری نتایج انتخابات پارلمانی عراق  خیمه های تحصن را در پشت منطقه امنیتی سبز در مرکز بغداد و در برابر مقر هیات دولت این کشور و سفارتخانه های آمریکا و انگلیس تقویت کرده اند.

سرانجام،‌ عصر جمعه درگیری هایی بین نیروهای امنیتی و تحصن کنندگان در ورودی منطقه سبز بغداد روی داد. سپس صدای شلیک گلوله برای متفرق کردن معترضان چند دقیقه ادامه یافت و نیروهای امنیتی برای عقب راندن جمعیت تظاهرات کننده از منطقه سبز بغداد با شلیک هوایی و گاز اشک آور تلاش کردند معترضان را متفرق کنند اما در این میان طرف هایی ناشناس نیز در اقدامی خونبار به سوی معترضان آتش گشودند.

برخی منابع در اخبار اولیه گفتند که یک نفر در جریان درگیری معترضان با نیروهای امنیتی مستقر در ورودی های منطقه سبز بغداد کشته شد و ۳۰ نفر هم مجروح شده اند. در ادامه برخی منابع دیگر از کشته شدن ۳ معترض خبر دادند و برخی رسانه ها نیز به ۵ کشته اشاره کردند در حالی که وزارت بهداشت عراق در ابتدا، تعداد مجروحان را ۱۲۵ نفر، بدون مورد فوتی اعلام کرد.

«مصطفی الکاظمی» نخست وزیر عراق بامداد روز شنبه، دستور تشکیل کمیته حقیقت یاب درباره اعمال خشونت در اعتراض‌های روز جمعه علیه معترضان در نزدیکی منطقه سبز بغداد را با تاکید بر حضور اعضای امنیتی الحشد الشعبی صادر کرد.

هسته اطلاع رسانی امنیتی عراق نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد نخست وزیر عراق به فرمانده کل نیروهای مسلح این کشور دستور داد کمیته حقیقت یابی درباره خشونت‌های اعمال شده در تظاهرات عصر جمعه با حضور اعضای امنیتی الحشدالشعبی تشکیل شود.

براساس این بیانیه، کمیته مذکور فورا تشکیل شد و کار خود را برای کشف علل و پیامدهای منجر به «شهادت و مجروحیت تعدادی از تظاهرات کنندگان و نیروهای امنیتی» و نیز تحویل مقصران به مراجع قانونی به علت قصور یا سرپیچی از دستورات صریح فرمانده کل نیروهای مسلح مبنی بر «عدم شلیک گلوله تحت هیچ شرایطی» به معترضان، آغاز کرد. 

درحالی که حضور معترضان به نتایج انتخابات در کنار منطقه سبز و مراسم یادبود برای جان باختگان دو روز گذشته همچنان ادامه دارد و واکنش ها به نتایج انتخابات زودهنگام عراق بر فضای سیاسی و مردمی عراق سایه افکنده است، وقوع اتفاق دیگری در بغداد به تنش ها دامن زد و حساسیت شرایط و فضای سیاسی و امنیتی عراق را دوچندان کرد.

این اتفاق، طرح اقدام به ترور نافرجام مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق در خانه اش در منطقه امنیتی «سبز» در مرکز بغداد ، برغم تدابیر سخت امنیتی، بود که بنا به اعلام منابع امنیتی و نظامی رسمی عراق بامداد یکشنبه با استفاده از پهپاد صورت گرفت و نیروهای امنیتی عراقی توانستند دو پهپاد از سه پهپاد مهاجم را سرنگون کنند.

نخست وزیر عراق بعد از سوء قصد با تشدید لحن خود بامداد دوشنبه طی سخنانی در نشست فوق العاده شورای وزیران عراق گفت: کسانی که جنایت دیروز را انجام دادند (حمله به منزل نخست وزیر) خوب می شناسیم و آنها را افشا خواهیم کرد.

وی افزود: دست عدالت به قاتلان سرهنگ «نبراس فرمان» افسر دستگاه اطلاعات ملی عراق می رسد.

نخست وزیر عراق درباره جنایت روز جمعه (تیراندازی به معترضان نزدیک دروازه منطقه سبز بغداد) نیز سخن گفت و تصریح کرد که عاملان این اقدام را مورد پیگرد قرار خواهد داد.

بعد از این اظهارات، دهها تانک و نفربر ارتش عراق به خیابان های پایتخت وارد شدند و فضای پایتخت بیشتر امنیتی و نظامی شد و براساس برخی گزارشها از نیروهای پلیس در خیابانها خبری نیست یا حضور آنها کم رنگ شده است.

سوء قصد به جان الکاظمی با محکومیت در سطح داخلی و بین المللی روبرو شده و همزمان گمانه های متعددی را در داخل و خارج عراق درباره عاملان پشت پرده از این سوء قصد و اهداف آنها مطرح کرده است.

برخی این سوء قصد را طرحی آمریکایی با هدف تاثیرگذاری بر اعتراض های انتخاباتی عراق می دانند.

به عقیده آنها، طرف سوم یعنی آمریکا خواسته است تا با اجرای این سوء قصد که به طور مستقیم یا از طریق عواملش اجرا شده، اعتراضات به نتایج را به حاشیه برده و فضای امنیتی و نظامی را تشدید کند و از طرف دیگر با استفاده از عوامل خود و تیراندازی به سمت معترضان مسالمت جو در ورودی منطقه سبز بین آنها و نیروهای امنیتی فتنه انگیزی کند.

در همین راستا است که برخی شخصیت ها و جریان های سیاسی و تحلیلگران عراقی معتقدند که حمله به خانه الکاظمی را آمریکایی ها طراحی کرده اند تا آتش فتنه داخلی عراق را روشن سازند و معترضان به نتایج انتخابات پارلمانی را به حاشیه ببرند و علیه آنها فضا سازی کنند.