بازگشت میراث مسروقه اتیوپی به خانه

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا از خبرگزاری رویترز، نسیس چالا (Nasise Challa)، وزیر گردشگری اتیوپی، با اشاره به خبر بازگشت ۱۳ عتیقه مسروقه که به مدت یک قرن و نیم در مجموعه‌های خصوصی پنهان شده بودند به این کشور، گفت: تاریخ، آثار باستانی، اثرانگشت‌های دانش بومی و فرهنگ تمدن باستانی کشور ما در جنگ به غارت رفته و غیرقانونی قاچاق شدند.

این مجموعه که شامل یک صلیب مشبک، یک تابلوی سه‌لتی رنگارنگ از صحنه به صلیب کشیده شدن عیسی مسیح و یک سپر کارشده و باشکوه است، بخشی از بزرگترین فرمان بازگشت آثار باستانی در تاریخ اتیوپی است.

این یادگارهای تاریخی پس از جنگ مقدالا که در سال ۱۸۶۸ بین امپراتوری بریتانیا و اتیوپی درگرفت، توسط سربازان انگلیسی به غارت رفتند. برخی از این اشیای در ماه ژوئن (خرداد- تیر ۱۴۰۰) توسط فروشنده‌ای که از نوادگان یکی از سربازان جنگ مقدالا بود، در یک حراجی به فروش گذاشته شده بودند.

تفری ملس (Teferi Meles)، سفیر اتیوپی در انگلیس، در این باره می‌گوید: عتیقه‌جات بسیاری در جریان جنگ مقدالا به غارت رفتند. نتوانستیم همه آنها را برگردانیم اما این اولین بار در تاریخ اتیوپی است که عتیقه‌جاتی در این حجم به کشور بازمی‌گردد.  

برخی از این اشیا توسط بنیاد فرهنگی شهرزاد خریداری شده و در ماه سپتامبر (شهریور- مهر ۱۴۰۰) به سفارت اتیوپی تحویل داده شدند. این اشیا آخر هفته پیش‌رو به آدیس آبابا بازگردانده شدند و در موزه‌های اتیوپی به نمایش گذاشته خواهند شد اما به گفته مقامات این کشور، این تازه شروع کار است.

ملس در این باره گفت: مذاکراتی را برای بازگرداندن ۱۲ تابوت با موزه بریتانیا آغاز کرده‌ایم. معتقدیم در بازگرداندن آنها موفق خواهیم بود و مذاکرات درباره دیگر آثار باستانی که در خارج از کشور نگهداری می‌شوند، ادامه خواهد یافت.

کلیسای ارتدوکس اتیوپی این صندوق‌های چوبی و سنگی را به عنوان محل اقامت خداوند روی زمین و نمود تابوت عهد می‌داند. به گفته تورات، تابوت عهد اصلی حاوی دو لوح سنگی بود که ده فرمان خدا به موسی بر روی آن‌ها نوشته شد. از این رو این لوح ها برای مردمان اتیوپی ارزش معنوی و دینی بالایی دارند. این به اصطلاح تابوت‌ها نیز بعد از جنگ مقدالا از اتیوپی دزدیده شدند.

به گفته سفیر اتیوپی در انگلیس، اگر گنجینه‌ای نباشد یعنی تاریخی وجود ندارد و اگر تاریخ نباشد، کشوری نخواهد بود.

موزه‌های انگلیس برای مدتی طولانی به بهانه قانونی که آنها را از انتقال کلکسیون‌هاشان منع می‌کند، در برابر کارزارهای بازگشت آثار و یادگارهای هنری و تاریخی به کشورهای مبدا مقاومت کردند اما این روزها بحث و گفت‌وگوها در این باره بالا گرفته و موزه بریتانیا نیز سال گذشته اعلام کرد برخی آثاری را که از نیجریه در مجموعه خود دارد به موزه‌ای که در سال ۲۰۲۳ در آن کشور افتتاح می‌شود، قرض خواهد داد.